سلامت نیوز:تحول در نظام سلامت کشور یکی از مهم‌ترین طرح‌های دولت یازدهم است.كارشناسان لازمه رسیدن به این تحول را ایجاد تغییرات لازم در بخش‌های مختلف نظام سلامت از آموزش تا تحقیقات و درمان می‌دانند. در روزهایی كه درباره چالش‌های این طرح مثل عدم‌تجمیع بیمه‌ها و كمبود تخت‌های بیمارستانی خبرهای بسیاری می‌شنویم، سراغ دكتر علی‌اصغر پیوندی، رئیس دانشگاه علوم پزشكی شهید بهشتی رفته‌ایم تا درباره تحولات تازه در حوزه ماموریتی این دانشگاه حرف‌های تازه‌ای بشنویم.
بیمارستان‌های تحت پوشش دانشگاه علوم پزشكی شهید بهشتی با اجرایی شدن طرح تحول با چه مشكلاتی روبه‌رو شدند؟
پولی كه برای اجرای طرح تحول به دانشگاه ما تزریق شده حدود 160میلیارد تومان بوده است. 100میلیارد تومان آن را در بسته طلایی كاهش فرانشیز هزینه كردیم. به همین دلیل این طرح با وجود تمام محاسنی كه دارد اگر منابع مالی‌اش ادامه پیدا نكند ضربه جدی به كل آن وارد می‌شود. حالا شما تصور كنید كه یك بخش مهم از این منابع مالی در اختیار بیمه‌هاست. الان منابعی كه بیمه‌ها دارند با فرمولی پیچیده به سازمان‌های بیمه‌گر و سپس به ما پرداخت می‌شود. مدیریت این سازمان‌های بیمه‌گر هم در اختیار نظام سلامت نیست. هم‌اكنون دانشگاه علوم پزشكی شهید بهشتی، بالغ بر 200میلیارد تومان از سازمان‌های بیمه‌گر سه‌گانه طلبكار است. به‌نظر می‌رسد حال كه ما پاسخگوی نظام سلامت هستیم باید منابع مالی موجود نیز دست ما باشد.
نقش بیمه‌ها در این میان چیست ؟
حالا شما تصور كنید كه یك بخش مهم از این منابع مالی در اختیار بیمه‌هاست. الان منابعی كه بیمه‌ها دارند با فرمولی پیچیده به سازمان‌های بیمه‌گر و سپس به ما پرداخت می‌شود. مدیریت این سازمان‌های بیمه‌گر هم در اختیار نظام سلامت نیست. هم‌اكنون دانشگاه علوم پزشكی شهید بهشتی، بالغ بر 200میلیارد تومان از سازمان‌های بیمه‌گر سه‌گانه طلبكار است. به‌نظر می‌رسد حال كه ما پاسخگوی نظام سلامت هستیم باید منابع مالی موجود نیز دست ما باشد. بنابراین اگر بیمه‌ها تجمیع شود راحت‌تر می‌توان به مردم ارائه خدمت كرد. تاكنون هم مجلس و هم دستگاه‌های ذیربط از این طرح حمایت كرده‌اند اما تجمیع نشدن بیمه‌ها مانع جدی طرح تحول سلامت است.
به غیر از این چه مشكلات دیگری پیش روی طرح تحول و سیستم درمانی شما قرار دارد؟
نكته آزار‌دهنده دیگر در اجرای طرح تحول كمبود نیروی انسانی است. با اجرای این طرح بار كار در بیمارستانها افزایش یافته ولی تعداد نیروی انسانی تغییر نكرده است. در دانشگاه ما از آذر۹۲ در بخش كادر پشتیبانی هیچ نیرویی اضافه نشده است. در بخش كادر پرستاری، تكنسین اتاق عمل و بهیاری به‌دلیل افزایش تعداد بیمار، سختی كار و كمبود نیروی انسانی متخصص در بازار، ارائه خدمات با كمبود‌هایی مواجه است. هرچند دانشگاه با پذیرش دانشجوی پرستاری بیشتر و یا برگزاری دوره‌های بهیاری، بخشی از مشكل را برطرف كرده است اما نیاز است كه دولت و سازمان برنامه و بودجه نیز كمك‌هایی را انجام دهند. متأسفانه با وجود اینكه ما مجوز جذب پرستار داریم ولی اقبال پرستاران در بازار سلامت كم است.
راه‌حل شما برای رفع كمبود‌های اورژانس‌های بیمارستانی در مراكز درمانی تابعه شما چگونه است؟ یكی از جدی‌ترین شكایات مردم كه از طریق پیامك به روزنامه همشهری اطلاع داده می‌شود همین اورژانسهاست.
