به گزارش سلامت نیوز به نقل از ایرنا، درخواست زیرمیزی یا به اصطلاح "اضافه دریافتی" از سوی برخی پزشکان برای انجام عمل جراحی، که گویا دیگر قبح خود را از دست داده و به امری عادی بدل شده، زخمی کاری‌تر از بیماری است که بر تن و جان رنجور بیماران فرود می‌آید.

برخی گزارش‌های دریافتی از شهروندان، حکایت از آن دارد که شماری از پزشکان اسم و رسم‌دار در ازای پذیرش بیماران و برای جراحی آنان، درخواست‌ مبالغ گزاف و هزینه‌های نجومی می کنند که این درخواست‌ها معمولا قبل از انجام عمل جراحی یا پس از بستری شدن بیمار برای انجام عمل، در قالب دریافت دلار، سکه و یا مبالغی هم‌چند آن صورت می گیرد.

در این میان بعضی از منشی‌های پزشکان نقش رابط بین بیمار و پزشک را بازی کرده و با طرح ادعاهایی چون نبود امکان نوبت‌دهی تا چند ماه‌ دیگر، محدودیت زمان حضور دکتر در کشور و غیره، بیمار و خانواده وی را برای دریافت مبالغی بالاتر از تعرفه های معمول پزشکی، در تنگنا قرار می‌دهند.

واریز پول به حسابی که به نام پزشک نیست

پزشکان سودجو برای اینکه رد پایی از این تخلف آشکار خود برجای نگذارند بیماران را به واریز زیرمیزی به حسابی که متعلق به خودشان نیست وادار می کنند تا کمتر قابلیت پیگیری داشته باشد.

۲ بیماری که به دلیل مشکل ستون فقرات، بهمن ماه سال گذشته به صورت جداگانه برای جراحی مهره‌های ستون فقرات به یک پزشک متخصص در بیمارستان رضوی مشهد مراجعه کرده بودند، گفتند که پزشک معالج برای انجام عمل جراحی از آنان درخواست پرداخت سکه یا مبلغی معادل آن را داشته است.

این بیماران که خواستند نامشان فاش نشود در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشتند که با توجه به شرایط دشوار بیماری خود به ناچار این مبلغ را جور کرده و به شماره حساب اعلام شده، که به نام پزشک معالج نبوده است،‌ واریز کرده‌اند.

احساس کردم کلید نجاتم در دست اوست

فردی دیگر که از بیماری قلبی رنج می‌برد و نیازمند عمل آنژیوپلاستی بود، نیز به خبرنگار ایرنا گفت: با توجه به حاد بودن وضعیتم و لزوم مراجعه به پزشکی حاذق برای درمان، پس از پرس و جوی بسیار و معرفی آشنایان به مطب یک پزشک فلوشیپ بالون قلب و عروق برای درمان مراجعه کردم.

ساعد وحیدی با بیان این که بسیاری از پزشکان گفته بودند امکان عمل آنژیوپلاستی بسیار کم است و باید مورد عمل جراحی قلب باز قرار بگیرم، اما تنها این پزشک آنژیوپلاستی را ممکن می دانست، افزود: اما وی هنگام مراجعه برای بستری و عمل از من تقاضای پرداخت یک سکه تمام بهار آزادی به عنوان شیرینی کرد.

وی ادامه داد: وقتی در پاسخ وی گفتم توان پرداخت سکه ۳۰ میلیون تومانی را ندارم، پزشک گفت که "این به من ربطی ندارد، اگر می‌خواهی بهبود پیدا کنی ماشین یا خانه ات را بفروش و سکه را تهیه کن و تا این کار را نکنی نامه بستری‌ات را نمی‌دهم".

وحیدی بیان کرد: با توجه به این که زمان کافی برای مراجعه به پزشکان دیگر نداشتم به ناچار طلاهای همسرم را فروختم و یک سکه برای این پزشک تهیه کردم چرا که احساس کردم کلید نجاتم در دستان او است، اما هنگامی که مراجعه کردم گفت که دیگر وقتش پر شده است و به پزشک دیگری مراجعه کنم.

وی اظهار داشت: این پزشک از بسیاری از آشنایان ما برای انجام آنژیو زیرمیزی گرفته است و معمولا شیرینی او یک سکه تمام و یا بیشتر است و از این کار ابایی هم ندارد.

کمبود متخصص در برخی رشته‌های درمانی، دلیلی برای گرفتن زیرمیزی

یک پزشک متخصص قلب و عروق در مشهد با بیان اینکه کمبود متخصصان مجرب در برخی رشته‌های درمانی، از دلایل رفتن برخی پزشکان به دریافت حق‌العمل‌های خارج از عرف است، به خبرنگار ایرنا گفت: بسیاری از متخصصان برای کسب درآمد بیشتر وارد حوزه عمل‌های زیبایی شده اند و در نهایت کمبود متخصص در دیگر شاخه ها،‌ موجب هجوم بیماران به اندک پزشکان متخصص دیگر می شود که این امر زمینه دریافت زیرمیزی را فراهم می‌کند.

