سلامت نیوز: امروز را در تقویم روز «هوای پاک» نام‌گذاری کرده‌اند؛ اگرچه در این روز هم هوای پاکی نصیب تهرانی‌ها نشد و نمودارشاخص آلودگی هوا عدد 125 را نشان می‌دهد که برای گروه‌های حساس ناسالم است. البته اجرای مصوبات دولت تدبیر و امید و همچنین تصویب لایحه هوای پاک که از سه سال پیش تاکنون در مجلس بلاتکلیف مانده، می‌‌تواند در کاهش آلودگی هوا موثر باشد. تاکنون سازمان حفاظت محیط زیست اقدامات مثبت و قابل توجهی در زمینه کاهش آلاینده‌های هوا انجام داده اما رسیدن به این مهم نیازمند عزم جدی دستگاه‌های اجرایی و مشارکت مردم است.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از  آنا، موضوع آلودگی هوای تهران و کلانشهرهای کشور یکی از چالش‌های مهم محیط زیستی است که به گفته معصومه ابتکار، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست این معضل تنها محدود به کشورهای در حال توسعه نیست و تمام کشورهای دنیا با آن درگیر هستند. به طور نمونه چین به عنوان کشوری که رشد اقتصادی و توسعه‌ای بالایی داشته و امروز از جمله کشورهای توسعه یافته دنیا است، به دلیل توجه یک سویه به رشد و توسعه اقتصادی و صنعتی امروز با چالش بزرگ آلودگی هوا مواجه شده و 23 شهر چین از جمله پکن را درگیر کرده است. حتی بسیاری از شهرهای اروپایی نیز با این معضل مواجه‌اند تا جایی که امسال آتن، مادرید، پاریس، لندن و بسیاری از شهرهای دیگر اروپایی هم آلودگی هوا را تجربه کردند و به همین دلیل که آلودگی هوا محدود به یک کشور یا منطقه نیست و موضوعی فراگیر در دنیاست، هدف‌گذاری‌های جهانی در این زمینه در حال انجام است.

شعار امسال روز ملی هوای پاک «با هم به سوی هوای پاک» است که نشان می‌دهد برای رسیدن به هوای پاک نیازمند مشارکت مردم، دولت و بخش خصوصی هستیم. البته در دولت تدبیر و امید اقدامات و مصوبات خوبی در زمینه کاهش آلودگی هوا در نظر گرفته شده است و حتی برای این منظور در بودجه سال 96 اعتبار 20 میلیارد تومانی برای انجام فعالیت‌های پژوهشی در مورد آلودگی هوا به مجلس پیشنهاد شد.

در دولت یازدهم دو مصوبه کلیدی در راستای کاهش آلودگی هوا یکی با عنوان راهکارهای کاهش آلودگی هوا در سال 93 و دیگری راهکارهای کوتاه مدت در تیرماه 95 تصویب شده است. به طوری که حذف بنزین پتروشیمی و توزیع بنزین یورو 4 در کلانشهرهای کشور، توقف شماره‌گذاری خودروهای دیزلی فاقد فیلتر، جریمه 50 هزار تومانی خودروهای فرسوده، توقف تولید موتورسیکلت‌های کاربراتوری، ارتقای استاندارد خودرو و تغییر سوخت نیروگاه‌ها از مازوت به گاز برخی از اقدامات صورت گرفته دولت در راستای مقابله با آلودگی هوا است.

ساخت‌و‌ساز بی‌رویه در تهران بلای جان هوا

سعید متصدی، معاون سازمان حفاظت محیط زیست در مورد اقدامات سازمان متبوع خود در راستای کاهش آلودگی هوا در دولت تدبیر و امید به خبرنگار آنا می‌گوید: دولت یازدهم در سال 93 مصوبه راهکارهای آلودگی هوا را ارائه کرد که براساس آن تولید خودروهای بدون استاندارد یورو 4 متوقف شد. همچنین دولت با کاهش سود بازرگانی خود در جهت استفاده از موتور برقی و خودرو هیبردی گام برداشت.

این مقام مسئول در سازمان حفاظت محیط زیست، ساخت و سازهای بی‌رویه در کلانشهرها به ویژه تهران را یکی از منابع آلاینده هوا می‌داند و می‌گوید: سازمان حفاظت محیط زیست در خصوص ساخت و سازها در کلانشهرها به ویژه در تهران با جدیت وارد می‌شود، زیرا تخریب و ساخت و ساز ساختمان و خروج نخاله‌های ساختمانی آلودگی‌های بسیاری به دنبال دارد، بر همین اساس با پیگیری‌های سازمان حفاظت محیط زیست طرح تفصیلی منطقه 22 اصلاح شد به طوری که دیگر در این منطقه بارگذاری صورت نمی‌گیرد.

متصدی در مورد کمک گرفتن از استان‌های دیگر در زمان وقوع بحران آلودگی هوای تهران معتقد است: وجود اینورژن در فصول سرد سال طبیعی است و باعث ایجاد آلودگی هوا می‌شود برهمین اساس باید با آلودگی هوا مقابله کرد و با اقدامات پیشگیرانه می‌توان از میزان غلظت آلاینده‌های هوای تهران کاست تا علی رغم وجود اینورژن شاهد افزایش آلودگی هوا نباشیم که در چند سال اخیر با اقدامات صورت گرفته از جمله محدودیت در تردد خودروها، تعطیلی معادن شن و ماسه و تعطیلی مدارس تا حدی موفق شدیم شاخص آلودگی‌ هوا را کنترل کنیم. البته در صورتی که شرایط به وضعیت بحرانی برسد باید به فکر راهکارهای بهتری باشیم و از امکانات و تجهیزات سایر استان‌ها نیز در راستای کاهش آلوگی کلانشهرها بهره بگیریم.