اولین جایی كه مردم با عملكرد بیمارستانها مواجه می‌شوند اورژانسهاست. به همین‌خاطر هم اورژانس از نظر من ویترین و پیشانی بیمارستان است. اورژانس‌های ما علاوه بر درمان بیماری باید استرس بیمار و همراهان او را نیز برطرف كنند. 5 اورژانس از بیمارستان‌های این دانشگاه به‌صورت پایلوت برای نظارت بر نیروی خدماتی، كادر پزشكی و پرستاری و فضای پذیرش بیماران و تخت‌های اورژانس انتخاب شده‌اند. اخیرا 80تخت اورژانس به مراكز این دانشگاه اضافه شده است تا بار زیاد بیمار اورژانسی را بگیریم؛ ولی مشكل این بیماران حل نشده است چون در مسیر درمان، بیمارستانها برای پذیرش بیمار در بخش‌ها باكمبود تخت مواجه هستند.
آیا برنامه‌ای برای افزایش تخت دارید؟
در 2بیمارستان بزرگ و پرمخاطب این دانشگاه تخت‌های بیمارستانی در حال افزایش است. در بیمارستان شهدای تجریش ان‌شاءالله 790تخت طی 2سال راه‌اندازی خواهد شد و در فضای اطراف بیمارستان امام حسین نیز 500تخت بیمارستانی در حال ساخت است. از طرف دیگر در بخش اورژانس بیماران به تخت‌های ICU، NICU و PICU نیاز دارند؛ بعد از ماه‌های محرم و صفر حدود 120تخت ویژه در بیمارستان‌های دانشگاه افتتاح خواهد شد. مشكلات بیمارستان‌های تهران با افزایش تخت كم می‌شود ولی مشكلات كمبود كادر متخصص، كمبود فضا و... سر جای خود هست. مضاف بر اینكه اكثر بیمارستان‌های این دانشگاه عمری بالغ بر 50سال دارند.
نمی‌خواهید در این گفت‌وگو خبر خوبی به مردم تهران بدهید؟
ان‌شاءالله با كمك خیرین، سازمان اوقاف و شهرداری تهران بعد از محرم و صفر كلنگ یك بیمارستان بزرگ سوختگی با 180تخت (120تخت ترمیمی، 40تخت سوختگی و 20تخت ICU سوختگی) بر زمین زده خواهد شد. ما در تهران بیمارستان مخصوص سوختگی نداریم و بیماران این حوزه دچار سردرگمی‌هایی هستند كه با احداث این بیمارستان برطرف خواهد شد.
تحقیقات اعضای این دانشگاه تا چه میزان كاربردی است؟ آیا بیماران می‌توانند تأثیر آنها را در زندگی خود ببینند یا اینكه بیشتر این تحقیقات كتابخانه‌ای است؟
كاربردی شدن تحقیقات اصلا كار ساده و آسانی نیست. برای ما پژوهش‌های كاربردی و منجر به نتیجه اهمیت زیادی دارد و تلاش خودمان را هم كرده‌ایم كه به این هدف برسیم. مثلا بودجه مصوب پژوهشی سال93 دانشگاه علوم پزشكی شهید بهشتی با 1300عضو هیأت علمی و 13هزار دانشجو و پوشش 52درصد شهر تهران، 1.3میلیارد تومان بود. اما ما به‌دلیل اهمیت پژوهش از سایر منابع خودمان 16میلیارد را برای تحقیقات صرف كردیم. با كمك 14شركت دانش‌بنیان از بخش خصوصی و تجهیز آزمایشگاه‌های جامع تحقیقاتی نیز تاكنون توانسته‌ایم خط تولید برخی داروهای گران را كه ارزبری زیادی دارد، راه‌اندازی كنیم. امسال هم با اینكه بودجه تحقیقاتی دانشگاه 1.8میلیارد تومان بوده، 22میلیارد تومان را برای اینگونه تحقیقات كنار گذاشته‌ایم. با همین تحقیقاتی كه به آن اشاره شد امسال در شانزدهمین جشنواره ابوریحان كه دی‌ماه برگزار می‌شود از چند داروی كاربردی رونمایی خواهد شد.
