سلامت نیوز:روز درختکاری بود، از مسئولان تا بچه‌های مدرسه ما که از شهرستان‌‌های نزدیک تهران هستیم به طبیعت زدند و به حد‌وسع نهالی کاشتند به امید اینکه روزی درختی از خاک سردر بیاورد و باز هم به حد وسع هرکدام به تازه‌شدن تنفس زمین و این هوای آلوده همیشگی کمک کنند.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه فرهیختگان ،از همین خیابان حافظ و چهارراه کالج که پایین می‌آمدم هم داخل حیاط ساختمان مترو عده‌ای جمع شده بودند و گوشه‌ای از حیاط خشک و بی‌آب و علفش را چال کنده بودند و با کت و شلوار درحال درختکاری بودند و زیرچشمی هم نگاهی به لنز دوربین‌ها می‌انداختند. همه اینها برای حس مسئولیتی بود که تقویم یادآوری کرده بود و این حرکت نمادین جزئی از وظایف شده بود.
دو روز پیش هم که روز قبل از روز درختکاری بود، حقیر گزارشی نوشتم از وضعیت منبع آب و تنفس تهران؛ لواسان که عده‌ای به جان زمین‌ها و منابعش افتاده‌اند و میلیون‌مترمربعی به آن چنگ می‌اندازند و این محدوده موهبت تهرانی‌ها را هم به نابودی می‌کشند.
اتفاقات دیروز و تجربه دو روز پیش و لواسان باعث شد از این به بعد برای نقل مصداق زمین‌خواری و تخریب محیط‌زیست و این‌طور چیزها راه زیادی طی نکنیم و از جاده‌های پر‌پیچ و خم لواسان عبور نکنیم، در همین تهران بیخ گوش‌مان، 16هکتار باغ در معرض تخریب قرار گرفته و مجوزش را هم دریافت کرده است که تبدیل بشود به برج‌باغ، یعنی 30درصدش سازه باشد و ساختمان و این‌طور چیزها، 70 درصد بقیه‌اش هم همان باغ بماند و این پیوند نامبارک سازه و باغ بشود برج‌باغ.
ما قانون را اجرا کردیم
عجیب نیست؟ اینکه در روز درختکاری، نه یک روز قبل‌تر، نه یک هفته قبل و بعد‌تر، درست روز درختکاری اعضای شورای شهر تهران مصوبه‌ای با اکثریت آرا به تصویب برسانند که به موجب آن 62 باغ در پایتختی که نفسش از همین کمبود دارو‌درخت‌ها به شماره افتاده است، تخریب شوند و همان پیوند نامبارک برج و باغ را عملی کنند.
روز گذشته اعضای شورای شهر تهران، لابه‌لای تصویب بودجه شهرداری تهران در سال 98 استفساریه صدور مجوز ساخت‌وساز در 62 باغ تهران که توسط محمدعلی افشانی، شهردار سابق تهران به شورا ارسال شده بود را هم بررسی کردند و مجوز ساخت به این 62 باغ، که نسبت به پرداخت کامل عوارض آن هم در فرآیند سیستمی صدور پروانه اقدام کرده‌اند، بلامانع شد.
مصوبه‌ای که اگر از تقارن نامبارک آن با روز درختکاری هم بگذریم، صدمه سنگینی به فضای سبز و محیط‌زیست پایتخت می‌زند و قطعا بخش زیادی از بافت گیاهی تهران را از بین خواهد برد.
این مصوبه همچون بسیاری دیگر از مصوبات موافقان و مخالفانی در مجموعه مدیریت شهری داشته است، به جز ناهید خداکرمی، محمود میرلوحی، الهام فخاری و آرش میلانی که از مخالفان جدی آن بودند و بهاره آروین و حجت نظری که در رای‌گیری شرکت نکردند، باقی اعضای شورای شهر نسبت به این مصوبه روی خوش نشان دادند و آن را تایید کردند.
