سلامت نیوز-*ابوالفضل سروش: تامین‌غذا برای انسان، با بهره‌گیری از مواهب و امکانات‌طبیعی تا سال‌های نه‌چندان دور سیر‌طبیعی خود را داشت تا اینکه رشد روزافزون جمعیت و بحرانی به نام غذا، الزامات جدیدی را تعریف کرد.
به گزارش سلامت نیوز، آرمان نوشت: صنعتی‌شدن و استفاده از مکمل‌های‌شیمیایی دو تغییری بود که هرچند طی چند قرن‌اخیر توانسته درد گرسنگی را سامان دهد، اما دردهای جدیدی به پیکره سلامت‌جامعه وارد کرده و بشر را با بحران‌های جدی در حوزه سلامت جسم‌و‌روان روبه‌رو کرده است.
از این منظر نیاز به بازنگری در مواد، روش‌ها و فرایندهای تولید‌غذا و بازگشت به الگوی بهینه‌سنتی و برداشت‌غذا از سفره‌طبیعت، رویکردی است که به‌دنبال آشتی جامعه‌مدرن با چرخه‌های‌طبیعی تهیه و تولید‌غذاست. صنعت کشاورزی‌و‌دامپروری امروز نیاز دارد تا ضمن به‌کارگیری دانش‌روز برای جوابگویی نیازهای نسل‌کنونی، از به‌مخاطره‌انداختن سلامت نسل‌های‌آینده پیشگیری کند و توسعه‌و‌ترویج استفاده از محصولات و فراورده‌های‌ارگانیک تلاشی در این زمینه است.
محصول ارگانیک یا کشاورزی ارگانیک
در ادبیات‌امروزی واژه ارگانیک به‌معنی طبیعت‌گرا، طبیعی و به‌مفهوم شیوه یا عملکرد کشاورزان و دامپروران هنگام پرورش، تولید و فراوری محصولاتی از جمله میوه‌ها، سبزیجات، صیفی‌جات، حبوبات، لبنیات و فراورده‌های‌گوشتی به‌کار می‌رود.
در تولید و فراوری محصولات‌ارگانیک از کودهای‌شیمیایی، سموم، هورمون‌ها و دگرگونی‌ها و دستکاری‌های‌ژنتیکی استفاده نمی‌شود و همه مراحل تقویت‌زمین، کاشت و برداشت با استفاده از نهاده‌های طبیعی (همچون کودزیستی، کمپوست‌ها، حشرات و میکروارگانیسم‌های سودمند) انجام می‌شود. در تولید این محصولات به‌کارگیری استانداردهای زیست‌محیطی که هدف‌اصلی آنها حفظ و پایداری محیط‌زیست و اکوسیستم است، الزامی است.
کشاورزی‌ارگانیک، سیستمی تولیدی است که سلامت‌خاک، اکوسیستم‌ها و انسان را پایدار می‌سازد و بر فرایند بوم‌شناسانه، تنوع‌زیستی و چرخه‌های‌سازگار با شرایط‌محلی تکیه دارد. فراورده‌های‌کشاورزی ارگانیک در کشور ما با نام کشاورزی‌زیستی و محصولات‌سالم و در کشورهای اروپایی و آمریکایی با نام کشاورزی‌ارگانیک یا کشاورزی‌بیولوژیک شناخته می‌شود.
کشاورزی‌زیستی، سیستم مدیریتی جامعی است که کمیت و کیفیت محصولات، از تولید تا فراوری و انتقال به مصرف‌کننده، سلامت‌خاک، گیاه، حیوان، انسان، میکروارگانیسم‌ها، محیط سیاره‌زمین به‌عنوان یک موجود‌زنده واحد، اصول اکولوژیکی، محیط‌زیست، اصول‌عدالت و روابط‌اجتماعی، احترام به مخلوقات و اصول پایداری‌زیستی در آن مد‌نظر است. تمام فرایند تولید، فراوری، بسته‌بندی، نگهداری، حمل‌و‌نقل، شرایط‌کاری، شرایط‌اجتماعی، عرضه و برچسب‌گذاری این محصولات تحت‌کنترل و پایش یک نظام‌گواهی و استاندارد‌معتبر ارگانیک است. صنعت‌دامپروری ارگانیک هم گرچه از کشاورزی ارگانیک جوان‌تر است، اما مانند آن الگوها استانداردهای خود را دارد. هر دو این صنایع در راستای اصول‌اخلاقی ذیل شکل گرفته و درحال‌توسعه‌اند:
اصل سلامت: صنعت‌ارگانیک سلامت خاک‌ها، گیاهان، حیوانات، انسان‌ها و کره‌زمین را که هیچ‌یک از دیگری مجزا و مستقل نیست، باید حفظ و افزایش دهد.
