سلامت نیوز:
به گزارش سلامت نیوز، آفتاب یزد نوشت: آمارها نشان می‌دهند؛ «در ایران سالانه 60 تا 64میلیارد نخ سیگار مصرف می‌شود.» گزارش‌های اطلس تنباکو هم نشان می‌دهد؛ «در ایران 81هزار کودک و بیش از 7میلیون و 360هزار نفر هر روز سیگار مصرف می‌کنند و هر ساله 33هزار و 300ایرانی به دلیل بیماری‌های ناشی از مصرف تنباکو کشته می‌شوند.»
این آمارها در حالی ارائه می‌شود که هنوز آمار دقیقی از افرادی که به صورت تفننی در ایران سیگار یا قلیان مصرف می‌کنند در دست نیست. در بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته فروش دخانیات به کودکان و نوجوانان و مصرف سیگار در اماکن عمومی ممنوع است، این در حالی است که در ایران فروش دخانیات به کودکان و مصرف آن در اکثر اماکن عمومی رایج است.
ترسناک‌ترین سیگارهای جهان
کشورهای توسعه یافته برای کاهش مصرف دخانیات تمهیداتی در پیش گرفته‌اند. استرالیا یکی از این کشورهاست که پاکت‌های سیگار این کشور، به ترسناک‌ترین سیگارهای جهان معروفند! و قیمت سیگار در این کشور رو به افزایش است تا جایی که گفته می‌شود قیمت یک پاکت سیگار تا چهار سال دیگر به 40 دلار افزایش پیدا می‌کند. کشورهای دیگر نیز این محدودیت‌ها را برای کاهش بیماری و هزینه‌های بهداشت و درمان خود قائل شده‌اند. به عنوان مثال ورود و خروج دخانیات در کشور کانادا هم ممنوع است و اگر کسی با پاکت سیگار وارد فرودگاه کانادا شود مجبور است آن را در سطل زباله انداخته و وارد خاک این کشور شود.
افزایش مالیات سیگار رای نیاورد
مصرف سیگار بیماری و هزینه درمان یک کشور را افزایش می‌دهد. ایران هم از این قاعده مستثنی نیست. تمام دولت‌های گذشته از افزایش عوارض کالاهای مضر به ویژه دخانیات دم زدند اما این در دولت یازدهم بود که مسئله افزایش عوارض را به صورت جدی از مجلس پیگیری کرد تا بتواند هزینه‌ای که براثر مصرف سیگار به حوزه بهداشت تحمیل می‌شود را تامین کند. اما با گذشت 4سال قانون افزایش عوارض کالاهای مضر در کش و قوس مجلس مانده و هنوز خبری از آن نیست. دکتر ایرج حریرچی، سخنگوی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در گفتگو با آفتاب یزد می‌گوید: «مالیات بر کالاهای آسیب‌رسان شامل دخانیات و خوراکی‌هایی که ضرر عینی دارند (مثل غذاهای پرشکر، پرنمک و پرچرب) باید افزایش یابد. هدف ما از اعمال افزایش مالیات، کاهش مصرف است. در دنیا هم ثابت شده که افزایش عوارض مصرف را کاهش می‌دهد.»
وی با اشاره به این که دومین هدف ما ایجاد منابع برای حوزه سلامت است، می‌افزاید: «به عبارت دیگر کسی که سیگار کشیده و بیمار می‌شود و هزینه درمان را از طریق بیمه، بر کشور تحمیل می‌کند، بنابراین با پرداخت مالیات باید در تامین بودجه درمان مشارکت کند. اقدامات خوبی در این زمینه انجام شده اما مکفی نیست. ما با مجلس تعامل داشتیم اما افزایش مالیات بر سیگار (در سطح خرده‌فروشی) روز آخر رای نیاورد. در این زمینه باید فعالیت بیشتری انجام دهیم تا بتوانیم این مورد را به تصویب مجلس برسانیم.»
