سلامت نیوز: یک عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی گفت:« مطالعات بسیاری نشان داده افرادی که دچار کوتاه قدی ناشی از سوء تغذیه هستند مستعد ابتلا به بسیاری از بیماری ها مثل دیابت، پرفشاری خون، بیماری های قلبی و عروقی در بزرگسالی هستند که بار مضاعفی را به لحاظ اقتصادی به جامعه تحمیل می کند.»
دکتر تیرنگ نیستانی در گفت و گو با خبرنگار سلامت نیوز درتعریفی از سوء تغذیه، گفت:«سوء تغذیه ناشی از عدم توازن در دریافت مواد مغذی و انرژی با توجه به نیاز بدن است. به این معنی که سوء تغذیه یا ناشی از کمبود دریافت مواد مغذی و انرژی است یا ناشی از بیش بود است. البته خیلی از مواقع بویژه در بین افرادی که کمتر در حوزه تغذیه دست دارند وقتی صحبت از سوء تغذیه می کنند نگاهشان به کمبودها است.»
وی ادامه داد:«مفهوم سوء تغذیه از حدود سه دهه پیش تاکنون تفاوت عمده ای پیدا کرده است. تا سه دهه پیش سوء تغذیه را بیشتر با علایم بالینی می شناختند مثلا بچه هایی که به دلیل کمبود انرژی و پروتئین دچار شکم های ورم کرده می شدند و یا دنده هایشان بیرون می زد که بیشتر در قحطی ها این علایم دیده می شد. بعدها به این مسئله رسیدند که سوء تغذیه به هرگونه اختلال در عملکرد سلول به دلیل عدم توازن بین دریافت مواد مغذی و انرژی گفته می شود یعنی سوء تغذیه می تواند خیلی قبل تر از اینکه علامت بالینی داشته باشد رخ دهد و خیلی از افراد می توانند سوء تغذیه داشته باشند و تا مدت ها شکایتی از آن نداشته باشند چون از بیماری خود بی خبرند.»
این عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی افزود:« وقتی فرد علایم بالینی سوء تغذیه را داشته باشد به دنبال کمک پزشکی می رود اما وقتی هیچ علایمی نداشته باشد برای درمان به پزشک مراجعه نمی کند لذا به دلیل عدم درمان به موقع مستعد ابتلا به بسیاری از بیماری ها می شود و زمانی طلب کمک پزشکی می کند که ممکن است کاری از دست کسی برنیاید و این مسئله بار بزرگی را به لحاظ اقتصادی به کشور تحمیل می کند.»
وی در تعریف امنیت غذایی گفت:« دسترسی همه افراد جامعه به غذای کافی و سالم در همه زمان ها به نحوی که برای فعالیت افراد کفایت کند را امنیت غذایی گویند. اما در کنار تعریفی که برای امنیت غذایی داریم یک اصطلاحی به عنوان امنیت تغذیه ای داریم که این مسئله خیلی گسترده تر است. در این حالت فرد دسترسی به غذا دارد اما دچار گرسنگی سلولی است که به عوامل زیادی از جمله انتخاب غذا و ترجیحات غذایی و فرهنگ و غیره مربوط می شود.»
دکتر نیستانی ادامه داد:« بی تردید امنیت غذایی مهمترین وابستگی را به عوامل اقتصادی دارد یعنی زمانی که افراد به لحاظ اقتصادی دچار نابسامانی می شوند مجبور به حذف گروه هایی از مواد غذایی از سفره خود می شوند یا حضور این مواد در سفره غذایی آنها کمرنگ تر می شود.به عنوان مثال میوه ها و لبنیات جزء اولین گروه های غذایی هستند که فدا می شوند، سپس گوشت ها و غیره. نتیجه اینکه سفره غذایی خانوار در عین اینکه ممکن است به لحاظ انرژی و کالری خیلی صدمه ندیده باشد ولی به لحاظ کیفیت آسیب می بیند.در نتیجه افراد خانواده بخصوص کودکان که آسیب پذیرترند کالری و انرژی را دریافت می کنند اما مواد مغذی مثل زینک،روی،آهن،کلسیم و عناصر دیگر را به اندازه کافی دریافت نمی کنند که این مسئله بر روی رشد قدی و وزنی کودک تاثیر می گذارد.»