اصل اکولوژی: این صنعت باید به تعادل‌اکولوژیکی، استقرار‌طبیعت، حفظ تنوع‌ژنتیکی و کشاورزی کمک کند.
اصل انصاف‌و‌عدالت: ایجاد کیفیت خوبی از زندگی برای همه افراد درگیر و کمک به کاهش‌تنگدستی و فقر و حاکمیت غذای‌سالم در جامعه از اصول دیگر صنایع‌ارگانیک است.
اصل مراقبت: فعالیت پیشگیرانه و مسئولانه به‌منظور حمایت از سلامت و آسایش نسل‌های بعد و محیط.
مزایای استفاده از محصولات ارگانیک
مزه و طعم طبیعی بهتر
فقدان هرگونه مواد‌شیمیایی مصنوعی و باقیمانده عناصر، فلزات و مواد‌مضر در مواد‌غذایی
غنی‌بودن و ارزش‌غذایی بیشتر این محصولات (ویتامین‌ها، املاح و مواد‌معدنی، آنتی‌اکسیدان‌ها و اسیدهای‌آمینه)
سازگاری زیست‌محیطی این محصولات (حداقل آسیب زیست‌محیطی و حداکثر سازگاری با سیستم‌های‌طبیعی)
وجود باورهای‌اخلاقی و دینی پیرامون حفظ محیط‌زیست برای پرورش نسل‌های حال و آینده
فرصت‌ها و تهدیدها
علاقه‌مندی روزافزون جامعه به محصولات‌ارگانیگ از یک طرف فرصت‌مغتنمی را برای مسئولان سلامت‌جامعه در ارتقای سلامت مردم و همچنین فعالان صنایع‌ارگانیک برای ترویج و توسعه‌فرهنگ استفاده از محصولات‌ارگانیک و دستیابی به اهداف‌اقتصادی آن ایجاد کرده و از طرف دیگر جذابیت بازار، حربه‌ای برای فرصت‌طلبان و منفعت‌گرایان شده تا با تبلیغات‌دروغین، ادعاهای‌واهی، نوشتارها و برچسب‌های‌جعلی ضمن سوءاستفاده از اعتماد‌مردم، سلامت و پول آنان را همزمان به تاراج برند.
اقبال‌عمومی به محصولات‌ارگانیک باید به‌مثابه فرصتی‌استثنائی برای هدایت‌صحیح این بازار با ابزارهای‌فرهنگی، کنترلی، نظارتی و برخورد‌قانونی با متخلفان در نظر گرفته شده و ضمن ارائه‌اطلاعات و آموزش‌های لازم به مصرف‌کنندگان از واحدهای‌تولیدی ارگانیک در چارچوب‌های‌قانونی حمایت‌لازم صورت گیرد و تهدیدات آن به فرصت تبدیل شود.
نگاهی به وضعیت موجود
درحال‌حاضر تقلب در این بازار بیش از سایر بازارهای مواد‌غذایی رایج است و حربه‌های‌تبلیغاتی به نام عرضه محصولات‌ارگانیک به سردرگمی بیش‌ازپیش مردم می‌انجامد. فی‌الواقع هنوز هیچ‌مرجع‌رسمی نمی‌تواند ادعا کند چه‌میزان از محصولات مدعی بازار ارگانیک هستند. آمار دقیقی هم از محصولاتتراریخته وجود ندارد.
شکل ظاهری محصولاتتراریخته، ارگانیک و غیر‌ارگانیک تفاوت خاصی با هم ندارد و بسیاری از ادعاهای‌فروشندگان درمورد تفاوت‌ظاهری این محصولات بی‌اساس و بدون پشتوانه‌علمی است. پس در این بازار‌مکاره چه باید کرد؟
درحال‌حاضر حدود 100قلم محصول‌ارگانیک در کشور تولید و توزیع می‌شود که مراحل ارگانیک‌بودن را طی کرده و برند آن را دریافت کرده‌اند. طبق قانون چند شرکت‌بازرسی بر اجرای «استاندارد 11هزار»(استاندارد تدوین‌شده برای محصولات‌ارگانیک) نظارت می‌کنند و در صورت اجرای تمام قوانین و جزئیات مقررات
کشاورزی ارگانیک، گواهی ارگانیک‌بودن به محصول را ارائه می‌دهند.
* عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس
نظر شما