سلامت نیوز:خشكسالی و نبودمدیریت صحیح زیستمحیطی و آبخیزداری سبب شده است تا بیش از 80 درصد از تالابهای كشور خشك شود و تالابهای خشك شده در صدر فهرست قرمز كنوانسیون رامسر قرار گیرد.
به گزارش سلامت نیوز، جوان نوشت: روند خشك شدن تالابها علاوه بر از بین رفتن اكوسیستمهای حساس گونههای جانوری و گیاهی، تبعات اجتماعی و اقتصادی همچون مهاجرت، بیكاری روستاییان و كشاورزان را به دنبال داشته است. تحمیل هزینههای میلیاردی هم به كشور در سال اقتصاد مقاومتی ناشی از ناكارآمدی در حوزه زیستمحیطی كشور است.
تالابها اكوسیستم حساس و ذخیرهگاه زیستی كشور به حساب میآیند كه از لحاظ اقتصادی ارزش بسیاری دارند. تنوع زیستی گونههای جانوری و گیاهی، ایجاد اشتغال مولد و توسعه روستایی از جمله كاركردهای اولیه تالابها به حساب میآید. متأسفانه در یك دهه اخیر تالابهای بسیاری در كشور به دلیل تغییرات ناشی از اقلیم و مدیریت ناكارآمد در بخشهای مختلف همچون حوزه منابع آبی سبب شده است تا تالابها خشك شوند. با تهدید تالابها بسیاری از اكوسیستمهای حساس و حتی منحصربهفرد هم در معرض تهدید و نابودی قرار گرفته است.
خشك شدن 80 درصد تالابها
نابودی تالابها فقط مختص مناطق درگیر خشكسالی نبوده است و بسیاری از تالابهای شناخته شده در مناطق و اراضی پرآب نیز به دلیل آلودگی و آلایندگی ناشی از فاضلابهای صنعتی و زبالهها و برداشت آب در معرض خطر جدی قرار گرفتهاند. در این زمینه چندی پیش معاون محیطزیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیطزیست، از خشك شدن ۸۰ درصد تالابها خبر داد. حمید ظهرابی گفت: در مناطق مختلف كشور به شدت تحت فشار خشك شدن و از بین رفتن تالابها هستیم.
وی با بیان اینكه در مناطق خشك و نیمهخشك كشور تالابها در شرایط بحرانی هستند، افزود: احیای تالابها یكی از اولویتهای سازمان حفاظت محیطزیست است و مدیریت منابع آب را در دستور كار خود قرار دادهایم.
معاون محیطزیست طبیعی و تنوعزیستی سازمان حفاظت محیطزیست افزود: گلستان برای توسعه باید به سمت توسعه پایدار برود و با وجود بیش از ۱۷ هزار حلقه چاه آب غیرمجاز و برداشتهای بیرویه از منابع زیرزمینی، مدیریت چاههای آب باید در اولویت كارها و برنامههای محیطزیست گلستان قرار گیرد.
وی تأكید كرد: در تالاب گمیشان و خلیج گرگان در گلستان به شدت با كمبود آب و منابع آبی مواجه هستیم و تلاش داریم تا در بالادست آبخیزها را مدیریت و برای استفاده از آنها برنامهریزی كنیم.
كمتوجهی به تنوعزیستی تالابها
در چند سال اخیر خشك شدن و نابودی تالابها شدت یافته است، بهگونهای كه تالابهای سهگانه «پلدختر» در ۱۵ كیلومتری شهر پلدختر استان لرستان و در روستای ولیعصر با مساحت ۴۵ هكتار در معرض نابودی قرار گرفتهاند، این تالابها زیستگاه بسیاری از گونههای جانوری، پرندگان مهاجر و انواع آبزیان است.
حساسیتی كه روی احیای تالابها به وجود آمده در مورد كمآبی و خشكی این اكوسیستمها است و از تنوعزیستی آنها غفلت شده است. بهگونهای كه مدیر ملی طرح حفاظت از تالابهای ایران با اشاره به اینكه صید ماهی با استفاده از روش الكتروشوك تنوعزیستی هورالعظیم را در شرایط خطرناكی قرار داده است، از كمتوجهی به تنوعزیستی تالابها انتقاد كرد. ابوالفضل آبشت با تأكید بر اینكه احیای تالابها بدون حفظ تنوعزیستی آنها امكان ندارد، در مورد دلایل مرگ آبزیان هورالعظیم به ویژه ماهیان اظهار كرد: دو دلیل اصلی برای مرگ ماهیان تالاب هورالعظیم به ویژه دشت آزادگان وجود دارد. یكی بالا رفتن دما كه باعث تبخیر آب، كاهش اكسیژن آب و افزایش شوری و در نتیجه تهدید حیات آبزیان از جمله ماهیان میشود. عامل دوم، آلودگیهای ناشی از فعالیتهای نفتی است كه گونهها را در معرض خطر نابودی قرار داده است. وی افزود: درست است كه مسئله كمآبی را در همه تالابهای كشور داریم، اما تنوعزیستی به هر دلیلی كه نابود شود، احیای تالاب را با مشكل مواجه میكند. نمیتوان تالابی را زنده كرد و آب آن را افزایش داد بدون اینكه تنوعزیستی داشته باشد، چون در صورتی كه تنوعزیستی تالاب حفظ نشود، تالاب كاركردی نخواهد داشت.
ورود رسوبات فاضلابی به تالابها
متأسفانه در كنار عوامل خشكسالی، دخالت و مدیریت نامناسب همچون ورود فاضلابهای صنعتی و شهری به تالاب، حیات جانوری و گیاهی تالابها را تهدید میكند كه یكی از عوامل اصلی تخریب و نابودی برخی تالابها همین بیتوجهی به اكوسیستم حساس تالاب به شمار میرود. در این زمینه نایب رئیس فراكسیون محیطزیست مجلس صید بیرویه و بیتوجهی نسبت به ساماندهی شبكه فاضلاب را از جمله عوامل مؤثر در كاهش جمعیت فك خزری و سایر آبزیان دانست. جبار كوچكینژاد، نماینده مردم رشت در مجلس شورای اسلامی، با انتقاد از اینكه سالانه 500 میلیمتر مکعب رسوبات و فاضلاب وارد تالاب انزلی میشود، تصریح كرد: بخش اعظمی از تالاب خشك شده، این در حالی است كه تالاب انزلی محل تخمریزی برخی آبزیان است بنابراین ورود فاضلاب از جمله معضلاتی است كه نسل آبزیان خزر به ویژه فك و ماهیان خاویاری را تهدید میكند.
نشست فوری فراكسیون محیطزیست برای رسیدگی به پرونده تالابها
تخریب و نابودی تالابها به حدی شدت یافته است كه میتوان گفت از بین رفتن تالابها به یك فاجعه ملی تبدیل شده است. در این خصوص عضو هیئت رئیسه فراكسیون محیطزیست از ضرورت برگزاری جلسه فوری با اعضای این فراكسیون در جهت تعامل با دولت به منظور اتخاذ راهكاری مؤثر در جهت رفع بحران خشك شدن تالابها خبر داد. یوناتن بت كلیا با ابراز تأسف از وضعیت تالابهای كشور گفت: قاعدتاً اولین گام برای ورود به این موضوع تشكیل جلسه فوری فراكسیون محیطزیست است، عضو هیئت رئیسه فراكسیون محیطزیست مجلس تأكید كرد: با توجه به اهمیت تالابها در محیطزیست مناطق و همچنین زندگی مردم، بسیار ضروری است كه سازمان محیطزیست برای احیای تالابها برنامه ویژهای را بیندیشد.
نظر شما