سلامت نیوز: «بیایید کاری کنیم تا کودکان کار نکنند»؛ این سخن آخر نمایندگان سازمان های مردم نهاد و مسوولانی بود که به مناسبت روز جهانی مبارزه علیه کار کودک، گرد هم آمدند و بر ضرورت همیاری و هم افزایی نهادهای دولتی و مدنی برای مبارزه با معضل کودکان کار تاکید کردند.
مهمان کوچک این محفل نامزد دریافت سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن در جشنواره ی فجر بود؛ «حسیبا ابراهیمی» دختر نوجوان هفده ساله ی افغانی که هق هق گریه هایش مجال خواندن شرح کوتاهی از زندگی نامه اش را نمی داد؛ می گفت این روزها همه منتظر بازی های جام جهانی هستند، اما من همان کودکی هستم که در نخستین دقایق نیمه ی اول بازی زندگی مصدوم شد؛ نمی خواهم گل بخورم؛ می خواهم با تمام وجود از دروازه ی زندگی ام دفاع کنم؛ این آخرین کلمات حسیبای هنرمند، کودک کاری بود که در باران چشمان معصومش می شد روایت صدها و هزاران استعداد دفن شده و بر باد رفته در خیابان ها و کوچه های تهران شلوغ را به نظاره نشست.
22 خرداد (12 ژوئن) روز جهانی «مبارزه علیه کار کودک» نام دارد. کار کودک چالشی جهانی است که در کشورهای غربی در سده های گذشته با عنوان «چاید لیبر» (child labor) گسترش یافت و امروزه در تمامی کشورهای جهان به صورت جدی برای رفع و ریشه کنی آن مبارزه می شود.
در این راستا، انجمن حمایت از کودکان کار با همکاری اعضای شورای اسلامی شهر تهران روز چهارشنبه 21 خرداد ماه، همایشی را با این موضوع در مجموعه ی فرهنگی و هنری تالار ایوان شمس شهر تهران برگزار کرد.
در این همایش مسوولان دولتی، نمایندگان سازمان های مردم نهاد و فعالان مدنی حوزه ی کودکان کار حضور داشتند. سخنرانان اصلی این همایش «احمد مسجد جامعی» رییس شورای اسلامی شهر تهران، «مصطفی جانقلی» مشاور شورای شهر و مدیر کل فرهنگ سازمانی قوه ی قضاییه، «فاطمه دانشور» عضو شورای شهر، دکتر «روزبه کردونی» مدیرکل دفتر آسیب های اجتماعی وزارت کار، تعاون و رفاه اجتماعی و «محسن فرمانی» رییس هیات مدیره ی انجمن حمایت از کودکان کار بودند.
مهمترین مساله یی که در این همایش از سوی مسوولان مطرح شد کمبود ارایه ی گزارش های سالیانه ی عینی و واقع گرایانه و آمار دقیق چه در سطح ملی و چه در سطح بین المللی در خصوص کودکان کار بود.
از سوی دیگر بی اطلاعی مسوولان، کناره گیری سازمان های مردم نهاد و بی اعتنایی بنگاه های قدرتمند اقتصادی در رفع این چالش اجتماعی یکی از انتقادها و شکایت هایی بود که اعضای شورای شهر تهران به عنوان شاهدانی که از نزدیک به بررسی شرایط و محل کار و زندگی کودکان کار پرداخته اند، مطرح شد.
طبق آمار رسمی ارایه شده از طرف سازمان بین المللی کار، بیش از 215 میلیون کودک کار بین سن پنج تا چهارده سال در نقاط مختلف جهان مشغول کار هستند. بر اساس آمار تفکیکی این سازمان، نزدیک به 70 درصد از کودکان کار در بخش کشاورزی، حدود 8 درصد در کارخانه ها و مراکز تولیدی، 8.2 درصد به صورت شاگردی و پیش خدمتی در رستوران ها، 6 درصد در بخش خدمات شهری مانند شهرداری ها، 3 درصد در بخش حمل و نقل و نزدیک به 2 درصد در ساختمان سازی مشغول به کار هستند.
