سلامت نیوز: در حالی كه براساس آخرین آمار بیش از 300 كل و قوچ وحشی در منطقه هفتاد قله استان مركزی بر اثر طاعون نشخواركنندگان تلف شده‌اند، همچنان نگرانی‌هایی در رابطه با شیوع این بیماری خطر ناك و سرایت آن به دام‌های اهلی وجود دارد. این در حالی است كه مسئولان محلی عنوان می‌كنند یكی از دلایل فراگیر شدن این بیماری كمبود واكسن و عدم واكسیناسیون دام‌ها در كشور است.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه آرمان، طاعون نشخواركنندگان برای نخستین بار در سال 1942 در كشور ساحل عاج مشاهده شد و سپس كل قاره آفریقا به جز جنوب آن را فرا گرفت. این بیماری ویروسی در نقاط دیگری مثل خاورمیانه، آسیای مركزی و جنوب آسیا نیز انتشار یافت و سرانجام در سال 1378 از كشور عراق به ایران راه یافت و استان‌های غربی نخستین استان‌های درگیر با این بیماری بودند.
سازمان بهداشت جهانی دام (OIE) و فائو این بیماری را به عنوان سومین كاندید ریشه‌كنی در جهان معرفی كرده‌اند و برنامه‌ریزی شده كه این بیماری در بازه زمانی 15 ساله یعنی از سال 2015 تا 2030 به‌طور كامل در دنیا ریشه‌كن شود. این در حالی است كه منطقه خاورمیانه از بزرگ‌ترین كانون‌های مستعد این بیماری و از نظر سازمان بهداشت جهانی دام (OIE) یكی از بزرگ‌ترین تهدیدها برای شیوع این بیماری به حساب می‌آید و از این رو شرایط ایران بسیار حساس و دشوار است. این بیماری از سال 78 وارد كشور ما شد و برای مقابله با آن، برنامه سالانه واكسیناسیون پیگیری می‌شود كه البته به دلیل محدودیت‌های موجود، میزان واكسن در اختیار سازمان دامپزشكی، جوابگوی نیاز كشور نیست و با توجه به قرار گرفتن 80 درصد كشور در نقشه كوچ عشایر، همچنین در اختیار داشتن 28 درصد دام كشور توسط عشایر، نگرانی‌ها برای انتقال این بیماری در كشور بسیار شدید و بالاترین زمان رخداد این بیماری نیز همزمان با فصول كوچ عشایر یعنی بهار و پاییز است. كارشناسان نخستین و بهترین اقدام برای جلوگیری از انتقال این بیماری ویروسی به حیات وحش را جلوگیری از تماس با دام‌های اهلی و همچنین گسترش واكسیناسیون دام اهلی در مناطق درگیر همچون هفتاد قله می‌دانند.
خشكسالی‌ها دلیل شیوع طاعون در میان دام
مدیركل آموزش و مشاركت‌های مردمی سازمان حفاظت از محیط زیست كشور گفت: خشكسالی‌های شدید باعث شده كه گونه‌های حیات وحش به حوالی سكونت‌گاه‌های انسانی حركت كرده و طاعون نشخواركنندگان كوچك (بیماری ppr) كه در دام‌های اهلی ایجاد شده، اثر بگیرند. یكی از مهم‌ترین راهكارهای بلندمدت برای ریشه‌كنی این بیماری سالانه 80 میلیون دوز واكسن مورد نیاز است كه تنها برای پوشش واكسیناسیون بره و بزغاله‌های حساس دو سال پیاپی به 17 میلیون دوز واكسن نیاز است. محمد درویش درباره علل و راهكارهای حل مساله شیوع بیماری ppr در منطقه هفتاد قله اراك، افزود: از سوی دیگر، به دلیل عدم مدیریت دام‌های منطقه و عدم رعایت نكات بهداشتی از سوی دامداران محلی، ناقل این بیماری وارد محدوده حیات وحش شده است. وی با اشاره به راهكارهای رفع این معضل، تصریح كرد: دامپزشكی باید با جدیت بیشتری وارد عمل شده و آموزش‌های لازم را به دامداران محلی ارائه دهد، همچنین واكسیناسیون و آزمایش مرتب بهداشتی باید انجام بگیرد. مدیركل آموزش و مشاركت‌های مردمی سازمان حفاظت از محیط زیست، ادامه داد: وزارت بهداشت نیز باید به وظایف خود به‌طور دقیق‌تر عمل كند تا بیماری ریشه كن شده و دیگر شاهد این قبیل مسائل نباشیم؛ چراكه پیش از این، همین اتفاق در پارك ملی استان فارس رخ داد و به فاصله دو ماه در استان مركزی نیز تكرار شد.
