سلامت نیوز:کولبرها فقط در نقطه‌های مرزی کردستان کار نمی‌کنند. در همین پایتخت خودمان و در همین تو‌در‌تو‌های بازار تهران، بازار کارشان حسابی گرفته است. حتما اگر به بازار بزرگ تهران رفته باشید آن‌ها را دیده‌اید. شلوارهای گشاد پوشیدند با کتانی‌های سه‌خط، پیرترین آن‌ها می‌تواند حداقل 70کیلو را جابه‌جا کند حتی اگر بسیار نحیف باشد.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه صبح نو ، نقش آن‌ها را در بازار نادیده نگیرید شاید باورتان نشود ولی به گفته بازاریان اگر حتی یک روز این کولبرها یا باربرهای قدیم کار نکنند کار و کاسبی در بازار تعطیل می‌شود.
تعدادی از آن‌ها چرخ به دست شده‌اند. برای خودشان شماره پلاکی دارند و رفت‌و‌آمدشان کنترل می‌شود ولی باز تعداد زیادی از آن‌ها هستند که هنوز ترجیح می‌دهند بار را روی دوش‌شان حمل کنند. اکثرشان کرد هستند و تعدادی هم اهل کوهدشت لرستان، کولبری شغل آن‌ها نبوده اما به‌خاطر بیکاری به تهران آمده‌اند و این شغل را انتخاب کرده‌اند. راسته‌های بازار بین هرچند نفر تقسیم شده است.
اگر غریبه‌ای بار برای راسته دیگری ببرد شاید دعواشود. هر راسته حداقل چهار یا پنج گاریچی دارد و هفت یا هشت کولبر. درآمد هرکسی برای خودش است مگر اینکه خارج از نوبت بار برده باشد یا اینکه لقمه چربی را همکارانش برای او پیدا کرده باشند آن وقت باید قسمتی از درآمدش را بین دیگر کولبرها تقسیم کند. البته حساب گاریچی‌ها با باربرها متفاوت است.
گاریچی‌ها ساماندهی شده‌اند. گاری‌هایشان پلاک دارد، اما کسی‌کاری به کولبرها ندارد.نوبتی است! مثل خط تاکسی«احمد» یکی از کولبرهای بازار است او 30سال دارد و در راسته کفش فروش‌ها کار می‌کند و می‌گوید: «تا 150 کیلو بار را می‌توانم به راحتی بلند کنم.
البته بیشتر هم می‌توانم اما کسی در بازار بار بیشتر از این را به کولبرها نمی‌دهد. به چرخی‌ها می‌دهند. خانم‌ها بیشتر برای حمل بارهایشان چرخی‌ها را انتخاب می‌کنند چراکه احساس اعتماد بیشتری دارند. چرخی‌ها هم پول بیشتر می‌گیرند هم زحمت کمتری می‌کشند.» او ادامه می‌دهد: « اما باز ما در بازار بیشتر به درد مردم و کاسب‌ها می‌خوریم.
چون چرخی‌ها خیلی وقت‌ها نمی‌توانند از کوچه‌پس‌کوچه‌های بازار عبور کنند اما ما می‌توانیم.» بادی به غبغب می‌اندازد و ادامه می‌دهد: «9سال است این کار را انجام می‌دهم. تازه وارد داخل این حرفه شده است. هم قیمت را کمتر می‌گویند هم اینکه مناسبت‌های بازار را بلد نیستند. مثلاً هرچند نفر برای یک راسته هستند و نباید وارد راسته دیگر شوند وگرنه دعوای شدیدی می‌شود. یا اینکه اینجا هم مثل خط تاکسیرانی نوبتی است. باید منتظر باشی تا نوبتت شود.
خانه‌های گروهی و دوری از خانواده شاید کمتر کسی بداند اما اکثر کولبرها در خانه‌های گروهی بدون خانواده اطراف بازار زندگی می‌کنند. خانواده‌هایشان در شهرهایشان هستند و خودشان با همشهری‌هایشان خانه گرفته‌اند. البته احمد می‌گوید مردم خیلی به آن‌ها روی خوش نشان نمی‌دهند: «خیلی‌ها خیال می‌کنند چون ما بدون خانواده و در خانه‌های دسته جمعی زندگی می‌کنیم می‌توانند در مورد ما هر فکری کنند در صورتی که همه ما خانواده داریم و به‌خاطر زن و بچه‌مان آمده‌ایم به تهران و باید به کار ما هم به‌عنوان یک کار آبرومند نگاه کنند.»
