سلامت نیوز: در روزهای پایانی پارسال وزیر بهداشت و درمان در اینستاگرامش تصویری از مراسم افتتاح نمادین بیش از دو‌هزار خانه بهداشت در سراسر کشور منتشر کرد و در متنی کوتاه از آرزوی دیرینه‌اش سخن گفت؛ آرزویی که تحققش، به معنی دسترسی 80 میلیون جمعیت به امکانات و آگاهی بهداشتی بود؛ از روستانشینان لب مرزها گرفته تا حاشیه‌نشین‌های محروم شهرها. آرزویی که برخی معتقدند تاحدودی با گسترش خانه‌های بهداشت در حاشیه شهرها، روستاها و شهرهایی با جمعیت ۲۰ تا ۵۰ هزار نفر برآورده شد و جلوه‌ای از محرومیت‌زدایی و دسترسی عادلانه به امکانات و خدمات بهداشتی بود.
رشد آمار خانه‌های بهداشت
به گزارش سلامت نیوز، روزنامه فرهیختگان نوشت: البته شبکه بهداشتی درمانی کشور، ایده وزیر حاضر نبود. این طرح از سال 1364 با هدف دسترسی عادلانه ساکنان دورافتاده‌ترین نقاط کشور به حداقل امکانات بهداشتی کلید خورد. روستاها و مناطق حاشیه‌ای شهرها در این میان در اولویت بودند. اما به گفته مقامات بهداشتی، این پروژه پارسال، با آغاز به کار ۲۸۷۵ پایگاه بهداشتی و مرکز جامع خدمات سلامت برای بیش از ۲۴ میلیون حاشیه‌نشین و ساکنان شهرهای کوچک، فعال شد و از مرز تعداد روستاها عبور کرد. به گفته محمدرضا میرزایی، معاون مرکز مدیریت شبکه بهداشت و درمان وزارت بهداشت، فعالیت‌های این مراکز بر شناسایی و پیشگیری از بیماری‌های واگیر و غیرواگیر و بیماری‌هایی که تشخیص به موقع آنها، از هزینه‌های درمان می‌کاهد، تمرکز دارد و همچنین باعث ارتقای سطح دانش، آگاهی و توانمندسازی مردم برای حفاظت از خودشان نیز می‌شود.
نبود بهداشت، زمینه‌ساز مهاجرت
اما در این میان برخی نیز می‌گویند وضعیت بهداشت در برخی مناطق دورافتاده چندان رضایت‌بخش نیست و مثلا در استان آذربایجان غربی یک خانه بهداشت به‌ازای هر ۲۰ روستا فعالیت دارد و دسترسی به آب سالم نیز به راحتی مقدور نیست و همه اینها بیم خالی‌شدن روستاها و پناه بردن این گروه به حاشیه شهرهای بزرگ و ایجاد شکل دیگری از محرومیت و آسیب‌های اجتماعی را دامن می‌زند. در چنین شرایطی خانه‌های بهداشت مناطق روستایی بی‌استفاده می‌مانند و مناطق حاشیه‌ای شهرها با تراکم جمعیت و کاهش کیفیت ارائه خدمات روبه‌رو می‌شوند.
تمرکز بر درمان به جای پیشگیری و بهداشت
عابد فتاحی، نماینده ارومیه و عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس دراین‌باره می‌گوید: «واقعیت این است که هرچه ما در حوزه بهداشت هزینه کنیم، از هزینه‌های درمان به شکل محسوسی کاسته‌ایم.» او ادامه می‌دهد: «در دو سال گذشته تمرکز دولت روی درمان بوده است و گرچه در این میان تعداد خانه‌های بهداشت براساس آمار رشد قابل‌ملاحظه‌ای داشته، اما رونق و تکاپوی سابق را ندارند. از سوی دیگر هنوز خیلی از روستاها در همین استان آذربایجان‌غربی از امکانات بهداشتی حداقلی نیز محروم هستند و عملا دسترسی را برای ساکنان این مناطق سخت کرده است. البته دلیل این موضوع جمعیت کم روستاهاست که سبب شده هر چند روستا یک خانه بهداشت داشته باشند.»
فتاحی با اشاره به اینکه خانه‌های بهداشت همراه با پزشک و بهورز در روستاهای بالای صدخانوار هستند، می‌گوید: «گرچه حقوق این پزشکان، با تمهیدات وزارت بهداشت برای نگهداری پزشکان در مناطق محروم بالا رفته است و به حدود هشت میلیون تومان در ماه رسیده است، اما گاهی برخی مناطق به قدری محروم هستند و امکانات اولیه مثل آب سالم نیز در اختیار ندارند که خود روستاییان هم درحال مهاجرت هستند و نیروهای بهداشتی به سختی در این مناطق ماندگار می‌شوند.»
گسترش خدمات در خانه‌های بهداشت
با این حال وزارت بهداشت گام بعدی در تحول سلامت را حوزه بهداشت می‌داند. به گفته مسئولان وزارت بهداشت پیش از شروع طرح تحول نظام سلامت، ۳۰ درصد مناطق در کشور فاقد خانه‌های بهداشت بودند اما به گفته محمدرضا میرزایی، معاون مرکز مدیریت شبکه بهداشت و درمان وزارت بهداشت، این 30 درصد در سال 95 تحت‌پوشش قرار می‌گیرند و با توجه به هرم جمعیتی در مناطق شهری و روستایی، نیاز به ساخت واحد جدید وجود ندارد و همان واحدهای قدیمی بازسازی شده یا می‌شود.
او به «فرهیختگان» گفت که یکی از برنامه‌های بلندمدت ما افزایش خدمات و نیروهای این خانه‌های بهداشت و واگذاری آن به بخش خصوصی با تعرفه دولتی است. در این صورت یک روانشناس و یک کارشناس تغذیه نیز در خانه‌های بهداشت شهری و سپس در خانه‌های بهداشت روستاها فعال خواهند شد. به گفته او، تحقق این خدمات کیفیت زندگی در مناطق محروم را بالا می‌برد و یکی از زمینه‌های مهاجرت از روستا را کم خواهد کرد.
نظر شما