دكتر آخوندی، رییس پژوهشگاه ابن سینا، در نشست مطبوعاتی‌ «بیمه و ناباروری، چالش‌ها - راهكارها» گفت: آمار قطعی در رابطه با میزان زوج‌های نابارور در كشور وجود ندارد و گزارش‌های پراكنده‌ای در این رابطه ثبت شده است. در این زمینه پژوهشكده ابن سینا طرحی را در دست داشته و اقداماتی را در جهت آمار قطعی میزان ناباروری در كشور آغاز كرده است.

وی با استناد به آمارهای سازمان بهداشت جهانی در رابطه با میزان ناباروری در جهان گفت: میزان ناباروری در جهان حدود 10 تا 15 درصد گزارش شده است. این در حالی است كه در ایران این آمارها بیش از 20 درصد است. در تهران میزان ناباروری حدود 21 درصد و در گزارش های دیگر حدود 26 درصد ثبت شده است كه این مقدار از معدل جهانی بسیار بالاتر است. همچنین حدود 5/13 میلیون زوج در كشور وجود دارد. بر این اساس حدود 2 تا 5/2 میلیون زوج نابارور در كشور وجود دارد. اگر 30 درصد از این زوج‌ها به خدمات درمان ناباروری در پروتكل‌های لقاح خارج رحمی نیاز داشته باشند می‌توان گفت حدود 500 تا 750 هزار زوج به این خدمات نیاز دارند. در مجموع بین 150 تا 200 هزار زوج به درمان‌های سالانه ناباروری نیاز دارند.

دكتر آخوندی دراین باره ادامه داد: در حال حاضر مراكز درمان ناباروری باید حدود 30 هزار سیكل درمان ناباروری را در سال پوشش دهند. بر این اساس گسترش مراكز درمان ناباروری نیاز است. همچنین باید شرایطی فراهم شود كه همه بتوانند از پیشرفت‌های به وجود آمده در درمان ناباروری بهره‌مند شوند.

وی گفت: حدود 20 سال پیش كه مراكز درمان ناباروری در ایران وجود نداشت دولت به ازای هر زوج كه برای درمان به خارج از كشور فرستاده می‌شدند، حدود 10 هزار دلار برای هر سیكل درمانی هزینه می‌كرد. همچنین هزینه رفت و آمد و اقامت در كشور مربوطه برعهده خود زوج‌ها بود. تا چندی پیش امكاناتی از جمله سوبسید داروها برای زوج‌های نابارور در كشور وجود داشت. گرانترین داروی مورد نیاز این زوج‌ها حدود پنج هزار تومان فروخته می‌شد كه در حال حاضر این داروها حدود چهار برابر افزایش قیمت یافته است.

دكتر آخوندی با بیان این كه در گذشته دولت دومین هزینه را بعد از جراحی‌های قلب برای درمان در خارج از كشور، در مورد درمان ناباروری پرداخت می‌كرد؛ افزود: در حال حاضر هیچ امكان حمایتی به طور خاص از درمان ناباروری صورت نمی‌گیرد. به این معنا كه حمایت‌ها انجام می‌شود اما در جای خود نیست.

وی گفت: یك زوج در صورت مواجهه با مشكل ناباروری اگر از مراكز درمانی فوق تخصصی و امكان تشخیص و درمان صحیح اطلاع نداشته باشد به تخصص‌های مختلف و پراكنده مراجعه می‌كند. به این ترتیب دستكاری‌های غیر ضروری، داروها و جراحی‌های غیر صحیح انجام شده و امیدهای واهی به زوج‌ها داده می‌شود. این عوامل هزینه‌های گزافی را از جهت مالی، روانی و همچنین تاخیر در جهت تولیدمثل برای زوج به همراه دارد.

دكتر آخوندی در ادامه افزود: هزینه‌هایی كه در خارج از مراكز درمان ناباروری انجام می‌شود به عنوان هزینه‌های روتین هر فرد در نظر گرفته شده و تحت پوشش بیمه قرار می‌گیرد. به این ترتیب از آنجا كه زوجین هزینه‌های درمان ناباروری را ندارند به پزشكان متفرقه مراجعه می‌كنند و بازهم عدم تامین این هزینه‌ها به راه حل‌های سنتی، گیاهی و راه حل‌های غیر درمانی مانند تعدد زوجین، طلاق و غیره را سبب می‌شود. در كنار این عوامل تاخیر در سن تولید مثل هم بوجود می‌آید.

