سلامت نیوز:ایده دهه‌هفتادی «بیکار با سواد بهتر از بیکار بی‌سواد است» حالا در دهه 90 اصلی‌ترین معضل کشور شده است.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه جوان، ایده دهه‌هفتادی «بیکار با سواد بهتر از بیکار بی‌سواد است» حالا در دهه 90 اصلی‌ترین معضل کشور شده است. دانشگاه‌های بی‌کیفیت، فارغ‌التحصیلان کارشناس، ارشد و دکترای بیکار اما مدعی تولید می‌کند که جایشان هیچ‌جا نیست اما همه جا هستند! تب تند مدرك‌گرایی از سوی جامعه و مدرك‌دهی از سوی دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی كشورمان موجب شده تا ایران پنج برابر پیشرفته‌ترین كشورهای جهان دانشگاه داشته باشد و در ماراتنی نفسگیر كارشناس، ‌كارشناس ارشد و دكترای بیكار تولید كند. هر چند برخی از صاحبنظران بر این باورند که به تعویق انداختن بیكاری یكی از دلایلی است كه تب تند مدرك گرفتن را در جامعه تشدید كرده است. افراد بیكار دارای تحصیلات عالیه اما در كنار آنكه از ساختار بیمار آموزش و آموزش عالی در كشورمان حكایت دارند می‌توانند خود ساختار تازه‌ای از آسیب‌ها را در حوزه فردی و اجتماعی رقم بزنند به ویژه اینكه به لحاظ جامعه شناختی، تحصیلات یكی از عوامل بروز نابرابری اجتماعی است كه روی تداوم و تعمیق نابرابری‌ها تأثیر می‌گذارد.
 
بی‌تردید اگر شما خودتان دانشجو یا متقاضی ادامه تحصیل در مقاطع كارشناسی ارشد یا دكترا نباشید با افراد زیادی در اطرافتان مواجه هستید كه در تلاشند تا مدرك تحصیلی‌شان را ارتقا دهند و در برابر شكل‌گیری و طرح این نیاز، آموزش عالی كشورمان با رشد كمی بی‌سابقه‌ای مواجه شده است، به گونه‌ای كه ایران رتبه‌دار تعداد دانشگاه در دنیاست، آن هم در شرایطی كه نام هیچ‌كدام از دانشگاه‌های ایران در فهرست صددانشگاه برتر دنیا نمی‌گنجد. توسعه كمی آموزش عالی بی‌توجه به كیفی‌سازی و اقناع افكار عمومی برای كاستن از تب مدرك‌گرایی و مدرك‌دهی موجب شده تا شاهد خیل عظیم تحصیلكرده‌هایی باشیم كه كاری جز ادامه تحصیل ندارند و پس از پایان تحصیلات عالیه و رسیدن به مدرك دكترا یا باید كنج عزلت برگزینند یا به جمع دكتراهای بیكار بپیوندند و در نهایت در مشاغلی مشغول به كار شوند كه برای انجام آنها داشتن مدرك دیپلم هم كافی است !
 
ركورد‌زنی تعداد دانشگاه در دنیا
2 هزار و 640 دانشگاه، كشورمان را در تمام دنیا ركورددار كرده است. این در حالی است كه كشور چین با جمعیت یك میلیارد و 357 میلیون نفری و هند با جمعیت یك میلیارد و 252 میلیونی به ترتیب با 2 هزار و 481 و هزار و 620 دانشگاه در رده‌های بعدی ایران جای می‌گیرند. در عین حال اگر حوزه‌های علمیه را هم در حوزه آموزش عالی به شمار بیاوریم می‌توان با قاطعیت ایران را بزرگ‌ترین تولیدكننده مدرك تحصیلی در جهان به شمار آورد. با استناد به نتایج آخرین سرشماری عمومی نفوس و مسكن سال 90 مركز آمار ایران، مجموعاً حدود 768 هزار فارغ‌التحصیل دانشگاهی بیكار در كشور وجود دارد كه از این تعداد 207 هزار و 310 نفر دارای مدرك فوق دیپلم، 505 هزار و 10 نفر دارای مدرك لیسانس، 52 هزار و 169 نفر فوق‌لیسانس و دكترای حرفه‌ای و 3 هزار و 388 نفر نیز دارای مدرك دكترای تخصصی هستند.
 
