سلامت نیوز: برای این که بخواهیم از یک طرح یا ایده دفاع کنیم باید به بررسی ویژگی های آن بپردازیم. از قصد و نیت مجریان طرح آگاه شویم، ببینیم این طرح توسط چه کسانی اجرا می شود؟ آیا افرادی که دانه طرح را پاشیده اند زمین مناسبی را برای رشد آن در نظر گرفته اند؟ خودشان هم از فواید طرحی که روز به روز تبلیغاتش پرنگ تر می شود، استفاده می کنند؟ جامعه هدف که می بایست از نتایج طرح بهره مند می شدند کجای طرح قرار گرفته اند و این طرح تا چه حد حالشان را خوب کرده است؟

به گزارش سلامت نیوز به نقل از پیام نو، متن زیر بر اساس صحبتی که پیرامون طرح تحول سلامت، شکل اجرای آن، میزان کارآیی و… با پزشکان و کارشناسان مختلف در بیمارستان های متفاوت دولتی و خصوصی داشته ایم به دست آمده؛ طرح تحول سلامت، وقتی کارا خواهد بود که افراد رده بالای دولتی و حکومتی و نماینده مجلس هم حاضر باشد در بیمارستان دولتی بخوابد. اگر این طور باشد و زمینه های لازم برای اجرایی شدن طرح مهیا شود، در طولانی مدت نتیجه می دهد اما اگر قرار باشد که به زور و فشار، کاری را انجام بدهند، از این طرح هم نباید انتظاری داشت.

عدم صداقت وزارت بهداشت وقتی بیمار باید درصد کمتری از یک قیمت بیشتر را بدهد!

یک بخش از خدمات طرح تحول سلامت در مورد بیماران است که هزینه کمتری بدهند. از یک سو درست است که بیمار باید هزینه کمتری پرداخت کند و بسیاری از خدماتی که شامل حال بیمه نمی شده، در حال حاضر سعی شده که بخشی از این خدمات شامل حال بیمه بشود و پیش از این، بیمار باید درصدی از خدمات را پرداخت می کرد که حالا این درصد کمتر شده اما وقتی قیمت همین خدمات از طرف وزارت بهداشت بالاتر رفته باشد، برای مثال، وزارت بهداشت، هتلینگ بیمارستانش را گران تر کرده باشد، درست است که بیمار باید درصد کمتری را بدهد اما با توجه به این که قیمت خدمات بیمارستان ها نسبت به سال گذشته بالا رفته، درصد کمتری از یک قیمت بیشتر را باید بدهد.

این که مسئولان طرح می گویند درصد بیشتری از هزینه را از بیمار نمی گیرند، مهم نیست، مهم این است که قیمت آن خدمت هم ثابت مانده باشد. دولت قیمت خیلی از خدمات را بالاتر برده و با این که درصدی را که بیمار باید بدهد پایین آورده اما این باعث می شود که بیمار باز همان پول را پرداخت کند.

حداقل این است که وقتی وزارت بهداشت آمارهایش را اعلام می کند و می گوید ما درصدی را که از بیمارمی گیریم کمتر شده باید این صداقت و شفافیت را هم به خرج بدهد و این را هم بگوید که درست است که مریض درصد کمتری را می دهد اما ما مجبور بودیم که قیمت خدماتمان را بالاتر ببریم تا بتوانیم سیستم را بچرخانیم. وزارت بهداشت باید این وجه را هم در نظر بگیرد که وقتی بخشی از فعالیت هایش را اعلام رسمی می کند، بخش دیگری را نه،  کار صادقانه ای انجام نداده است.

 به کام وزارت بهداشت، به نام عوامل بیمارستان

اگر طرح تحول سلامت، شرایطی را فراهم کند که مراجعه کننده به بیمارستان، هزینه کمتری بدهد خیلی خوب است و هیچ ایرادی به آن وارد نیست. اما اصل قضیه این است که این طرح باید برای کسانی هم که این خدمات را با کمیت و کیفیت بهتری ارائه می کنند، تغییراتی ایجاد کند. این افراد هم باید منفعتی از این طرح ببرند و گرنه مجبور کردن افراد به ارائه خدمات بیشتر در حالی که مزد زحمت بیشترشان را می گیرند، در طولانی مدت جوابگو نخواهد بود.