در ایران تنها آماری که در خصوص کودکان کار ارایه شد، در سال 1385 بود که جمعیت کودکان کار در ایران را یک میلیون و 700 هزار تن اعلام کرد؛ بسیاری از کارشناسان معتقدند با توجه به میزان 3.5 میلیونی کودکان بازمانده از تحصیل که وزارت آموزش و پرورش اعلام کرده است، به احتمال، آمار واقعی کودکان کار بیش از این میزان است.
*** قوانین مربوط به کودکان کار در ایران
کودکان به عنوان یکی از اقشار آسیب پذیر اجتماعی قادر نیستند بدون حمایت خانواده و سرپرستان خود از عهده ی نیازهای زندگی خود بربیایند. موسسه ی غیردولتی «رحمان» که رویکردی علمی - پژوهشی در راه پیشگیری و کاهش آسیب های اجتماعی دارد، در گزارش خود با عنوان گزارش آسیب های اجتماعی ایران نگاهی کلی از وضعیت کودکان کار در ایران ارایه داده است. در ابتدای همایش کودکان کار، «افشین خاکی» پژوهشگر مسایل اجتماعی خلاصه یی از این گزارش را ارایه داد.
خاکی به پیشینه ی کار کودک در ایران و قانون های مربوط به آن اشاره کرد و گفت: در سنگ نوشته های دوره ی هخامنشی نشانه هایی مبنی بر وجود کار کودکان در گذشته به چشم می خورد. نخستین اقدام ها و بحث هایی که در زمینه ی مهار کار کودک صورت گرفت، به اوایل سده ی حاضر بر می گردد؛ حساسیت و خطرزایی کار کودکان در کارگاه های قالی باقی شهر کرمان، والی این شهر را بر آن داشت که محدودیت ها و قانون هایی را برای کارکودکان وضع کند؛ از جمله ی این قانون ها می توان به محدودیت سنی کودکان پسر و دختر به حداقل 8 و 10 سال و یکسان بودن جنسیت سرکارگر با کودکان اشاره کرد؛ همچنین مقرر می شود که محیط کار کودکان از زمین فاصله داشته باشد تا سردی و رطوبت زمین برای کودکان بیماری زا نباشد.
این پژوهشگر مسایل اجتماعی به دیگر قانون های حمایتی وضع شده برای کودکان در سال های 1325، 1328، 1337، 1347 و 1353 اشاره و تصریح کرد که بر اساس آخرین قانون مصوب در سال 1369، کار کودکان زیر پانزده سال ممنوع اعلام شد.
*** ضعف اطلاعات و آمار در خصوص کودکان کار
بسیاری از فعالان و صاحبنظران در حوزه ی آسیب های اجتماعی، در دست نبودن آمار رسمی از معضل کودکان کار را نخستین و عمده ترین مشکل برای حل این مساله در ایران می دانند.
برآورد می شود که بین چهار تا پنج درصد نیروی کار در ایران کودکان بین 10 تا 14 سال سن هستند؛ خاکی با بیان این مطلب افزود: اگر بخواهیم برآوردی از دامنه ی آمار کودکان کار در ایران داشته باشیم، به احتمال این میزان بین یک تا پنج میلیون تن خواهد بود. البته آمار دیگری نیز در سال 1392 و به دنبال طرح بحث ساماندهی کودکان کار و خیابان در تهران، ارایه شد؛ بر این اساس 8500 کودک کار در تهران شناسایی شد که برای حدود 5500 نفر از آنها پرونده ی مددکاری تشکیل شد.
این پژوهشگر اجتماعی ادامه داد: مطالعاتی که در زمینه ی شرایط اجتماعی کودکان کار انجام شد، نشان داده است که حدود 96 درصد از کودکان کار دست کم دارای یک سرپرست هستند و بیشتر آنها از لحاظ هوشی در سطح متوسطی اند و به علت عقب ماندگی و کم بودن بهره ی هوشی آنها نیست که برای کار در خیابان رها شده اند. طبق آمار دیگر، حدود یک سوم از کودکان کار خیابانی، کودکان مهاجر و غیرایرانی و بیشتر آنها کودکان افغانی و در سال های اخیر نیز کودکان عراقی هستند.