اما برای روشن‌ترشدن موضوع، خوانش برخی اظهارنظرها در ارتباط با این موضوع خالی از لطف نیست.زهرا نژادبهرام، عضو هیات‌رئیسه شورای شهر تهران در تشریح کامل ماجرای برج‌باغ‌ها و تاییدیه شورا به ساخت‌وساز در 62 باغی که روز گذشته اتفاق افتاد گفت: ما یک مصوبه در اسفند سال گذشته داشتیم که اسمش به لغو برج‌باغ معروف بود و 22 اسفند آقای هاشمی مصوبه را به شهرداری و به هیات تطبیق می‌دهد. ما هر مصوبه‌ای که داریم باید هیات تطبیق آن را بررسی کند، چیزی شبیه به شورای نگهبان مجلس شورای اسلامی.
این مصوبه‌ای که دادیم به شهرداری تهران ابلاغ می‌شود تا طبق آن عمل کنند. این مصوبه یک مصوبه بالادستی هم داشته که در طرح پیوست سوم طرح جامع بوده و آن قوانین بالادست قوانین شهرداری شهر تهران است. بعد در این فاصله یعنی در فاصله قبل و حین 22 اسفند که شورا چنین مصوبه‌ای را تصویب کند تا تاریخ هفتم فروردین که ابلاغ می‌شود، عده‌ای از مالکان اقدام کرده بودند و همه عوارض را طبق مصوبه برج‌باغ‌ها پرداخت کرده بودند.
کار ما قانونی است و به هیچ‌وجه قصد نداریم کار غیرقانونی انجام دهیم، نه شورا رویکردش این است و نه مدیریت شهری. ما قانونمداریم. به‌طور کلی اصلاح‌طلب‌ها رویکردشان قانونمداری است، حتی اگر این قانون در بعضی موارد مطابق میل‌شان هم نباشد، کما‌اینکه الان براساس قانون، شهردار تهران از ما استفساریه کرده است که 62 پرونده از قبل تشکیل شده بوده و پول‌شان را تا تاریخ هفتم فروردین ابلاغ کردیم، آنها کامل پرداخت کردند و شهرداری از اینها عوارض نمی‌خواهد، بگویید که ما چه کار کنیم.
براساس قانون دوستان ما بررسی کردند و درواقع به استفساریه شهردار پاسخ آمد که این 62 پرونده چون قبل از ابلاغ قانون بوده و قانون عطف بماسبق نمی‌شود، ما موظف هستیم پرونده آنها را صادر کنیم.
اما ما دو شرط را برای آن گذاشتیم و گفتیم که ما مجوز ساخت اینها را صادر کنیم حتما اصلاحش باید زیرنظر کمیته فنی باغ‌ها باشد که در این کمیته کارشناسان و متخصصان آن حضور دارند و دو نفر نماینده شورا هستند که این نمایندگان از کمیسیون محیط‌زیست و نفر دیگر از کمیسیون شهرداری است که نظارت کنند تا کاملا منطبق بر مصوبه برج‌باغ‌های قبل باشد و حتی جانمایی هم براساس نظر این کمیته باشد، یعنی هر مجوزی که می‌خواهد صادر شود باید زیرنظر این کمیته صادر شود و نظارت داشته باشند و به شورا گزارش دهند.
62 پرونده به هیچ‌وجه افزایش پیدا نمی‌کند. چند تا از این درخواست‌ها باغ‌هایی بودند که تعداد درختان‌شان نسبتا زیاد بود، به شهرداری تهران توصیه شد اگر امکانش هست، اینها را تهاتر کند و تا حدی حفظ شود.
اقدامی که شورای شهر تهران انجام داد اقدام قانونی در راستای مصوبه و رویکرد خودش بود و قرار نیست به خاطر رویکرد شورای شهر تهران که باغ‌ها را حفظ کنند، حقوق مردم شهر تهران را نادیده بگیریم و اگر شهرداری تهران این امکان را دارد که آنها را بخرد فبها، ولی این امکان برایش میسر نیست. نه‌تنها نمی‌تواند آنها را بخرد بلکه مبالغی هم تحت‌عنوان عوارض از آنها دریافت شده است.
