سلامت نیوز: عطاری‌ها روزگاری دارالشفای بیماران بودند، اما اكنون برخی از آنها به محل فروش مواد شیمیایی غیرمجاز و تبلیغات مختلفی از جمله درمان تضمینی اعتیاد، لاغری و چاقی مبدل شده‌اند.
به گزارش فارس، روزهایی كه به كمك جوشانده‌ها، دم‌كردنی‌ها، روغن‌های مختلف و پودرهای رنگارنگی كه عطارباشی‌ها و حكیم باشی‌های قدیمی روی كاغذها می‌نوشتند و ما را به جنگ بیماری‌ها می‌فرستادند قدیمی ها به یاد دارند. داستانی كه البته مادربزرگ‌ها هم در آن دخیل بودند . هر مادربزرگی در خانه خودش یك حكیم‌باشی بود. در آن روز نشاسته دوای سرفه بود و عرق نعناع معالج نفخ‌های عذاب‌آور معده.
اما مثل اینكه اوضاع همیشه مطابق میل مادربزرگ‌ها و عطارباشی‌ها پیش نرفت و با پیشرفت علم و به نوعی آمدن طب مدرن، دانش عطاری‌ها و مادربزرگ‌ها كه قسمتی از آن از كتب روایی و حدیثی ما گرفته شده بود به گوشه انزوا رفت و الان كمتر كسی نشاسته را دوای سرفه می‌داند و بیشتر با اكسپكتورانت آشناست.
این اتفاق در حالی می‌افتد كه طب مدرن هم با وجود انواع تشخیص‌های مختلف كه به كمك دستگاه‌های پیشرفته و انواع درمان‌های جدید در برخی بیماری‌ها انگشت تعجب به دهان می‌برد و در برخی از آنها با آزمون و خطا برخورد می‌كند.
در این بین با گسترش فرهنگ شهرنشینی و عوارض خاص این نوع زندگی كه در پی آن انواع اعتیادها و چاقی‌ها از یك طرف و كمردردها و مسائل جنسی و غیره از طرف دیگر اتفاق افتاده موجب شده است كه برخی از مردم برای درمان بیماری خود به همان عطاری‌های قدیم متوسل می‌شوند اما وضعیت كنونی عطاری‌ها در پرده‌ای از ابهام قرار دارد تا جایی كه برخی مسئولان و كارشناسان پزشكی كشور عقیده دارند كه برخی از عطاری‌ها به اسم داروی گیاهی از اعتماد مردم سوء استفاده می‌كنند و بعضاً عوارضی هم از آن را شاهدیم.
كار برخی از این عطاری‌ها به جایی رسیده است كه بر خلاف قانون‌های موجود در كشور درمان بیماری‌های مختلفی مانند چاقی، لاغری، تقویت جنسی، ریزش مو، سنگ كلیه، لكنت زبان، درد مفاصل، اعصاب، افسردگی، قاعدگی، شهوت، قلب، زخم معده، بواسیر و غیره را تبلیغ می‌كنند و در برخی موارد مرگ بیمارانی كه از این دارها استفاده كردند گزارش شده است.
حالا چند سالی می‌شود كه موضوع ساماندهی عطاری‌ها مطرح است كه طرح‌هایی هم در دست تدوین و اقدام هست اما اینكه چه میزان این طرح‌ها توانسته است طب سنتی را از طب خرافه قدیمی جدا كند و مردم را به سمت طب صحیح سنتی هدایت كند جای ابهام دارد.
به همین منظور برای بررسی هر چه بیشتر موضوع به سراغ مردم و كارشناسان امر رفتیم و نظرات آنها را جویا شدیم.
*پودر چاقی، كبدم را داغون كرد
شهاب احمدی جوان 28 ساله كه به منظور چاق شدن به یك عطاری مراجعه كرده بود می‌گوید: به پیشنهاد عطار برای چاق شدن پودری دست‌ساز كه به گفته عطار از پودر قند، پودر پسته و شكر و ثعلب تشكیل شده كه به گفته خودش هیچ عوارضی ندارد، كاملاً گیاهی است و می‌تواند 8 تا 10 كیلو ماهانه وزن را زیاد كند استفاده كردم به طوری كه نیم ساعت قبل از غذا یك قاشق مربا خوری از این پودر استفاده می‌كردم تا اینكه پس از مدتی به طرز وحشتناكی هنگام غذا خوردن گرسنه‌ام می‌شد و اشتهایم بالا می‌رفت و پس از 3 ماه 20 كیلو چاق شدم.
