دوشنبه ۲۵ بهمن ۱۳۹۵ - ۱۲:۴۲
کد خبر: 206125

یش از ۱۵ سال است که بسیاری از روستاهای استان فارس از آب شرب محرومند و ۱۲۰ روستا با تانکر آبرسانی می‌شوند.» این تنها بخشی از سخنان نماینده مردم نی‌ریز فارس است. صحبت‌هایی که نشان می‌دهد، خشکی دریاچه بختگان بیش از آنچه که می‌گویند زندگی مردم را تحت تاثیر گذاشته است.

مرگ امید در بختگان

سلامت نیوز: بیش از ۱۵ سال است که بسیاری از روستاهای استان فارس از آب شرب محرومند و ۱۲۰ روستا با تانکر آبرسانی می‌شوند.» این تنها بخشی از سخنان نماینده مردم نی‌ریز فارس است. صحبت‌هایی که نشان می‌دهد، خشکی دریاچه بختگان بیش از آنچه که می‌گویند زندگی مردم را تحت تاثیر گذاشته است.

به گزارش سلامت نیوز، روزنامه ابتکار نوشت: «روزگاری دریاچه بختگان زیستگاه زمستانه پرندگانی چون درنا، مرغابی و غازهای روسی بود که دشت‌های سیبری را به مقصد ایران ترک می‌کردند. روزگاری بختگان تنها عامل ثمردهی انجیر، بادام، رز و زیتون در کوه‌های سفید زاگرس بود. روزگاری خوش که حالا نزدیک به ۱۵ سال از آن زمان می‌‌گذرد. گر چه خشکیدگی بختگان سبب شد تا مردم به صدایی برای بختگان تبدیل شوند اما هنوز هم خبرها از بخت بد بختگان حکایت دارد. اصغر مسعودی، نماینده مردم نی‌ریز و استهبان در نطق میان دستوری خود در جلسه علنی مجلس خطاب به وزیر نیرو از وضعیت دریاچه بختگان انتقاد کرد و گفت: بیش از ۱۵ سال است که بسیاری از روستاها از آب شرب محروم هستند و ۱۲۰ روستا با تانکر آبرسانی می‌شوند. زمین از بی‌تدبیری و انفعال فرونشست کرده است. نماینده مردم نی‌ریز در مجلس همچنین با اشاره به این‌که «دومین دریاچه آب شور ایران به شوره‌زار تبدیل شده است»، اظهار کرد: چرا برای بختگان کاری انجام نمی‌شود؟ مرگ بختگان مرگ یک دریاچه نیست، مرگ امید است و حل این مشکل عزم ملی می‌خواهد.

دومین دریاچه بزرگ ایران در حالی که وعده‌ها حکایت از احیای آن داشت، خشک شد و احیای تالاب در حد شعار و حرف باقی ماند تا آن را به بزرگترین شوره‌زار ایران تبدیل کند. آخرین اظهار نظر‌های کارشناسان از وضعیت این دریاچه در سال گذشته حکایت از آن دارد که این دریاچه برای احیا نیازمند ۲۵۰ میلیون متر مکعب آب از سهم آب‌های پشت سد است. سدهایی که به گفته محسن محفوظی، کارشناس معین تالاب‌های استان فارس در بالادست تالاب بختگان و بر روی رودخانه «کر» موجب خشک شدن بختگان شد اما چه شد که سدها آب را بر بختگان بستند؟

ساختن سد درودزن پیش از ساخت دو سد دیگر سبب شده بود تا ورودی آب رودخانه کُر به دریاچه بختگان کاهش یابد و ورودی آب به این دریاچه به سیلاب‌های منطقه (آباده طشک، خیر، نیریز، خرامه و ارسنجان) محدود شود. سپس با احداث سد سیوند بر روی رود سیوند در تنگه بلاغی، سیلاب‌های رودخانه «سیوند» هم به رود کُر نرسید و در نتیجه به این دریاچه نیز آبی وارد نشد. به نظر کارشناسان، وجود سه سد در بالادست تالاب بختگان بر روی رودخانه «کر» که منبع اصلی تامین آب این دریاچه است، موجب خشک شدن این حوضه آبی شده‌ است. با این حال اما پرویز کردوانی در این رابطه می‌گوید: مدیریت نادرست منابع آبی سبب خشک شدن این تالاب شد.

به گفته محفوظی، کارشناس معین تالاب‌های استان فارس حدود ۱۳۰ هزار هکتار اراضی کشاورزی در پایین دست این سه سد وجود دارد. کشاورزان با احداث چاه‌های غیر مجاز و پمپاژ آب رودخانه مانع رسیدن آب به تالاب بختگان می‌شوند.

