سلامت نیوز:سفرهای نوروزی آغاز شده و مدیران سازمان میراث فرهنگی و متولیان حوزه گردشگری در روزهای منتهی به تعطیلات نوروز مدام در حال تبلیغ جاذبههای تاریخی و فرهنگی كشور و دعوت از مردم برای بازدید از این جاذبهها هستند.
به گزارش سلامت نیوز، اعتماد نوشت: در تمام برنامهها و نشستهایی كه در این رابطه در روزهای پایانی اسفند برگزار میشود، هیچ یك از مسوولان نیمنگاهی به وضعیت و شرایط نیروی انسانی فعالی كه قرار است در این مراكز به گردشگران خدمات ارایه كنند، ندارند. آخرین پرداخت حقوق كاركنان حدود ٩٢ پایگاه میراث ملی و جهانی، آبان ٩٦ بوده و تا به امروز (٢٦ اسفند ٩٦) هنوز مزایا و پاداش پایان سال و حقوق معوق این كاركنان پرداخت نشده است. نیروی انسانی در مراكز تاریخی و فرهنگی نقش مهمی در شناخت و معرفی و مهمتر از آن حفاظت از این مراكز دارند، اما حقوق این افراد گویی چندان در اولویت مدیران و متولیان نیست. هر چند مدیران این پایگاهها در گفتوگو با «اعتماد» اذعان داشتند كه معاونت میراث فرهنگی و مدیركل دفتر امور پایگاههای میراث ملی و جهانی به جد پیگیر پرداخت حقوق كاركنان پایگاهها هستند، اما مانعی كه سر راه میراث فرهنگی برای حل این مشكل وجود دارد این است كه سازمان مدیریت و برنامهریزی با تخصیص اعتبار پایگاهها از محل اعتبارات جاری موافقت نمیكند و حقوق كاركنان این پایگاهها از محل اعتبارات عمرانی پرداخت میشود.
اوراق خزانه به جای پول نقد
«محمدحسن طالبیان» معاون میراث فرهنگی كشور اعلام كرد: «اعتبارات لازم تخصیص داده شده و تا روز یكشنبه حقوق معوق كاركنان پایگاهها پرداخت خواهد شد.» طالبیان دلیل تعویق حقوق كاركنان پایگاهها را این طور عنوان میكند: «بودجه پایگاههای میراث ملی و جهانی از محل تملك و دارایی و پروژههای عمرانی پرداخت میشود. به همین دلیل زمانی كه دولت با مشكل اعتبارات مالی مواجه میشود، تخصیص اعتبار پروژههای عمرانی را به تعویق میاندازد. از آنجا كه پرداخت حقوق كاركنان پایگاهها از همین محل انجام میشود، حقوق كاركنان پایگاهها هم به تعویق میافتد. ما چند سال است كه در حال مذاكره و گفتوگو با سازمان برنامهریزی هستیم كه اعتبار پایگاهها از محل اعتبارات جاری تامین شود اما به دلیل اینكه میزان هزینه جاری دولت بالا میرود، این اتفاق تا به امروز نیفتاده است.
مشكل دیگری كه ما در سال جاری داشتیم این بود كه اعتبارات پایگاهها را به صورت اوراق خزانه پرداخت كردند و ما نمیتوانستیم این اوراق را به عنوان حقوق به كاركنان بدهیم، درخواست كردیم كه این اوراق را از بند (ز) تخصیص دهند كه بتوانیم آنها را تبدیل به پول نقد كنیم.» فرهاد عزیزی، مدیر پایگاههای میراث ملی و جهانی سازمان میراث فرهنگی، آبان ماه سال جاری در همین رابطه اعلام كرد: «سازمان مدیریت و برنامهریزی برای پرداخت دستمزد كاركنان پایگاهها به ما اسناد خزانه و اوراق مدتدار داده است كه كاربردی برای پرداخت دستمزد كارگران ندارد. حدود ٨٥ درصد از این بودجه به صورت اسناد خزانه و فقط ١٥ درصد آن به صورت نقدی اختصاص داده شده است.»