40درصد سرطان‌ها به دلیل مصرف سیگار است
آیا دلیل خاصی در تصویب نشدن این قانون دیده می‌شود یا خیر؟ در این مورد با دکتر رسول خضری، عضو سابق کمیسیون بهداشت مجلس و عضو کنونی کمیسیون اجتماعی همکلام شدیم و او در تشریح رسیدن این مصوبه به صحن علنی مجلس به آفتاب یزد می‌گوید: «واقعیت این است که در جریان تصویب برنامه ششم توسعه، ما به صورت جدی دنبال این بودیم که از سیگارهای خارجی و تولید داخل بیشترین عوارض کالاهای آسیب‌رسان اخذ شود. البته تاکید کردیم که مالیات سیگارهای تولید داخل کمتر از سیگارهای وارداتی باشد. در برنامه ششم توسعه این مصوب شد ولی این قانون با وجود شورای اقتصاد، کمیسیون‌های نظارت و سازمان‌های حمایت از تولیدکننده و مصرف‌کننده در اجرا با مشکلاتی روبه‌رو است در صورتی که قانون برنامه ششم یک سند بالادستی است و آنها باید این مراحل را طی کنند. در حقیقت باید با مدیریت همین سازمان‌ها، کمیسیون‌ها و شوراها اخذ مالیات و عوارض از سیگار به سرانجام برسد. متاسفانه ما شاهد این هستیم که خیلی این مسئله پررنگ نیست.»
وی با اشاره به این که در کمیسیون بهداشت مجلس نهم و کمیسیون اجتماعی مجلس دهم به صورت جدی پیگیر اخذ این عوارض هستیم، می‌افزاید: «در کشورهای دیگر این عوارض بسیار بالاتر است. سالیانه چند ده هزار میلیارد تومان برای درمان افرادی که در معرض این کالای آسیب‌رسان هستند، صرف می‌شود. سیگار کشیدن فرد در محیط بسته به همه آسیب می‌رساند و در فضای باز تا دو متری به اطرافیان (حتی اگر سیگاری نباشد) ضرر می‌رساند. مشخص است که هزینه درمان بیماران قلبی، عروقی و سرطان‌ها چقدر بالاست. در حال حاضر 40درصد سرطان‌ها، 90درصد مشکلات قلبی و مغزی به چربی، سیگار و دود سیگار مربوط است. متاسفانه این هزینه به بخش سلامت تحمیل می‌شود.»
خضری با اشاره به مافیای دخانیات در ایران، تاکید می‌کند: «کاملا تایید می‌کنم که مافیای دخانیات، جلو تصمیم‌گیری مجلس و اجرای دولت برای اجرای افزایش مالیات را می‌گیرد. متاسفانه بحث گردش مالی سیگار بسیار بالاست. عمده سیگاری که در کشور مصرف می‌شود، وارداتی است و به عبارتی 70درصد مصرف داخل از سیگارهای وارداتی است. چون مسائل مالی بسیار کلان و سنگینی پشت این قضیه است، قطعا لابی‌های قوی دارند که به این ماجرا دامن می‌زند تا قیمت افزایش پیدا نکند و فروش آنها مختل و با مشکل روبه‌رو نشود.»
وی با اشاره به این که کمیسیون بهداشت و درمان، هم در مجلس نهم و هم در مجلس دهم با قاطعیت افزایش عوارض سیگار را تصویب کرد، می‌گوید: «اما ما در اجرای قانون چقدر موفق بودیم را باید مورد بررسی قرار دهیم. در برنامه‌های سوم، چهارم، پنجم و ششم این عوارض مصوب می‌شود اما عملا 30درصد آن به اجرا می‌رسد و عملا 70درصد آن نوشتاری و غیرعملیاتی می‌ماند.»