*** شرایط و نوع کار
بررسی ها نشان داده است که بیشترین میزان کودکان کار در شهرهای بزرگ وجود دارد. نوع کار آنها نیز شامل فروش کیسه های مملو از بطری های پلاستیکی در بازارهای روز و کارهایی مانند دود کردن اسپند است، که در رسته تکدی گری قرار می گیرند. در سنین بالاتر نیز کودکان به داد و ستد و چانه زنی روی می آورند. بر اساس اظهارات افشین خاکی، معمولا نوع این مشاغل از سوی سرپرست کودکان و البته طوری انتخاب می شود که امنیت شغلی و احتمال دستگیر شدن آنها از سوی نیروی انتظامی کم باشد. وی در این ارتباط اضافه کرد: به مرور زمان شغل کودکان متناسب با سن آنها تغییر یافته و منزلت شغلی برای کودکان رنگ پیدا می کند ؛ اگر چه اغلب کودکان از کار در خیابان ناراضی هستند ولی معمولا از اینکه در به دست آوردن منفعت مالی به خانواده ی خود یاری می رسانند، احساس غرور می کنند. خانواده ها نیز برای کنترل فرزندانشان معمولا از مکانیسم های مستقیم و غیرمستقیم از قبیل حداقل کارکرد در روز و کنترل آنها در نزدیکی محل کار، بهره می جویند.
*** آسیب ها و پیامدهای وارده به کودکان کار
آسیب های محیط های کار کودکان به طور کلی در سه دسته ی مشکلات جسمی، روانی و اجتماعی قرار می گیرند. بزرگترین آسیبی که کودکان را تهدید می کند این است که آنها به واسطه ی مشغله ی کاری، مهارت و سرمایه ی فرهنگی لازم برای ورود به دوره ی بزرگسالی را به دست نمی آورند؛ چون به جای کسب آموزش لازم ناگزیر هستند کار کنند.
خاکی در زمینه ی مشکلات جسمی به مشکلات پنجاه هزار کودک کار در بخش چرم سازی اشاره کرد که نیمی از آنها به دلیل شرایط بد کاری، پیش از رسیدن به سن دوازده سالگی می میرند.
وی تصریح کرد: سی تا چهل درصد از کودکان خیابانی از افسردگی، اعتماد به نفس پایین و افکار «پارانوییدی» (روان گسیختگی) رنج می برند و در برخی موارد حتی به خود آسیب می رسانند یا خودکشی می کنند. از مخاطرات اجتماعی نیز می توان به پیوستن به دار و دسته های خیابانی و آموختن کارهای خلاف اشاره کرد. آزارهای جسمی، قاچاق مواد مخدر، روسپیگری و سوء استفاده های جنسی از دیگر موارد این آسیب ها به شمار می روند.
*** علل و عوامل کار کودکان
اگرچه در گذشته شاگردی و حرفه آموزی در ساختار خانواده های سنتی وجود داشته است، ولی به مرور و با رشد فرهنگ و توسعه یافتگی، کار کودک حتی در زمان تعطیلات تابستانی تقبیح شد و جای خود را به آموزش های رسمی در آموزشگاه ها داد.
دلایل بسیاری در ایجاد و شیوع معضل کودکان کار دخیل هستند. افشین خاکی در ادامه ی سخنانش در همایش، دلایلی همچون کمبود یا نداشتن معیشت و نیازهای مادی اولیه، افزایش قیمت کالاهای اساسی، مقروض بودن خانواده، شوک های خانوادگی، بیماری یا مرگ سرپرست خانواده، تقاضا برای کارگر ارزان، توازن نداشتن کسب و کار و ... را از عوامل بروز این معضل در ایران عنوان کرد.
وی در ادامه به علل نهفته ی دیگر همچون از هم پاشیدگی خانواده، نظام های حمایتی اجتماعی ضعیف و غیررسمی، بی سوادی و کم سوادی والدین، بالابودن میزان باروری، دیدگاه های تبعیض آمیز بویژه در زمینه ی جنسیت، طبقه، قومیت، مذهب و نژاد اشاره کرد. به گفته ی این پژوهشگر مسایل اجتماعی، علت های ساختاری و کلان مانند کاهش درآمد ملی، نابرابری بین ملیت ها و اقوام مختلف، مهاجرت ها، جنگ ها و مسایل سیاسی و اقتصادی نیز می توانند زمینه ساز کار کودکان باشند.