کسانی که این خدمات را ارائه می کنند در بیمارستان از پزشک شروع می شود تا منشی و خدمه ای که در بیمارستان کار می کند. در مدت اجرای این طرح، چند درصد پرداختی این افراد بیشتر شده؟ البته قرار است که پرداخت شود اما در خیلی از بیمارستان ها هنوز این افزایش پرداخت صورت نگرفته است. پرداختی پزشک ها را گفته اند که بیشتر می کنند اما هنوز بیشتر نکرده اند. در مورد پرستار و خدمات و منشی و سایر فعالیت ها هم که بر اساس مفاد این طرح، کارشان بیشتر شده، این مشکل صدق می کند. برای مثال بخشی از کارهای مربوط به بیمار را که در گذشته همراه او انجام می داد، در حال حاضر و با توجه به این طرح، باید خدمه و سایر افراد انجام بدهند؛ بنابراین باید دستمزد او هم بالا برود. نمی شود که کار بیشتری را به او تحمیل کنی و همان دستمزد قبلی را به او بدهی و جالب این که هیچ اسمی هم از او نبری. به این شکل که ارائه خدمات ارزان تر به را به اسم خود تمام کنی در حالی که زحمت این کار را عوامل بیمارستان با کار بیشتر متحمل می شوند.

 چند درصد مسئولان در بیمارستان های دولتی می خوابند؟

در این طرح، پزشکان و پرسنل پزشکی بیمارستان را مجبور می کنند که در سیستم خصوصی کار انجام ندهند. این در حالی است که در این مملکت درصد بالایی از خدمات پزشکی، جراحی و… را سیستم خصوصی ارائه می کند. پزشکی که با سیستم خصوصی کار می کند به طور مستقیم رابطه مالی با وزارت بهداشت ندارد و درآمد خیلی بیشتری کسب می کند. این کار سبب می شود که درصدی از جامعه که به هر علتی؛ نوبت طولانی، هتلینگ بد و… نمی خواهند به بیمارستان دولتی مراجعه کنند، متضرر شوند.

از سویی می توان با آمارگیری به پاسخ این سوال هم رسید که چند درصد از افرادی که در رده های بالای دولت کار می کنند یا در مجلس هستند حاضرند در بیمارستان های دولتی بستری بشوند؟ البته این طور نیست که هر کسی برای انجام کارش به سیستم خصوصی می رود آدم بدی باشد؛ این افراد از یک جهت محروم هستند که توسط افرادی که در دانشگاه کار می کنند، درمان شوند و در انتخاب پزشکشان محدود می شوند. یک عده از افراد جامعه به این صورت از این خدمات محروم می شوند. از سویی، عده ای از پزشک ها هم از کار کردن در سیستم های خصوصی محروم می شوند و نمی توانند درآمد بالاتری داشته باشند؛ پزشک هایی که در تعهد وزارت بهداشت یا در استخدام دانشگاه به عنوان هیئت علمی هستند از طرف دانشگاه مجبور هستند که تنها با سیستم دولتی کار کنند. و اگر با سیستم های خصوصی کار کنند یک سری جریمه هایی برای آن ها در نظر گرفته می شود.

 اتحادیه صنفی، نظام پزشکی است نه دولت!

یکی از مهم ترین حرفه هایی که دو نرخه است پزشکی است. برای مثال شما به تعمیرگاه می روید تا ماشینتان را درست کنید. هزینه تعمیرات در تعمیرگاهی که وابسته به شرکت دولتی است مثل ایران خودر با تعمیرگاهی که در خیابان است و کاملا خصوصی، تفاوتی ندارد و این نرخ را اتحادیه آن صنف اعلام می کند. در پزشکی هم اتحادیه صنفی، نظام پزشکی است. نظام پزشکی برای خدمات پزشکی قیمتی را ارئه کرده که به طور متوسط پنج برابر نرخی است که دولت برای پزشک هایی که در بخش دولتی مشغول به کار هستند، اعلام کرده است. دولت پزشک را مجبورمی کند که با نرخ خودش کار کند در صورتی که نظام پزشکی که واحد صنفی اوست نرخ خدمت را متفاوت از دولت ارائه کرده است. این پدیده ای است که در حرفه نجاری یا مکانیکی وجود ندارد.

دولت با نرخ کمتری این خدمات را به مردم ارائه می دهد و سوبسید آن را پزشکانی می دهند که دارند در سیستم دولتی کار می کنند. جالب این جاست که اگر پزشکی که در سیستم دولتی کار می کند خطایی مرتکب شود، از او شکایت شود، به دادگاه برود و دادگاه برای او دیه ای تعیین کند، قاضی دیگر نگاه نمی کند که این خطا در سیستم دولتی اتفاق افتاده یا خصوصی و یک میزان جریمه تعیین می کند. بنابراین عملا سوبسید وزارت بهداشت را پزشک ها و کادر درمان پرداخت می کنند نه خود وزارت بهداشت.