وی میافزاید: بعد از اینكه نتیجه مثبت استفاده از دارو را دیدم به پیشنهاد عطار برای اینكه دوباره لاغر نشوم این كار را ادامه دادم اما در این بین متوجه شدم رنگدانه‌هایی در پوستم ایجاد می‌شود كه خیلی دیر از روی پوستم می‌رود. با خودم گفتم احتمالاً مشكل كبدی پیدا كرده‌ام اما باز هم آن را مصرف كردم تا اینكه به دلیل سفت شدن سینه‌هایم همراه با درد شدید به دكتر مراجع كردم كه پس از معاینه پزشك گفت پرولاكتین خونم 5 برابر افراد عادی فعالیتش افزایش یافته كه برایم اسكن مغزی نوشت اما خوشبختانه توموری در سرم نبود. همچنین پس از مدتی این دارو را كنار گذاشتم و فقط ورزش كردم تا اینكه این غده از سینه من رفت.
احمدی اضافه می‌كند: البته عوارض دیگری هم با مصرف این دارو به سراغ من آمد كه به عنوان مثال صبح‌ها كه از خواب بیدار می‌شدم اضطراب شدیدی وجودم را می‌گرفت و چربی خونم به شدت بالا می‌رفت به طوری كه پاهایم در خواب می‌گرفت.
وی گفت: مبلغ این پودر كه در قوطی‌های دو سایزه قرار داشت 8 هزار تومان برای یك ماه بود كه به گفته یكی از عطاری‌ها هزار تومان می‌خرند و 8 هزار تومان می‌فروشند همچنین این دارو موجب خروپف‌های بلند و زیاد شدن خواب من می‌شد.
*مطالب خرافه طب سنتی باید از مطالب صحیح جدا شود
ثریا قاسمی 25 ساله نیز در این زمینه می‌گوید: علم طب سنتی كه از پدرانمان به ارث رسیده است. زیاد اشكال ندارد به طوری كه برخی از آنها حتی جزء ضرب المثل‌های ما شده است اما بهتر است از عطاری‌ها آزمون‌هایی بگیرند و به نوعی كنكور ورودی داشته باشند و خرافه‌ها را از مطالب صحیح تفكیك كنند و بر همین اساس عطاری‌هایی كه خرافه پردازی می‌كنند بسته شود.
وی میافزاید: برخی از اطلاعاتی كه در طب سنتی است می‌تواند شاخه تحقیقات مهمی در علم پزشكی شود همچنین همه ما می‌دانیم كه اثر داروهای گیاهی و عوارض آن مانند داروی شیمیایی نیست.
قاسمی اضافه می‌كند: بهتر است گیاهان را به مردم بشناسانند تا مردم بر اساس باورهایشان انتخاب كنند كه طب سنتی را پیش بگیرند یا طب گیاهی.
*داروی سردرد یك عطاری موجب مرگ یك زن 40 ساله شد
رسول ستوده‌منش، عضو انجمن گوارش و كبد ایران نیز در این زمینه می‌گوید: بیماران متعددی در بیمارستان‌های مختلف می‌بینیم كه به دلیل مصرف بیش از حد و غیرقابل كنترل داروهای به اصطلاح گیاهی دار مسمومیت‌های مختلف از جمله مسمومیت با سرب می‌شوند.
وی میافزاید: خانم 40 ساله‌ای به خاطر سردرد دم‌كرده‌های متعددی مصرف كرده بود كه آرام آرام دچار یرقان شده و فوت كرد. شوهر این خانم تلاش زیادی كرد كه با هواپیما او را برای پیوند كبد به شیراز ببرد اما موفق نشد. در اینجا باید چه كسی پاسخگو باشد چرا كه عطاری هم می‌گوید این خانم اشتباه مصرف كرده است.
*برخی عطاری‌ها مواد شیمیایی مضر وارد گیاهان دارویی می‌كنند
امیرحسین جمشیدی، رئیس اداره گیاهان دارویی وزارت بهداشت می‌گوید: برخی عطاری‌ها مواد شیمیایی مضر وارد گیاهان دارویی می‌كنند كه مصرف آن عوارض جانبی دارد.
وی میافزاید: فروش داروهای چاقی و لاغری و اعتیاد و تبلیغ آنها در عطاری‌ها كاملاً غیرقانونی است و متأسفانه در بسیاری از موارد دیده می‌شود كه عطاری‌ها از فرمول‌ها و موادی استفاده می‌كنند كه كاملاً شیمیایی است و عوارض جانبی زیادی دارد.
جمشیدی با بیان اینكه در طب سنتی فرمول‌هایی برای گیاهان دارویی و داروهای گیاهی وجود دارد كه منطقی به نظر می‌رسند تصریح می‌كند: متأسفانه فرمول‌ها و مواد شیمیایی وارد برخی از مواد گیاهی توزیع شده از عطاری‌ها شده كه مصرف آن هم عوارض جانبی دارد و هم تداخلات زیادی با دیگر داروها ایجاد می‌كند.