وی در پایان سخنرانی اش متوازن کردن توسعه در سطح کشور به منظور جلوگیری از مهاجرت به کلان شهرها، تامین امنیت، شناسنامه دار کردن کودکان، برنامه ی کلان حمایت از خانواده های فقیر و فعالیت سازمان های مردم نهاد و مراکز مشاوره یی را از جمله اقداماتی دانست که می تواند به کاهش این معضل و آسیب های اجتماعی وابسته به آن موثر واقع شوند.
*** کودکان کار از زبان رییس شورای شهر تهران
اگر چه تصویر کودکان کار خیابانی در کوچه پس کوچه های این شهر بزرگ که هر یک به نحوی به یک رهگذر یا خودروی شاسی بلند آویزان شده اند یا تا کمر در سطل زباله فرو رفته اند، برای بسیاری از ما به امری عادی و به بخشی از زندگی روزمره تبدیل شده است، اما واقعیت این است که هر یک از این کودکان می بایست در آینده به بخشی از منابع انسانی و ثروت کشور تبدیل شوند و برای این مرز و بوم آینده سازی کنند.
احمد مسجد جامعی به عنوان دومین سخنران همایش مبارزه با کار کودکان، ملاحظه ی شرایط کودکان کار از نزدیک را بسیار تاثیرگذار توصیف کرد و آنها را سرمایه های ملی دانست که می توانند در آینده ی کشور نقش موثری داشته باشند.
رییس شورای شهر تهران از این که این شهر در سال 87 به عنوان «شهر دوستدار کودک» معرفی شد و دبیرخانه ی منطقه یی آن در ایران قرار گرفت، ابراز خرسندی کرد، اما پایین بودن معیارهای توسعه در شهر و نداشتن استانداردهای جهانی از قبیل عبور کردن کودکان از عرض خیابان های اصلی و بزرگراه ها و در دسترس نبودن فضاهای بازی و سرگرمی برای کودکان را از نقاط ضعف پایتخت دانست.
وی با توصیف شرایط اسفبار کودکان کار خیابانی و درآمد ناچیز به بغرنج بودن وضع آماری این مقوله اشاره کرد و گفت: ما باید بتوانیم گزارش سالانه یی از کودکان کار داشته باشیم. یکی از این آمار پراکنده نشان می دهد که 400 هزار تن از این کودکان هویت شناسنامه یی ندارند و همین مانع از ثبت نام در مدرسه و محرومیت از امکان تحصیل می شود.
مسجدجامعی حتی رسیدگی به وضع کودکان مهاجر در ایران از کشورهای عراق و افغانستان و حتی کودکان بلوچ ایرانی را از بعد انسانی، همسایگی، میزبانی و با توجه به تعداد بالای آنها ضروری دانست.
رییس شورای شهر تاکید کرد در نخستین گام باید یک گزارش دقیق از وضعیت کودکان کار چه از لحاظ تحصیل و چه از لحاظ اشتغال داشته باشیم.
شانه خالی کردن برخی از تصمیم سازان از زیر بار مسوولیت از سویی و ترس از اعلام آمار صحیح و به روز در زمینه ی آسیب های اجتماعی از عواملی هستند که در شیوع و گسترش آسیب های اجتماعی نقش مهمی دارند.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی دولت اصلاحات ارشاد در این ارتباط اذعان داشت: اگر تیم فوتبال ما در جام جهانی بر رقیبان خود پیروز شود، منِ رییس شورای شهر به عنوان نخستین شخص اعلام می کنم که ما بودیم که جوانان ایرانی را در مسیر قهرمان شدن حمایت کردیم، اما زمانی که یک کودک کار دچار آسیب های اجتماعی از قبیل اعتیاد می شود، همه ی تقصیرها به گردن خانواده می افتد و هیچ کس حاضر نیست مسوولیت آن را به عهده بگیرد.
