سلامت نیوز : سال 75، وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی وقت طی نامه‌ای درخواست کرد تا به‌منظور جلوگیری از اشاعه بیماری‌ها از طریق زباله و تأمین سلامت و بهداشت جامعه و با عنایت به حساسیت و خطرناک بودن زباله‌های بیمارستانی، این پسماندها تفکیک و جمع‌آوری شود. طبق این ابلاغیه که از سال 76 مورد توجه قرار گرفت، دفع مواد زاید بیمارستانی طی دستورالعملی که توسط کمیته کشوری مدیریت بهداشت زباله تدوین شده بود توسط استانداران سراسر کشور و در شورای بهداشت هر استان مطرح شد.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه آرمان ؛ پس از آن، سال 83 قانون مدیریت پسماند تصویب شد، اما این به معنای حل کامل مشکلات نبود. زباله‌های بیمارستانی شامل موادی هستند که با توجه به نوع کار و وظیفه در هر بخش بیمارستانی، متفاوت است؛ زباله‌های معمولی بیمارستان مانند زباله‌های مربوط به بسته‌بندی مواد، زباله‌های پاتولوژیکی مانند قسمت‌های مختلف بدن، پنبه‌های آغشته به خون، مواد زاید پرتوزا و مواد زاید شیمیایی. آلودگی بیولوژیکی و عفونی زباله‌های بیمارستانی معمولاً بیش از انواع دیگر زباله‌‌هاست. کارشناسان، بهترین روش برای دفع زباله‌های مراکز درمانی را سوزاندن در کوره‌های زباله‌سوز، توصیه کرده‌اند. سوزاندن زباله در دستگاه‌های زباله‌سوز منافع جنبی نظیر تولید انرژی دارد. این روش موثرترین روش دفع زباله‌است که در مقایسه با سایر روش‌های دفع به زمین کمتری نیاز دارد و خاکستر باقی‌مانده به علت عاری بودن از مواد آلی و باکتری‌ها از نظر بهداشتی مخاطره‌آمیز نبوده و قابل دفن است. از طرفی دیگر این روش در مقایسه با سایر روش‌ها به سرمایه‌گذاری و هزینه اولیه بیشتری نیاز دارد.
برآورد‌ها نشان می‌دهد که هر تخت بیمارستانی روزانه سه کیلوگرم زباله تولید می‌کند و از کل پسماند‌های بیمارستانی 40 درصد عفونی است که در گام اول باید از زباله‌های عادی جدا شوند وگرنه به سرعت زباله‌های دیگر را نیز عفونی می‌کنند. زباله‌های بیمارستانی را بمب‌های عفونی می‌نامند؛ چرا‌که می‌توانند به اندازه بمب‌های میکروبی خطرناک باشند. بر اساس قانون مدیریت پسماند بر این موضوع تأکید شده است که تفکیک و بی‌خطرسازی پسماند‌های بیمارستانی در مبدأ انجام شود اما در اجرای این قانون همواره مشکلاتی وجود داشته است. تنها برخی از مراکز بزرگ بیمارستانی مجهز به دستگاه‌های تفکیک و استریل زباله هستند و از میان آنها مراکزی هستند که همچنان اقدام به تفکیک زباله نمی‌کنند.
علاوه بر این، مراکز خصوصی و کوچک پزشکی، مانند درمانگاه‌ها و مطب‌های پزشکی به این تجهیزات دسترسی ندارند. در این میان آنچه نگران‌کننده است، اینکه پسماند‌های بیمارستانی در بسیاری از موارد در کنار پسماند‌های عادی قرار داده می‌شود و توسط خودروهای حمل زباله‌های معمولی و توسط همان کارگرانی که زباله‌های معمولی را جمع می‌کنند به محل امحاء زباله‌ها برده می‌شود و آنجا به شیوه‌های کاملا ابتدایی دفع می‌شود. به گفته مدیرکل نظارت بر دارو و موادمخدر سازمان غذا و دارو آمار دقیقی از داروهای تاریخ مصرف گذشته که در کارخانه می‌مانند یا در دست مردم هستند وجود ندارد. سیدمهدی پیرصالحی با بیان اینکه دو یا سه مرکز خصوصی امحا نیز در کشور فعالیت دارند که کارخانه‌ها با آنها برای امحای ضایعات دارویی‌شان قرارداد می‌بندند، گفت: این مراکز تحت نظر وزارت بهداشت و سازمان حفاظت محیط‌زیست و نهادهای دخیل دیگر هستند و نظارت به این منظور انجام می‌شود که ایمنی از منظر حفظ محیط‌زیست و جلوگیری از ورود مواد تشکیل‌دهنده دارو به چرخه طبیعت صورت می‌پذیرد. در چرخه امحای ضایعات دارویی مراحل مختلفی چون خنثی‌سازی در شرایط خاصی طی می‌شود تا آلودگی ایجاد نشود.