بسیاری از متخصصان برای درآمد بیشتر وارد حوزه عمل‌های زیبایی شده و این امر سبب کمبود متخصص شده است.

وی که خواست نامش فاش نشود، افزود: از سوی دیگر وجود گردشگران سلامت و نبود ساز و کار مناسبی برای دریافت تعرفه از آنان، موجب شده بسیاری از آنان هنگام حضور کوتاه مدت در کشور، تمایل داشته باشند برای درمان خارج از نوبت، مبالغ بیشتری از تعرفه تعیین شده بپردازند و با توجه به اختلاف قیمت نرخ ارز، گلایه‌ای هم از این امر ندارند.

این متخصص قلب ادامه داد: برخی از پزشکان نیز با وجود داشتن درآمد بالا،‌ برای تامین هزینه زندگی و تحصیل اعضای خانواده خود در خارج از کشور، اقدام به دریافت مبالغ بیشتر از بیماران می‌کنند.

وی بیان کرد: پایین بودن و به روز نشدن تعرفه‌های پزشکی در برخی از اعمال جراحی و بالا بودن سهم بیمه از این عمل ها، نیز انگیزه پزشکان برای پایبندی به تعرفه های قانونی را کاسته و آنها را به دریافت مبالغ خارج از عرف سوق داده است.

ناعادلانه بودن تعرفه‌های پزشکی

مدیر نظارت بر درمان و اعتباربخشی دانشگاه علوم پزشکی مشهد به خبرنگار ایرنا گفت: به لحاظ شرعی و عرفی هیچ رابطه مالی نباید بین پزشک و بیمار وجود داشته باشد و پزشک باید دغدغه‌اش درمان بیمار باشد و همه مسایل مالی باید توسط بیمه مدیریت شود.

ناعادلانه بودن تعرفه‌های پزشکی و عدم افزایش آن متناسب با شرایط اقتصادی و اختصاص سهم ۱۷ درصدی از هزینه عمل به پزشک، از جمله عوامل اقدام به اخذ اضافه دریافت از سوی پزشکان است.

دکتر سیدکاظم غفاریان افزود: عادلانه نبودن تعرفه‌های پزشکی و افزایش نیافتن آن متناسب با شرایط اقتصادی،‌ پایین بودن ضریب کای پزشکی و اختصاص سهم ۱۷ درصدی از هزینه عمل به پزشک، رعایت نکردن اصول اخلاقی در جامعه، از جمله عواملی است که سبب شده برخی پزشکان برای تامین هزینه‌های زندگی و پرداخت اجاره مطب خود به دریافت زیرمیزی روی بیاورند.

وی تاکید کرد:‌ البته پزشکان حاذق و باوجدان بسیاری داریم که نه تنها بیماران نیازمند را برایگان درمان می‌کنند، بلکه هزینه دارو و مخارج جانبی آنان را نیز تقبل می‌کنند،‌ اما شمار اندکی از پزشکان نیز به اخذ اضافه دریافتی از بیماران می‌کنند که عمدتا در تخصص‌ها و رشته‌های خاصی همچون اعمال جراحی‌های سنگین مشغول هستند.

وی افزود:‌ این نباید موجب شود که مردم همه پزشکان را به یک چشم نگاه کرده و مورد قضاوت قرار دهند چرا که در همه صنوف خوب و بد وجود دارد.

رواج دریافت زیرمیزی در بین جراحان

رییس سازمان نظام پزشکی مشهد نیز گفت: دریافت زیرمیزی بیشتر در حوزه جامعه جراحان صورت می‌گیرد چرا که با توجه به پایین بودن ضریب کای جراحی، ویزیت‌های بیمار در طول مدت بستری در بیمارستان پس از عمل جراحی رایگان است که برخی پزشکان اضافه دریافتی از بیمار را جایگزین آن می‌کنند.

در جدول هزینه‌های اعمال جراحی، ضریب کای حرفه‌ای پزشکی افزایش چندانی نیافته است اما به دلیل قانونی بودن تعرفه‌های پزشکی، با متخلفان این حوزه برخورد خواهد شد.

دکتر علیرضا صداقت در خصوص چگونگی تعیین و محاسبه سهم عمل جراح بیان کرد: در هر عمل جراحی ۲ کای حرفه‌ای و کای فنی وجود دارد که بخشی از هزینه عمل به عنوان کای فنی مربوط به پرسنل اتاق و مواد مصرفی در اتاق عمل است و بخش دیگر هزینه عمل به عنوان کای حرفه‌ای است و سهم پزشک جراح است.

