دكتر سعید صفاتیان، مدیركل درمان و بازتوانی ستاد مبارزه با مواد مخدر، در مراسم افتتاح این مركز، مقابله و پیشگیری و درمان را راههای اصلی مبارزه با مواد مخدر دانست و گفت: «با تصویب سیاستهای كلان نظام در حوزة مبارزه با مواد مخدر، دستگاهها به خطمشی ثابت رسیدهاند و قانون مبارزه با مواد مخدر در حال تغییر است، بهطوریكه هفتة گذشته، پیشنهاد ستاد مبارزه با مواد مخدر، مبنی بر جلوگیری از رفتن معتادان به زندانها و هدایت آنها به مراكز درمانی، از سوی قوة قضاییه پذیرفته شد.»
وی بودجة اختصاصیافته به درمان اعتیاد را در سال جاری مناسب دانست و افزود: «با توجه به حجم بالای معتادان كشور، بهویژه معتادان تزریقی، و نیز جوان بودن جامعه، باید برنامة خاصی در حوزة پیشگیری تدوین شود. اگرچه، اعتیاد از نظر قانونی جرم محسوب میشود، اما تلاش میكنیم كه برنامههای حمایت از درمان معتادان را تقویت كنیم.»
وی تأكید كرد: «در حوزة درمان، شرایط بسیار نامطلوب است و سیاست اصلی راهاندازی مراكز درمانی برای معتادان است. چرا كه بودجة حوزة درمان اعتیاد، در 1385، سهونیم برابر شده و برنامههایی در زمینة راهاندازی مراكز ترك اعتیاد سریع (DIC)، مراكز متادون درمانی (MMT)، كلینیكهای مثلثی، مراكز مشاوره و مركز درمانی ویژة زنان از برنامههای كلان كشوری است كه امیدواریم با اجرای آنها، در حوزة درمان، پوشش مناسبی برای معتادان تزریقی در كشور داشته باشیم.»
صفاتیان با اشاره به مشكلات درمانی زنان معتاد گفت: «از سال آینده، با همكاری سازمان بهزیستی و شهرداری، برنامههای حمایتی خاصی در زمینة حرفهآموزی زنان معتاد در كشور اجرا میشود كه برای آنها، دورههای كوتاهمدت 10 روزه، 3 ماهه و 6 ماهة اشتغال فراهم میشود. همچنین افزایش حمایتهای اجتماعی نظیر توانبخشی، بهبود وضعیت زنان در زندانها و كاهش ورود معتادان به زندانها و افزایش مراكز درمانی با همكاری سایر ارگانها از دیگر برنامههای حوزة درمان ستاد مبارزه با موادمخدر است.»
دكتر محمد نفریه، رئیس سازمان بهزیستی استان تهران، مركز شهید ذوالفقاری را بهترین مركز در حوزة درمان اعتیاد زنان دانست و افزود: «راهاندازی یك مركز ترك اعتیاد سریع ویژة زنان و یك مركز نگهداری زنان معتاد از دیگر مصوبات هیئت دولت بوده است كه در زمینة راهاندازی مركز اول با یكی از پزشكان زن متخصص و در خصوص مركز دوم با مركز "تولد دوباره" طرف قرارداد شدهایم.»
وی با بیان این مطلب كه آمار دقیقی از تعداد زنان معتاد در كشور وجود ندارد، گفت: «سال گذشته 21 هزار معتاد تحت پوشش مراكز دولتی و غیردولتی قرار گرفتند كه 176 نفر آنها زن بودند.»
رئیس سازمان بهزیستی استان تهران از بهرهبرداری مركز ترك اعتیاد سریع ویژة زنان در تهران و مركز نگهداری معتادان در شهریار تا پایان سال جاری خبر داد.