رفع موانع تولید و واردات واكسن طاعون
مدیركل دفتر تنوع زیستی و حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست گفت: بررسی‌ها نشان می‌دهد اگر دام‌های اهلی دو سال مداوم واكسن طاعون نشخواركنندگان را دریافت كنند مادام العمر نسبت به آن بیماری ایمن می‌شوند ولی در حال حاضر تنها زمانی كه گزارشی از مشاهده بیماری به آن سازمان می‌رسد، اقدام به واكسیناسیون می‌كنند، در حالی كه این روش درستی نیست و در این فاصله، بیماری تلفات خود را می‌گیرد. مجید خرازیان مقدم گفت: در منطقه هفتاد قله دفن بهداشتی، ضد عفونی كردن آبشخورها و امحای اصولی برخی از اقدامات صورت گرفته است. مقدم ادامه داد: بررسی‌ها نشان می‌دهد اگر دام‌های اهلی دو سال مداوم واكسن طاعون نشخواركنندگان را دریافت كنند مادام العمر نسبت به آن بیماری ایمن می‌شوند اما در حال حاضر به دلیل محدودیت‌های كه سازمان دامپزشكی با آنها مواجه است تنها زمانی كه گزارشی از مشاهده بیماری به آن سازمان می‌رسد، اقدام به واكسیناسیون می‌كنند، در حالی كه این روش درستی نیست و در این فاصله، بیماری تلفات خود را می‌گیرد. وی ضمن یادآوری اهمیت اكولوژیك و اقتصادی گونه‌های حیات وحش، خواستار رفع موانع تولید و واردات واكسن طاعون نشخواركنندگان برای جلوگیری از تكرار حوادث مشابه شد و خاطرنشان كرد: وقتی یك گوسفند تلف می‌شود می‌توان ارزش اقتصادی آن را مشخص كرد اما، زمانی كه یك كل یا قوچ از بین می‌رود نمی‌توان ارزش اقتصادی آن را تعیین كرد.
330راس حیوان به دلیل طاعون تلف شدند
مشاور رئیس سازمان حفاظت محیط زیست درباره كم و كیف واكسیناسیون دام‌ها در منطقه هفتاد قله به «آرمان» می‌گوید: تاكنون واكسیناسیون حیوانات اهلی و جداسازی حیوانات اهلی از وحشی انجام شده است. اسماعیل كهرم می‌افزاید: در این زمینه دام و حیوانات اهلی در آغل نگه داری می‌شوند تا به این ترتیب از ابتلا به طاعون مصون باشند. به گفته او دلیل ابتلا به این بیماری به این دلیل است كه حیوانات وحشی برای یافتن علوفه مجبورند به دامنه‌ها بیایند و در معرض تماس با حیوانات اهلی قرار می‌گیرند. او با بیان اینكه نمی‌توان حیوانات مبتلا به طاعون را شناسایی كرد، تاكید می‌كند: واكسیناسیون حیوانات وحشی منوط به در اختیار گرفتن آنهاست و با توجه به اینكه مهار این حیوانات امكان پذیر نیست با كنترل و مراقبت از حیوانات اهلی می‌توان از شیوع این بیماری جلوگیری كرد. مشاور رئیس سازمان حفاظت محیط زیست می‌افزاید: تاكنون 330 راس حیوان به دلیل این بیماری تلف شدند. كهرم با بیان اینكه این بیماری به انسان سرایت نمی‌كند، تصریح می‌كند: یكی از اشكالات این منطقه مجاورت با تاسیسات انسانی است كه این امر باعث بروز آسیب‌های فراوان به محیط می‌شود.
ریشه كنی طاعون در سال‌های اخیر
عضو شورای شهر اراك درباره كم و كیف وضعیت منطقه هفتاد قله به آرمان می‌گوید: بروز این نارسایی باعث واكنش فعالان محیط زیست شده و اقدامات اساسی سازمان محیط زیست در زمینه كاهش مشكلات و از بین بردن این بیماری است. مجید كلوانی می‌افزاید: نخستین و بهترین اقدام برای جلوگیری از انتقال این بیماری ویروسی به حیات وحش را می‌توان تاثیر اقدامات كوتاه‌مدت برای جلوگیری از تماس با دام‌های اهلی و همچنین گسترش واكسیناسیون دام اهلی در مناطق درگیر همچون هفتاد قله اشاره كرد. به گفته او تاكنون روند واكسیناسیون این حیوانات در منطقه انجام شده و این بیماری كاملا تحت كنترل است. كلوانی با بیان اینكه در طول تاریخ شیوع طاعون هر از چند گاهی در جهان مشاهده می‌شود، می‌گوید: با توجه به بررسی‌های كارشناسان این بیماری تا چند سال دیگر ریشه كن می‌شود.
نظر شما