همچنان با خطر زباله‌های بیمارستانی مواجهیم
در این زمینه، نایب‌رئیس فراکسیون محیط‌زیست و توسعه پایدار مجلس در گفت‌وگو با آرمان گفت: 40 درصد از زباله‌های عفونی از بین برده می‌شوند و 60 درصد آنها به حال خودشان رها می‌شود. مهرداد بائوج‌لاهوتی با بیان اینکه اکنون نسبت به گذشته وضعیت زباله‌های بیمارستانی بهتر شده است، عنوان کرد: برخی از بیمارستان‌ها به دستگاه استریل زباله‌ها مجهز شده‌اند که زباله‌های عفونی را تبدیل به زباله‌های معمولی می‌کند. لاهوتی اظهار کرد: مشکل این است که تنها تعدادی از بیمارستان‌ها به این دستگاه‌ها مجهز هستند، همچنین مراکز خصوصی مانند درمانگاه‌ها و مطب‌های پزشکی به این تجهیزات مجهز نیستند، بنابراین همچنان با خطر مربوط به زباله‌های بیمارستانی مواجه هستیم. او با بیان اینکه رسیدگی به این مساله بر اساس قانون از تعهدات وزارت بهداشت است، افزود: نباید چنین باشدکه افراد با دست وزارت بهداشت که وظیفه اش تضمین سلامت مردم است، بیمار شوند. نقص‌هایی که در این رابطه وجود دارد مربوط به بخش مدیریتی است. به گفته نماینده لنگرود در مجلس، برخی مراکز که به دستگاه‌های تفکیک زباله واستریل مجهز هستند نیز اقدام به تفکیک زباله‌ها نمی‌کنند. وزارت بهداشت متولی این امر است و باید نظارت لازم را انجام و اعتبارات کافی را اختصاص دهد.
شروع ساماندهی زباله‌های بیمارستانی تا سه ماه آینده
در همین زمینه عضو کمیسیون سلامت شورای شهر تهران درگفت‌وگو با آرمان با اشاره به شروع اجرای فاز اول ساماندهی زباله‌های شهری تا سه ما آینده، گفت: فاز اول این برنامه مربوط به ساماندهی 750 تن زباله بیمارستانی می‌شود که با نصب دستگاه‌های مربوطه شروع می‌شود. به گفته غلامرضا انصاری فاز دوم و سوم ساماندهی زباله‌های شهری مربوط به انواع دیگر زباله‌ها، حتی زباله‌های دفن شده در گذشته می‌شود. این برنامه که منتج از تفاهمنامه‌ای میان شهرداری و سازمان بازیافت زباله است درحال پیگیری توسط شورای شهر تهران است. او عنوان کرد: امروزه روش‌های سنتی بازیافت زباله‌ها که مشکلات زیادی به همراه داشت تبدیل به روش‌هایی شده است که نه تنها هزینه چندانی ندارد بلکه می‌توان از بازیافت زباله‌ها درآمدزایی کرد. به گفته انصاری امکان نظارت بر تمام مراکز خصوصی بیمارستانی نیست و متاسفانه بسیاری از مراکز زباله‌های خود را مانند زباله‌های معمولی جمع‌آوری می‌کنند که مشکلات جدی را به‌همراه خواهد داشت. او افزود: اکنون یک‌سوم پزشکان کشور در تهران و در قالب مطب‌ها و کلینیک‌های خصوصی فعالیت می‌کنند که مجهز به دستگاه‌های بازیافت زباله نیستند. عضو شورای شهر تهران ادامه داد: تعرفه‌های مربوط به این موضوع ارتقا پیدا کرده و شرکت‌های طرف قرارداد با شرکت بازیافت زباله با جدیت بیشتری درحال پیگیری این مساله هستند. جمع‌آوری زباله‌ها درحال حاضر در شرایط نسبتا قابل قبولی قرار دارد.
نظر شما