یك ریال از اعتبارات سال ٩٦ به پایگاهها ابلاغ نشده
«اگر ما پیرو حضرت علی (ع) هستیم باید حقوق كارگر را همان روز بپردازیم، نه هفت ماه بعد، این خیلی دردناك است.» «عاطفه رشنویی» مدیر پایگاه میراث جهانی چغازنبیل این جملات را در مورد تعویق حقوق كاركنان این دو پایگاه میگوید و تاكید میكند حقوق هیچ یك از كاركنان پایگاههای میراث ملی و جهانی در سراسر كشور پرداخت نشده است: «تنها راهحل این مشكل این است كه اعتبارات به موقع تخصیص پیدا كند، مساله این نیست كه اعتبار در اختیار استان قرار بگیرد یا سازمان، مشكل این است كه اعتبار به موقع تخصیص پیدا نمیكند.
تا به امروز كه روزهای آخر اسفند است، هنوز یك ریال از اعتبارات سال ٩٦ به پایگاهها ابلاغ نشده است. این موضوع چه در بحث حفاظت از آثار تاریخی و چه در بحث پرداخت حقوق كاركنان، لطمههای جبرانناپذیر به میراث فرهنگی میزند.» چند ماه پیش بود كه كاركنان پایگاه جهانی چغازنبیل در اعتراض به تعویق در پرداخت حقوقشان دست به تحصن زدند، هرچند همان روز از محل درآمد سایتهای میراث فرهنگی حقوق معوقه كارگران پرداخت شد، اما باز هم زمزمههایی از پایگاههای مختلف به گوش میرسد كه برخی كاركنان پایگاهها اعلام كردهاند در صورت عدم پرداخت حقوق معوقشان درهای پایگاهها را به روی بازدیدكنندگان نوروزی باز نمیكنند، رشنویی در خصوص این خبر میگوید: «من این جمله را از كسی نشنیدهام، امیدوارم چنین تصمیمی نداشته باشند، ما تقریبا ١٠ ماه است كه درگیر فعالیتهایی هستیم كه یك وجهه مقبولی از این دو پایگاه را به نمایش بگذاریم، اگر بخواهیم با این اخبار منفی مواجه شویم تمام تلاشهای این چند ماه ما زیر سوال میرود. اما از طرفی كارگر به من میگوید شب عید شرمنده خانوادهام هستم، پنجشنبه و جمعه تا آخر شب در پایگاه هستم كه سایت را برای نوروز آماده كنیم و منتظر ورود گردشگر باشیم، من وقتی حقوق نگرفتهام چطور به گردشگران خدمات بدهم؟ نگرانیهای ما قابل بازگو كردن نیست.»
كاركنان پایگاهها قرارداد رسمی ندارند
كارشناسان پایگاه جهانی یزد هم از ماجرای تعویق حقوق بینصیب نبودهاند، «مجتبی فرهمند» مدیر پایگاه میراث جهانی شهر تاریخی یزد در این رابطه به «اعتماد» میگوید: «در حال حاضر در پایگاه یزد حدود ٢٠ كارشناس مشغول به كار هستند. به دلیل اینكه سازوكار اداری و اجرایی مصوبی برای پایگاههای میراث ملی و جهانی تعریف نشده است، امكان قرارداد مستقیم به صورت قراردادی یا استخدامی وجود ندارد. به همین خاطر حقوق كاركنان پایگاهها از محل اعتبار پروژههای پژوهشی و عمرانی پرداخت میشود. پایگاه یزد هم مثل بسیاری از پایگاههای كشور ٦ ماه است كه اعتباری دریافت نكرده است.» فرهمند در خصوص چالشی كه سالهاست در زمینه پرداخت حقوق كاركنان پایگاهها با آن روبهرو هستند میگوید: «اصلیترین موضوعی كه به نظر میرسد در مقیاس كشوری باید در مورد آن تصمیمگیری شود، جایگاه پایگاهها در نظام نیروی انسانی و اداری كشور است. البته تلاشهای جدی در این خصوص انجام شده اما تا به امروز نتیجهبخش نبوده است. اینكه به پایگاهها به عنوان مراكز تولید فكر و اندیشه و همچنین حفاظت از بافتها و محوطههای تاریخی به رسمیت شناخته شود، چارت سازمانی و ردیف استخدامی مستقلی برای آن در نظر گرفته شود. اما اگر همین روال ادامه پیدا كند ادامه فعالیت پایگاهها با چالشهای جدی روبهرو خواهد بود.»
