به گزارش سلامت نیوز به نقل از سایت تبیان، بیشتر برآمدگی‌های سخت زیر پوست خوش‌خیم‌اند، یعنی سرطانی نیستند. اما بعضی از برآمدگی‌ها می‌توانند نشانهٔ یک عفونت، التهاب یا یک عارضه جدی‌تر باشند؛ بنابراین مهم است علت آنها را بدانید و اینکه چگونه درمانشان کنید.
علت‌های برآمدگی‌های سفت زیر پوست
کیست‌ها
کیست یک برآمدگی گِرد و ریز است که به دلیل انسداد غدد چربی یا فولیکول‌های مو در زیر پوست به وجود می‌آید. گاهی یک جوش یا دمل به زیر پوست برگشته و تبدیل به یک برآمدگی سفت می‌شود که می‌تواند نشانه کیست باشد. کیست‌ها حاوی کراتین هستند. کراتین پروتئینی است که در مو و پوست ما وجود دارد. کیست می‌تواند نتیجهٔ آسیب به فولیکول‌ها نیز باشد. کیست‌ها معمولاً بدون درد هستند؛ اما ممکن است گاهی عفونی و قرمز شوند. کیست‌ها در هر جایی از بدن می‌توانند به وجود بیایند؛ اما در ناحیه صورت و گردن و بالاتنه شایع‌ترند.
لیپوما (توده چربی)
لیپوما به توده چربی نرمی گفته می‌شود که به دلیل رشد زیاد سلول‌های چربی در بافت زیر پوستی، در زیر پوست به وجود می‌آید. لیپوما خطری ندارد و به سرطان تبدیل نمی‌شود. این برآمدگی‌های نرم به‌آرامی رشد می‌کنند و به‌صورت لاستیکی احساس می‌شوند. شاید به نظرتان برسد وقتی لیپوما را فشار می‌دهید حرکت می‌کند. لیپوما در هر قسمتی از بدن می‌تواند ایجاد شود؛ اما در ناحیه شانه‌ها، گردن، بالاتنه و زیربغل شایع‌تر است.
درماتوفیبروما
درماتوفیبروما برآمدگی سفت و قهوه‌ای یا قرمزرنگ است که به دلیل تجمع سلول‌های زیاد در لایه میانی پوست (درمیس) به وجود می‌آیند. علت دقیق درماتوفیبروما ناشناخته است؛ اما ممکن است با ضربات جزئی مثل گزیدگی حشرات یا فرورفتن تراشه‌ای در پوست ایجاد شوند. درماتوفیبروما خوش‌خیم است و سرطانی نمی‌شود و معمولاً علامت یا عارضهٔ دیگری ایجاد نمی‌کند، اما ممکن است گاهی خارش یا درد بگیرد. درماتوفیبروما معمولاً به‌صورت یک برآمدگی سفت زیر پوست پا، پشت و بالاتنه ظاهر می‌شود.
کراتواکانتوما
کراتواکانتوما یک برآمدگی گنبدی‌شکل است که در نواحی از پوست که در معرض نور خورشیدند به وجود می‌آید، مثلاً صورت یا گوش‌ها. این برآمدگی ناشی از رشد غیرعادی کراتینوسیت‌هاست که در پوست، کراتین تولید می‌کنند. کراتواکانتوما شبیه آتشفشانی دیده می‌شود که در مرکز آن کراتین انباشته شده است. این ضایعه سریع رشد می‌کند و می‌تواند در عرض چند هفته یا چند ماه به قطر چهار سانتیمتر هم برسد. کراتواکانتوما خوش‌خیم بوده و ممکن است خودش در عرض یک سال از بین برود. اما گاهی هم ممکن است با کارسینوم سلول سنگ‌فرشی اشتباه گرفته شود که نوعی سرطان پوست است.
