سلامت نیوز : همیشه گفته شده که پیشگیری بهتر از درمان است. این موضوع حتی در سایر مسائل اجتماعی و گاه بی‌ربط به حوزه سلامت و بهداشت نیز مطرح است. از این رو بسیاری از کشورهای جهان با هزینه‌زا بودن تبلیغات در حوزه پیشگیری از بیماری‌ها و آسیب‌های اجتماعی و زیست‌محیطی، این امر را بر هزینه‌های آن ترجیح می‌دهند. در اغلب این کشورها، حتی رسانه‌های خصوصی نیز با تبلیغات اجتماعی یا آگهی‌های خدمات عمومی سعی می‌کنند که از همه‌گیرتر شدن این مشکلات جلوگیری کنند.
دکتر محمدمهدی فرقانی، استاد دانشگاه و فعال حوزه ارتباطات، درباره این شکل از تبلیغات به ایسکانیوز می‌گوید: «در این نوع از تبلیغات، هدف کسب سود نیست. هدف آگاهی‌بخشی است و بهبود فرهنگی، نه تحمیل رفتار خاصی به مصرف‌کننده. بنابراین مخاطب می‌تواند با خیال راحت خود را در اختیار این نوع از تبلیغات قرار دهد.»
فرقانی در ادامه می‌گوید: «آگهی‌های خدمات عمومی به دنبال اصلاح رفتار، عادات و فرهنگ عمومی هستند و تامین سلامت و بهروزی فردی و جمعی از کارکرد‌های آنهاست.»
این استاد ارتباطات درباره حوزه‌های تاثیرگذاری آگهی‌های خدمات عمومی می‌گوید: «تبلیغات توسعه‌ای یا همان آگهی‌های خدمت عمومی این قابلیت را دارند که در همه زمینه‌ها تهیه و منتشر شوند. اما عمدتا در حوزه‌های الگوی مصرف، سبک زندگی، سلامت و بهداشت فردی و جمعی، رفتارهای اجتماعی عمومی و مسائل فرهنگی ارائه می‌شوند.»
محمدمهدی فرقانی درباره میزان و نحوه تاثیرگذاری تبلیغات توسعه‌ای نیز می‌گوید: « تاثیرات این نوع از تبلیغات می‌توانند کوتاه یا بلندمدت باشند. معمولا در شرایط بحران، تبلیغات توسعه‌ای در کوتاه‌مدت نیز تاثیرگذار هستند، ولی در اغلب موارد تاثیرات آنها تاثیرات بلندمدت و البته باثبات‌تری است، چون می‌توانند نگرش مخاطب را کاملا تغییر دهد. برای مثال تبلیغات راهنمایی و رانندگی در تلویزیون که انیمیشن‌هایی با شخصیت‌های متفاوت از جمله سیاساکتی از این دسته تبلیغات هستند که ممکن است حتی یک نسل بعد تاثیر خود را بگذارند.»
او درباره حجم تبلیغات خدمت عمومی در رسانه‌های رسمی و به‌خصوص صداوسیما می‌گوید: «در بسیاری از موارد رسانه‌ها به‌دلیل رایگان بودن پخش چنین آگهی‌هایی، همکاری لازم را با دستگاه ذی‌ربط ندارند. حتی می‌توان گفت که سازمان‌ها و وزارتخانه‌های خدماتی نیز از ظرفیت موجود در رسانه‌ها مطلع نیستند. بنابراین بسیار کم اتفاق می‌افتد که رسانه‌های اصلی مخصوصا تلویزیون به پخش این نوع از آگهی‌ها بپردازند. البته این موضوع در مقایسه با حجم سایر آگهی‌های بازرگانی بیشتر به چشم می‌آید.»
فرقانی درباره شکل تبلیغات توسعه‌ای و جذابیت آن برای مخاطب نیز می‌گوید: «در ایران حتی تبلیغات بازرگانی با وجود هزینه‌های گزاف پخش هم جذاب نیستند، چه برسد به آگهی‌های خدمات عمومی که عام‌المنفعه هستند. این نوع از تبلیغات بسیار کم‌هزینه، ساده و کم‌جلوه ساخته می‌شوند که بر عدم جذب مخاطب تاثیر مستقیم دارد.»
او درباره لزوم انتشار آگهی‌های خدمات عمومی از تلویزیون و رادیو دولتی می‌گوید: «رسانه‌های دولتی نباید حق انتخاب میان پخش یا عدم پخش این آگهی‌ها را داشته‌باشند. باید قانون و مقرراتی پایه‌گذاری شود که حداقلی از انتشار آگهی‌های خدمت عمومی را برای رسانه‌های دولتی و رسمی الزام‌آور کند. همچنین باید دستگاه‌های ذی‌ربط نیز در پی شناسایی ظرفیت‌های آگهی‌های خدمات عمومی، بودجه طراحی و انتشار این نوع از آگهی‌ها را بالاتر ببرند.»
آگهی‌های خدمات عمومی در ایران مسبوق به سابقه هستند، اما در سال‌های اخیر از اهمیت این نوع از آگهی‌ها در رسانه‌های دولتی و رسمی کاسته شده‌است. مشخصا صدا وسیما از حجم و کیفیت این آگهی‌ها در سال‌های اخیر کاسته است. در بسیاری از کشورهای جهان، این آگهی‌ها نه هزینه بلکه سرمایه‌گذاری تلقی می‌شوند. این آگهی‌ها عمدتا از سوی نهادها و سازمان‌ها دولتی یا غیرانتفایی و مردم‌نهاد تهیه و منتشر می‌شوند. تبلیغات توسعه‌ای در زمینه‌های اجتماعی، زیست‌محیطی و فرهنگی کارکرد بیشتری دارند. تبلیغات در تغییر نگرش و رفتار عامه مردم بسیار تاثیرگذارند.
نظر شما