 بیشتر کارهای بیمار، ارجاع شود تا بیمارستان هزینه های کمتری بدهد

جلسات مختلف در بیمارستان ها برای مجریان طرح گذاشته شده. در جلسات توجیهی از پزشک ها و عوامل بیمارستان خواسته اند بسیاری از کارهای بیماران را خارج  از بیمارستان انجام بدهند. به این معنی که وقتی بیمار به درمانگاه دولتی مراجعه می کند، تا جایی که امکان دارد باید کارهایی مربوط به آزمایش ها و عکس و… را بیرون از بیمارستان انجام دهد و وقتی به بیمارستان می آید هزینه کمتری داشته باشد. و این در حالی است که اگر قرار باشد این طرح اجرا شود باید همه نیازهای بیماران را پوشش بدهد.

 عدم شفافیت منابع مالی

منابع مالی این طرح باید به صورت شفاف و روشن مشخص باشد. این که دولت، پولی را برای این طرح کنار بگذارد و هنوز معلوم نباشد که سال بعد منابع مالی این طرح از کجا باید هزینه شود، خود مشکل بزرگی است. بنابراین با مشخص شدن منابع مالی، باید ساختار بیمارستان ها درست شوند. بعد به پرسنل بگویید که شما در ازای خدمت بیشتر، مزد بیشتری را می گیرید و بعد طرح را اجرا کنید.

 بیمار اگر پول داشته باشد حاضر نیست به بیمارستان دولتی برود

بیمه های تامین اجتماعی و خدمات درمانی سلامت، برای خدمات بیمارستانی، درصد خیلی کمی از خدمات را پوشش می دهند.

بیمار نمی تواند یکسره و با حجم بالا به درمانگاه های دولتی مراجعه کند و اگر بخواهد در سیستم خصوصی به درمان بپردازد، دفترچه تامین اجتماعی برایش پوششی ایجاد نمی کند. در داروخانه باید تا ۸۰ درصد هزینه دارو را خودش بدهد. همین الان هم در طرح تحول سلامت فاکتورهای بیمارستان و داروخانه جدا از هم به بیمار داده می شوند.

بیمارستان های دولتی هم نمی توانند نسبت به حجم زیاد بیمار، جوابگو باشند. برای مثال اگر بیمار بخواهد یک سی تی اسکن شکم و لگن انجام دهد، با دفترچه بیمه هم حدود ۲۰۰ هزار تومان برای او تمام می شود. حتی در خود بیمارستان های دولتی هم در بسیاری از خدماتی که وابسته به وسایل و تجهیزات است، بیمه ها دیگر آن چنان که باید کارایی ندارند. در صورتی که هدف این بیمه این نبوده. هدف این بوده که مثل کشورهای پیشرفته دنیا بیمار درصد خیلی پایینی از هزینه های درمان خود را پرداخت کند.

زمانی که عملا نتوانیم به بیمار خدمت زیادی را ارائه کنیم و او در  نوبت طولانی مدتی قرار بگیرد تنها شعار داده ایم. اگر به این بیماران بگویید که شما اگر پول داشتید این جا می آمدید؟ و حاضر نبودید این کار را در بیمارستان دولتی انجام دهید، بدون شک به شما می گویند که نخیر  اگر پول داشتند به بیمارستان دولتی نمی آمدند. علت چیست؟

بیمار دارد پول بیمه در این مملکت پرداخت می کند اما نمی تواند از خدمات درمانی که باب میلش است استفاده کند. اگر کسی یک بیماری صعب العلاج بگیرد و تنها دفترچه بیمه تامین اجتماعی داشته باشد کارش بسیار دشوار خواهد بود؛ بسیار دشوار…

 این طرح جایی برای دفاع کردن ندارد

اگر در طرح تحول سلامت، تعرفه ثابت باشد، نرخ خدمات را نظام پزشکی تعیین کند، خدمات دولتی و خصوصی با هم تفاوتی نداشته باشند مثل سایر جاهای دنیا و کسانی که خدمات بیشتری ارائه می دهند، پول بیشتری بگیرند، جایی برای دفاع کردن از این طرح باقی می ماند اما در حال حاضر این طرح، جایی برای دفاع کردن ندارد.

از سویی از اواخر فروردین اعلام شد که قرار است این طرح اجرا شود و یک مرتبه از پانزده اردیبهشت آن را اجرایی کردند. در حالی که بیمارستان های دولتی ما هنوز هم کشش این همه خدمات را ندارند. به نظر می رسد اول باید پایه های یک کار را ساخت بعد آن را اجرا کرد نه این که اول این طرح را اجرا کرد و بعد در ضمن آن قصد تقویت بیمارستان ها را داشت. همین الان هم بیمارستان ها نسبت به نیاز بیماران پاسخگو نیستند. پس چه طور می شود به سیستمی که از قبل هم کشش نداشته بخواهید بار اضافه تحمیل کنید؟