شرایط هوا رو به بهبود

متصدی در مورد وضعیت هوای تهران می‌گوید: براساس اعداد و ارقام هنوز بحران غیر قابل حل نداریم و شرایط هوا در حال بهبود است و روز به روز شاهد کاهش آلودگی هوا هستیم به طوری که تا پایان روز هجدهم دی ماه 92 در تهران تعداد روزهای ناسالم یعنی با شاخص بالای صد، ۱۶۰ روز بوده که امسال این عدد به ۶۳ رسیده و در بازه مشابه زمانی در اصفهان این عدد از ۲۵۷ روز در سال ۹۲ به ۵۲ روز در سال 95 رسیده است.

بر اساس گزارش رسمی موجود در پایگاه شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، در سال ۹۲، شمار روزهای پاک و سالم پایتخت در مجموع ۲۰۵ روز بوده که این آمار در سال‌های ۹۳ و ۹۴ به ترتیب به ۲۴۹ و ۲۵۴ روز رسیده است.

تهرانی‌ها 194 روز هوای سالم تنفس کرده‌اند

همچنین از ابتدای سال 95 تاکنون 194 روز سالم و 11 روز پاک و 35 روز ناسالم داشته‌ایم که به طور کلی تعداد روزهای سالم و پاک به 205 روز رسیده است. در حالی که در سال 94، 233 روز سالم و 21 روز پاک،در سال 93 ، 233 روز سالم و 16 روز پاک و در سال 92، 202 روز سالم و سه روز پاک داشته‌ایم.

به گفته ابتکار هم اکنون تعداد زیادی اتوبوس دیزلی در کشور وجود دارد که شهرداری‌ها باید در آنها از فیلترهای دیزلی استفاده کنند زیرا حدود 100 هزار وسیله نقلیه سنگین و فرسوده به صورت شبانه در تهران تردد دارند که باید با همکاری شهرداری و وزارت راه نوسازی شوند.

همچنین به گفته متصدی، معاون سازمان حفاظت محیط زیست لایحه هوای پاک از حدود سه سال پیش توسط دولت تنظیم شده اما هنوز به تصویب مجلس نرسیده است در حالی که تصویب و اجرای این لایحه می‌تواند در بسیاری از بخش‌ها برای اجرای طرح‌های محیط زیستی راهگشا سازمان حفاظت محیط زیست و ضامن تامین سلامتی شهروندان باشد، زیرا عمده مطالب این لایحه بر مسئولیت‌پذیری همه دستگاه‌ها برابر آلودگی هوا تاکید دارد. همچنین برخوردها و مجازاتی که در این قانون پیش‌بینی شده، نسبت به قانون‌های گذشته شدیدتر خواهد بود.

در حالی که در زمان آلودگی هوا ضرورت استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی در کاهش آلودگی هوا بسیار موثر است اما هنوز در زمینه گسترش و توسعه وسایل حمل و نقل عمومی و مترو با مشکل مواجه هستم زیرا بسیاری از خودروهای عمومی فرسوده و از کار افتاده هستند و به گفته مهدی چمران، رئیس شورای شهر تهران از مجموع 6 هزار دستگاه اتوبوس سیستم حمل و نقل عمومی تهران بسیاری از آنها به سن هفت تا هشت سالگی رسیده‌‌اند و با کاتالیست نیز نمی‌توان جلوی آلایندگی آنها را گرفت. همچنین باید 11 هزار اتوبوس در سیستم حمل و نقل شهری تهران داشته باشیم در حالی که اکنون تعداد اتوبوس‌های این شهر زیر هفت هزار دستگاه است.

محمد مهدی گلمکانی، رئیس محیط زیست شهرداری تهران نیز منشاء 80 درصد آلودگی هوای تهران را تولید و تردد خودروهای بی‌کیفیت می‌داند و معتقد است: تردد خودروها بیش از توان و ظرفیت شهر منجر به خسران و ضرر است و به عنوان تهدید سلامتی مردم تلقی می‌شود. متاسفانه به صورت روزانه خودروهای بی‌کیفیت بسیاری در سطح شهر تردد می‌کنند و با وجود تعهدات دولت مبنی بر تامین مالی 50 درصدی در توسعه مترو، تاکنون این زمینه کمک چندانی نکرده است.

براساس این گزارش، به نظر می‌رسد در صورت مشارکت مردم و عزم جدی دستگاه‌های اجرایی در راستای کاهش آلودگی هوا و اجرای مصوبات دولت در زمینه کاهش آلودگی هوا می‌توان به این مهم دست یافت. البته دست یافتن به هوای پاک نیازمند برنامه‌ریزی‌های بلند مدت و سیاست‌گذاری در این زمینه است و با اجرای برنامه‌های مقطعی و کوتاه مدت نمی‌توان انتظار دستیابی به هوای پاک داشت.