مسجدجامعی تاکید کرد: مشکل ما این است که فکر می کنیم دادن آمار درست نیست و با این کار سیاه نمایی بوجود می آید؛ به عنوان مثال ما از زمانی توانستیم مشکل آلودگی هوا را حل کنیم که این مشکل را پذیرفتیم؛ آقای «بیژن نامدار زنگنه» وزیر نفت نیز با پذیرش این مشکل، عوض کردن بنزین و اختصاص بودجه برای توسعه ی متروی تهران، یک نگاه بلند مدت راهبردی به مساله داشت و آن را حل کرد.
رییس شورای شهر تهران افزود: شهرداری، شورای شهر و دولت به دادن آمار کمک نمی کنند؛ چرا که ممکن است خطر سیاه نمایی داشته باشد، ولی سازمان های دیگر می توانند به ارایه و بیان اطلاعات کمک کنند. من معتقدم تا اطلاعات آماری تهیه نشود هیچ مشکلی حل نخواهد شد و بهترین شاهد من در این خصوص مساله ی بنزین است.
ضرورت بازنگری قواعد و قوانین حقوق و تعامل سازمان ها و نهادها برای گسترش خدمات مربوط به کودکان در محیط های فرهنگی، ورزشی، آموزشی و بهداشتی موضوعی بود که مسجد جامعی در پایان سخنرانی خود در همایش بر آن تاکید کرد.
*** نهادهای مسوول در زمینه ی کودکان کار
طبیعی است که حل هیچ بحران یا معضلی بدون کمک گرفتن از نهادهای متولی، مدیران و دست اندرکاران عرصه ی اجتماعی میسر نخواهد بود.
«محسن فرمانی» رییس هیات مدیره ی انجمن حمایت از کودکان کار در سخنان خود در پنل پرسش و پاسخ همایش، به نقش نهادها و مجموعه های درگیر در کار کودک اشاره کرد.
وی قوه قضاییه را به خاطر اجرای نکردن قوانین و دور زدن آنها و نهادهای مختلف دولت مانند وزارت کار، بهداشت، آموزش و پرورش، کشور، امور خارجه، سازمان بهزیستی را در بحث کودکان مهاجر و نهادهای خارج از مجموعه ی دولت مانند شهرداری ها، نیروی انتظامی، سازمان ها و شرکت های فعال در بخش خصوصی و مجلس شورای اسلامی را در زمینه ی معضل کودکان کار درگیر و دخیل دانست.
فرمانی از نبود وجود کمیسیون تخصصی کودک در مجلس شورای اسلامی انتقاد کرد و گفت: اگر چه طبق آمار 30 درصد از جمعیت ایران زیر هجده سال هستند، اما حتی در مجلس شورای اسلامی ایران نامی از کودک برده نشده است.
*** ضرورت تعهد بنگاه های اقتصادی در حل چالش های اجتماعی
بسیاری از تحلیلگران در سطح جهان معتقدند بنگاه های اقتصادی باید نسبت به معضل های اجتماعی مسوولیت داشته باشند. از آنجایی که کشور ما در زمینه ی نیکوکاری در بین 136 کشور دنیا در رتبه ی 90 قرار دارد، ضروری است که تمامی بخش های خصوصی و غیرخصوصی در حل چالش ها و آسیب های اجتماعی بسیج شوند.
فاطمه دانشور عضو شورای شهر ضمن تاکید بر این مطلب به همایشی اشاره کرد که در سال 78 با عنوان «آسیب های کودکان کار خیابانی» و با حضور اندیشمندان و خبرگان اجتماعی، نمایندگان سازمان های مردم نهاد و نمایندگان دستگاه های دولتی و مجلس برگزار شد.
وی با ابراز خرسندی از باز شدن فضای اظهار نظر در این زمینه گفت: خوشبختانه طرح این موضوعات، تاثیرگذاری و حساسیت به همراه خواهد داشت و در نهایت بودجه و اقدامات لازم برای حل آسیب اجتماعی تخصیص داده خواهد شد.