دانشگاه شما به اجرای طرح ریفورم كه با هدف تحول بنیادین در آموزش علوم پزشكی اجرا شده، معروف است. این طرح اساسا به‌دنبال چه چیزی است؟
پزشكی خودش یك علم و آموزش پزشكی علم دیگری است. شیوه‌های تربیت و تعلیم پزشكان همیشه با تغییرات متعددی همراه بوده اما در كشور ما، این شیوه‌ها متناسب با تغییرات روز پیش نرفته است. هدف اصلی اصلاح در آموزش پزشكی در دانشگاه ما هم همین بوده كه متناسب با استانداردهای جدید و همچنین نیازهای بومی خودمان در شیوه‌ها و محتوای آموزش پزشكی تغییراتی را ایجاد كنیم. ببینید، مشكلات و بیماری‌های مردم ما با سایر مناطق دنیا متفاوت است. در این طرح اصل بر این است كه دانشجویان پزشكی را متناسب با نیازهای خودمان تربیت كنیم. علاوه براین براساس یك روش‌شناسی جدید و نیازسنجی صحیح آموزشی بتوانیم كارآمدی دوره آموزش پزشكی عمومی را ارتقا بدهیم.
الان این طرح در چه مرحله‌ای است؟
این ایده ۱۱ سال پیش ارائه و با استفاده از نظرات كارشناسان WFME (سازمان آموزش پزشكی جهانی)، در شورای گسترش و وزارت بهداشت مصوب و اجرا شد. واقعیت این است كه تغییر بسیار سخت و علوم پزشكی هم حوزه بسیار گسترده‌ای است. ممكن است دانشجوی ما وقت زیادی را صرف یاد‌گیری بیماری‌هایی كند كه شیوع كمی در كشور دارند و یا نادر هستند. با طرح ریفورم قرار است در شیوه درس دادن در علوم پایه، مهارت‌های بالینی و امتحان‌هایی كه دانشجویان می‌دهند تغییر ایجاد بشود تا هم خلاق‌تر عمل كرده و هم متناسب با شرایط زیستی-بومی كشور خودمان آموزش‌هایشان را تكمیل كنند. به هر حال وقتی در ایران تصادفات جاده‌ای، بیماری‌های قلبی و عروقی و عفونی بیشتر از سایر كشور‌هاست، تربیت نیروی متخصص نیز باید متفاوت از جاهای دیگر باشد.
آیا دانشگاه دیگری نیز چنین طرحی را اجرا كرده است؟
بعد از مشاهده تجربه دانشگاه ما، در چند دانشگاه علوم پزشكی دیگر مثل شاهرود و مازندران هم این كار پیگیری شده، ولی در دیگر دانشگاه‌ها، هنوز نه. شاید آمادگی برای ورود به این طرح هنوز به‌اندازه كافی وجود ندارد. البته شاید هم می‌خواهند ببینند ما به چه نتایجی رسیده‌ایم.
آیا دانشجویان شما با بقیه دانشگاه‌ها فرق می‌كنند؟
قطعا فرق دارند. بررسی‌های ما به‌طور نسبی نشان داده دانشجویانی كه با این سیستم تربیت شده‌اند دانشجویان موفق‌تری هستند و تشخیص‌های بالینی‌شان بهتر از سایر دانشجوهاست. با این حال سنجش این موفقیت كار ساده‌ای نیست چرا كه لزوما آزمون‌های فعلی و سیستم كلان آموزشی ما توان محك زدن این تفاوت را ندارند. به هرحال روش‌ها و معیارهای سنجش موفقیت در دوران پزشكی همچنان تغییری نكرده است. البته ممكن است این طرح در هنگام اجرا چالش‌هایی هم داشته كه این چالش‌ها در بخش علوم پایه خیلی كمتر از بخش بالینی بوده است. هرچند ما معتقدیم این طرح هم‌اكنون هم قابل ارزیابی است اما با توجه به زمان‌بر بودن آموزش پزشكی شاید هنوز زمان مناسب برای ارزشگذاری نهایی درباره آن به‌طور كامل فرا نرسیده باشد.
منظورتان از ضعف در بخش بالینی آموزش پزشكی چه چیز‌هایی است؟
به هرحال بخشی از پیش‌فرض‌های اولیه طرح حین اجرا با تغییرات مدیریتی و اجرایی به‌درستی عملیاتی نشده و همچنین متناسب با افزایش بار آموزشی، امكانات نیز ارتقا پیدا نكرده است. به همین‌خاطر هم ما در حوزه بالینی كه به امكانات و فضاهای آموزشی وابستگی بیشتری داریم، كمتر پیشرفت داشته‌ایم. به هر حال برنامه‌ریزی برای بخش بالینی به‌دلیل ضعف‌هایی كه در بیمارستان‌های آموزشی ما وجود دارد، كار ساده‌ای نیست. كمبود اساتید و تخت‌های بیمارستانی و زیادی دانشجو دست به‌دست هم می‌دهد تا كار دشوار شود. به همین‌خاطر هم ما طرح ریفورم در ریفورم را ایجاد كرده‌ایم تا با شناسایی مشكلات موجود نقص‌های طرح را برطرف كنیم.
منبع:همشهری
نظر شما