تصمیم ناسنجیده حمید بقایی چه برسر پایگاهها آورد
در سراسر كشور حدود ٩٢ پایگاه میراث ملی و جهانی فعالیت میكنند، از این تعداد ٤٠ پایگاه میراث جهانی و مابقی پایگاههای میراث ملی هستند. به طور میانگین در هر كدام از این پایگاهها ٣٠ نفر مشغول به كار هستند. و تمامی این پایگاهها به گفته مدیران آنها ٦ ماه است كه هیچ حقوقی دریافت نكردهاند. حمید فدایی، مدیر پایگاه میراث جهانی پاسارگاد در گفتوگو با «اعتماد» در خصوص مشكل پرداخت حقوق كاركنان پایگاههای میراث با اشاره به اینكه دو پایگاه پاسارگاد و تخت جمشید به دلیل شرایط خاصی كه دارند از ردیف اعتباری مستقلی برخوردارند، میگوید: «با این وجود امسال ما هم كمابیش با مشكلاتی روبهرو بودیم و كاركنان پایگاههای پاسارگاد و تخت جمشید هم ٦ ماه است حقوقی دریافت نكردهاند.» دلیل این مشكلات در این دو پایگاه شاید به تخصیص اوراق خزانه به جای وجه نقد برگردد. فدایی با اشاره به اینكه چند سالی است این دو پایگاه ردیف بودجه مستقلی دارند، اما همچنان این بودجه از محل طرحهای عمرانی پرداخت میشود در مورد مشكلاتی كه پایگاههای دیگر میراث با آن روبهرو هستند، معتقد است: «در پایگاههای دیگر اعتباری كه در نظر گرفته میشود، اعتبار كمی است و زمانی كه این اعتبار تخصیص پیدا میكند، مدیران پایگاهها قادر نیستند تمام تعهدات خود را با این اعتبار تامین كنند، در نتیجه حقوق كاركنان مدام به تعویق میافتد، چراكه به هر حال كارهای عمرانی دیگری هم در پایگاهها صورت میگیرد.»
پایگاههای میراث جهانی چند سالی است كه وضعیتشان بهبود پیدا كرده و متولیان آنها درصدد این هستند كه نظام اداری و چارت تشكیلاتی مستقلی برای آن ایجاد كنند تا از بروكراسیهای اداری و موانع و مشكلات دیگری كه در حال حاضر با آن روبهرو هستند، رها شوند. در سالهایی كه حمید بقایی، مدیر سازمان میراث فرهنگی بود، تصمیمی در مورد پایگاههای میراث ملی و جهانی گرفت كه صدمات جبرانناپذیری به این پایگاهها وارد كرد، آن هم این بود كه اعتبارات مورد نیاز این پایگاهها را در اختیار استانها قرار داد و همین مساله باعث به انزوا رفتن پایگاهها و دور شدن از وظیفه اصلی شان كه پژوهش بود، شد. بررسی و طرح مشكلات پایگاهها این نگرانی را به وجود میآورد كه شاید مدیران فعلی میراث فرهنگی برای حل این مشكلات بخواهند همان راهی را بروند كه بقایی رفت. «حمید فدایی» در رابطه با آسیبهایی كه تصمیم بقایی به پایگاهها وارد كرد میگوید: «ما استانهایی داریم كه صدها اثر میراثی ارزشمند دارند، این كثرت آثار و محوطهها باعث میشود ارزش واقعی بعضی محوطههای جهانی درك نشود.
