سلامت نیوز: در روزهای پریشانحالی تالابهای ایران، هیات وزیران در مصوبهای 150 میلیارد ریال بودجه برای رسیدگی به وضعیت تالابها اختصاص داد. پایگاه اطلاعرسانی دولت درباره مصوبه هیات وزیران نوشت: 150 میلیارد ریال برای تامین اعتبارات مقابله با خشكسالی با توجه به شرایط بحرانی و وضعیت اضطراری در برخی زیستگاهها و تالابهای تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست اختصاص یافت.
به گزارش سلامت نیوز، روزنامه اعتماد در ادامه نوشت: نه پایگاه اطلاعرسانی دولت و نه سایت سازمان حفاظت محیط زیست تا عصر دیروز (دوشنبه) جزییات بیشتری درباره این خبر منتشر نكردند.شمار عوامل تهدیدكننده حیات تالابها روز به روز در حال افزایش است؛ با این حال اقداماتی كه تاكنون برای احیای تالابها انجام شده چندان منجر به موفقیت نشده است. در سال 1350 (1971) میلادی به ابتكار اسكندر فیروز، رییس وقت سازمان حفاظت محیط زیست ایران، كنوانسیون رامسر برای حفظ تالابها منعقد شد. چهار سال بعد در 1975 میلادی كنوانسیون رامسر جنبه قانونی یافت. این معاهده كشورهای عضو را ملزم به تعیین و حفظ تالابهای با اهمیت بینالمللی میكند.
24 تالاب ایران در كنوانسیون رامسر ثبت شدهاند اما چه تالابهای عضو كنوانسیون و چه تالابهای خارج از این فهرست، به دلیل تهدیدهای مختلف روزگار خوشی ندارند. مسعود باقرزاده كریمی، مدیر دفتر اكوسیستمهای تالابی سازمان حفاظت محیط زیست بهمن ماه پارسال به «اعتماد» گفته بود: «ما مجموعا ١٠٥ تالاب و مجموعه تالابی داریم كه بیش از ٣ میلیون هكتار مساحت دارند و سه دسته تالابهای ساحلی دریایی، تالابهای كوهستانی و تالابهای كویری را شامل میشوند. دسته اول به لحاظ تامین آب مشكلی ندارند چون به دریا وصل هستند اما با مساله آلودگی روبهرو هستند. مثل جنگلهای مانگرو (حرا). تالابهای كوهستانیمان تعداد زیادیشان مشكل تامین آب ندارند اما در این دسته دوم دریاچه ارومیه مشكل حاد دارد. در دسته سوم مشكل ما تالابهای فلات مركزی است كه بهشدت خشك شدهاند.
تبخیر بالا و منابع آب شیرین هم محدود است مانند بختگان، جازموریان، هامون، بخش شمالی شادگان، دریاچه نمك و... بخش عمدهایشان خشك و منشا گرد و غبار شدهاند.» وضعیت تالابهای كشور از سال گذشته تاكنون تغییر محسوسی نكرده است. مشكل یكشبه به وجود نیامده كه بخواهد در مدت كوتاهی رفع شود. علاوه بر این برخی تالابها با مخاطرات جدی هم روبهرو شدهاند. برای نمونه خشك شدن تالاب هامون و از بین رفتن رطوبت و پوشش گیاهی در این تالاب موجب شده سرعت توفانها بهشدت افزایش یابد. این توفانها در تابستان امسال زندگی را بر مردم پنج شهر منطقه سیستان در شمال سیستان و بلوچستان سخت كرده بود. چنان كه هوشنگ ناظری فرماندار زابل هفته گذشته به «اعتماد» گفت: «خشك شدن تالاب و كشت نشدن اراضی كشاورزی باعث شده دمای هوا افزایش یابد. افزایش دما و كاهش رطوبت با شدت و طول وزش باد رابطه مستقیم دارد. در سال زراعی جاری این وضعیت تشدید هم شده است. متاسفانه هیچ آوردی از رودخانه هیرمند نداشتهایم. سال زراعی 97-96 هیچ آبی به كشاورزان نرسید. ما وارد بیست و یكمین سال خشكسالی میشویم.»
این فقط حال و روز یكی از تالابهای ایران است كه زندگی 400 هزار نفر مردم سیستان را تحت تاثیر قرار داده است. حالا در چنین شرایطی هیات وزیران در جلسه یكشنبه شب مقرر كرده 15 میلیارد تومان برای رسیدگی به وضعیت تالابها و زیستگاهها هزینه شود. این پول قرار است در كجا و چگونه هزینه شود؟ مدیر دفتر اكوسیستمهای تالابی سازمان حفاظت محیط زیست به «اعتماد» گفت كه هنوز جزییات پیامدهای این تصمیم روشن نیست اما سازمان این آمادگی را دارد كه برای ساماندهی تالابهای اولویتدار فلات مركزی ایران وارد عمل شود.
