سلامت نیوز: با وجود تاكید مقام معظم رهبری بر حفظ جنگل‌ها و پوشش گیاهی كشور، برای اجرای عملیات لوله گذاری پروژه «انتقال آب از چشمه‌های قطری» در استان گلستان به استان سمنان، ٣٢٠ اصله درخت كه از سوی اداره كل منابع طبیعی سمنان نشانه‌گذاری شده‌اند، قطع خواهد شد. این در حالی است كه اسناد مكتوب موجود، حكایت از تایید نشدن طرح فوق به دلیل خسارات جدی محیط زیستی و سیاسی-امنیتی توسط مشاور طرح دارد، با این همه، این طرح تا امروز اجرا شده و فاز جدید آن با اصرار مسوولان اجرایی و نمایندگان مجلس سمنان، در جنگل‌های باستانی و ارزشمند منطقه از دیروز كلید خورده است.
به گزارش سلامت نیوز،روزنامه اعتماد در ادامه نوشت: كارشناسان تاكید می‌كنند كه اجرای این طرح موجب بروز تنش‌های سیاسی-امنیتی در دو استان گلستان و سمنان طی آینده‌ای بسیار كوتاه خواهد شد و مشكلات بسیاری را برای مردم پیش خواهد آورد، اما مسوولان اجرایی سمنان، با این توجیه كه بخش زیادی از طرح فوق اجرایی شده بر ادامه آن پافشاری می‌كنند. هر چند مدیركل منابع طبیعی سمنان به «اعتماد» می‌گوید كه تمام تلاشش را برای به حداقل رساندن تعداد درختان در معرض پاكتراشی و دیگر خسارت‌ها خواهد كرد؛ اما فعالان محیط زیست هشدار می‌دهند كه چه تضمینی برای كاهش این خسارت‌ها و چه اصراری برای ادامه یك طرح مخرب محیط زیستی وجود دارد؟
تخریب جنگل‌های بكر منطقه
عضو شورای مركزی ستاد مردمی حفاظت از طبیعت شاهرود درباره اثرات مخرب ادامه این طرح به «اعتماد» گفت: «طرح انتقال آب از چشمه‌های قطری كه نزدیك به یك دهه است آغاز شده و از اساس مخرب محیط زیست و پوشش گیاهی و جانوری منطقه است اكنون به مرحله‌ای رسیده كه انبوه‌ترین و بكرترین قسمت‌های جنگل ابر را مورد تخریب جدی قرار می‌دهد. این در حالی است كه بر اساس طرح‌های مطالعاتی پروژه فوق، پیمانكار ملزم شده بود كه به هیچ عنوان از ماشین‌آلات سنگین برای این پروژه استفاده نكند و در صورت لزوم، كانال را با استفاده از نیروی انسانی حفر كنند كه متاسفانه آن را نقض كرده‌اند.»
حنیف رضا گلزار در ادامه گفت: «یك گزینه پیشنهادی دیگر این بود كه انتقال و نصب لوله‌ها به صورت هوایی انجام شود تا به درختان و خاك منطقه آسیبی وارد نكند كه اكنون در عمل اتفاق دیگری در شرف وقوع بوده و ما شاهد استقرار یك دستگاه بیل مكانیكی و بیل بكهو در منطقه و آغاز تخریب پوشش گیاهی هستیم.»
این فعال محیط زیست هشدار داد كه این پروژه علاوه بر قطع درخت، باعث شوری آب رودخانه زرین‌گل شده و پوشش گیاهی اطراف این رودخانه از جمله ذخیره‌گاه سرخداری گلستان را مورد تهدید جدی قرار می‌دهد.
گلزار كه كارشناس ارشد خاكشناسی است همچنین تاكید كرد: « فرسایش خاك حاصلخیز جنگلی یكی دیگر از تهدیدهای جدی این طرح است؛ به گونه‌ای كه عملیات جاده سازی می‌تواند باعث از دست رفتن ٢٠ هزارتن خاك در هر كیلومتر جاده جنگلی بشود.»
منابع طبیعی: اجرا با حداقل آسیب
مدیركل منابع طبیعی استان سمنان در پاسخ به این سوال «اعتماد» كه چگونه به این عملیات مجوز اجرا داده شده می‌گوید: «این عملیاتی است كه ٤٨ كیلومترش انجام شده و در حدود ٢٥ كیلومتر باقی مانده است و برای آن تا امروز ٢٥ میلیارد تومان هزینه شده است. بر این اساس آیا می‌توانیم آن را نیمه‌كاره به حال خود رها كنیم؟»
علی‌نقی حیدریان در ادامه تاكید كرد كه تمام تلاش خود را می‌كند تا درختان كمتری قطع شوند؛ اما نمی‌تواند قول بدهد كه هیچ درختی قطع نشود. او گفت: «اگر عملیات لوله‌گذاری با مانور بیشتری انجام گیرد می‌توانیم قطع درختان را به حداقل برسانیم.»
حیدریان در پاسخ به هشدار فعالان استان گفت: «منابع طبیعی اجازه ورود دستگاه‌های بزرگی چون لودر، بولدوزر، گریدر را به مجری نخواهد داد و فقط دستگاه بیل مكانیكی و بكهو وارد جنگل شده‌اند.» او به طرفداران محیط زیست اطمینان داد كه تا امروز صبح كه ١٤٠ متر از عملیات انجام شده حتی یك درخت نیز قطع نشده است. مدیركل منابع طبیعی سمنان در پاسخ به این سوال «اعتماد» كه چگونه می‌توان خسارت ٣٢٠ اصله درخت جنگلی را جبران كرد، گفت: «طبق تفاهمنامه با پیمانكار مقرر شده كه در ازای درختان قطع شده ٢٠ هكتار جنگلكاری صورت بگیرد و ما قدم به قدم نظارت می‌كنیم تا خسارت‌ها به حداقل برسد.»
