سلامت نیوز: بارش‌های زمستان 97 و بهار 98 به حدی بود که بخش زیادی از اراضی خوزستان زیر آب رفت و بارقه‌های امید برای نبود سالی بدون ریزگرد در دل مردم و مسئولان ایجاد شد.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه همشهری ،اما ریزگردهای اخیر و برخاستن غبار از کانون‌های داخلی دوباره این سوال را در ذهن مردم و کارشناسان به وجود آورد که چرا با وجود وقوع سیلابی به بزرگی سیلاب فروردین، هنوز هم خوزستان با معضل ریزگردها مواجه است؟
پیش‌تر مدیرکل حفاظت محیط‌زیست خوزستان در گفت‌وگو با همشهری اظهار کرده بود: به لطف بارش‌های اخیر، تالاب‌های خوزستان و آبگیرهای فصلی پر از آب شده‌اند و کانون‌های گرد و غبار شرق و جنوب شرق خوزستان یا زیر آب رفته‌اند، یا کشت دیم در آنها انجام شده است و هم‌اکنون سبز هستند.
«احمدرضا لاهیجان‌زاده» گفته بود که «براساس پیش‌بینی‌ها، نه‌تنها در زمستان 97 بلکه در بهار و تابستان 98 هم خوزستان با پدیده ریزگردها مواجه نخواهد بود». اما وقوع ریزگردهای اخیر درست پس از فروکش کردن سیلاب نشان داد که زیر آب رفتن تالاب‌ها و آبگیرهای خوزستان در سیلاب اخیر هم نتوانسته است کانون‌های ریزگرد را غیرفعال کند.
کانون‌های ریزگرد از سیلاب بهرهمند شدند؟
مدیرکل حفاظت محیط زیست خوزستان در جدیدترین اظهار نظر خود گفته است که بارش‌های اخیر و جاری شدن سیل در جنوب خوزستان سبب زیر آب رفتن کانون‌های گرد و غبار شمال شرق اهواز شده است.
«احمدرضا لاهیجان‌زاده» ادامه داده است: بسیاری از کانون‌های شمال شرق اهواز در تالاب شادگان قرار دارد که با توجه به بارش‌ها و سیل اخیر 600 متر مکعب آب از رودخانه کارون وارد شادگان شده است و این کانون‌ها غرق آب شده‌اند.
استاندار خوزستان هم گفته است: یکی از کانون‌های ریزگرد در استان خوزستان در منطقه شریفیه در جنوب شرقی اهواز با وسعت 120 هزار هکتار قرار دارد که با سیلاب اخیر بیشتر آن مملو از آب شده است و تا مدت‌ها خطر ریزگردها در این منطقه برطرف شد.«غلامرضا شریعتی» اظهار کرده است: به لطف سیلاب اخیر، اکنون ظرفیت زیادی از سدهای استان پر است و تالاب‌ها آبگیری شده‌اند. حتی خورهای استان نیز سیراب و تمامی کانون‌های ریزگرد در استان از سیلاب بهرهمند شده‌اند.
مدیرکل هواشناسی خوزستان اما به خبرنگار همشهری می‌گوید: وقوع گرد و غبار با منشا داخلی نشان می‌دهد که با وجود این حجم از سیلاب و بارندگی، هنوز هم کانون‌های گرد و غبار زیر آب نرفته‌اند تا تثبیت شوند و بتوانند مانع برخاستن گرد و غبار شوند.«محمد سبزه‌زاری» اظهار می‌کند: گرد و غبار روز 14 اردیبهشت امسال ناشی از برخاستن غبار از کانون‌های شرق اهواز و غیزانیه بود.
مدیر ملی ستاد مقابله با گرد و غبار کشور نیز به همشهری می‌گوید: هرچند بارندگی‌های نسبتا خوبی در کشور و استان خوزستان داشتیم، اما این بارندگی‌ها در زمینه ریزگردها ناجی استان نخواهد شد چون هر سالی که خوزستان پرباران بوده است، سال بعد باز هم با پدیده ریزگرد مواجه شده‌ایم.
«علی‌محمد طهماسبی بیرگانی» می‌افزاید: با وجود میزان بالای بارندگی‌ها در سال جاری، متولیان و مسئولان مربوطه نباید وارد فضایی شوند که بگویند اوضاع استان در زمینه کنترل ریزگرد عالی شده است یا اینکه تصور کنند تالاب‌ها پر‌آب شده‌اند.
وی ادامه می‌دهد: پس از ماه‌های اردیبهشت و خرداد، با توجه به میزان گرمای خوزستان، آب‌های سطحی و همین سیلاب‌ها به سرعت تبخیر می‌شوند و خشکی زمین باعث ایجاد گرد و غبار می‌شود.
