سلامت نیوز:«پیشگیری بهتر از درمان است» این جمله را بارها در سخنان مسئولان به خصوص مسئولان بهداشت و درمان شنیده‌ایم ولی سوالی که مطرح می شود این است که آیا واقعا به این موضوع آنطور که باید در کشور توجه شده است؟
امین عابدی، کارشناس سلامت بر این باور است که حوزه پیشگیری در کشور مغفول مانده به خصوص در حوزه بهداشت و درمان که بار مالی بسیاری برای مردم در پی داشته است. در واقع استنباط عابدی این است که اگر به حوزه پیشگیری در کشور توجه شده بود در حال حاضر با این میزان بار بیماری‌ها و مراجعه مردم به مراکز درمانی مواجه نبودیم.
وی ادامه داد: «البته تلاش دولت و وزارت بهداشت در زمینه کنترل بیماری‌های واگیر در گذشته و حال را نباید نادیده گرفت ولی آن چیزی که در حال حاضر معضل این حوزه بوده گسترش بیماری‌های غیرواگیر است که هزینه بسیاری را برای نظام سلامت و مردم ایجاد کرده است ولی علی‌رغم آگاهی مسئولان در این زمینه بیشتر درمان مورد توجه بوده و آنطور که باید پیشگیری مورد توجه و اولویت قرار نگرفته است به طوری که حتی تاکنون در قانون نیز به درستی مساله پیشگیری مورد توجه نبوده است.»
این کارشناس سلامت تاکید کرد: «در صورتی که پیشگیری از بیماری‌های غیرواگیر مورد توجه مسئولان قرار گیرد بسیاری از مشکلاتی که اکنون به دلیل کمبود منابع وجود دارد برطرف خواهد شد و به عبارتی وزارت بهداشت و مردم متضرر نخواهند شد.در غیر این صورت به هیچ وجه نمی‌توان از آینده طرح تحول سلامت مطمئن بود.»
90 درصد بودجه صرف درمان می‌شود
جواد نوفرستی مدیرعامل انجمن جامعه ایمن کشور نیز از عدم توجه مناسب مسئولان به حوزه پیشگیری ابراز نارضایتی کرد و گفت: «واقعیت این است که برخی از جملات زیبا تنها در شعارها گفته می‌شود. اینکه پیشگیری آسان‌تر و ارزا‌ن‌تر از درمان است لزوما تنها در بحث بهداشت و درمان نیست بلکه در بحث مدیریت بحران و بیمه‌ها نیز این مساله از اهمیت بسیاری برخوردار است.»
وی ادامه داد: «در زمینه پیشگیری در حوزه بهداشت و درمان جلساتی با مدیران کل و مسئولان وزارت بهداشت داشته‌ایم و همیشه این تاکید را داریم که ضمن تقدیر و تشکر از تلاشی که برای کمک به کاهش سهم هزینه‌ها در درمان دارند ای کاش تمرکز بیشتری برای کاهش ورودی بیمارستان‌ها داشتند ولی متاسفانه این موضوع مغفول مانده است. وقتی در اورژانس کشور نیز جلساتی برگزار می‌شد و ما نسبت به این موضوع نقد می‌کردیم آنها نیز این موضوع را تائید می‌کردند و می‌گفتند که اقدامات و بودجه اورژانس براساس تعداد بیمار ارزیابی می‌شود. مسلما این نگاه غلط است و باید اصلاح شود یعنی بودجه ، امکانات، پاداش و ... براساس این هدف باشد که چقدر ورودی بیمارستان‌ها کم شده است.» نوفرستی تاکید کرد: «لازم است در برنامه ششم و بودجه‌های سالانه به طور دقیق و شفاف مشخص شود که برای کاهش و پیشگیری انواع بیماری‌ها که قطعا باید براساس تحلیل آماری باشد، چه اقدامی انجام شود که ورودی بیمارستان‌ها را کم کنیم و بودجه و پاداش‌ها را بر این اساس در نظر بگیرند. تمرکز وزارت بهداشت و درمان بیشتر بر درمان است. علی‌رغم اینکه این وزارتخانه در حوزه‌های بهداشت دو معاونت دارد ولی این حوزه نیازمند توجه بیشتر است. در واقع باید گفت 90 درصد بودجه‌ای که در کشور چه از سوی دولت و یا از جیب مردم هزینه‌می‌شود در حوزه درمان و 5 تا 10 درصد در زمینه بهداشت و پیشگیری است. این موضوع نیاز به تغییر اساسی و رویکرد فکری دارد.»
وی در پاسخ به این سوال که آیا در برنامه ششم توسعه تغییر نگاهی در توجه به پیشگیری وجود دارد، گفت: « بنده تاکنون بر اینکه تاکید شفاف و تغییر نگاه مدیریتی در این زمینه وجود داشته باشد ندیده‌ام. هنوز برنامه ششم به طور کامل تصویب نشده است ولی دروس کلی گفته شده در این برنامه قابل نقد است و به نظر می‌رسد که ادامه برنامه پنجم است و در آن تغییر نگاه مدیریتی در حوزه بهداشت و درمان دیده نمی‌شود.»