آبسه پوست
آبسه پوست، کیسه‌ای پُر از چرک است که به دلیل یک عفونت باکتریایی، قارچی، انگلی یا شی خارجی که از طریق زخم یا فولیکول مو وارد شده، در زیر پوست تشکیل می‌شود. آبسه پوست دردناک است و متورم می‌شود و ممکن است قرمز یا زردرنگ باشد. آبسه پوست در هر قسمتی از بدن می‌تواند ایجاد شود؛ اما در قسمت‌هایی که عرق یا اصطکاک زیاد است شایع‌تر می‌باشد، مثل زیر بغل، کشاله ران، باسن یا پشت ران.
تورم غدد لنفاوی
غدد لنفاوی گره‌های ریزی هستند که مواد مضر را از مایع لنف فیلتر کرده و گلبول سفید برای مبارزه با عفونت‌ها و بیماری‌ها تولید می‌کنند. غدد لنفاوی می‌توانند زمانی که عفونت، التهاب، باکتری، ویروس یا سلول‌های سرطانی در بدن وجود دارند متورم شوند. غده لنفاوی متورم شبیه یک دانه سفت در زیر پوست احساس می‌شود و ممکن است وقتی به آن دست می‌زنید دردناک باشد. تورم غده لنفاوی در هر قسمتی از بدن می‌تواند رخ بدهد؛ اما در گردن، زیر بغل یا پشت گوش‌ها قابل‌توجه‌تر است.
فتق
فتق زمانی است که یک عضو یا بافت بدن، نقطه‌ای ضعیف در عضله یا بافت همبند که دورش را گرفته است هُل می‌دهد. فتق در قسمت‌های گوناگونی از بدن می‌تواند اتفاق بیفتد، مثل شکم، کشاله ران یا سینه. فتق ممکن است به‌صورت یک برآمدگی سفت در زیر پوست احساس شود که می‌تواند وقتی سرفه یا عطسه می‌کنید یا فشاری وارد می‌کنید، بیرون بزند. فتق معمولاً بدون درد است؛ اما ممکن است در قسمتی که وجود دارد، احساس ناراحتی یا فشار ایجاد کند. فتق می‌تواند ارثی یا اکتسابی (در اثر افزایش سن، آسیب یا عمل جراحی) باشد.
کیست گانگلیون
کیست گانگلیون کیسه‌ای پُر از مایع است که در نزدیکی یا روی یک مفصل یا تاندون شکل می‌گیرد. کیست گانگلیون در اثر نشت مایع سینویال که نرم‌کننده مفاصل و تاندون‌هاست به وجود می‌آید. کیست گانگلیون بی‌خطر بوده و بر عملکرد مفصل یا تاندون اثر نمی‌گذارد. این کیست‌ها ممکن است اندازه‌ها و شکل‌های گوناگونی داشته باشند و به‌مرورزمان ناپدید یا دوباره ظاهر شوند. کیست گانگلیون در ناحیه مچ دست و ساعد دست شایع‌تر است اما روی قوزک پا، روی پایین پا یا زانوها نیز می‌تواند تشکیل شود.
درمان‌ها و راهکارها
بیشتر برآمدگی‌های زیر پوست به درمان نیاز ندارند، اما برخی از آنها ممکن است علامت عفونت، التهاب یا عارضه‌ای جدی‌تر باشند؛ بنابراین لازم است با پزشک مشورت کنید تا بدانید چه زمانی یک برآمدگی زیر پوست می‌تواند هشداردهنده باشد:
. برآمدگی به‌سرعت رشد می‌کند، تغییر سایز یا تغییر شکل و یا تغییر رنگ داده
. دردناک است، قرمز یا داغ است و یا از آن چرک و خون بیرون می‌زند
. در حرکت یا عملکردتان اختلالی ایجاد کرده
. برآمدگی بر تنفس، بلع یا بینایی‌تان اثر گذاشته
. برآمدگی همراه با تب، تعریق شبانه، کاهش وزن یا خستگی است
. سابقه سرطان یا ضعف سیستم ایمنی دارید
پزشک برآمدگی را معاینه و بررسی کرده و احتمالاً تست‌هایی تجویز می‌کند تا علت و نوع برآمدگی را مشخص نماید. درمان برآمدگی سفت زیر پوست طبیعتاً به علت و نوع آن بستگی دارد. یک سری از درمان‌های احتمالی شامل موارد زیر هستند:
. آنتی‌بیوتیک‌ها: آنتی‌بیوتیک دارویی است که باکتری‌ها را نابود کرده و عفونت را درمان می‌کند. آنتی‌بیوتیک‌ها ممکن است برای درمان آبسه پوست یا تورم غدد لنفاوی ناشی از عفونت‌های باکتریایی تجویز شوند.