نژادبهرام در پاسخ به این شبهه که چرا شهرداری آن عوارض را به مالکان بازنمی‌گرداند و باغ‌ها را حفظ نمی‌کند، گفت: «این ماجرا یک معامله است. در این معامله دو طرف وجود دارد؛ یکی خواهان و یک خوانده است. من می‌خواهم معامله کنم ولی ممکن است طرف مقابلم نخواهد معامله کند. ما پیشنهاد در این زمینه می‌دهیم و همان‌طور که شورا پیشنهاد داد برای باغ‌هایی که تعداد درختان‌شان نسبتا زیاد است، شهرداری وارد عمل شود تا بتواند با مالکان معامله‌ای انجام دهد.
آن هم منوط به این است که مالک بخواهد؛ این نکته مهمی است. شما یک طرف قضیه را می‌بینید و آن طرف قضیه را نمی‌بینید. آن افرادی که نسبت به این قضیه توجه نشان دادند باید حواس‌شان باشد، چون حقوق مکتسبه برایشان ایجاد شده و تمام عوارض مرتبط را پرداخت کردند و حتی پیش‌نویس نقشه‌شان را هم گرفتند و اقدامات اولیه را برای ساخت داشتند.»
نژادبهرام به پیشینه این موضوع هم اشاره کرد و در قبال اقدامات مسئولان سابق شهری در این باره و اینکه آیا آنها کوتاهی انجام داده‌اند یا خیر، گفت: «چون مصوبه در اول فروردین به آنها ابلاغ شده و تاییدیه هیات تطبیق آمده ما نمی‌توانیم نسبت به قبل نیت‌خوانی کنیم. ما وظیفه داریم طبق شواهد و قوانین اقدام کنیم. مشخصا مربوط به مصوبه قبل است و ربطی به مصوبه فعلی ندارد که مطمئنم آن مصوبه قبلی هم برای حفظ باغ‌ها بوده است.
مدیران شورای قبلی در راستای حفظ باغ‌ها پیشنهاد 30 درصد ساخت کردند و گفتند در ارتفاع ما جبران می‌کنیم که باغ‌ها نگهداری شود اما در عمل دیدیم که باغ‌ها تخریب شد.
مصوبه‌ای تصویب می‌شود ولی اینکه اجرایش چطور درمی‌آید در واقع مسائلی است که باید در عمل دیده شود. برای همین است که در این استفساریه تاکید شد هر اقدامی که می‌خواهد صورت بگیرد، باید زیرنظر کمیته فنی باغ‌ها اقدام شود، برای اینکه بتوانیم آن 30 درصدی که در ماده 14 مصوب شده را محقق کنیم.»
شورا نباید احساسی تصمیم بگیرد
در جریان تصویب ساخت‌وساز در این 62 برج‌باغ اما همان‌طور که بالاتر گفته شد، مخالفانی هم به بیان انتقاد خود پرداختند. ناهید خداکرمی، عضو شورای شهر تهران از مخالفان این مصوبه بود که در تشریح مخالفت خود در صحن شورا گفت: «باید در برابر تصمیماتی که می‌گیریم، پاسخگو باشیم. نباید شریک خیانت در شهر تهران باشیم، از بین بردن 16هکتار از باغ‌های پایتخت فاجعه زیست‌محیطی ایجاد خواهد کرد. در تصمیم‌گیری‌هایی که انجام می‌دهیم باید منافع عامه مردم در نظر گرفته شود.
به خاطر حقوق مکتسبه‌ای که به مالکان 62 باغ داده شده است نباید تایید کنیم که 16هکتار از باغ‌ها از بین برود و فاجعه زیست‌محیطی ایجاد شود. همکارانم باید به این استفساریه رای منفی بدهند تا این باغ‌ها نیز مشمول قانون جدید خانه‌باغ شوند. به خاطر اینکه صاحبان باغ‌ها به شهرداری عوارض پرداخت کرده‌اند و نباید دچار ضرر و زیان شوند، نباید احساسی تصمیم بگیریم؛ چراکه درختان میراث آیندگان ما هستند و با قطع آنها به آینده شهر ضرر می‌رسانیم.»
