سلامت نیوز: بحران آب در بسیاری از شهرهای ایران از جمله تهران از مرز هشدار گذشته و به گفته کارشناسان با تداوم این وضعیت تا ۳۰ سال دیگر حدود ۷۵درصد از مساحت کشور خشک می‌شود. در این بین تهران با جمعیت ۱۳میلیون نفر که هر روز برجمعیت آن افزوده می‌شود، دو برابر مصرف سرانه آب را نسبت به استانداردهای جهانی دارد.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه آرمان ملی، با وجود اینکه ۷۰درصد از ذخایر آبی شهر تهران از منابع سطحی تامین می‌شود اما در فصول گرم و سال‌های کم‌باران ۵۰درصد آب این شهر از منابع زیرزمینی تامین می‌شود. این در حالی است که مصرف بیش از اندازه منابع زیر زمینی و کم شدن آب این ذخایر، خطر آلودگی این آب‌ها را افزایش می‌دهد. سهم سرانه آب در شهر تهران به ۳۵۰ مترمکعب در سال رسیده است و همین موضوع باعث شده تا کمبود آب آشامیدنی در این شهر از وضعیت بحران عبور کند.
این در حالی است که نخستین چالش از چالش‌های ۱۶ گانه پیش روی استان تهران، مشکل آب اعلام شده است. معاون وزیر نیرو در امور آب و آبفا اعلام کرده بود که وضعیت منابع زیرزمینی آب در استان تهران وخیم است و چاره‌ای غیر از استفاده از بازچرخانی آب مصرفی در این استان نداریم.
صحبت از وضعیت منابع آبی استان تهران در حالی است که به گفته مسئولان آب و فاضلاب (آبفا) امسال شاهد رشد ۴.۵درصدی مصرف آب شرب در استان هستیم؛ موضوعی که این مسئولان علت آن را بارش های امسال عنوان و تاکید می‌کنند که بارش ها اگرچه در تغذیه سدها تاثیر داشته اما منابع زیرزمینی را که تغذیه نکرده و صرفه جویی باید در اولویت باشد.
علیرضا بختیاری، مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای تهران می‌گوید: تهران در حال حاضر با پایین‌ترین ذخایر آبی روبه‌روست. او راه چاره را صرفه‌جویی دانسته و گفته اگر در سایر نقاط ایران مصرف آب آشامیدنی ۷درصد است، در این کلانشهر تا ۳۵درصد می‌رسد. این امر تنها راه عبور از بحران کم‌آبی و جیره‌بندی آب شرب تهران است.
چندی پیش نیز شهرام عدالتی، معاون برنامه‌ریزی و توسعه سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان تهران گفته بود که فقر آبی در استان از مرز شرایط بحرانی عبور کرده و در وضعیت فاجعه قرار گرفته است و ما به خاطر تامین آب ساکنان استان تهران به سوی تمام استان‌های دیگر چنگ انداخته‌ایم.
عدالتی همچنین اظهار کرد: واقعیت دیگر این است که علاوه بر خود استان تهران رشد جمعیت در پیرامون این استان نیز بسیار بالاست که نشان می‌دهد فشار روزافزونی بر حوزه آبریز این استان وجود دارد. یکی دیگر از علل مواجهه با چنین شرایطی برداشت بی‌رویه از منابع آب زیرزمینی برای فعالیت‌های کشاورزی است؛ استفاده از روش غرقابی برای آبیاری محصولات این بخش به‌شدت به آبخوان‌های استان فشار وارد می‌کند.
تهران امکان جذب آب ندارد
نخستین تصفیه‌خانه شهر تهران با نام جلالیه در خیابان فاطمی فعلی در سال 1334 به بهره‌برداری رسید و پس از آن تصفیه‌خانه‌های دیگر در این شهر احداث شد، آن زمان این فکر به ذهن هیچکس خطور نمی‌کرد که روزی پساب حاصل از آب ورودی به تهران نیاز به هدایت و ساماندهی داشته باشد.