دانشور تاکید کرد: عمده ترین انگیزه ی من برای عضویت در شورای شهر، حل معضل کودکان کار خیابانی بود و ایده ی من لحاظ کردن این موضوع ها در برنامه ی عملیاتی پنج ساله ی شهرداری و بازگرداندن این کودکان به خانواده است.
وی در ادامه یادآورد شد: ما پس از این همایش، طرح مسوولیت اجتماعی را در شورای شهر تصویب کردیم. بر این اساس مسوولیت های اجتماعی برای سازمان ها و بنگاه های اقتصادی مانند شرکت های طرف قرارداد شهرداری تهران تعریف شد و شرکت های مسوول و بنگاه های اقتصادی قدرتمند باید الزاما فعالیت خود را با چالش های اجتماعی مانند معیشت کودکان کار پیوند بزنند. در کشور ما باید بنگاه های اقتصادی را مجبور به حمایت های انسان دوستانه کرد؛ به عنوان مثال زمانی که به شهرداری برای برخی از فعالیت ها طرحی داده می شود، در عوض باید به عنوان شرط از شهرداری حل بخشی از چالش های اجتماعی طبق نظر مددکاران و انجمن ها مطالبه شود.
*** ضرورت حضور سازمان های مردم نهاد
دیدگاه واقع گرایانه، غیرهیجانی و هدفمند در ریشه کنی آسیب های اجتماعی بسیار موثر است؛ زیرا بیشتر این آسیب ها به مرور زمان ایجاد شده اند و یک شبه قابل حل نیستند.
روزبه کردونی مدیرکل دفتر آسیب های اجتماعی وزارت کار یکی دیگر از سخنران این نشست با انتقاد نسبت به بی اطلاعی مسوولان و سازمان ها از وظایف و مسوولیت های خود در ارتباط با کودکان کار گفت: باور من این نیست که بتوان آسیب های اجتماعی را ریشه کن کرد، بلکه می توان ابعاد آن را کاهش داد؛ به عنوان مثال کشور برزیل که سال هاست برنامه های مدونی را برای حمایت از فقیران در پیش گرفته است، پس از گذشت 10 سال توانسته است تنها 10 درصد از میزان کار کودکان را کاهش دهد. توفیق ما زمانی خواهد بود که بتوانیم بین دانشگاه، دولت و نهادهای مدنی هماهنگی و تفاهمی ایجاد کنیم.
به باور کردونی نهادهای مدنی زمانی می توانند به صورت فعال وارد عمل شوند که شریک سیاست گذاری شوند؛ وی در این ارتباط تصریح کرد: این دیدگاه به این معنی نیست که دولت به عنوان عقل کل تعیین کننده ی سیاست ها باشد و در مرحله ی بعد سازمان های مردم نهاد آن را عملی سازند، بلکه سیاستگذاری عبارت است از طرح مساله، تصویب، اجرا و نظارت بر آن.
حوزه ی کار کودک جز با یک عزم ملی و همدلی به نتیجه نخواهد رسید و کلید حل آن یک برنامه ی مدون سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی است و نمی توان با یک نسخه آن را حل کرد. نماینده ی وزارت کار با اشاره به این مطلب بر اهمیت عملکرد آموزش و پرورش و لزوم وجود مددکاران اجتماعی و حساس شدن آنها نسبت به غیبت دانش آموزان در مدارس، پرهیز از سختگیری برای کودکان بی شناسنامه یا صدور کارت آموزش برای آنها و همچنین ضرورت راه اندازی نهاد حمایتی از کودکان متشکل از سیاستگذاران، نمایندگان دستگاه های حکومتی و فعالان سازمان های مردم نهاد حامی کودکان تاکید کرد.
فاطمه دانشور عضو شورای شهر نیز در این ارتباط معتقد بود باید کودک را در یک «اکوسیستم» (بوم سازگان) در نظر بگیریم که بازیگران اصلی آن شهرداری، آموزش و پرورش، وزارت کار، سازمان های مردم نهاد است و در این میان جای خالی ستاد هماهنگی بین بخشی وجود دارد.