وی ادامه داد: در جدول هزینه‌های اعمال جراحی، ضریب کای حرفه‌ای پزشکی افزایش چندانی نیافته است اما به دلیل قانونی بودن تعرفه‌های پزشکی و ملزم بودن پزشکان به رعایت آن، اگر تخلفی در این حوزه صورت بگیرد با متخلفان برخورد خواهد شد.

ضرورت واقعی شدن تعرفه‌ پزشکی و به‌روز شدن پرداختی‌های بیمه

رییس سازمان نظام پزشکی مشهد بیان کرد: تا هنگامی که تعرفه‌های پزشکی عادلانه نشده و به سمت ارائه تعرفه‌ها بر مبنای قیمت تمام شده خدمات نرود، همچنان شاهد تخلف در این حوزه خواهیم بود.

واقعی شدن تعرفه‌های پزشکی و پرداخت به موقع ما به تفاوت‌های پزشکی از سوی بیمه‌ها از جمله راهکارهای مناسب برای جلوگیری از دریافت زیرمیزی از سوی پزشکان خواهد بود.

دکتر صداقت افزود: واقعی شدن تعرفه‌های پزشکی و پرداخت به موقع مابه‌التفاوت‌های پزشکی توسط بیمه‌ها از جمله راهکارهای مناسب برای جلوگیری از ایجاد زمینه دریافت زیرمیزی از سوی پزشکان و نیز کاهش تخلفات در این زمینه است.

وی ادامه داد: از سویی چون بحث تعرفه‌گذاری در اختیار دانشگاه علوم پزشکی نیست، دانشگاه می‌تواند با دادن مشوق‌هایی به جامعه پزشکی و پرداخت‌های به موقع، با کمترین کسورات به کاهش تخلف در این حوزه کمک کند.

باوجود سماجت و پیگیری‌های بسیار خبرنگار حوزه سلامت ایرنا برای دریافت آمار پرونده‌های مربوط به تخلفات پزشکی و دریافت زیرمیزی پزشکان از بیماران، مسوولان سازمان نظام پزشکی مشهد طفره رفنه و حاضر به ارائه آماری در این خصوص نشدند.

زیرمیزی، امری دوجانبه و دوسویه

رییس سازمان نظام پزشکی مشهد با بیان اینکه هر تخلفی ۲ طرف دارد، گفت: وقتی کسی پول مازاد می‌گیرد، یعنی در مقابل نیز یک نفر هست که آن مبلغ را پرداخت می‌کند، بنابراین می‌توان گفت در بحث زیرمیزی هر ۲ طرف پرداخت کننده و دریافت کننده مقصر هستند به همین دلیل بیشتر بیمارانی که اقدام به پرداخت اضافه دریافتی می‌کنند چون با رضایت خود این کار را می کنند، دیگر برای شکایت مراجعه نمی‌کنند.

دکتر صداقت افزود: روابط نامتعارف مالی بین پزشک و بیمار از جمله پرداخت و دریافت سکه و پول اضافه، به هیچ عنوان مورد تایید سازمان نظام پزشکی نیست و با موارد تخلف و شکایاتی که در این حوزه به ما برسد به طور جدی برخورد می‌شود.

وی با بیان اینکه این سازمان مرجع رسیدگی به شکایات و تخلفات حوزه پزشکی است، ادامه داد: برخی تخلفات پزشکی از جمله گران‌فروشی یا اضافه دریافتی، در کمیسیون اخلاق سازمان نظام پزشکی، کمیسیون ماده ۱۱ تعزیرات حکومتی، هیات بدوی دادسرا، هیات انتظامی دانشگاه علوم پزشکی قابل رسیدگی و پیگیری است.

این مسوول با بیان اینکه قوانین برخورد با پزشکان متخلف بازدارنده‌تر از قوانین برخورد با مداخله‌گران است، بیان کرد: پزشکان متخلف نخستین تذکر را در حضور هیات مدیره سازمان دریافت می کنند که آبروی آنان مخدوش می‌شود چرا که همه وی را می‌شناسند، در صورت تکرار تخلف، پروانه مطب آنان لغو می‌شود و در مرحله سوم به تعزیرات معرفی می‌شوند تا جریمه شوند که این برخوردها به شدت بازدارنده است.

صداقت در پاسخ به اینکه برخی افراد معتقدند سازمان نظام پزشکی در برخورد با پزشکان متخلف مماشات کرده و با جدیت برخورد نمی‌کند، عنوان کرد: این یک باور اشتباه است چرا که در سازمان نظام پزشکی حفظ جان مردم در اولویت است.