پرویز کردوانی در گفت‌وگو با «ابتکار» حفر چاه‌ها و وجود زمین‌های کشاورزی در اطراف این تالاب را از جمله عوامل دیگر تاثیرگذار در خشکی آن دانسته و گفته است: آن زمانی که هیچ انسانی در این منطقه زندگی نمی‌کرد، آب به دریاچه طشک و بختگان می‌ریخت ولی از وقتی که سد در این منطقه احداث شد جمعیت در این منطقه زیاد شد و کشاورزی آغاز شد. علاوه بر این شهر مرودشت، پاسارگاد و شیراز از آب این سد استفاده کردند. او ادامه داده است: سد خوب است؛ چرا که آب را ذخیره می‌کند اما اگر مدیریت درستی بر آب وجود نداشته باشد، به خطری بزرگ برای طبیعت و انسان‌ها تبدیل می‌شود. اگر از ابتدایی که سد ساخته شد، حق‌آبه دریاچه نی‌ریز و بختگان را مشخص می‌کرد و سهمی را برای کشاورزی و آب شرب مردم پاسارگاد و شیراز مشخص می‌کرد، چنین اتفاقی نمی‌افتاد. اما این کار انجام نشد و جمعیت فراوانی به پاسارگاد و شیراز هجوم آوردند و در آنجا سکونت گزیدند، دولت قانون گذاشت که اولویت اول توزیع آب برای شرب (شهر) باشد و در وهله دوم به صنعت و سوم به کشاورزی تعلق گیرد و در اینجا جای سهم تالاب‌ها و دریاچه‌ها نادیده گرفته شد.

کردوانی ادامه می‌دهد: اما عامل اصلی و مهم مرگ این دریاچه توسعه کشاورزی است. صدها کشاورز در این منطقه کشاورزی می‌کنند و علاوه بر این که از آب رود برای کاشت برنج استفاده می‌کنند، چاه‌هایی که حفر کرده‌اند تا عمق ۲۰۰ متری پایین رفته است. اتفاقی که باعث نشست زمین و به خطر انداختن آثار تاریخی در این منطقه به خصوص تخت جمشید شده است.

دعوت از سرمایه‌گذاران ژاپنی برای احیای بختگان

این اولین بار نیست که بحث بر سر احیا و عدم احیای بختگان بین مسئولان بالا می‌گیرد. پیش از انتقاد نماینده نی‌ریز در مجلس، ۱۲ مهر امسال بحث بر سر احیای تالاب پای ابتکار و محیط زیست را به شورای شهر شیراز باز کرد. محمدرضا هاجری، رئیس کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای اسلامی شهر شیراز، نیز در این جلسه خواستار پیگیری مطالبات استان فارس در زمینه احیای دریاچه‌های خشکیده شد. او پی این مطالبات گفته است: بحران و جنگ آب در خاورمیانه آغاز شده و با توجه به این که استان فارس در کانون خشکسالی قرار دارد، این معضل باید در استان به درستی مدیریت شود. دعوت از سرمایه‌گذاران ژاپنی یکی از راه‌هایی است که دولت و سازمان محیط زیست برای نجات و احیای تالاب خشکیده بختگان انجام داده‌اند. اما با این حال به گفته هاجری برای دریاچه‌‌های بختگان، پریشان و مهارلو، سازمان حفاظت محیط زیست نه‌تنها گامی عملی برنمی‌دارد بلکه با حاشیه‌سازی برای سد تنگ سرخ و انتقال آب خلیج فارس به استان فارس مانع رفع عطش این استان می‌شود. او با انتقاد از ساخت سد تنگه سرخ و صرف هزینه ده‌ها میلیارد تومانی بودجه گفته است که نمی‌توان حق‌الناس را برای سد تنگ‌سرخ هزینه کرد و به راحتی آن را به باد فنا داد. با وجود این هاجری معتقد است که رفع مشکلات ناشی از خشکسالی استان فارس نیازمند تبدیل آن به یک مطالبه و عزم استانی و دنبال کردن آن به دور از حاشیه‌سازی‌های سیاسی و تبلیغی است.

گر چه بازگشت نفس به تن سرد و خشک تالاب بختگان به یک مطالبه عمومی تبدیل شده است اما این سوال همچنان بی‌پاسخ مانده است که چرا بختگان دوباره زنده نمی‌شود؟»

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha