سلامت نیوز: از نگاه برنامه‌ریزان حوزه اعتیاد، معضل اعتیاد تنها به مردان خلاصه می‌شود و تمامی برنامه‌ریزی‌هایی كه در این سال‌ها اجرا شد مبتنی بر همین نگاه اشتباه بود. پذیرش واقعیت هر چند برخلاف باورهای رایج باشد می‌تواند به نگاهی واقع بینانه به آسیب‌های بینجامد.نكته‌ای كه طی این سال‌ها از آن غفلت شد و نتیجه‌ای جز افزایش جمعیت زنان معتاد در كنار مردان به همراه نداشته است.
ثریا عزیزپناه،فعال مدنی در روزنامه آرمان نوشت: گذار هر جامعه از یك مرحله اجتماعی به مرحله‌ای دیگر همواره همراه با آسیب‌ها و مشكلات جدی اجتماعی است. وجود آسیب‌های اجتماعی در كشور ما كه از لحاظ آماری كشور جوانی است و در سال‌های اخیر گذار جمعیتی را تجربه می‌كند و متاسفانه برنامه‌ریزی مشخصی هم برای پویایی جوانان ندارد، به خوبی ملموس است. اعتیاد یكی از بزرگ‌ترین عوارض ناشی از این شرایط در جامعه ماست ابعادش روز به روز گسترده‌تر می‌شود به‌طوری كه طبق اخبار موجود، ایران دومین كشور تولید‌كننده مواد مخدر صنعتی است و دسترسی به مواد مخدر در خیابان‌های تهران گاه تا كمتر از 15 دقیقه و با هزینه یك پاكت سیگار امكان پذیر است. تحت این شرایط دیگر نمی‌توان اعتیاد را مانند قبل تنها منحصر به گروه خاصی مثلاً مردان جوان دانست و به دنبال راهی برای تغییر شرایط بود. این واقعیت كه میزان اعتیاد زنان در سال‌های اخیر دو برابر شده است، هشداری است برای جامعه و خانواده‌ها تا اعتیاد زنان را با وجود آنكه مغایر با عرف حاكم بر جامعه است بپذیرند و به دنبال راه چاره‌ای باشند.
به عقیده من، یكی از عواملی كه موجب شده است طی این سال‌ها اعتیاد زنان چنین رشدی را تجربه كند، وجود نگاه فارغ از جنسیت در بحث آسیب‌های اجتماعی به ویژه اعتیاد است. از نگاه برنامه‌ریزان حوزه اعتیاد، معضل اعتیاد تنها به مردان خلاصه می‌شود و تمامی برنامه‌ریزی‌هایی كه در این سال‌ها اجرا شد مبتنی بر همین نگاه اشتباه بود. پذیرش واقعیت هر چند برخلاف باورهای رایج باشد می‌تواند به نگاهی واقع بینانه به آسیب‌های بینجامد.نكته‌ای كه طی این سال‌ها از آن غفلت شد و نتیجه‌ای جز افزایش جمعیت زنان معتاد در كنار مردان به همراه نداشته است. به باور من، با وجود تمامی آمارهای نگران‌كننده، هنوز هم برای بازبینی مسیری كه تا به حال طی شده است و روندی كه از این پس باید مد نظر قرار گیرد، دیر نیست. اگر برنامه‌های پیشین مبتنی بر یك نگاه مرد‌محور بودند لازم است تا نگاه جنسیتی به آسیب‌های اجتماعی را این‌بار جدی بگیریم و در برنامه‌ریزی‌های خرد و كلان لحاظ كنیم. باید بدانیم اگر چه مجموعه شرایطی كه زنان و مردان را در معرض اعتیاد قرار می‌دهد مشترك است اما، مراحل ترك و آسیب‌های پس از آن برای این دو جنس كاملاً متفاوت است. جامعه ما مرد معتادی را كه تلاش می‌كند از این بیماری رهایی یابد به راحتی می‌پذیرد اما، زنان معتاد حتی پس از ترك اعتیاد هم محكومند و انگ اعتیاد را همواره بر پیشانی داشته باشند. در واقع، این انگ به راحتی از دامان زن‌ها پاك نمی‌شود و زنان معتاد برای ترك نه از سوی خانواده و نه جامعه پذیرفته و حمایت نمی‌شوند. دقیقاً در همین مرحله است كه مسئولان اجتماعی كشور باید به یاری این افراد بشتابند تا با تدارك اقداماتی ویژه چه در مرحله ترك اعتیاد و چه در مسیر بهبود، این مسیر دشوار را برای زنان هموار سازند
. نحوه ترك‌كردن اگر به شكل درست صورت گیرد و مراكزی كه خدمات مربوط به ترك را ارائه می‌دهند، با نگاهی جنسیتی خدمات خود را ارائه ندهند، می‌توان امیدوار بود كه احتمال بازگشت‌پذیری كم شود یا این روند به شكل محسوسی كاهش یابد. علاوه بر این، رواج نگاه جنسیتی در حوزه آسیب‌های اجتماعی و انتشار این نگاه كه زنان هم، مانند مردان می‌توانند در بر‌هه‌ای از زندگی خود دچار اشتباه شوند و این نكته كه می‌توان این اشتباه را بخشید و به آنها كمك كرد تا دوباره به زندگی طبیعی خود بازگردند، مهم‌ترین و بهترین راه‌حلی است كه می‌تواند در بلند مدت مانع رشد روند نگران‌كننده فعلی شود و شرایط موجود را تغییر دهد. همچنین، در بحث ترك اعتیاد زنان و روند بهبود پس از ترك، توجه به فعالیت سمن‌ها و حمایت دولت از این انجمن‌ها به عنوان اماكنی كه نه به شكل صرفاً خیریه‌ای بلكه، با نگاهی مشاركتی سعی در همراهی با معتادان و حل مشكلات آنان با كمك خود این افراد و از زاویه دید آنها دارد، الزامی و بسیار موثر است. ما در جامعه‌ای زندگی می‌كنیم كه اعتیاد به یكی از بزرگ‌ترین و مهم‌ترین مشكل جوانان تبدیل شده است. در این شرایط شكل‌گیری یك نوع دغدغه اجتماعی در میان مردم با انگیزه و هدفی مشخص می‌تواند قدم بسیار مثبتی برای بسیج اجتماعی جامعه باشد. علاوه بر اینكه، تاكید سمن‌ها بر نگاه مشاركتی معتادان و خانواده‌های آنان و آگاهی بخشی به خانواده‌ها و تك تك اعضای جامعه برای پذیرش اعتیاد به عنوان یك بیماری قابل درمان در نهایت امیدی برای دست یابی به راه‌حلی واقع بینانه ایجاد می‌كند.
نظر شما