طهماسبی بیان می‌کند: وقتی سیلاب‌های پخش‌شده خشک شوند، با کمترین وزش باد ذرات خاک به جا مانده از آنها جابه‌جا می‌شوند و گرد و غبار ایجاد می‌شود. برای همین از متولیان درخواست می‌کنم به این موضوع خوشبینانه نگاه نکنند و بدانند که همچنان اقدامات مقابله‌ای باید پابرجاست.
فرصت تثبیت کانون‌های گرد و غبار از بین رفت
یک عضو هیات‌علمی دانشگاه شهید چمران اهواز نیز به همشهری می‌گوید: در خوزستان 2 کانون ریزدگرد مهم با عنوان کانون‌های جنوب غرب اهواز و همچنین شرق اهواز قرار دارند که فعالیت آنها هنگام استقرار برخی جبهه‌های جوی کل استان را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
«مهدی قمشی» می‌افزاید: با بارش‌ها و سیل اخیر، بسیاری از کانون‌های ریزگرد تا حدودی مرطوب و تثبیت شدند، اما با توجه به حجم بارش‌ها و سیلاب در استان، امکان مرطوب کردن بیشتر کانون‌های ریزگرد از طریق هدایت سیلاب وجود داشت.وی می‌گوید: حجم آورد آب ناشی از سیلاب اخیر فرصت بسیار خوبی برای خوزستان بود که سیلاب به کانون‌های شرق اهواز وارد شود و این کانون مهم گرد و غبار به رطوبت بسیار بالایی دست یابد و به خوبی تثبیت شود اما چنین نشد.
کانالی که به داد نرسید
این کارشناس مسائل آب بیان می‌کند: در گذشته کانال مالح برای هدایت سیلاب به شرق کارون عمل می‌کرد اما در سیلاب اخیر شاهد بودیم که این کانال وارد مدار نشد. در سیل اخیر خوزستان، آب از طریق کانال بحره به تالاب شادگان هدایت شد.وی ادامه می‌دهد: اگر شرایط ورود سیلاب به کانال مالح نیز فراهم بود، حجم زیادی از سیلاب به کانون ریزگرد شرق اهواز هدایت می‌شد و این امکان وجود داشت که حجم سیلاب در اهواز هم کاهش یابد.قمشی می‌گوید: باید اقدامات لازم صورت گیرد تا کانال مالح مجددا وارد مدار شود. در این صورت با وقوع شرایط مشابه سیلاب اخیر می‌توان آوردهای آبی را به سمت کانون بزرگ گرد و خاک در شرق اهواز هدایت و از فعال شدن مجدد این کانون جلوگیری کرد.
اقدامات لازم برای تثبیت کانون‌های غرب اهواز انجام نشد
این استاد دانشگاه درباره کانون‌های ریزگرد غرب اهواز اظهار می‌کند: این کانون نزدیک هورالعظیم است و می‌تواند تحت تاثیر رودخانه کرخه قرار بگیرد و از ورودی آب این رودخانه بهرهمند شود اما در سیلاب اخیر آبی به این کانون وارد
نشد.
قمشی می‌گوید: اگر حجم بیشتری از سیلاب اخیر به مخازن 4 و 5 تالاب هورالعظیم وارد می‌شد، قطعا بخش زیادی از کانون ریزگردهای غرب اهواز از رطوبت لازم برخوردار می‌شد و به تثبیت می‌رسید.
وی می‌افزاید: همچنین امکان هدایت بخشی از سیلاب از طریق کانال چمران به کانون غرب اهواز وجود داشت، اما در این زمینه هم اقدامات موثری صورت نگرفت. از طرفی، با توجه به تاسیسات نفتی مستقر در هورالعظیم، شرایط مناسب برای آبرسانی مطلوب به مخازن 4 و 5 تالاب هورالعظیم وجود نداشت.
این عضو هیات‌علمی دانشگاه ادامه می‌دهد: تمام ضررها و پیامدهای سیلاب را متحمل شدیم اما از منافع آن بهره کامل را نبردیم. قطعا با دوراندیشی و ایجاد آمادگی برای مواجهه و مدیریت بحران‌های این‌چنینی، امکان بهره‌مندی از منافع سیلاب فراهم می‌شد.وی بیان می‌کند: گرد و غبار اخیر از کانون ریزگرد غرب اهواز متاثر بود در صورتی که با هدایت سیلاب به این عرصه امکان تثبیت این کانون وجود داشت.
کارشناسانِ آشنا با اقلیم خوزستان که در جریان سیلاب‌های اخیر نیز هستند، معتقدند هرچند در ماه‌های اخیر حجم آب زیادی وارد خوزستان شد و سیلاب خسارت جبران‌ناپذیری را به این استان وارد کرد، اما به نظر می‌رسد که متولیان امر نتوانسته‌اند از این میزان آب واردشده برای مقابله با ریزگردها نهایت استفاده را ببرند و خوزستان امسال هم با گرد و غبار مواجه خواهد بود.
نظر شما