لزوم ایجاد طرح تحول بهداشت
مدیرعامل انجمن جامعه ایمن کشور همچنین بیان کرد: «طرح تحول سلامت بسیار ارزشمند بوده و سهم پرداخت بیمار کاهش یافته است ولی ای کاش طرح تحولی را نیز به نام طرح تحول بهداشت ایجاد کنند. این موضوع نیازمند تغییر اساسی مدیریتی است. البته وزارت بهداشت در بخش بهداشت دفتری به نام ارتقاء بهداشت و سلامت دارد که در آن جلساتی در خصوص همفکری انجمن‌ها برگزار شد. در سایتی به نام پایگاه ملی سلامت ایرانیان همه تاکید بر این بود که نگاه‌مان تنها به درمان نیست و پیشگیری هم مهم است. اقداماتی در حوزه اطلاع‌رسانی، بیماری‌ها، اعتیاد و موضوعاتی که بحث‌های خوبی از جمله خود مراقبتی دارند، بسیار ارزنده است ولی این اقدامات بسیار کوچک است و برای پیشرفت چه در حوزه اطلاع‌رسانی وآموزش و چه در اقدامات اجرایی پیشگیرانه نیاز به بودجه چند برابری دارد تا عملیاتی شود. طرح تحول سلامت با اینکه بسیار خوب است ولی باز هم نگاهش بر درمان است و نیاز به نگاه جدی‌تر پیشگیری در کنار درمان دارد.»
نوفرستی با تاکید بر اینکه یکی از شاخصه‌ها و به عبارتی مهمترین عامل توسعه نیروی انسانی است، گفت: « باید با خود فکر کنیم که چه اقدامی انجام دهیم که افراد دچار بیماری نشوند. بیماری‌هایی که ممکن است مهلک و مرگ آور باشد.امیدواریم در نگاه مدیریتی به این موضوع توجه جدی شود. تغییر نگاه مدیریتی یعنی شخم زدن اساسی یعنی موضوعی که آن را ایجاد کنند و عدم توجه به این موضوع نقص بسیار بزرگی است که به نظر نمی‌رسد به این زودی‌ها منتظر معجزه‌ای باشیم که بخواهند این نگاه را اصلاح کنند.»
وضعیت بیمه بدتر از بهداشت و درمان است
وی به نقش بیمه‌ها در حوزه پیشگیری نیز پرداخت و گفت: «علاوه بر حوزه بهداشت و درمان بیمه‌ها نیز هیچ نقشی در زمینه پیشگیری نداشته‌اند. در واقع باید گفت که متاسفانه نگاه بیمه در کشور اقتصادی و صرفا با هدف سودآوری است. بسیاری از شرکت‌های بیمه اعلام می‌کنند که خسارت‌ها را با سرعت پرداخت کرده‌اند. البته همه این موارد خوب است ولی سوال اصلی این است که برای پیشگیری از حوادث چه اقداماتی انجام داده‌اند؟ باید باور داشت که نگاه بیمه در کشور باید اصلاح شود و به جای جایگاه اقتصادی سودآور نقش پیشگیرانه داشته باشد. متاسفانه در حال حاضر نگاه‌ها بعد از حادثه و بیماری است در صورتی که این نگاه اشتباه است.»
مدیرعامل انجمن جامعه ایمن کشور ادامه داد: «بخش قابل توجهی از حوادث در ساختمان‌ها اتفاق می‌افتد. با این شرایط انتظار این بود که اقداماتی در جهت کاهش حوادث انجام شود ولی وقتی به نمایندگان بیمه اعلام کردیم که آیا حاضرید نصف خسارت‌هایی را که پرداخت می‌کنید را در طرح‌های پیشگیرانه‌ای که ما تدوین می‌کنیم هزینه کنید و این موضوع به نفعتان خواهد بود آنها قبول نکردند که چنین اقدامی انجام دهند. حتی ما اعلام کردیم که به صورت ضربتی می‌توانیم توسط تیم‌هایی نقاط پرخطر را شناسایی و با مبلغی بسیار کمتر از خسارت وارده اقدامات اصلاحی را برای پیشگیری انجام دهیم که باز هم مخالفت کردند. باید گفت که در حوزه بیمه وضعیت به مراتب بدتر از بهداشت و درمان است و نگاه کاملا بعد از حادثه است. در جلسه‌ای که با شرکت‌های بیمه داشتیم به آنها اعلام کردیم که وقتی یک خودرو را بیمه می‌کنید حداقل برای جلب توجه، تبلیغ و حس وفاداری کپسول کوچک آتش‌نشانی در خودرو بگذارند تا نگاهشان قبل از حادثه و پیشگیرانه باشد نه اینکه تنها برای جبران حادثه باشد ولی باز هم اقدامی در این خصوص انجام ندادند.»
تمرکز طرح تحول سلامت بر درمان است
مسعود پزشکیان، نایب رئیس مجلس نیز اولویت قرار نداشتن پیشگیری بر درمان را تائید کرد و گفت: « از اوایل انقلاب پیشگیری در اولویت برنامه‌ها بود ولی از زمان اجرای طرح تحول سلامت بیشتر به بحث درمان توجه شد تا پیشگیری. ما در مجلس آن چیزی که در برنامه ششم مورد بحث قرار داده‌ایم اولویت پیشگیری است و برنامه‌ها را طوری طراحی خواهیم کرد که پرداخت‌ها براساس پیشگیری و سطح اول باشد به طوری که اگر فردی به طور مستقیم به سمت درمان رود از پوشش بیمه و سیستم‌های دولتی برخوردار نخواهد شد.»
نظر شما