مدیریت شهری باید هزینه را به مالکان برگرداند و از باغ‌ها حفاظت کند
شنیدن اظهارات اعضای شورای شهر سابق هم حتما از ملزومات تکمیل این گزارش است؛ چراکه با مروری بر اخبار موجود از واکنش‌های اعضای شورای شهر نسبت به مصوبه برج‌باغ‌ها و تخریب‌هایی که در باغ‌های پایتخت صورت می‌گرفت، برخی مواضع و اظهارنظرها نشان از اهمیت بالای این موضوع در دوره قبلی مدیریت شهری و البته بی‌ثمر‌بودن مخالفت‌های برخی اعضا دارد.
محمد حقانی، عضو کمیسیون سلامت، محیط‌زیست و خدمات شهری شورای چهارم که از مخالفان سرسخت مصوبه برج‌باغ‌ها بود به «فرهیختگان» گفت: «از سال 92 که وارد شورای چهارم شدیم تا آخر کار سنگ باغ‌ها را به سینه زدیم و علاقه‌مند بودیم باغ‌ها حفظ شوند، هر کاری که از دست‌مان برمی‌آمد، انجام دادیم و به فرمایشات مقام معظم رهبری، به قانون، مقررات و ضوابط استناد کردیم و راه به جایی نبردیم.
مصوبات شورای شهر باید در جهت منافع اکثریت مردم باشد نه به منفعت قشر یا بخشی از افراد. آیا عقل به ما این اجازه را می‌دهد که 16هکتار درخت 40 تا 100 ساله را قطع کنیم و باغ‌ها را از بین ببریم و بعد بگوییم که ما می‌خواهیم اینقدر میلیون درخت بکاریم.
کدام عقل سلیمی این اجازه را به آدم می‌دهد؟ بنابراین با این مصوبه موافق نیستم به‌عنوان یک شهروند و کسی که قبلا عضو شورای شهر بودم و نمایندگی مردم را به عهده داشتم عرض می‌کنم نهالی تا بخواهد کاشته شود- احیانا اگر بتواند به سن بالا برسد که به ندرت این اتفاق در این شهر و گسترده و با آلودگی آب و هوا و شرایط نگهداری می‌افتد، هیچ‌وقت درختان به این سن و سال نمی‌رسند- زمان می‌برد و هزینه بسیاری را هم ایجاد می‌کند.»
حقانی در واکنش به این موضوع که گویا 170میلیارد تومان عوارض برای دریافت پروانه از سوی مالکان این 62 باغ پرداخت شده است و پروانه را گرفتند، گفت: «ما باید درختان قطور و کهن و پهنه 16هکتاری را از بین ببریم برای اینکه می‌خواهد منافع عده‌ای را تامین کند. اگر اینها متضرر شدند شهرداری باید ضررشان را تقبل کند، چون باز هم این به نفع مردم و شهرداری و شورا و شهر است.
شهرداری باید این مبلغ را با سود و زیانش به آنها برگرداند و از این کار جلوگیری کند. 170میلیارد تومان در مقابل بودجه شهرداری چیزی نیست و باید یک جای دیگر امتیاز می‌داد، یک جایی که قانون اجازه می‌داد و اجازه نمی‌دادند که این پهنه 16هکتاری با درختان قطور و قدیمی از بین برود.»
در دوره قبل شهردار و معاونانش به تذکر‌های ما گوش نمی‌دادند
حقانی همچنین در واکنش به بندی که در مصوبه جدید وجود دارد و ساخت‌وساز در 62 باغ را منوط به نظارت کمیته فنی مدنظر مدیریت شهری می‌داند، گفت: «اینها شوخی است و به نظرم جنبه طنز دارد تا اینکه واقعیت داشته باشد. یعنی همان موقع که 30 درصد برج‌باغ‌ها آن ضابطه را تصویب کرده بودند، گفتیم که جابه‌جایی درخت و این‌طور کارها شوخی و بیشتر طنز است تا واقعیت باشد.
بعد هم در آن 70 درصد راه و استخر درست کرده و ماشین بیشتری پارک می‌کنند، بنابراین درختی به آن صورت در آنجا نمی‌توان کاشت، سپس برای زیبایی، چمن‌کاری می‌کنند و درنهایت اثرات زیست‌محیطی و ظرفیت‌های زیست‌محیطی یک باغ از بین می‌رود. فکر می‌کنم بیشترین کاری که در شورای چهارم انجام دادیم، جدا از اینکه کاربری باغ‌های کن و پهنه‌اش را عوض کردیم آگاه‌سازی مردم بود.
