سلامت نیوز:٩٠ متر، اندكی بیشتر یا كمتر؛ فرقی در اصل ماجرا نمی‌كند. جایی در میانه یك جنگل زیبا تل بلندی از زباله جا خوش كرده و طی سه دهه هر سال هم بلند قامت‌تر و قطورتر شده است.
به گزارش سلامت نیوز، اعتماد نوشت: كارگرها در حال سم‌پاشی‌اند. برخی ماسك بر صورت دارند و برخی ماسك‌شان را روی سینه‌شان گذاشته‌اند. برخی دستكش دارند و برخی نه. لودرها هم هر چند دقیقه یك بار زباله‌ها را زیر و رو و با خاك مخلوط می‌كنند. هر روز نزدیك به هزار تن زباله برای دفن به این محوطه ١٦ هكتاری آورده می‌شود. یعنی نیمی از زباله‌ای كه هر روز در استان گیلان تولید می‌شود. نام اینجا برای فعالان محیط زیست و مردم رشت آشناست؛ «سایت دفن زباله سراوان»؛ همان جایی كه سال گذشته فعالان زیست‌محیطی رشت و ساكنان روستای سراوان در اطراف آن با تشكیل زنجیره انسانی اعتراض‌شان را به دفن زباله در این محل اعلام كرده بودند. مشكلات متعدد سایت دفن زباله سراوان در كلاف موانع متعدد پیچیده شده است به طوری كه تشكیل زنجیره انسانی و اعتراض مدنی راه به جایی نبرد. از سایت زباله سراوان تا محل زندگی ٤٠٠ خانوار روستایی یك و نیم كیلومتر فاصله است. این فاصله نزدیك برای خبرنگاران عجیب است اما برای یك مقام مسوول در شهرداری رشت عجیب نیست. او می‌گوید: «روزی كه شهرداری اینجا شروع كرده به دفن زباله، روستا تا اینجا فاصله‌اش زیاد بوده آنها به علم به اینكه اینجا محل دفن زباله است آمدند زمین‌های ارزان قیمت خریدند تا صاحب خانه شوند.»
از ٤ تا ١٨ لیتر در ثانیه؛ شیرابه ورودی به منابع آب
حالا اما رویكرد مسوولان شهرداری رشت و اداره كل محیط زیست گیلان در سال‌های اخیر قدری با گذشته تفاوت كرده است. آنها از مرحله انكار عبور كرده‌اند و در دو سال اخیر با پذیرش بحرانی بودن وضعیت محل دفن زباله‌های شهرستان رشت در پی یافتن چاره‌ای برای خروج از وضع موجود هستند. وضعیتی كه تداوم آن می‌تواند موجب پیامدهای ناگوار زیست محیطی و بهداشتی شود.
به گفته «قربانعلی محمدپور»، مدیركل حفاظت محیط زیست استان گیلان وضعیت پسماند در هیچ یك از شهرهای این استان خوب نیست. یكی از مهم‌ترین سایت‌های دفن زباله، سایت سراوان است كه نیمی از زباله دو هزار تنی تولیدی استان گیلان هر روز به این محل آورده می‌شود. شیرابه ناشی از تلنبار زباله در این محل هر روز وارد منابع آبی استان می‌شود و تا انتهای قصه روشن است كه تالاب انزلی با چه تهدیدی روبه‌روست. محمدپور درباره میزان ورود شیرابه به تالاب انزلی می‌گوید: «در روزهای عادی تقریبا چهار لیتر در ثانیه شیرابه به رودخانه زرجوب وارد می‌شود و از آنجا به سمت تالاب انزلی می‌رود.» اما وضعیت ورود شیرابه در روزهای بارانی بحرانی‌تر است: «اگر باران بیاید بین ١٦ تا ١٨ لیتر شیرابه وارد منابع آبی می‌شود. خب خیلی از روزهای سال هم بارانی است.» پرسش این است حالا كه مسوولان از این مصیبت زیست‌محیطی باخبرند چرا كاری نمی‌كنند؟ آنها چند سالی است كه نسبت به این مساله حساسیت بیشتری نشان داده‌اند اما تصمیم‌گیری دستگاه‌های دولتی و بروكراسی حاكم بر آنها موجب شده تا سرعت این اقدامات چندان سریع نباشد.