در حالی كه این مراكز مقصد گردشگران جهانی هستند، پایگاهها نهتنها پایگاه خدماترسانی به گردشگران هستند، بلكه موضوعات بزرگتری را هم در دستور كار دارند،مثل پژوهش و فعالیتهای مستقل دیگر، آیا استان سیاستهایی را در ارتباط با چنین فعالیتهایی دنبال میكند؟ به گمان من كه نه. در دو دولت قبل آقایان دچار این خطا شدند و همین باعث شد این پایگاهها در عمل به استانها واگذار شوند. اعتبار پایگاهها را به استانها واگذار كردند، در این یك دههای كه این اتفاق افتاد، پایگاهها دچار رخوت شدند، كاركنان پایگاهها تبدیل به كارمندانی شدند كه فقط كارهای روتین انجام میدادند. در برنامههای عملیاتی پایگاهها در آن دوران و خروجیهایی كه از عملكرد پایگاهها وجود دارد، نه گزارشی تولید شده و نه انتشاراتی وجود دارد. پایگاههای میراث صرفا تبدیل به بخشهای اداری شدند كه اهداف اولیهای كه برای آنها تعریف شده بود را به فراموشی سپرده بودند. این اتفاق بدترین اتفاقی بود كه در مورد پایگاههای میراث ملی و جهانی افتاد. در حال حاضر نباید نگاهمان فقط این باشد كه به واسطه مشكلات مالی كه این پایگاهها دارند این تصمیم را بگیریم كه این پایگاهها بروند زیرنظر استانها، این به مفهوم پاك كردن صورت مساله است، ما باید مشكلات این پایگاهها را حل كنیم. البته حل این مشكلات یك توان و انگیزه جدی میطلبد.»
فدایی معتقد است: «زمانی كه این پایگاهها تعدادشان اندك بود و در حد چهار یا پنج پایگاه بودند، این مشكل باید حل میشد، چون هم تعداد نیروهایی كه میتوانستند وضعیت ثابتی پیدا كنند راحتتر بود و هم شاید قوانین راحتتر این اجازه را به مدیران میدادند. این پایگاهها به عنوان مقاصد بزرگ و اصلی گردشگری ما باید جایگاه مستقلتری پیدا كنند، قوانین مالی شان اصلاح شود و صاحب چارت تشكیلاتی شوند با برنامهریزی میتوان مشكلات پایگاههای میراثی را به صورت ریشهای و بنیادین حل كنیم. موضوع هیات امنایی شدن پایگاهها هم میتواند بخش عمدهای از این مشكلات را حل كند.»
به گفته معاون میراث فرهنگی كشور حقوق معوق كاركنان پایگاههای میراث ملی و جهانی فردا پرداخت میشود، اما این پایان مشكلات پایگاهها نیست، كسانی كه بعضا در بدترین شرایط ممكن در محلی خارج از شهر و بدون امكانات رفاهی مناسب نقش حافظان میراث فرهنگی را دارند، هنوز در سیستم اداری كشور جایگاه مشخصی ندارند، ٩٢ پایگاه در سراسر كشور همچنان چارت تشكیلاتی مستقل ندارند و كارشناسان زبده و دلسوزی كه در این پایگاهها مشغول فعالیت هستند، با كارت كارگری حقوق دریافت میكنند. پرداخت حقوق این افراد یكی از مشكلاتی است كه شاید فردا حل شود، اما مساله اصلی این پایگاهها محل تامین اعتبار و همچنین مستقل شدن مدیریت آنهاست كه هنوز با چالش روبهروست.
نظر شما