فقر، بیكاری، مهاجرت، كسب سود از طریق تهیه و فروش موادمخدر، در دسترس بودن مواد و رفاه بیش از حد افراد از عوامل اقتصادی مؤثر در گرایش به اعتیاد است. ضمن اینكه، كمسوادی و بیسوادی، ناآگاهی از مضرات مواد مخدر و تبلیغات سوء در مؤثر و مفید بودن استعمال تریاك ازجمله عوامل فرهنگی گرایش به آن است. متأسفانه فقر و بیكاری، ویرانی خانواده و فقدان محبت و عاطفه زمینة مساعدی را برای اعتیاد به مواد مخدر و الكلیسم فراهم میآورد، چرا كه استفاده از مواد آثاری همچون تسكین و آرامش دارد و شخص را منگ و بیحال میكند، بنابراین افرادی كه دچار مشكلات جسمی، خستگی جسمی و فكری هستند و یا اینكه مضطرب و بیقرارند و یا به نحوی دچار بیاعتمادی به محیط و آیندهاند و مأیوس و افسردهاند، بهراحتی به سمت مصرف مواد مخدر گرایش پیدا میكنند. غافل از اینكه مصرف مواد، گرچه احساس خوشحالی، سردی و بیقراری و مسخ شدن دارد، باعث كاهش اشتها و كموزنی، نامتعادل شدن بدن فرد معتاد، بدبختی و سقوط ارزشهای اخلاقی میشود. معتاد نهتنها باعث مرگ خود میشود، بلكه به خانوادهاش و جامعه نیز آسیب میرساند.
معتاد به دست خویش، خانوادهاش را قربانی میكند. چرا كه، پدر و مادر معتاد نیازهای جسمی، روحی و عاطفی فرزندانشان را نادیده میگیرند و زمینه را برای اعتیاد آنها فراهم میكنند و به دست خود جگرگوشههایشان را به دامن پلید اعتیاد میكشانند. صحبتهای ناهید 25 ساله گواهی بر این مدعاست: «من در خانوادهای معتاد متولد شدم و بیماری اعتیاد همیشه همراه خانوادة من بود. خلأهای عاطفی و كمبود محبت و احساس آرامشی كه با مصرف مواد مخدر داشتم، باعث شد كه از 10 سالگی شروع به كشیدن سیگار كنم و به مرور زمان، پردة حجب و حیا كنار رفت و من دیدم كه در كنار خانواده نشستهام و مواد مصرف میكنم. بهطوریكه مصرف مواد مخدر جزئی از زندگیام شده بود و در زمان مصرف و نشئگی، بهنظر من قشنگترین و بهترین چیزی بود كه داشتم، اما به مرور زمان متوجه اشتباه بزرگی شدم كه مرتكب شده بودم.
من در اثر مصرف مواد همهچیزم را از دست دادم حتی داشتههای معنوی و خدا را. من خود واقعیام را هم گم كرده بودم. با مصرف مواد همیشه یك ماسك روی صورتم میزدم و یك شخصیت كاذب برای خودم درست كرده بودم. اما بعد از 10 سال فهمیدم كه اشتباه كردم، بیماری اعتیاد خیلی وحشتناك است. من 10 سال تخریب داشتم، درد داشتم و بهعنوان یك زن با مشكلات زیادی مواجه بودم، بارها و بارها ترك كردم چه در زندان و چه در خانه، اما شكست خوردم. خوشبختانه، بعد از ترك مادرم، من هم توانستم ترك كنم و دو سال است كه پاكم. بهرغم اینكه مشكلات زیادی از نظر اجتماعی و خانوادگی دارم، به سمت مصرف مواد مخدر نرفتم، چرا كه این مشكلات همیشه همراه من بوده و هست، ولی من با مصرف مواد آنها را نمیدیدم. حال كه اعتیادم را ترك كردهام مشكلات را میبینم و سعی میكنم كه آنها را حل كنم، نه اینكه از آنها فرار كنم. زمانی كه مشكلات و سختیها بر من غلبه میكند، دعا میكنم و از خدا میخواهم كه كمكم كند، همانطوری كه زمانی كه معتاد بودم خداوند دستهای گرمش را بر شانههای سرد من گذاشت و هدایتم كرد. البته به همة معتادان كمك كند تا بتوانند ترك كنند. به امید روزی كه هیچ معتادی از درد اعتیاد نمیرد، چون پدرم قربانی موادمخدر شد.»