یعنی واقعا توقعات مردم را در مساله درخت بالا بردیم. به ما بسیار تلفن می‌شد و اطلاع می‌دادند که فلان‌جا درخت قطع می‌کنند. حالا ممکن بود کسی به حرف آنها گوش نمی‌داد، بالاخره ریش و قیچی دست آنها بود و اجازه می‌دادند درختان را از بین ببرند. شهردار و معاونانش اجازه مخالفت نمی‌دادند و کار خودشان را می‌کردند. حالا در ارتباط با این 62 باغ و سایر باغ‌های تهران هم شورا و مدیریت شهری باید مقاومت کند و اجازه تخریب ندهند.»
برج‌باغ چه بود؟ خانه‌باغ چیست؟
اعضای دومین دوره شورای اسلامی شهر تهران در طرحی که هدف از اجرای آن را جلوگیری از تخریب باغ‌ها و حفظ، نگهداری و احیای باغ‌ها معرفی کردند، با تصویب مصوبه برج‌باغ‌ها اجازه ساخت‌وساز در 30 درصد مساحت هر یک از باغ‌ها را صادر کردند و در ازای کاهش سطح به تعداد طبقات افزودند. در مصوبه برج‌باغ‌ها مالک از نظر ارتفاع نیز تا 13 طبقه ساخت‌وساز می‌کرد.
این مصوبه علی‌رغم اینکه با هدف حفظ باغ‌های پایتخت ایجاد شده بود اما آن‌طور که باید به اجرا درنیامد و محلی بود برای درآمد شهرداری و از بین رفتن باغ‌ها. به همین دلیل بعد از آغاز کار شورای پنجم، آنها مصوبه برج‌باغ را لغو و مصوبه دیگری تحت‌عنوان خانه‌باغ را جایگزین آن کردند.
محمد سالاری، عضو شورای شهر تهران در تشریح این مصوبه گفته است: «در مصوبه جدید سطح ساخت‌وساز به‌شدت کاهش یافته است. در این مصوبه باغ‌های تهران به دو سطح تا سه‌هزار و سه‌هزار متر به بالا تقسیم شده‌اند.
در باغ‌هایی با سه‌هزار متر صرفا دو طبقه با 15 درصد سطح اشغال که در مجموع 30 درصد می‌شود، مجوز ساخت داده می‌شود. همچنین در باغ‌های بالای سه‌هزار متر، سه طبقه با سطح اشغال 15 درصد که درمجموع 45 درصد می‌شود، اجازه ساخت‌وساز داده می‌شود.
در این مصوبه همچنین برای اینکه مالکان تشویق شوند تا 70 درصد باغ‌های خود را برای تبدیل به بوستان عمومی به‌طور رایگان در اختیار شهرداری قرار دهند، می‌توانند در چهار طبقه با سطح اشغال 18 درصد ساخت‌وساز انجام دهند. برای اینکه مالکان، باغ را رها نکنند، مجوز راه‌اندازی برخی فعالیت‌ها ازجمله فعالیت‌های فرهنگی، پژوهشی، تفرجگاهی و آموزشی ارائه می‌شود.»
همه جای تهران، همان لواسان است اگر نیک بنگریم
درنهایت با جمع‌بندی اظهارات اعضای شورای شهر فعلی و سابق شهر تهران آن چیزی که واقعیت است همان‌طور که خداکرمی گفت تخریب 16هکتار از باغ‌های شهر تهران است که هرساله بخش قابل‌توجهی از بودجه و درآمدهایش را هزینه کاشت درختان و مبارزه با آلودگی هوا می‌کند.
کاشت درختانی که مصوبه قطع و نابودی‌شان در روز درختکاری توسط شورای شهر تصویب می‌شود و مجوزش برای 62 باغ پردرخت صادر می‌شود تا نظیر همان چیزی که در لواسان و باقی اراضی پایتخت رخ داد، سازه‌ها به جای درختان و سبزی باغ‌ها در شهر جلوه‌گری کنند.
نظر شما