. آسپیراسیون سوزنی: آسپیراسیون سوزنی روشی است که شامل واردکردن یک سوزن نازک به داخل برآمدگی و تخلیه مایعات یا چرک آن می‌شود. آسپیراسیون سوزنی می‌تواند برای کیست‌ها یا آبسه‌های پوستی که بزرگ و دردناک یا عفونی هستند به کار برود.
. تزریق کورتیکواستروئید: تزریق کورتیکواستروئید شیوه‌ای است که طی آن داروهای ضدالتهابی به داخل برآمدگی تزریق می‌شوند تا تورم و درد را کاهش دهند. تزریق کورتیکواستروئید می‌تواند برای درماتوفیبروم یا کیست گانگلیون که دردسرسازند و در حرکت اختلال ایجاد می‌کنند به کار برود.
درماتوفیبروما برآمدگی سفت و قهوه‌ای یا قرمزرنگ است که به دلیل تجمع سلول‌های زیاد در لایه میانی پوست (درمیس) به وجود می‌آیند. علت دقیق درماتوفیبروما ناشناخته است؛ اما ممکن است با ضربات جزئی مثل گزیدگی حشرات یا فرورفتن تراشه‌ای در پوست ایجاد شوند
. عمل جراحی: برآمدگی زیر پوست می‌تواند طی عمل جراحی خارج شود (تمام آن یا بخشی از آن). عمل جراحی می‌تواند برای لیپوما، کراتواکانتوم، فتق یا ضایعه مشکوک به سرطان به کار برود.
. فریزکردن با نیتروژن مایع: فریز کردن با نیتروژن مایع روشی است که در آن، یک ماده بسیار سرد وارد برآمدگی می‌شود تا سلول‌های آن را تخریب کرده و آن را کوچک یا ناپدید نماید. فریز کردن با نیتروژن مایع ممکن است برای درماتوفیبروم یا کراتواکانتوم بدنما یا برآمدگی که در جایی سخت و دردسرساز قرار دارد به کار برود.
. شیوکردن لایه بالایی برآمدگی: در این روش با استفاده از یک تیغ یا اسکالپل، بخش بالایی برآمدگی بدون اینکه بافت‌های زیرین تحت‌تأثیر قرار بگیرند، تراشیده می‌شود. این روش می‌تواند برای درماتوفیبروم یا کراتواکانتوم که از سطح پوست بیرون زده‌اند به کار برود.
. برداشتن هسته برآمدگی: در این روش با ایجاد سوراخی کوچک در مرکز برآمدگی، محتویات آن خارج می‌شود. این شیوه برای کیست‌هایی مناسب است که در مرکز خود جوش سرسیاه دارند.
علاوه بر این درمان‌ها، توصیه‌هایی وجود دارند که کمک می‌کنند برآمدگی زیر پوستتان را بهتر کنترل کنید:
. پوستتان را تمیز و مرطوب نگه دارید تا منافذ پوست یا فولیکول‌های مو مسدود نشوند.
. برآمدگی زیر پوست را نخراشید یا فشار ندهید؛ چون ممکن است باعث اسکار یا عفونت شود.
. از کمپرس گرم یا آیس پک برای کاهش درد و تورم برآمدگی زیر پوستتان استفاده کنید.
. داروها را طبق دستور پزشک مصرف کنید.
. پوستتان را از جهت هر گونه تغییری در برآمدگی زیر پوستتان مرتباً بررسی کنید.
نظر شما