وی گفت:«برخی مواقع حالت عکس این قضیه وجود دارد به این صورت که کودک کالری زیادی دریافت می کند اما چون مواد مغذی کمتری دریافت می کند دو حالت سوء تغذیه را توامان پیدا می کند یعنی هم بیش بود دارند و کالری زیاد دریافت می کنند و وزنشان اضافه می شود و هم کمبود مواد مغذی مثل کمبود آهن و کم خونی دارند که می تواند مسئله ساز باشد.»
این متخصص تغذیه در ادامه گفت:«حتما درباره کوتولگی تغذیه ای شنیده اید که عوامل مختلفی می تواند در آن تاثیرگذار باشد. کمبود انرژی کمبود پروتئین و عناصر کمیاب بویژه زینک و عنصر روی و بسیاری از ویتامین های گروه ب می تواند در این مسئله دخیل باشد. »
وی خاطرنشان کرد:« مطالعات بسیاری نشان داده افرادی که دچار کوتاه قدی ناشی از سوء تغذیه هستند مستعد ابتلا به بسیاری از بیماری ها مثل دیابت، پرفشاری خون، بیماری های قلبی و عروقی در بزرگسالی هستند که بار مضاعفی را به لحاظ اقتصادی به جامعه تحمیل می کند.»
وی با اشاره به سوء تغذیه و ناامنی تغذیه ای در استان هایی مثل خوزستان،سیستان وبلوچستان، کرمان و بخش هایی از استان خراسان، درباره راه حل های رفع این مشکل گفت:« بخشی از آن سیاست های کلان کشور در جهت فقر زدایی و بهبود وضعیت اقتصاد و معیشت مردم این مناطق است.هرچه ما راجع به اهمیت گروه های غذایی و انتخاب غذای سالم بگوییم فرد باید از نظر مالی امکان تهیه آن را داشته باشد به عنوان مثال قیمت میوه ها تعیین کننده کیفیت تغذیه ای آنها نیست و ممکن است میوه ارزان قیمت به خوبی میوه های گران قیمت باشد و تفاوتی به لحاظ تغذیه ای نداشته باشند اما فرد باید توان تهیه همین میوه ارزان قیمت را از نظر مالی داشته باشد.»
وی ادامه داد:« آموزش جامعه برای داشتن سبد غذایی مطلوب و اینکه چطور باید نیازهای تغذیه ای خودشان را تامین کنند بخصوص برای مادران نیز برای جلوگیری از سوء تغذیه بسیار مهم است تا خانواده بتواند حتی با بودجه محدودی که در اختیار دارد سبد غذایی مطلوب خود را تهیه کند.»
دکتر نیستانی افزود:«اجرای برنامه های مکمل یاری از دیگر اقدامات مهم برای رفع معضل سوء تغذیه در بخش هایی از جامعه است که ممکن است نیاز به مکمل یاری باشد.»
وی در پایان به غنی سازی مواد غذایی اشاره کرد و گفت:«در مواردی که افراد دچار گرسنگی سلولی و کمبود مواد مغذی در سطح سلول بدون علایم بالینی هستند یکی از تمهیدات در بسیاری از کشورها و از جمله در کشور ما غنی سازی مواد غذایی است که می تواند به شکل غنی سازی کشوری باشد که در کشور ما آرد را با اسیدفولیک و آهن غنی می کنند یا ممکن است غنی سازی مواد غذایی اختیاری باشد و صنایع غذایی با شرایط و قوانین خاصی که سازمان غذا و دارو بر آن نظارت دارد این مجوز را پیدا می کنند که مواد غذایی را غنی کنند و با این روش می توان تا حدودی با سوء تغذیه مبارزه کرد.»
نظر شما