سلامت نیوز:حمایت از حقوق حیوانات تا همین چند وقت پیش یک فعالیت فانتزی و از سر شکم سیری شناخته می‌شد تا جایی که نه اغلب مردم و نه مسئولان آن را جدی نمی‌گرفتند تا اینکه معجزه شبکه‌های اجتماعی در‌این‌زمینه هم کار خودش را کرد و با خبری‌شدن هر ظلمی که به حیوانات می‌رفت آن هم در سطح گسترده، کم‌کم توجه تمام اقشار جامعه به این موضوع جلب شد و در نتیجه برخی مسئولان هم برای توجه نشان‌دادن به دغدغه‌های مردم وارد عمل شدند و حرف‌هایی درباره تدوین لایحه حمایت از حیوانات به میان آمد.
به گزارش سلامت نیوز، وقایع اتفاقیه نوشت: این لایحه که از سوی سازمان محیط‌زیست تدوین شده بود بعد از فراز و فرودهای بسیار به دست هیأت دولت رسید و بعد از تصویب در این هیأت راهی مجلس شد. حتی در گیر‌و‌دار فعالیت‌های انتخاباتی نامزدها برای انتخابات ریاست‌جمهوری، تسریع در روند بررسی لایحه حمایت از حیوانات به یکی از مطالبات طرفداران حسن روحانی تبدیل شده و طوماری هم با امضای معصومه ابتکار جمع‌آوری شد. او قول داد که دولت دوازدهم تمام تلاشش را برای تصویب و اجرای درست این لایحه به کار ببندد. حالا نزدیک به دو ماه از آن روزها گذشته و دست‌اندرکاران تلاش خود را برای حمایت از حیوانات بار دیگر با فعالیت برای جمع‌آوری امضا و تحت‌تأثیر قراردادن مجلس شروع کرده‌اند؛ تلاشی که بیشترین نمودش در شبکه‌های اجتماعی دیده می‌شود.
درست در شرایطی که یک کمپین تازه در تلگرام وارد عمل شده تا یک میلیون امضا برای تصویب قانون حمایت از حقوق حیوانات جمع‌آوری کند، خبرهای خوبی به جریان افتاده است. حالا گروه‌های مجازی که جمله‌ای منتسب به گاندی را شعار خود کرده و معتقدند میزان فرهنگ یک جامعه را می‌توان از رفتار آنها با حیوانات متوجه شد، برندگان ماجرای تصویب نخستین قانون‌نامه حمایت از حقوق حیوانات در ایران به‌شمار می‌روند. سیدجاوید آل‌داوود، رئیس جامعه دامپزشکی حیوانات کوچک و فعال حامی حقوق حیوانات، با تأکید بر اینکه کاربران فضای مجازی نقش مهمی در ایجاد جریان‌های محیط‌زیستی و حمایت از حقوق حیوانات داشته‌اند، می‌گوید: ایران برخلاف بسیاری از کشورهای جهان، تاکنون قوانین مصوب و یکپارچه‌ای در حمایت از حقوق حیوانات نداشته و همین مسئله، مبارزه با خشونت علیه حیوانات را گاه دچار چالش جدی کرده زیرا این فعالیت‌ها هیچ‌گونه پشتوانه حقوقی و تضمین مشخصی ندارد و حتی احکام قضایی در‌این‌زمینه سلیقه‌ای است و به تشخیص قاضی بستگی دارد.
او ادامه می‌دهد: بیشتر موارد شکایت از منتشرکنندگان تصاویر و فیلم شکنجه حیوانات با استناد به قانون انجام فعل حرام در ملأعام تعیین تکلیف شده‌اند و با وجود آنکه برخی قضات احکام پسندیده و درخور تقدیری صادر کرده‌اند، در برخی موارد نیز قاضی پرونده حیوان‌آزاری را مورد رسیدگی جدی قرار نداده است. رئیس جامعه دامپزشکی حیوانات کوچک تأکید می‌کند: تلاش برای ایجاد قانون مصوب در جهت حمایت از حقوق حیوانات از ١٠سال پیش آغاز شده است و انجمن حمایت از حیوانات یک قانون ٤٨ماده‌ای را به مجلس ششم پیشنهاد کرد که البته این پیشنهاد مورد بررسی قرار نگرفت و تا امروز چهار دوره است که در مجلس خاک می‌خورد. او همچنین خبر می‌دهد: البته به‌تازگی و در دولت یازدهم، سازمان دامپزشکی، سازمان محیط‌زیست و سازمان شهرداری‌ها در حال تدوین یک ماده واحده برای حمایت از حقوق حیوانات هستند که این ماده واحده را دولت به صورت لایحه به مجلس دهم ارائه می‌دهد و با تصویب این لایحه در مجلس دهم ایران برای نخستین‌بار صاحب قوانین یکپارچه حمایت از حقوق حیوانات می‌شود.