وی در خصوص ترك اعتیاد و دوری از مواد در مدت دو سال گذشته گفت: «من با ترك اعتیادم، خودم را پیدا كردم، دوست نداشتم كه شخصیت كاذب داشته باشم، در اجتماع و خانواده ترور شخصیتی شوم و به چشم معتاد به من نگاه شود. میخواستم آن شخصیتی را كه یك زن در اجتماع دارد، داشته باشم و امروز با ترك اعتیادم، ارزش خود را بهعنوان یك زن یافتهام.»
وی افزود: «من زمانی بهخاطر معتاد بودن، زندگیام سرشار از آشفتگی بود و با مشكلات زیادی روبهرو بودم. اما امروز پاكم و نمیخواهم انگ آن روزهای تلخ را تا پایان زندگیام یدك بكشم. انسان جایزالخطاست و گاهی راه خطا میرود. میخواهم مرا به چشم یك انسان ببینند. از مسئولان تقاضا دارم از افرادی نظیر من كه زمانی با بیماری اعتیاد دست به گریبان بودهاند حمایت كنند تا بتوانیم در اجتماع، رویة اخلاقی شایستة یك زن را داشته باشیم.»
هرگز نباید فكر كنیم كه اعتیاد بیماریای است كه گریبانگیر ما نخواهد شد، اعتمادبهنفس بیش از حد نیز گاه انسان را به گرداب اعتیاد میكشاند. گاهی افراد سیگاری میگویند كه تفریحی سیگار میكشند. چون تفریحی سیگار آتش میزنند، سیگاری محسوب نمیشوند؟ قطعاً آنهایی هم كه امروز معتادند، از یك دود و دو دود و كشیدن تفریحی مواد شروع كردهاند و امروز معتادی تمامعیار شدهاند، چرا كه، مواد مخدر در بدن نیازهای جسمانی و روانی ایجاد میكند.
اما روناك 35 ساله علت گرایش به مواد مخدر را چنین بیان میكند: «غرور و منیت و بها دادن زیاد خانواده به من باعث شده بود كه فكر كنم هرگز معتاد نخواهم شد. پدر و مادرم معتاد بودند و من در 16 سالگی به صورت گریزی و از یك دود و دو دود شروع به استفاده از مواد مخدر كردم و در 18 سالگی معتاد به هروئین شده بودم، 14 سال هروئین مصرف میكردم. دیگر از استفاده از مواد مخدر خسته شده بودم، وقتی شخصیت كاذب خود را با شخصیت پاك و سالم افراد پاك و عاری از اعتیاد مقایسه میكردم، حسرت زندگی سالم آنها را میخوردم، چرا كه شدیداً زندگیام آشفته بود و دائماً به خاطر اعتیاد ترور شخصیتی میشدم، چند بار تصمیم به ترك اعتیاد گرفتم ولی نتوانستم و وقتی با معتادانی آشنا شدم كه موفق به ترك اعتیاد شده بودند، عزمم را جزم كردم و ترك كردم. امروز دو سال است كه پاكم و از این بابت خدا را شكر میكنم.»
بهنظر میرسد شناخت علل و عوامل گرایش به مواد مخدر، آگاهی دادن به افراد از عواقب تلخ اعتیاد و فراهم كردن شرایط ترك اعتیاد، اعم از خدمات درمانی و بازپروری و نیز حمایتهای اجتماعی لازم پس از ترك، كمك شایستهای برای بازنگشتن معتادان به مواد مخدر باشد.
شایان ذكر است مركز درمانی شهید ذوالفقاری، كه به همت سازمان بهزیستی در منطقة 18 تهران افتتاح شده، ویژة زنان معتاد و همهروزه پاسخگوی آنان است.
اعتیاد بلایی خانمانسوز و آفت اجتماعی است كه موجب محدود شدن فعالیتهای فكری و جسمی در مبتلایان میشود. پدیدة شوم اعتیاد سد بزرگی در برابر پیشرفت اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی كشورها بهشمار میآید. در كشور ما نیز اعتیاد یكی از معضلات جدی نظام سلامت محسوب میشود و درمان معتادان و پیشگیری از ابتلای سایر افراد جامعه امری ضروری است. افتتاح مركز شهید ذوالفقاری، نخستین مركز دولتی درمان سرپایی اعتیاد ویژة زنان، بیتردید گامی مثبت در جهت درمان و بازپروری معتادان زن است.
نظر شما