درآمدزایی وزارت علوم از مدرك‌دهی
تیرماه امسال بود كه نرخ بیكاری تحصیلكرده‌ها از سوی وزیر كار، تعاون و رفاه اجتماعی 40‌درصد اعلام شد؛‌آن هم در شرایطی كه نرخ بیكاری جوانان 26‌درصد است. علی ربیعی همچنین در چهاردهمین دوره مسابقات ملی مهارت گفت«تنها 50‌درصد متقاضیان كار دارای مهارت هستند و مابقی این مهارت را ندارند در حالی‌كه صنایع و بنگاه‌های ما به نیروی مهارتی نیاز دارند.»
آمار بیكاران تحصیلكرده اما سال به سال افزایش می‌یابد و با آمار بیكاری عمومی در جامعه فاصله‌ای معنادار دارد؛‌موضوعی كه از یك سو بیانگر نقص عمیق نظام آموزش و نیاز سنجی بازار دارد و از سوی دیگر و با عنایت به گسترش كمی دانشگاه‌های پولی نشان می‌دهد انگار دولت و مسئولان آموزش عالی با ایجاد ولع و تب مدرك‌گرایی به مدرك دهی به عنوان عاملی درآمدزا می‌نگرند. به خصوص اینكه با عنایت به هزینه 20 تا 30 میلیونی اخذ مدرك كارشناسی ارشد و هزینه 50 تا 60 میلیونی گرفتن دكترا در دانشگاه‌های غیر روزانه و با عنایت به افزایش روز افزون متقاضیان كارشناسی ارشد و دكترا می‌توان دریافت مدرك‌دهی می‌تواند چه سود كلانی را نصیب ساختار آموزش عالی كند.
 
تولد بزهكاران تحصیلكرده
 از سوی دیگر بدیهی است، طبقه ضعیف و متوسط جامعه توانایی چنین هزینه‌ای را برای ادامه تحصیل ندارند و این مسئله خود به عاملی برای افزایش نابرابری‌های اجتماعی منجر می‌شود یا با افزایش فشارهای اقتصادی و اجتماعی به قشر ضعیف برای رسیدن به قشر ثروتمند جامعه و با توجه به اینكه تحصیلات عالیه یك مزیت اجتماعی به شمار می‌آید، رفته‌رفته با پدیده بزهكاران تحصیلكرده مواجه خواهیم شد. همچنانكه رئیس سازمان زندان‌ها اعلام كرده طی پنج سال گذشته آمار مجرمان دارای مدرك دانشگاهی‌رو به افزایش است. برای مثال در پاییز 88 در گزیده آماری منتشر شده از شاخص‌های اجتماعی و فرهنگی كشور، 4/3‌درصد زندانیان تحصیلات بالاتر از دیپلم داشته‌اند و این رقم در ‌سال 89 به 59/3 رسیده است. همچنین در ‌سال 92 اعلام شده است كه 37‌درصد مبتلایان به اعتیاد، افراد تحصیلكرده بوده‌اند. اگر در بین معتادان متجاهر و كارتن‌خواب هم جست‌وجو كنید با افرادی مواجه خواهید بود كه مدرك دكترا دارند!
 
ضرر 500 میلیارد دلاری
تحصیل هر فرد در دانشگاه‌های كشور چه تحصیل رایگان و چه تحصیل در دانشگاه‌هایی كه شهریه می‌گیرند، هزینه‌های اقتصادی زیادی برای كشور در بر دارد. پیش از این نیز وزارت علوم گفته بود، خروج نخبگان از ایران سالانه 150 میلیارد دلار به اقتصاد كشور ضرر می‌زند. مبنای این محاسبه این بود كه هر دانش‌آموخته مهاجرت كرده، یك میلیون دلار برای كشور زیان اقتصادی دارد. همین عدد را اگر مبنا قرار دهیم، حدود 500 هزار تحصیلكرده‌ای كه هر سال به جمعیت بیكاران كشور اضافه می‌شود، سالانه 500 میلیارد دلار خسارت اقتصادی برای ما دارند.
 
وزرای لیسانسه كابینه انگلیس
در حالی كه در كشور ما یك كارمند ساده باید مدرك كارشناسی ارشد داشته باشد 80 درصد وزرای كابینه انگلستان مدرك لیسانس دارند و تعداد دانشگاه‌های كشورهای اروپایی مانند سوئد، ‌دانمارك و فنلاند به صددانشگاه هم نمی‌رسد. دانشگاه‌های ایران اما نیمی از بیكاران كشور را تولید می‌كنند؛ ‌بیكاران تحصیلكرده !