احداث نیروگاه زباله‌سوز و تصفیه‌خانهدر انتظار اجرا
به گفته علیرضا حاجی‌پور، مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری رشت یك زمین در محدوده مجاورت همین سایت دفن زباله برای ایجاد تصفیه‌خانه شیرابه‌ها شناسایی شده و شهرداری منتظر است تا سازمان منابع طبیعی مجوز قطع درختان این محل را بدهد تا ساخت تصفیه‌خانه شروع شود. به گفته او مشكل استان‌های شمالی این است كه با كمبود زمین برای دفن زباله روبه‌رو هستند: «زباله از دیرباز به طور سنتی اینجا دفن می‌شده و ما هم ادامه داده‌ایم. البته در مجاور همین زمین یك زمین دیگر را شناسایی كرده‌ایم تا یك «لند فیل» (گورستان پسماند) با طراحی‌های علمی ایجاد كنیم. اما اعتبارات مخصوص به خودش را نیاز دارد.»
حاجی‌پور می‌گوید یك سال و نیم است كه مجموعه‌ای از تصمیمات اتخاذ شده تا از شدت این بحران كاسته شود. به گفته او احداث یك واحد نیروگاه زباله‌سوز از جمله این تصمیمات بوده است: «ارزیابی زیست محیطی نیروگاه صادر شده و قرار است به روش bot (ساخت، تولید، بهره‌برداری) احداث شود. ظرفیت نیروگاه ٦٠٠ تن در روز پیش‌بینی شده است.» در كنار این قرار است ظرفیت تولید كمپوست از زباله‌های تر هم در كارخانه شهرستان رشت افزایش یابد. اما اجرای طرح افزایش ظرفیت تولید كمپوست به ٦٠ میلیارد تومان پول نیاز دارد و احداث نیروگاه ابنیه و تاسیسات، ٢٠٠ میلیارد تومان پول می‌خواهد. بودجه‌ای كه از نظر پویا شهشهانی، مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری‌های تابعه استانداری گیلان اگر جذب شود می‌توان امیدوار بود ظرف مدت ٥ سال مشكلات حل و فصل شوند. او می‌گوید: «زنجیره‌ای از اتفاقات شروع شده كه اگر ادامه یابد می‌توانیم امیدوار باشیم به یك نقطه مطلوب برسیم و مثلا ٥ سال دیگر بیاییم در همین زمین گلف بازی كنیم.» شهشهانی می‌گوید استان گیلان به هفت قسمت تقسیم‌بندی شده تا طرح جامعی برای مدیریت پسماند استان انجام شود اما این اقدامات همه نیازمند تامین اعتبار و صدور مجوزهای لازم است كه زمانبر است.
به گفته او ارایه آمار درباره تبعات زیست‌محیطی دفن غیراستاندارد زباله كار آسانی نیست و برای همین از ارایه آمار پرهیز می‌كند چون: «تخمین این آمارها برای ٥٢ شهر و ٢ هزار روستا كار دشواری است كه نیازمند اندازه‌گیری‌های دقیق است.» حالا كه دستگاه‌های دولتی هم از تبعات دفن زباله در این محل آگاهند، برای آنكه طرح‌های روی كاغذشان به نتیجه برسد چه اتفاقی باید بیفتد؟ شهشهانی پاسخ روشنی دارد: «گام اول این بود كه همه این واقعیت را بپذیرند كه پذیرفته‌اند. در این مدت هم كارهای خوبی انجام شده اما واقعیت این است تا پول نباشد كار پیش نمی‌رود. بودجه‌های جاری شهرداری‌ها هم جوابگو نیست. دولتمردان باید برای اینجا اعتبار ویژه اختصاص دهند.» تالاب انزلی هر روز بیش از گذشته به شیرابه‌های زباله آلوده می‌شود و معلوم نیست كه در وضع نه چندان مناسب كشور در بخش تخصیص بودجه، نجات این تالاب و نجات محیط زیست گیلان در اولویت چندم مسوولانی قرار بگیرند كه تقسیم بودجه دست آنهاست.
نظر شما