سلامت نیوز: با نو شدن سال و تغییرات خوشایند در آب و هوا و طبیعت به خصوص در تعطیلات نوروز اغلب خانواده‌ها طی سفرهای یك یا چند روزه عازم شهرهای مختلف شده و به گشت و گذار می‌پردازند و با توجه به این‌كه حشرات و جانوران زیادی در طبیعت زیست می‌كنند احتمال این‌كه با نیش این جانوران استقبال شوند وجود دارد. در گزیدگی‌ها اقدامات موثری كه بتواند به التیام علائم گزش كمك كرده یا تا رسیدن مصدوم به مراكز درمانی خطرات تهدیدكننده سلامت را به حداقل برساند وجود دارد.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه جام جم، گزش یك اصطلاح عمومی است و به نیش زدن حشرات و جانوران به پوست بدن مربوط می‌شود.
در اثر واكنش بدن به بزاق یا زهر نیش جانور علائمی همچون درد، قرمزی، تورم، خارش و... تظاهر می‌كند كه البته در مواجهه با نیش زهرآگین مار و عقرب و... علائم تهدیدكننده خواهد شد.
درمان‌های فوری پشه‌زدگی
پشه‌گزیدگی نسبت به گزش سایر حشرات شیوع بیشتری دارد و معمولا مشكل حادی ایجاد نمی‌كند.
البته در مناطق آلوده ممكن است برخی پشه‌ها همچون پشه خاكی انتقال‌دهنده برخی میكروب‌ها باشند. اغلب گزیدگی‌ها توسط پشه ماده صورت می‌گیرد كه با تحریك سیستم ایمنی بدن خارش، تورم و قرمزی تظاهر می‌كند. در مورد گزش‌های بی‌خطر مانند گزش پشه یا حتی كك می‌توان از داروهای ضدالتهاب و ضدخارش موضعی و مصرف خوراكی آنتی‌هیستامین كمك گرفت. اگر به محلی می‌روید كه پشه زیاد است خوردن مكمل ویتامین ب‌كمپلكس به دور شدن پشه كمك خواهد كرد.
نیش زنبور را خارج كنید
زنبورگزیدگی پس از پشه‌زدگی شیوع بالایی دارد. زنبور عسل ماده اغلب سریع تحریك شده و نیش می‌زند و چون كیسه زهر خود را در پوست جا می‌گذارد پس از یك‌بار گزش می‌میرد، اما زنبورهای معمولی یا وحشی نیش خود را در پوست رها نمی‌كنند و می‌توانند تا چندبار نیش بزنند و علائمی همچون حساسیت شدید، تنگی‌نفس، خارش، درد و كهیر ایجاد كنند. مهم‌ترین اقدام خروج نیش متصل به كیسه زهر از محل گزش و شست‌وشو با آب و صابون، بالا
نگه داشتن عضو و استفاده متناوب از كمپرس سرد برای كمك به كاهش تورم، خارش و تاخیر در جذب سم است. برای كاهش درد و حساسیت می‌توانید از مسكن‌ها و آنتی‌هیستامین استفاده كنید.
كدام گزیدگی‌ها خطرناكند؟
گزیدگی‌های خطرناك آنهایی هستند كه با درد و تورم شدید یا عفونت و مرگ بافت زیر پوست همراه باشند. گزیدگی در كودكان، سالمندان، بیماران و زنان باردار باید مورد توجه قرار گیرد.
خطرناك‌ترین گزیدگی‌ها گزش با نیش مار و عقرب با علائم گفته‌شده است. مهم‌ترین اقدام شست‌وشوی محل گزش با آب و صابون و حركت ندادن مصدوم است. جنب‌وجوش سبب گردش سریع‌تر سم در جریان خون می‌شود. می‌توانید عضو آسیب‌دیده را با آتل بی‌حركت كنید. عضو گزیده شده را پایین‌تر از سطح قلب نگه دارید و بالای محل گزش را با باند با فشار كمی ببندید تا سم دیرتر در بدن منتشر شود. هر 20 دقیقه یك بار باند را باز كنید تا خون رسانی به عضو انجام شود. برای كاهش التهاب و انتشار سم، محل گزش را با كیسه یخ یا یك حوله نم‌دار سرد كمپرس كنید. استفاده از كمپرس سرد در مارگزیدگی توصیه نشده است. بریدن محل زخم و مكیدن و فشردن آن روش مناسبی برای خارج كردن سم نیست. باید در كمتر از 20 تا 30 دقیقه مصدوم را به مراكز درمانی برسانید. در برخی منابع مطرح است اگر مصدوم دو ساعت تا مراكز درمانی فاصله داشته باشد می‌توان از دستگاه مكش برای خروج سم استفاده كرد.
اغلب مارهای مناطق كویری بر سیستم تنفسی و عصبی اثر گذاشته و مهم‌ترین اقدام تنفس دهان به دهان است. مارهای مناطق كوهستانی مثل كردستان و شمیرانات اغلب سبب اختلال در روند انعقاد خون می‌شوند. مارهای نواحی دریای خزر اغلب سمی نیستند، اما مارهای مناطق خلیج فارس مهلك‌ترین سم‌ها را دارند.
گزش با رتیل و عنكبوت
اغلب عنكبوت‌ها سمی هستند. سمی كه می‌تواند طعمه را فلج كند و بكشد، اما عنكبوت‌ها سیستم موثری برای تزریق سم همچون نیش یا فك قوی ندارند تا بتوانند انسان را گاز بگیرند بنابراین گزش آنها كه معمولا یك درد كم و زودگذر به‌وجود می‌آورد كمتر تهدیدكننده خواهد بود. رتیل زمانی نیش می‌زند كه مورد آزار قرار گیرد. گزش رتیل اغلب بی‌خطر و بدون درد است اما اگر پوست با موهای بدنش تماس داشته باشد گاهی تا چند هفته خارش و درد و كهیر تظاهر می‌كند. شست‌وشوی محل آسیب‌دیده و كمپرس سرد از جمله اقدامات اولیه برای كاهش علائم گزش است.
زهرهای دریایی
ستاره، شقایق، مرجان و عروس دریایی همگی در صورت مواجهه با فرد نیش می‌زنند. نیش این جانوران دریایی در مناطق معتدله خطرناك نیست، اما در نواحی حاره‌ای بسیار زهرآگین است. معمولا درد و قرمزی و تورم در محل گزش وجود دارد. توجه كنید بسیاری از این جانوران خار یا تیغ‌هایی در محل گزش به جای می‌گذارند كه می‌تواند عفونت‌زا باشد. ضمن خروج آنها از محل گزش، شست‌وشوی زخم با سركه و غوطه‌ور كردن عضو آسیب‌دیده در آب گرم به منظور از بین بردن سم و كاهش درد و رساندن فرد به مراكز درمانی توصیه شده است.
نظر شما