مسعود باقرزاده كریمی توضیح میدهد: «به طور كلی تمركز ما روی تالابهای ثبت شده در كنوانسیون رامسر است. اگر صدها میلیارد هم به بخش تالابها اختصاص یابد، ما برای مدیریت تالابها برنامه داریم. اما تالابهای واقع در فلات مركزی ایران برایمان اولویت بیشتری دارد چون بیش از بقیه از خشكی رنج میبرند.» به گفته باقرزاده كریمی تالابهای هامون، بختگان، پریشان، گاوخونی، شادگان، دریاچه ارومیه و همینطور هورالعظیم جزو تالابهایی هستند كه وضعیت بحرانی دارند. اما با توجه به فهرست بلند بالای تالابهای پریشاناحوال، هر سال چقدر بودجه نیاز است تا وضعیت تالابهای كشور سامان یابد؟ باقرزاده كریمی پاسخ میدهد: «ما یك جدول از تالابهای آسیبدیده تهیه كردهایم و میزان تخریبشان هم مشخص شده است. بودجه مورد نیاز هر تالاب هم جداگانه محاسبه شده است. اما بهطوركلی هر سال چیزی بین 40 تا 70 میلیارد تومان اعتبار نیاز داریم.»او درباره محل هزینهكرد بودجه مصوب هیاتوزیران هم گفت: «این بودجه عدد قابلتوجهی برای ما نیست. مسلما سعی میكنیم روی یكی دو تالاب تمركز كنیم.»
مدیر دفتر اكوسیستمهای تالابی سازمان حفاظت محیط زیست درباره آخرین وضعیت تالاب هامون هم گفت: «وضعیت تالابهای هامون چند بعدی و پیچیده است. مطالعه مفصلی برای تامین نیاز آبی تالاب انجام دادهایم اما وقتی 95 درصد مشكل به بیرون از كشور و تامین نشدن حقابه برمیگردد دست ما هم بسته میشود. امسال 6 میلیون مترمكعب آب آمده كه اصلا معنیدار نیست. وقتی آب نیست دیگر چه بگوییم.» او در عین حال این را هم افزود كه «من البته معتقدم ما باید بازی بدون توپ را یاد بگیریم. مثلا در هامون چاه نیمه چهارم را مدیریت كنیم. وزارت جهاد كشاورزی باید در زمینه اصلاح وضعیت كشاورزی كار كند. یا تثبیت كانونهای بحران كار فنی نیست. كار حجمی است كه به اعتبارات وابسته است اما به هر حال باید به سمت رونق كسب و كارهای غیروابسته به آب حركت كنیم.»
ابلاغ برنامه 100 روزه برای آب و تالاب
در همین حال مدیركل مشاركتهای مردمی سازمان حفاظت محیط زیست از ابلاغ برنامه ۱۰۰روزه جدید حوزه معاونت آموزش و پژوهش این سازمان با محوریت آب و تالاب به همه استانهای كشور خبر داد. ژیلا آقایی كه پیش از این از آغاز تدوین برنامه ۱۰۰ روزه جدید حوزه معاونت آموزش و پژوهش سازمان محیط زیست خبر داده بود، به ایسنا گفت: به تازگی تدوین برنامه ۱۰۰ روزه معاونت آموزش و پژوهش سازمان حفاظت محیط زیست با موضوع آب و تالاب به اتمام رسید و هفته پیش به همه استانها ابلاغ شد. وی با اشاره به اینكه برنامه ۱۰۰ روزه آب و تالاب تا نیمه آبان ماه ادامه خواهد داشت، در مورد سرفصلهای برنامه ۱۰۰ روزه جدید گفت: برگزاری زنگهای آموزش با موضوعات ارزیابی آسیبپذیری تالابها، بررسی تجربیات موفق در احیای تالابها، اهمیت و شناخت تالابهای ساحلی و تعیین وضعیت كیفی رودخانهها از جمله مواد این برنامه ۱۰۰ روزه است. زنگهای آموزش هر دو هفته یك بار به مدت دو ساعت و با حضور اساتید و متخصصان برگزار خواهدشد كه علاوه بر كاركنان سازمان حفاظت محیط زیست امكان حضور عموم مردم از جمله دانشجویان و سمنها وجود دارد. آقایی افزود: توزیع و انتشار محتوای آموزشی در مورد اهمیت و وضعیت موجود تالابها و وضعیت كیفی منابع آب و... در قالب مدیا از طریق پورتال سازمان محیط زیست و سایر دسترسیها، اطلاعرسانی خواهد شد. برگزاری نمایشگاه عكس با هدف انتقال تجربیات موفق استانی در حفظ و احیای تالابها، كارگاههای ترویجی، مسابقات، پاكسازی در تالابها و رودخانهها، برگزاری دورههای توانمندسازی جوامع محلی از دیگر برنامههای برنامه ۱۰۰ روزه آب و تالاب است. به گفته آقایی برگزاری نشستهای هماندیشی با سازمانهای مردمنهاد محیط زیستی با محوریت جلب مشاركت سمنها و فعالان محیط زیست در اجرای برنامه از جمله اهم فعالیتهای برنامه است.
نظر شما