سلامت نیوز: منطقه حفاظت شده هفتاد قله در اراک در تسخیر بیماری طاعون نشخوارکنندگان کوچک (PPR) است. بیماری‌ای که از دام اهلی به حیات‌وحش منتقل شده و بیش از ۳۰۰ کل، قوچ، میش و بز در این منطقه را به کام مرگ کشانده است. رخدادی نامیمون که هر چند سال یک‌بار در منطقه‌ای اتفاق می‌افتد و قابل پیش‌بینی هم نیست اما این توانایی را دارد که به تمامی دام‌های منطقه یا حتی کشور انتقال یابد و حادثه کشتاری دسته‌جمعی از حیات وحش و دام اهلی را رقم بزند.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه قانون،هفتاد قله از قدیمی‌ترین مناطق حفاظت شده در کشور و در حدود 35 کیلومتری اراک واقع است. روزگاری این منطقه شکارگاه سلاطین بوده و دارای حیات وحشی غنی است اما بر اساس آمارها از زمانی که بیماری طاعون در این منطقه گسترش یافته تاکنون یعنی در طول دو یا سه هفته اخیر بیش از صدها کل، بز، قوچ و میش در این منطقه بیمار شده و همچنان بر آمار تلف شدگان حیات وحش آن افزوده می‌شود.
فاصله زندگی تا مرگ در اثر طاعون، تنها 4 روز است
یک دامپزشک و کارشناس گوشت دام با هشدار نسبت به خطر‌های بیماری طاعون نشخوارکنندگان که او آن را «طاعون» نیز می‌نامد، می‌گوید که این بیماری از قدیم‌الایام در دنیا وجود داشته است و بسیاری از مناطق جهان درگیر آن بوده‌اند و بیماری جدیدی نیست.
امیر پیمان خسروی آزاد این بیماری را بسیار خطرناک و ویروسی می‌داند و تاکید می‌کند که زمانی از لفظ طاعون برای بیماری استفاده می‌شود که فوق کشنده باشد و بتواند جمعیت بسیار زیادی از دام اهلی و وحشی را به کام مرگ بکشاند. او بر این باور است که هیچ راه نجاتی برای طاعون وجود ندارد و با توجه به تب و ضایعاتی که در بدن حیوانات ایجاد می‌کند، در نهایت ظرف مدت 4 روز دام را از پا در می‌آورد.
این دامپزشک اما یادآور می‌شود که از گذشته تاکنون برای کنترل این بیماری که از دام اهلی به حیات وحش منتقل می‌شود، از روش واکسیناسیون استفاده می‌شده است اما زمانی که دام گرفتار شد دیگر راهی برای درمان آن وجود ندارد و تنها راه کنترل آن در این مرحله، اطلاع‌رسانی به دامداران است.
با وجود این، به علت پراکندگی دامداری‌های سنتی و ورود آنها به مناطقی که زیستگاه حیات‌وحش به شمار می‌رود و استفاده از آبشخورهای حیات وحش، طاعون خیلی سریع گسترش یافته و در صورتی که بخواهیم برای جلوگیری از آن اقدام کنیم باید روش‌های سختگیرانه‌ای از جمله آتش زدن پهن این دام‌ها و کشتار آنها در شعاع مشخصی را در دستور کار قرار دهیم.
خسروی آزاد تاکید می‌کند که طاعون به هیچ وجه قابل انتقال به انسان نیست و بنابراین خطری برای کسانی که با این دام‌ها در ارتباطند، ندارد. حتی در صورتی که یک درصد، انسانی از گوشت دام آلوده به طاعون ارتزاق کرده و دچار بیماری یا حتی مرگ شود هم نمی‌توان ارتباط مستقیمی بین طاعون و مرگ فرد ایجاد کرد.
او به دامداران هشدار می‌دهد که حداقل تا شعاع 100 کیلومتری منطقه‌ای که طاعون در آن شیوع پیدا کرده است دام‌های خود را واکسیناسیون و علایم بیماری را شدیدا کنترل کنند چرا که شیوع این بیماری می‌تواند تمامی دام‌های کشور چه اهلی و چه وحشی را قتل عام کند.
طاعون فقط هفتاد قله را تسخیر کرده است
مدیرکل دفتر حیات وحش و آبزیان سازمان محیط‌زیست کشور تاکید می‌کند که فعلا هیچ گزارشی از وجود این بیماری در منطقه دیگری نشده و فقط هفتاد قله است که با طاعون دست‌وپنجه نرم می‌کند.