وی افزود: توصیه می‌شود مردم موارد تخلف در حوزه پزشکی را مستقیما به سازمان نظام پزشکی گزارش دهند، چرا که در این سازمان علاوه بر سرعت رسیدگی به تخلفات، قوانین برخورد با پزشکان متخلف نیز از بازدارندگی بالایی برخوردار است.

اضافه دریافتی در حوزه پزشکی جرم است

مدیر نظارت بر درمان و اعتباربخشی دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: اضافه دریافتی یک تخلف نیست بلکه همانند گران‌فروشی یک جرم به شمار می‌رود، به همین دلیل پزشکانی که اقدام به دریافت زیرمیزی کنند، به سازمان تعزیرات حکومتی معرفی می‌شوند.

دکتر غفاریان در خصوص برخورد دانشگاه علوم پزشکی مشهد با پزشکان متخلف بیان کرد: در بحث صلاحیت‌های حرفه‌ای، شغلی و استخدامی، موارد تخلف در پرونده پزشکان درج می‌شود و تایید صلاحیت نشده و به آن‌ها مجوز داده نمی‌شود.

ارجاع پرونده ۳۳ پزشک به تعزیرات حکومتی

مدیر نظارت بر درمان و اعتباربخشی دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: پارسال حدود ۱۲ جلسه تعزیراتی در این خصوص برگزار شد که در هر جلسه بین ۱۰ تا ۱۵ پرونده مربوط به تخلفات حوزه پزشکی در کمیسیون دانشگاه مطرح شد.

سال گذشته ۹۰ پرونده به تعزیرات معرفی شده که از این تعداد ۳۳ پرونده مربوط به اخذ اضافه دریافتی و بقیه پرونده‌ها مربوط به سایر تخلفات حوزه پزشکی بوده است.

دکتر غفاریان افزود: سال گذشته ۹۰ پرونده به تعزیرات معرفی شده که از این تعداد ۳۳ پرونده مربوط به دریافت زیرمیزی و بقیه پرونده‌ها مربوط به سایر تخلفات حوزه پزشکی بوده است.

وی ادامه داد: از ابتدای امسال تا کنون جلسه‌ای برای رسیدگی به تخلفات مربوط به زیرمیزی پزشکان برگزار نشده است چرا که در این زمینه پرونده ای ثبت و گزارش نشده است.

تعیین جریمه و لغو پروانه پزشکان متخلف

مدیرکل تعزیرات حکومتی خراسان رضوی در خصوص چگونگی برخورد با پزشکان زیرمیزی بگیر، به خبرنگار ایرنا گفت: این افراد در مرحله نخست جریمه شده و تخلف در پرونده پزشکی آنان درج می شود که در صورت تکرار تخلف،‌ پروانه مطب آنان لغو می شود.

سال گذشته ۳۵ پرونده مربوط به گران فروشی در حوزه پزشکی به تعزیرات رسیده که ۳۴ پرونده رسیدگی و مختومه شده که میزان محکومیت این پرونده ها مبلغ ۴۶۰ میلیون ریال بود است.سیدمرتضی مدنی افزود: میزان جریمه‌های این بخش افزایش یافته است اما هنوز بازدارنگی لازم را ندارد و باید اصلاح شود که در حوزه بعضی از رشته ها و صنوف پزشکی، افزایش آن ضروری است.

وی گفت:‌ پارسال پنج هزار و ۵۵۹ پرونده در حوزه بهداشت، درمان و دارو به شعب این سازمان در استان وارد شده که پنج هزار و ۵۱۳ فقره آن رسیدگی و مختومه شده است.

این مسوول اظهار داشت: از این تعداد پرونده ۳۵ پرونده مربوط به گرانفروشی در حوزه پزشکی بوده که ۳۴ پرونده رسیدگی و مختومه شده و میزان محکومیت این پرونده ها ۴۶۰ میلیون ریال بوده است.

مدنی افزود: در سه ماهه نخست امسال نیز هزار و ۶۶۷ مورد پرونده در حوزه بهداشت، درمان و دارو به شعب تعزیرات وارد شده که به هزار و ۴۴۲ فقره آن رسیدگی شده است و البته هیچ پرونده‌ای مربوط به گرانفروشی و یا زیرمیزی گرفتن پزشکان نبوده است.

به نظر می رسد برای به حداقل رساندن تخلفات حوزه پزشکی، به ویژه پدیده زیرمیزی،‌ باید همزمان با تقویت نظارت ها و مقابله درخور و بازدارنده با پزشکان متخلف، ضروری است فرهنگ جامعه مصرف کننده خدمات پزشکی نیز رشد داده شود تا بیماران و خانواده های آنان به راحتی در برابر درخواست های غیرقانونی پزشکان متخلف تسلیم نشده و اگر هم ناگزیر به این کار شدند،‌ شکایت از متخلف را از یاد نبرند.