محمد درویش، مدیرکل دفتر آموزش و مشارکت مردمی سازمان محیط‌زیست نیز به افزایش حساسیت‌های عمومی نسبت به طبیعت و محیط‌زیست اشاره می‌کند و می‌گوید که این تحول اجتماعی به‌خوبی در فضای مجازی مشهود است. او درباره جزئیات لایحه قوانین حمایت از حیوانات نیز توضیح می‌دهد: سازمان محیط‌زیست با همکاری برجسته‌ترین استادان حوزه حقوق در ایران و همراهی سازمان دامپزشکی، سازمان شهرداری‌ها و وزارت کشور پیش‌نویس قانون حمایت از حقوق حیوانات را تهیه کرده که این پیش‌نویس با برگزاری ١٥ نشست تخصصی تهیه شده است.
درویش ادامه می‌دهد: ما تا پیش‌ازاین قوانینی برای حمایت از حیات‌وحش داشتیم اما در زمینه حیوانات اهلی، بدون صاحب یا حیوانات شهری هیچ‌گونه قانونی وجود نداشت و البته سازمان محیط‌زیست نیز متولی رسیدگی به این مسئله نبود که دغدغه‌های شخص دکتر ابتکار نسبت به حقوق حیوانات باعث شد که سازمان محیط‌زیست به‌صورت جدی این مسئله را دنبال کند.
مدیرکل دفتر آموزش و مشارکت مردمی سازمان محیط‌زیست در پاسخ به این سؤال که در پیش‌نویس قانون حمایت از حقوق حیوانات، متولی حیوانات اهلی، شهری و بدون صاحب کیست، توضیح می‌دهد: در این پیش‌نویس شهرداری به‌عنوان متولی معرفی شده و سازمان دامپزشکی در مسائل فنی و اخلاقی حقوق حیوانات متولی دوم است که اگر این دو سازمان به وظایف خود در قبال حمایت از حیوانات به درستی عمل نکنند، سازمان محیط‌زیست وارد عمل می‌شود.
درویش در پاسخ به این پرسش که چه کسانی می‌توانند علیه نقض حقوق حیوانات طرح شکایت کنند، می‌گوید: در این قانون اتفاق جدیدی که رخ داده است به ماده «٦٦» آیین دادرسی استناد می‌کند و این امکان را برای تمام فعالان محیط‌زیست فراهم می‌آورد که علیه هرگونه موارد نقض حقوق حیوانات طرح شکایت کنند و خواهان مجازات خاطی شوند؛ البته این مسئله تنها به حیوانات محدود نمی‌شود بلکه حامیان محیط‌زیست می‌توانند علیه هر گونه آسیب به طبیعت شکایت کنند.
این موضوع در حالی رخ می‌دهد که در ایران تاکنون قوانین اختصاصی و یکپارچه‌ای برای حمایت از حقوق حیوانات وجود نداشته و موارد مصوب حقوقی به مقررات پراکنده‌ای محدود می‌شود که از سال ١٣٠٤ شمسی تاکنون به تصویب رسیده؛ مقررات محدودی که بیشتر به شکار حیوانات حفاظت‌شده حیات وحش، یا آلوده و مسموم‌کردن زیستگاه برخی حیوانات از جمله آبزیان پرداخته است. مجازات‌های در نظر گرفته‌شده برای نقض این مقررات پراکنده، بیشتر حبس و جزای نقدی است که معمولا شامل حبس چند روز تا سه سال و جزای نقدی ١٥٠هزار تا یک میلیون و ٨٠٠ هزار تومان می‌شود.
به‌جز قوانین پراکنده، نقض حقوق حیوانات در ایران متولی مشخص و دقیقی نداشته است و ارگان‌ها بیشتر به‌صورت جزیره‌ای عمل کرده‌اند. به‌عنوان مثال سازمان حفاظت محیط‌زیست بیشتر متولی مسائل حیات‌وحش بوده و به صورت جدی به موضوع آزار حیوانات اهلی یا خانگی ورود نداشته یا سازمان دامپزشکی بیشتر از آنکه یک نهاد حامی حقوق حیوانات به‌شمار رود، یک سازمان اقتصادی بوده که اقدامات گسترده‌ای در زمینه سیاست‌گذاری برای توسعه پرورش صنعتی حیوانات داشته؛ البته این رویکرد سازمان دامپزشکی در مواردی مورد انتقاد واقع شده است، به‌گونه‌ای که تشکل‌های دامپزشکی مرتبط با حیوانات خانگی (پت) بارها به رسانه‌ها عنوان کرده‌اند در این سازمان عریض‌وطویل برای رسیدگی به مسائل حیوانات کوچک و خانگی تنها یک کارشناس وجود دارد و این حیوانات جایگاه مشخصی در سازوکار اداری این سازمان ندارند.