تهران، امروز در هر ثانیه حدود 40 مترمكعب آب مصرف می‌كند و این آب پس از تبدیل به پساب با توجه به نیمه‌تمام‌بودن پروژه جمع‌آوری و تصفیه فاضلاب به مناطق جنوب تهران روان شده و موجب افزایش سطح آب‌های زیرزمینی در آن مناطق می‌شود به‌نحوی كه سازمان آب منطقه‌ای تهران برای مهار این معضل در طول 25سال گذشته مجبور به حفر چاه‌های متعدد در مناطق جنوبی پایتخت شده تا امكان انتقال آب به خارج از شهر را فراهم آورد.
اما این شهر در حال توسعه است، خیابان‌های آسفالته آب باران را نه‌تنها جذب نمی‌كند بلكه با شیب‌بندی و نهرسازی موجود به سوی كانال‌های بتنی هدایت كرده كه براساس میزان بارندگی سالانه بین 100میلیون تا 300میلیون مترمكعب از این طریق آب از شهر خارج می‌شود.
از سویی براساس آمار انشعابات نصب شده فاضلاب، هم‌اكنون حدود 270میلیون مترمكعب از مسیر این انشعابات، آب از پایتخت خارج می‌شود و رواناب‌های كوه‌های شمالی شهر نیز سرنوشتی غیر از این ندارند و حدود 140میلیون مترمكعب آب در سال نیز از مسیر روددره‌های تهران از دست می‌دهیم. نشانه‌ها و مصادیق کم‌آبی در ایران غیرقابل اجتناب و چشم‌پوشی هستند؛ از جمله خشک شدن رودخانه‌ها، تالاب‌ها و خالی از سکنه شدن بعضی از روستاها و حتی شهرهای کوچک، به‌دلیل مشکل عدم دسترسی به آب از جمله این مشکلات است.
مصرف 38هزار لیتر آب در ثانیه
یک کارشناس حوزه آب در این باره به «آرمان ملی» می گوید: لازم است تدابیری برای مدیریت مصرف آب اندیشیده شود چراکه بحران آب تمام استان‌ها از جمله تهران را با 13میلیون نفر جمعیت دربرگرفته و باید نگاه ویژه‌ای به این موضوع داشته باشیم.
داریوش مختاری با بیان اینکه مصرف متوسط یک خانوار تهرانی، حدود 20 مترمکعب در ماه است که با کاهش 10درصدی مصرف آب، معادل 120میلیون مترمکعب که مصرف سالانه دو استان است، صرفه‌جویی خواهد شد، اظهار کرد: می‌توان با انجام اقداماتی ساده از هدررفت آب جلوگیری کرد.
این در شرایطی است که بر اساس گفته‌های مسئولان، متوسط نیاز آب شرب شهر تهران، یک‌میلیارد و 100میلیون مترمکعب برنامه‌ریزی می‌شود که با توجه به وضعیت آب و هوا، بارش، ذخیره برفی و منابع آب زیرزمینی، بخشی از این نیاز از منابع آبی سطحی (سدهای پنجگانه تهران) و بخشی دیگر از منابع آب زیرزمینی تامین می‌شود.
علاوه بر این، در حال حاضر، 22درصد از آب مصرفی استان تهران از سدها، 20درصد از روان‌آب‌ها و 58درصد از آب‌های زیرزمینی تامین می‌شود و براساس آمار سالانه، با 150میلیون مترمکعب کسری مخازن زیرزمینی مواجهیم و طی 11 سال سطح آب آبخوان تهران با افت 1.9 متری روبه‌رو بوده است.
وی همچنین خاطرنشان کرد: باید به این مساله نیز توجه کرد که از 400میلیارد مترمکعب منابع آبی در سال، 300میلیارد مترمکعب، تبخیر و از 100میلیارد مترمکعب باقیمانده، 90میلیارد در حوزه کشاورزی و 10میلیارد مترمکعب در حوزه آب شرب مصرف می‌شود و این در شرایطی است که در روزهای گرم سال و در اوج مصرف، چهار و نیم‌میلیون مترمکعب آب در استان تهران مصرف می‌شود که این رقم معادل 52هزار لیتر بر ثانیه، یعنی معادل 52هزار بطری یک لیتری در هر ثانیه است که از این میزان، مصرف شهر تهران، سه‌میلیون و 300هزار مترمکعب بر ثانیه تخمین زده شده، به‌عبارتی معادل 38هزار بطری یک لیتری در ثانیه در شهر تهران آب مصرف می‌شود.
نظر شما