وی ادامه می‌دهد: این موضوع یك فرایند تك وزارتخانه‌ای نیست و فرآیندی است كه باید از سیستم بالاتری پیگیری شود كه چند وزارتخانه را درگیر خود كند. در حال حاضر طبق قانون افرادی كه بدون تخصص در امور پزشكی دخالت می‌كنند باید مجازات شوند كه این مجازات هم در قوانین پزشكی آمده است لذا وزارت بهداشت می‌تواند درگیر این موضوع شود از طرف دیگر وزارت بازرگانی و اصناف نیز می‌توانند به این موضوع ورود پیدا كنند.
جمشیدی می‌گوید: به همین دلیل است كه در برخی موارد ضمانت اجرایی برای ساماندهی عطاری‌ها وجود ندارد. خوشبختانه در ستاد كشوری گیاهان دارویی كه زیر نظر معاونت فناوری ریاست جمهوری فعالیت می‌كنند طرحی برای ساماندهی مطرح شده و كار می‌شود كه امیدواریم سرانجام خوبی داشته باشد.
*عطاری‌ها بدون مجوز كار پزشك و داروخانه را با هم انجام می‌دهند
علی اكبر كائیدی، عضو كمیسیون بهداشت و درمان مجلس نیز در این زمینه می‌گوید: متأسفانه در عطاری‌ها هم طبابت صورت می‌گیرد و هم دارو تجویز و به فروش می‌رسد. وزارت بهداشت باید این موضوع را سامان دهد. لذا معاونت غذا و داروی وزارت بهداشت باید موضوع ساماندهی عطاری‌های كشور را پیگیری كند زیرا عطاری‌ها در حال حاضر هم در حوزه پزشكی و هم در حوزه دارو دخالت می‌كنند.
وی با بیان اینكه باید بررسی شود كه پودر و مواد اولیه آنها از كجا می‌آید میافزاید: متأسفانه در حال حاضر عطاری‌ها در كشور به عنوان داروخانه معروف شده‌اند به طوری كه هم دارو را تجویز می‌كنند و هم می‌فروشند. وزارت بهداشت كه متولی سلامت كشور است باید جدی‌تر ساماندهی عطاری‌ها را پیگیری كند.
*عطاری‌ها آموزش می‌بینند بعد نظارت می‌شوند
عباس حاجی آخوندی، دبیر ستاد كشوری گیاهان دارویی و طب ایرانی نیز در این زمینه می‌گوید: تعداد عطاری‌ها از تعداد داروخانه‌ها در كشور بیشتر است اما وزارت بهداشت نظارتی روی آنها ندارد و آماری هم در این زمینه نداریم.
وی اظهار می‌دارد: در حال حاضر موضوع ساماندهی عطاری‌ها در ستاد كشوری در دست تدوین است و هدف از این موضوع این است كه عطاری‌ها منطقی شوند و توسعه پیدا كنند و در راه خدمت به مردم در نظام صحیحی اقدام كنند در حال حاضر قصد حذف كردن عطاری‌ها را نداریم.
حاجی آخوندی تصریح می‌كند: در این راستا دولت هم حاضر است هزینه آموزشی بپردازد و هم كاری كند تا عطاری‌ها رونق یابد و روی اصول بهداشتی و علمی به مردم خدمت كنند البته عطاری‌های دلسوز هم نسبت به این مسئله كه خدمت صادقانه به مردم ارائه كنند دقت دارند.
وی ادامه می‌دهد: در برخی موارد وزارت بهداشت و برخی ارگان‌ها نیز كوتاهی كرده‌اند چرا كه بسیاری از عطاری‌ها آماده‌اند كه تحت نظارت قرار گیرند حركتی كه در حال حاضر ستاد كشوری آغاز كرده است در جهت تسریع كار عطاری‌ها و تقویت و بسامان شدن آن‌هاست كه می‌خواهیم به نوعی تهدید را به فرصت تبدیل كنیم لذا در نهایت اگر در بحث نظارت به جایی رسیدیم كه عطاری تقلب و خلاف قانون را سرلوحه كار خود قرار داده آن را حذف می‌كنیم.
وی خاطرنشان می‌كند: مهمترین اقدام عملی این طرح این است كه عطاری‌ها، آموزش‌ها و دوره‌‌هایی را كه در نهایت منجر به ارائه گواهینامه به آن می‌شود بگذرانند و پس از آن در حیطه مجوزی كه می‌گیرند فعالیت كنند و تحت نظارت قرار بگیرند.
متأسفانه در عطاری‌ها هم طبابت صورت می‌گیرد و هم دارو تجویز و به فروش می‌رسد. وزارت بهداشت باید این موضوع را سامان دهد. لذا معاونت غذا و داروی وزارت بهداشت باید موضوع ساماندهی عطاری‌های كشور را پیگیری كند زیرا عطاری‌ها در حال حاضر هم در حوزه پزشكی و هم در حوزه دارو دخالت می‌كنند.
نظر شما