كاهش میزان باروری با افزایش سن

به گزارش ایسنا، وی گفت: با افزایش سن میزان باروری زنان كاهش می‌یابد. همچنین به ویژه از سنین 35 سال به بالا احتمال بروز نقایص ژنتیكی در فرزند حاصل نیز بسیار بالاتر است. لقاح خارج رحمی در سنین بالا نیز نتیجه كمتری خواهد داشت. علاوه بر آن در سنین بالا به دلیل استفاده از تكنیك‌های جدید، هزینه‌های مجددی به منظور حصول اطمینان از سلامت جنین به زوجین تحمیل می‌شود. حاملگی‌های چند قلویی هم علاوه بر تحمیل هزینه‌های گزاف به زوجین هزینه‌های زیادی را برای نظام درمانی كشور به دنبال دارد. این در حالی است كه امكان سقط جنین نیز وجود دارد.

درمان‌های ناباروری مستلزم تكرار است

دكتر آخوندی با بیان این كه به یك زن هنگامی عنوان نابارور داده می‌شود كه یك سال به طور مرتب از ارتباط جنسی آنها برای داشتن فرزند گذشته باشد؛ گفت: پیشرفت‌های تكنولوژی درمان ناباروری به طور عادلانه برای همه مردم و در اختیار آنها قرار نگرفته است. اگرچه تعدادی از زوج‌های نابارور با سخت‌ترین شرایط به سمت درمان‌های ناباروری پیش می‌روند ولی درمان به واسطه پایین بودن نرخ موفقیت، حتی در شرایط طبیعی مستلزم تكرار است.

شانس موفقیت درمان ناباروری در لقاح خارج رحمی برای هر جنین 10 تا 12 درصد

20 تا 30 درصد شانس موفقیت درمان ناباروری با سه بار لقاح خارج رحمی

وی گفت: از آنجا كه در لقاح خارج رحمی سه جنین منتقل می‌شود درصد موفقیت بسیار بالاتر است، در شرایط عادی برای هر جنین حدود 10 تا 12 درصد شانس موفقیت در نظر گرفته می‌شود. در صورتی كه سه بار لقاح خارج رحمی صورت گیرد 20 تا 30 درصد شانس موفقیت ناشی از درمان وجود دارد. بر این اساس باید گفت كه در درمان‌های ناباروری لازم است تكرار به عمل آید بر این اساس با توجه به محدودیت ظرفیت مراكز درمان ناباروری و همچنین هزینه‌های آن، تعداد افرادی كه بتوانند از این امكانات استفاده كنند، زیاد نیست.

هزینه‌های درمان ناباروری در ایران نسبت به كشورهای همجوار پنج برابر كمتر است

وی با بیان اینكه با اطلاع رسانی‌های مناسب انجام شده در حال حاضر زوج‌ها در سنین پایین هم برای درمان ناباروری مراجعه می‌كنند؛ گفت: پس از گذشت 20 سال از ورود تكنولوژی‌های درمان ناباروری به ایران،‌ در حال حاضر نسبتا از فرستادن زوج‌ها به خارج از كشور برای درمان بی‌نیاز شده‌ایم. در شرایطی كه هزینه‌های درمان ناباروری در ایران نسبت به كشورهای همجوار و اروپایی پنج برابر پایین تر بوده و موفقیت توریسم درمانی در زمینه درمان ناباروری نسبت به دیگر درمان‌ها را سبب شده، شاهدیم كه زوج‌های نابارور كشور به این امكانات دسترسی ندارند. در این زمینه پژوهشگاه ابن سینا به عنوان یكی از مراكز مرجع در ارتباط با تولیدمثل، حركت‌های جدی را انجام داده و هركدام از این حركت‌ها در قالب یك سمینار آغاز شد. در رابطه با مشكلات اخلاقی و شرعی تولید مثل مانند اهدای جنین، رحم جایگزین، اهدای گامت و غیره حركت‌های راهگشایی به سمت قانونمندی اقدامات مورد نیاز انجام شده است.

رییس پژوهشگاه ابن سینا در پایان با اشاره به برگزاری سمینار «بیمه و ناباروری» در 12 دی ماه گفت: در زمینه دسترسی قشر محروم جامعه به خدمات درمان ناباروری، پژوهشكده ابن سینا با همكاری وزارت رفاه اقدام به برگزاری سمیناری در روز پنجشنبه كرده است.