«کار سخت شده است درآمدمان روزی 30 یا 40تومان است. باربری هزار و یک جور مشکل برای آدم درست می‌کند. عمر مفید این کار 20سال است بعد از آن از دست و پا می‌افتیم. کمترین مشکل کمر درد است. هر شب سر درد داریم. مسکن‌های قوی مصرف می‌کنیم. کار دیگری هم نمی‌توانیم انجام دهیم. نان زن و بچه‌مان را درمی‌آوریم. اکثر ما زن و بچه‌مان تهران نیستند. برایشان پول می‌فرستیم. یکی از باربرهای اینجا پنج دختر دانشجو دارد. با آبرو کار می‌کند تا خرج درس دخترهایش را بدهد. چند وقت پیش یکی از همکارهایمان کمرش درد گرفت، چند روزی نتوانست کار کند و به همین دلیل سکته کرد.»
ساماندهی چرخی‌های بازار توسط پیک بادپاساماندهی چرخ‌دستی‌های بازار به شرکت پیک بادپا واگذار شد تا با سر و سامان دادن به این نوع جابه‌جایی بار دربازار بزرگ و خیابان‌های اطرافش، طرح انضباط شهری منطقه12 را پیاده کنند. قرار شد در مرحله اول، شناسایی این باربران و چرخ‌دستی‌ها انجام شود که طی آن بنرهای اطلاع‌رسانی در محدوده بازار نصب شد تا این افراد خودشان رابه کمیته‌های ساماندهی معرفی کنند.
برای هریک از باربران نیز پرونده‌ای جداگانه تشکیل شد. لباس متحدالشکل، نصب پلاک چهاررقمی روی چرخ، نصب شماره پلاک چرخ روی کاور باربران نیز انجام شد.اما داستان اینجا تمام نمی‌شود، در مرحله بعد قرار است شکل و شمایل چرخ‌ها نیز تغییر کند و همگی یکسان‌سازی و البته مناسب برای حمل بار در بازار شود تا هم شهروندان آسیبی از تردد آن‌ها نبینند و هم حجم بار را محدود کند. مدیرعامل بادپا می‌گوید:
«که به مرور و بعد از اجرای این مراحل، محدوده فعالیت هر چرخ‌دستی نیز تعیین شده و اجازه فعالیت به آن‌ها در خارج از محدوده هرکدام داده نخواهد شد، به همین دلیل رنگ چرخ دستی‌ها نیز براساس محدوده فعالیت‌شان تعیین خواهد شد.»
چرخی‌های بازار هم‌اکنون برای پیدا کردن مشتری به‌صورت دائم دراین محدوده تردد می‌کنند اما آنگونه که مدیرعامل بادپا اعلام کرده قرار است 10ایستگاه در بازار تهران راه‌اندازی شود و چرخی‌ها نیز در آنجا حضور داشته باشند و بعد از تماسی که شهروندان با سامانه تلفنی برقرار و نیاز به حمل بار با چرخ را عنوان کردند، از نزدیک‌ترین ایستگاه، چرخ دستی به محل اعزام شود. بعد از اجرای این طرح چرخی‌های بازار اجازه تردد برای جذب مشتری نخواهند داشت.
کولبری از کجا آمد؟
کولبری که در ادبیات سنتی با عنوان حمالی (حمل‌کننده بار یا همان باربری) نیز شناخته می‌شود، یکی از مشاغل سنتی رایج در شهرهای بزرگ بوده که همچنان در بازارهای برخی شهرها از جمله بازار تهران رایج است. با توجه به تنگ بودنِ بسیاری از معابر بازارهای سنتی تهران، کولبران اقدام به حمل اجسام سنگین از خودروها به حجره‌ها و بالعکس می‌کنند. این در حالی است که در جایی مانند بازار، اعتماد نخستین ابزار برای کار باربرهاست.
یعنی هر چند نفر از این باربران در یکی از سراهای بازار مشغول به کار هستند که کسبه هم آن‌ها را می‌شناسند. از همین رو به راحتی اجناس خود را برای جابه‌جایی در بازار به آن‌ها تحویل می‌دهند و مطمئن هستند که بار حتماً به سلامت به حجره خریدار خواهد رسید. البته در سال‌های اخیر با توجه به تسهیل دسترسی مردم و به‌خصوص خانم‌ها به بازار به‌دلیل ساخت مترو، باربرهای زیادی هم هستند که وظیفه جابه‌جایی خریدهای مشتریان بازار تا ایستگاه مترو یا خودروی کرایه را بر عهده دارند.
نظر شما