به گفته ی وی لازمه ی این ستاد، دولتی است که اهل گفتمان باشد. وقتی در برنامه ی توسعه ی پنج ساله 17 بار کلمه ی «فاضلاب» به کار رفته و حتی یک بار هم کلمه ی کودک آورده نشده است به این نتیجه می رسیم که سیاستگذاران ما از اساس به این موضوع توجه نکرده اند و در اصل هیچ اطلاعی از این موضوعات ندارد.
دانشور بر نقش آفرینی سازمان های مردم نهاد در طرح ها، لوایح و تدوین قوانین و آیین نامه ها تاکید و تصریح کرد: تابوی کناره گیری سازمان های مردم نهاد از دولت باید شکسته شود.
** کارکردن کودک بد نیست!
برخی از ناظران و فعالان بر این باور هستند که کارکردن کودک ناپسند نیست، بلکه استثمار و بهره کشی و سوء رفتار و محروم کردن کودک از حقوق حقه ی اجتماعی بد است. مشاور شورای شهر و مدیر کل فرهنگ سازمانی قوه ی قضاییه بر این باور است که تا پیش از فراگیری مددکاری اجتماعی نباید کودکان کار را از کارکردن محروم کرد.
البته دیدگاه جانقلی اعتراض هایی را در همایش در پی داشت و یکی از حاضران این دیدگاه را به معنای مشروعیت بخشیدن به مقوله ی کار کودک دانست. با وجود این مشاور شورای شهر تهران در پاسخ به نقدهای صورت گرفته به سخنانش گفت: اگر کار کودک را از وی بگیریم، از آنجایی که آموزش و پرورش هنوز به مددکاری اجتماعی کارآمد برای بازماندگان از تحصیل مجهز نیست، ممکن است فرصت های بزه برای وی باز شود.
وی افزود: در بازدیدهایی که با خانم دانشور از بهزیستی و کانون های اصلاح و تربیت داشتیم به این نتیجه رسیدیم که آمار کودکان کانون های اصلاح و تربیت چند برابر میزان کودکان بی سرپرست در بهزیستی است؛ ما وقتی کار کودک را حذف می کنیم باید جایگزین آن یعنی آموزش و مددکاری و غیره را تقویت کنیم. وقتی جایگزینی وجود ندارد، حذف کار کودک چه فایده یی دارد؟
جانقلی تاکید کرد: کشور ما شاید به لحاظ زیستی کشور ثروتمندی باشد ولی به لحاظ اجتماعی فقیر است؛ دست کم ما که در این جمع داعیه ی حمایت از حقوق کودک را داریم، هنوز نتوانستیم به یک ادبیات مشترک برسیم و کمی همدیگر را درک و تحمل کنیم و یک خروجی داشته باشیم که به درد حاکمیت بخورد و تبدیل به برنامه شود.
البته رییس هیات مدیره ی انجمن حمایت از کودکان کار نیز در این خصوص گفت: ما باید بین کارکودک و حرفه آموزی و توانمندسازی کودک مانند «طرح کاد» تفاوت قایل شویم.
*** دولت یازدهم و معضل کودکان کار
به باور مدیرکل دفترآسیب های اجتماعی وزارت کار، مساله ی کار کودک یک چالش جهانی است. کردونی در حاشیه ی همایش مبارزه با کار کودک اعلام کرد: این دولت معضل کودکان کار را به عنوان یک واقعیت پذیرفته است؛ نه بنای انکار دارد، نه بنای سیاهنمایی. در روز درختکاری دکتر «علی ربیعی» وزیر کار در دره ی فرحزاد به همراه کودکان کار درختکاری می کند و دکتر «حسن روحانی» رییس جمهوری هم در مراسم همایش بیمه ی همگانی به دو تن از کودکان در معرض آسیب، دفترچه ی بیمه ی درمانی می دهد.
وی با اشاره به تاسیس اتاق فکر کودکان کار متشکل از نمایندگان شهرداری و سازمان های مردم نهاد گفت: ما باید در وهله ی نخست بین سازمان های مردم نهاد، دانشگاه و دولت تفاهم ایجاد کنیم.
منبع:ایرنا
نظر شما