مجید خرازیان مقدم در گفت و گو با آنا می‌گوید: در اثر انتشار بیماری طاعون نشخوارکنندگان در منطقه حفاظت شده هفتاد قله، تاکنون بیش از 300 کل، بز، قوچ و میش تلف شده است. این بیماری از نشخوارکنندگان کوچک از جمله گوسفند و بز اهلی به حیوانات زوج سم منتقل می‌شود و علت آن کاملا مشخص است. طاعون در جهان جزو سه بیماری‌ای است که برای آن برنامه ریشه‌کنی در نظر گرفته‌اند و شیوع آن تلفات حیوانی بسیار بالایی را به دنبال دارد.
به گفته او برای کنترل این بیماری باید هر ساله در زمان مشخصی دام‌های اهلی واکسیناسیون شوند اما متاسفانه نبود بودجه کافی باعث شده تا سازمان دامپزشکی واکسن کافی برای واکسیناسیون تمامی گوسفند و بزهای کشور در اختیار نداشته باشد. این واکسن (PPR) وارداتی نیست و شرکتی که آن را تولید می‌کند «شرکت سرم‌سازی رازی» ظرفیت لازم برای تولید کافی این واکسن را ندارد.
به گفته مقدم نتیجه آن می‌شود که سازمان دامپزشکی به جای واکسیناسیون تمامی دام‌های اهلی کشور، به صورت هدفمند در نقاطی که بیماری طاعون در دام‌های اهلی گزارش شده است، واکسیناسیون را انجام می‌دهد. به همین علت است که از زمانی که این بیماری در منطقه‌ای مشخص و اعلام می‌شود ظرف مدت کوتاهی شاهد مرگ‌ومیر گسترده حیوانات اهلی و وحشی هستیم.
مدیرکل دفتر حیات‌وحش و آبزیان سازمان محیط‌زیست کشور می‌گوید: سازمان دامپزشکی اعلام کرده است در صورتی که اعتبارات لازم را در اختیارش بگذارند می‌تواند با واکسیناسیون کافی طاعون را در کشور کنترل کند اما متاسفانه در این بین حیات وحشی که نابود و تلف می‌شود ارزش بسیار زیادی دارد و هر کل، بز یا قوچ و میشی که می‌میرد با خود دسترنج 10 ساله محیط‌بانان و کارشناسان منطقه را به قهقرا می‌برد.
مقدم همچنین یادآور می‌شود که واکسن «PPR» خوراکی نیست و باید به بدن دام تزریق شود. به همین علت نمی‌توان آن را به یکایک جمعیت حیات‌وحش تزریق کرد و بنابراین برای جلوگیری از شیوع طاعون، تنها راه، تزریق این واکسن به دام‌های اهلی است.
به گفته او اکنون در منطقه هفتاد قله، پایش روزانه منطقه، ضد عفونی کردن آبشخورها و محیط اطراف آن تا شعاعی مشخص و دفن بهداشتی لاشه‌هایی که یافت می‌شود با همکاری سازمان دامپزشکی در حال انجام است اما واقعیت انکارناپذیر این است که تلفات همچنان وجود خواهد داشت و حتی در مواردی دیده شده است که این بیماری تا 70 درصد از جمعیت حیات‌وحش منطقه را نابود می‌کند.
ویژگی مثبت این واکسن این است که تاثیر درمانی داشته و زمانی که به دامی تزریق می‌شود از ابتلای آن به طاعون تا آخر عمر جلوگیری می‌کند. مقدم می‌گوید این بیماری برای اولین بار نیست که در ایران شیوع یافته و سه سال پیش در خراسان باعث نابودی 700 کل ، بز، قوچ و میش شده و حتی سه ماه پیش هم در «پارک ملی بمو» در استان فارس مشاهده شده است. این نشان می‌دهد که طاعون در کشور همچنان تلفات خواهد داشت و تنها راه نجات از آن واکسیناسیون به موقع دام‌های اهلی کوچک یعنی گوسفند و بز است. وی همچنین جلوگیری از ورود دام اهلی به مناطق حفاظت‌شده را از دیگر اقدامات در جلوگیری از شیوع طاعون نشخوارکنندگان می‌داند اما اغلب چوپانانی که دام خود را برای چرا به این مناطق می‌برند اجازه ورود داشته و پروانه چرا دارند هرچند که بسیاری از این پروانه‌ها تاریخ گذشته هستند و باید ممیزی شوند.
مدیرکل دفتر حیات‌وحش و آبزیان سازمان محیط‌زیست کشور بر این باور است که اداره‌های کل منابع طبیعی استان‌ها باید در خصوص ورود دام اهلی به مناطق حفاظت شده اقدام‌هایی جدی انجام دهند؛ هرچند وعده همکاری داده اند.
نظر شما