سلامت نیوز: رییس مرکز تحقیقات اخلاق پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران، با تاکید بر اینکه طلب مرگ از پزشک توسط بیماران صعب العلاج نمی تواند به عنوان یک حق محسوب شود گفت: از دیدگاه فقهی، اسلامی و اخلاقی، پزشک به هیچ عنوان حق ندارد بصورت فعالانه و آگاهانه حیات بیمار را اگر چه بیمار صعب العلاج باشد خاتمه دهد.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از شفقنازندگی، دکتر علیرضا پاساپور به نظریه اخیر آیت الله محقق داماد در خصوص "حق طلب مرگ توسط بیمار صعب العلاج از پزشک خود" واکنش نشان داد و افزود: مساله ای که در قالب نظرات فقهی و اندیشمندان حوزه ی اخلاق اسلامی وجود دارد این است که پزشک به هیچ عنوان حق ندارد بصورت فعالانه و آگاهانه حیات بیماری را اگر چه صعب العلاج باشد خاتمه دهد. در واقع وظیفه پزشکان این است که تمامی تلاش خود را بکار بگیرند تا حیات بیمار را حفظ کند. البته این نکته به این معنی نیست که هر اقدامی را اگر چه بی فایده نیز باشد را انجام دهد.

تا کنون هیچ اجماع فقهی در خصوص امکان خاتمه حیات بیماران صعب العلاج وجود نداشته

وی در ادامه با تاکید بر اینکه تا کنون هیچ اجماع فقهی در خصوص امکان خاتمه حیات بیماران صعب العلاج از سوی پزشکان وجود نداشته است، تصریح کرد: بر اساس دیدگاه اخلاق پزشکی و اسلامی هر گونه اقدام یا فعلی که از سوی پزشکان، منجر به خاتمه حیات بیمار شود به هیچ عنوان قابل پذیرش نیست و در این زمینه هیچ اجماع فقهی وجود ندارد. حتی در مواردی نیز که بیماری زیر دستگاه پزشکی است و قطع آن  منجر به فوت او شود از نظر فقها جایز نیست  و اخلاق پزشکی نیز حکم می کند که پزشک موظف است تمامی تلاش خود را بکار بگیرد تا امکان حفظ حیات بیمار را فراهم کند. مگر اینکه حفظ حیات بیمار منوط به وجود امکانات و تجهیزاتی باشد که تامین آن از مسوولیت پزشک خارج باشد.

پارساپور اظهار کرد: در واقع هر فردی در مقام فردی و هر نظام سلامت نیز در مقام مدیریت کشوری باید متناسب با امکانات و تجهیزاتی که در اختیار دارد حیات تمام بیماران را حفظ کند.

درخواست قطع حیات از سوی بیمار نمی تواند به عنوان یک حق تلقی شود

این متخصص اخلاق پزشکی اظهار کرد: بر خلاف نظریه محقق داماد درخواست قطع حیات از سوی بیمار به پزشک خود نمی تواند به عنوان یک حق تلقی شود. در واقع این درخواست جز قلمرو و حقوق بیماران به شمار نمی رود حتی اگر او از درد بیماری رنج فراوانی را تحمل کند. در دیدگاه اخلاق پزشکی و بر اساس اجماع فقهای اسلامی پزشک باید حتی برای درمان بیماران صعب العلاج نیز تلاش کند که طول حیات آنها را طولانی تر کند و برای کاهش درد آنها می تواند از امکانات، تسهیلات و داروهای آرامش بخش که تحمل درد را راحت تر نماید استفاده کند.

اوتانازی هم در نظام اخلاقی، حقوقی و فقهی جامعه ما جایگاهی ندارد

به گفته او در دیدگاه اسلامی انسان در تولد و مرگ خود هیچ اختیاری از خود ندارد. بنابراین این خواست خداوند است که بخواهد به بیماری خاتمه حیات بدهد یا اینکه حیات او را طولانی تر نماید. حتی برخی دیدگاه ها اوتانازی ( مرگ راحت) را نوعی خاتمه عمدی حیات بیمار از سوی پزشک تعریف می کنند در حالی که اگر در اوتانازی نیز خاتمه حیات با آگاهی و بصورت فعالانه از سوی پزشک اتفاق بیفتد در نظام اخلاقی، حقوقی و فقهی جامعه ما هیچ جایگاهی ندارد، اما اگر خاتمه حیات بیمار در اوتانازی به دلیل امکانات و توان نظام سلامت در حفظ حیات بیمار صورت گرفته باشد بلا اشکال است.

مباحث اخلاق پزشکی وابسته به باورهای فرهنگی و دینی جامعه است

رییس مرکز تحقیقات اخلاق پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران در پایان یادآور شد: مباحث اخلاق پزشکی وابسته به باورهای فرهنگی و دینی جامعه است که در عین اختلاف نظرهایی که ممکن است به دلیل نوع مذاهب در برخی از مباحث وجود داشته باشد 70 درصد موارد مطرح شده در اخلاق پزشکی مورد توافق همه است. در واقع اخلاق فراتر از حقوق است و در تدوین قوانین درمانی مبتنی بر اخلاق پزشکی باید به شرایط زمانی و مکانی آن توجه داشت.