به جز دو سازمان محیط‌زیست و دامپزشکی، سازمان شهرداری‌ها نیز مطابق شرح وظایف خود به‌نوعی با مسئله حیوانات درگیر بوده است. شهرداری موظف است از گسترش جمعیت حیوانات موذی و ناقل بیماری در فضاهای شهری جلوگیری کند و همین مسئله در سال‌های گذشته به کشتار حیوانات ولگردی مانند سگ و گربه انجامیده که البته این اتفاق، واکنش‌هایی از سوی رسانه‌ها و افکار عمومی به‌دنبال داشته است.
نبود قوانین یکپارچه و نهاد مشخصی که پیگیر و حامی حقوق حیوانات باشد، رفتارهای آزاردهنده و خشونت علیه حیوانات را به جایی رساند که متجاوزان به طبیعت از صحنه‌ها و رفتارهای شکنجه‌بار خود نسبت به حیوانات فیلم و عکس تهیه کرده و در فضای مجازی به اشتراک می‌گذارند. صحنه زنده سوزاندن الاغی در استان فارس، تکه‌تکه‌کردن خرس قهوه‌ای در سمیرم، اعدام بزمجه در شاهین‌شهر اصفهان، تعقیب پلنگ با وانت مزدا و زیر‌گرفتن آن در بردسیر و ... از جمله حوادث تکان‌دهنده فضای مجازی در سال‌های اخیر بوده که با واکنش گسترده کاربران مواجه شده است. این درحالی است که با وجود واکنش تند افکار عمومی نسبت به این صحنه‌ها و دستگیری عاملان ارتکاب به حیوان‌آزاری، این پدیده متوقف نشده است و فضای مجازی در ایران همچنان موارد دیگری از شکنجه حیوانات را گزارش می‌دهد. مردی رشتی که مار زنده را می‌خورد یا زنی که با ادعای تربیت حیوانات خانگی، سگ‌ها را با آتش سیگار سوزانده، رویدادهای دیگری بوده که در سال ٩٥ خشم کاربران ایرانی را به دنبال داشته است. این موضوع در حالی رخ می‌دهد که حامیان محیط‌زیست و حقوق حیوانات بارها در اعتراض به نقض حریم محیط‌زیست و طبیعت تجمع کرده‌اند و البته حالا هنرمندان و نخبگان جامعه ایرانی نیز به این حرکت مردمی پیوسته‌اند. در همین راستا، کاربران حامی حقوق حیوانات در تازه‌ترین اقدام با تشکیل یک کانال تلگرامی تلاش می‌کنند برای تصویب قانون حمایت از حقوق حیوانات یک میلیون امضا جمع‌آوری کنند. لینک این کانال که در تلگرام و گروه‌های ایرانی دست‌به‌دست می‌شود، خواهان ایجاد قوانین مشخصی است که متجاوزان به محیط‌زیست را به‌صورت جدی‌تر درگیر و امکان مطالبه قطعی حقوق حیوانات و مبارزه با خشونت علیه طبیعت را فراهم کند.
پیش از این پلیس فتا نیز به اعمال خشونت علیه حیوانات در فضای مجازی واکنش نشان داده و به باشگاه خبرنگاران جوان اعلام کرده بود انتشار هر گونه کلیپ و تصویر حیوان‌آزاری در فضای مجازی مصداق ترویج خشونت است و پلیس فتا به شکایت‌های مربوط به این موضوع رسیدگی می‌کند. پلیس فتا از شهروندان خواسته است در صورت مواجهه با مصادیق حیوان‌آزاری در فضای مجازی از طریق سایت پلیس فتا به آدرس Cyberpolice.ir بخش ارتباطات مردمی موارد را گزارش دهند؛ البته سازمان محیط‌زیست هم با اعلام شماره ١٥٤٠ از شهروندان خواسته است موارد نقض حقوق حیوانات و طبیعت را به این شماره گزارش دهند. بنا به اعلام سازمان محیط‌زیست تماس با این شماره رایگان است.
نظر شما