گلستان بی آب و تنش‌های سیاسی-امنیتی
كافی است كلمه «وضعیت آب گلستان» را در موتور جست‌وجوی گوگل سرچ كنید تا سیاهه‌ای از هشدارها و آمارهای تكاندهنده كم آبی، تنش آبی و خشكسالی روی صفحه رایانه‌تان ظاهر شود. همین چندی پیش مدیرعامل شركت آب‌منطقه‌ای گلستان در جمع خبرنگاران گفت كه استان گلستان هم‌‌اكنون چهارمین استان دارای تنش آبی پس از فارس، بوشهر و هرمزگان است. این خشكسالی مربوط به امسال یا دو سه سال گذشته نبوده و بیش از یك دهه است كه آغاز شده است. به گونه‌ای كه امروز جیره‌بندی آب در شهرهای گلستان و حتی مركز استان به یك شیوه معمول برای شهروندان تبدیل شده است. با این همه اجرای این طرح و اصرار بر تكمیل آن عجیب به نظر می‌رسد و نشانگر وجود دست‌های پنهان با قدرت لابی بالا در تصویب و اجرای این طرح دارد.
یك عضو هیات علمی دانشگاه درباره آسیب این پروژه به «اعتماد» گفت: «فلسفه طرح‌های انتقال آب برای حل مشكلات مناطق كم آب‌تر، انتقال آب از یك منطقه پرآب است كه با وضعیت كنونی گلستان كه ١٠ سال است با خشكسالی دست به گریبان است عجیب و غیرمنطقی است و حتی توجیه اقتصادی نیز ندارد؛ ضمن اینكه بر اساس آمارها، دبی چشمه‌ها و حجم آب حوزه‌های هیدرولوژیك منطقه مبدا در گلستان، نسبت به سال‌های گذشته افت جدی داشته است.»
مزدك دربیكی تاكید كرد: «نكته دیگری كه باید به آن توجه شود این است كه مطالعات اولیه این پروژه در سال ١٣٨١ انجام شده كه قطعا حجم آب آنجا نسبت به امروز تغییرات جدی داشته است. به نظر می‌رسد اصرار بر ادامه این پروژه می‌تواند خطرناك‌تر از هدر رفتن بودجه آن تا امروز باشد؛ چرا كه با وضعیت كنونی بحران آب استان گلستان، اثرات اقتصادی-اجتماعی- فرهنگی –سیاسی بسیار جدی خواهد داشت و تنش‌های سیاسی-امنیتی را برای دو استان، مخصوصا گلستان ایجاد خواهد كرد و اگر می‌خواهیم تا ٥ سال آینده این تنش‌ها را در دو استان نداشته باشیم باید طرح فوق را متوقف كنیم.»
او گفت: «اینكه بودجه‌ای را تا اینجا هزینه كرده ایم دلیلی برای ادامه دادن یك طرح مخرب نیست، چراكه باز ناگزیریم مانند دریاچه ارومیه در آینده‌ای نزدیك میلیاردها تومان برای حل بحران‌های پیش‌آمده در اثر اجرای آن طرح هزینه كرد و تازه بحران نیز حل نخواهد شد.»
این پژوهشگر محیط زیست هشدار داد: «ما در این‌گونه طرح‌ها با یك اثر محلی و برگشت‌پذیر مواجه نیستیم؛ بلكه اثرات اینها بلندمدت، استراتژیك و برگشت‌ناپذیر است كه می‌تواند جغرافیای طبیعی و انسانی منطقه را تحت تاثیر قرار داده و آثار مهمی بر پوشش گیاهی و زندگی جانوری منطقه بگذارد.»
دربیكی گفت: «پیامدهای انسانی این طرح بسیار بیشتر از آسیب‌های آن در حوزه منابع طبیعی است و چنین طرح‌هایی نه از نظر اقتصادی توجیه دارند، نه به لحاظ فنی، نه محیط‌زیستی و نه اجتماعی و تاثیر آنها بر ساختار جوامع انسانی بسیار جدی و مخرب است.»
او گفت: «از نظر حقوقی نیز طرح فوق دارای چالش جدی است، چرا كه مشاور طرح، در صفحات متعددی بر مخرب بودن آن تاكید كرده و در نهایت آن را تایید نكرده است و من متعجبم كه این طرح چرا و چگونه اجرایی شده است؟»
با وجود تاكید مقام معظم رهبری بر حفظ جنگل‌ها و پوشش گیاهی كشور، برای اجرای عملیات لوله گذاری پروژه «انتقال آب از چشمه‌های قطری» در استان گلستان به استان سمنان، ٣٢٠ اصله درخت كه از سوی اداره كل منابع طبیعی سمنان نشانه‌گذاری شده‌اند، قطع خواهد شد. این در حالی است كه اسناد مكتوب موجود، حكایت از تایید نشدن طرح فوق به دلیل خسارات جدی محیط زیستی و سیاسی-امنیتی توسط مشاور طرح دارد، با این همه، این طرح تا امروز اجرا شده و فاز جدید آن با اصرار مسوولان اجرایی و نمایندگان مجلس سمنان، در جنگل‌های باستانی و ارزشمند منطقه از دیروز كلید خورده است.
نظر شما