این عضو کمیسیون اجتماعی در پاسخ به این سوال که مگر این مافیا چقدر بزرگ است که دولت از پس آن برنمی‌آید؟ می‌گوید: «در مجلس نهم ما هیئت رئیسه و مدیرعامل شرکت دخانیات ایران را دعوت کردیم. من یک پیشنهاد دادم و گفتم به دلیل آن که سیگار مستقیما ضرر می‌رساند، عوارض سیگار باید مستقیما اخذ شود و صفر تا صد دخانیات در داخل کشور تولید شود و بر تولید، میزان نیکوتین و... نظارت کامل باشد و قیمت‌گذاری به گونه‌ای باشد که مردم به سمت سیگار نروند. وقتی عرضه و تقاضا زیاد باشد و مافیایی که دنبال واردات سیگار است (برایش می‌صرفد که سیگار را از خارج وارد کند) مانع این پیشنهاد شدند. متاسفانه یکی دو نفر از اعضای کمیسیون از من ناراحت شدند و گفتند شما می‌خواهید تولید سیگار در داخل باشد؟ گفتم: بله، بهتر این است که تولید داخل داشته باشیم. ضررش را ما در حوزه درمان و خروج ارز می‌بینیم، سودش را یک کشور دیگر ببرد؟ با این طرح حداقل اشتغالزایی در کشور خودمان صورت می‌گیرد و می‌توان این موضوع را جبران کرد. ضمن آن که برکیفیت سیگار هم می‌توانیم نظارت داشته باشیم. ما که نمی‌دانیم سیگارهای وارداتی چقدر مضر هستند؟ عموما سیگارهای قاچاق روی کارتن‌ها نوشته شده فقط جهت صادرات. یعنی مصرف آن در کشور تولیدکننده ممنوع است. مسلما این یک دلیل و نقصی دارد که اجازه نمی‌دهند در کشور خودشان مصرف شود ولی ما به راحتی آن را وارد می‌کنیم. متاسفانه مجلس نهم و کمیسیون‌هایش این پیشنهاد را رد کردند.»
به گفته وی، «باید با فناوری نوین، سیگاری استاندارد تولید کنیم که روی نیکوتین آن نظارت شده باشد. ما که نمی‌توانیم مصرف سیگار را ممنوع کنیم. حداقل ضرر آن را کاهش دهیم. قیمت سیگار باید در یک جلسه شوراهای اقتصاد تعیین شود. وزارت بهداشت هم حتما با قدرت در این جلسه حضور یابد و در مورد سرطان‌ها و بیماری‌های قلبی و عروقی توضیح دهند و با توجه به هزینه درمانی که به دولت و کشور تحمل می‌شود، قیمت‌گذاری صورت گیرد.»
ایران راه ترانزیت بسیاری از کالاها از جنوب به کشورهای شمال است. یکی از کالاهایی که ترانزیت می‌شود سیگار است. شنیده‌ها حاکی از آن است که کشورهای شمال ایران به دلیل سردسیر بودن از سیگارهای سنگین ایرانی استقبال می‌کنند. به همین دلیل در راه ترانزیت سیگارها معاوضه می‌شوند و این باعث می‌شود سیگار ایرانی با ارز به فروش برسد و سیگار قاچاق وارد ایران شود. رسول خضری در مقابل این شنیده‌ها می‌گوید: «مستنداتی در این مورد ندارم، هر نظری بدهم اشتباه است. چرا وقتی مصرف داریم از سیگارهای خارجی استفاده می‌کنیم؟ حداقل سیگارها تولید داخل باشد. وقتی این اتفاق بیفتد جوابی می‌شود به سوالات زیادی. مثلا این که آیا این سیگارها در ایران تعویض می‌شود؟ آیا نظارتی بر نیکوتین آنها وجود دارد؟ رسیدن سیگار از مبدا تا مقصد قطعا با تهدیداتی روبه‌رو است و نمی‌توانم این را رد کنم که در ایران سیگارها تعویض نمی‌شوند و شاید وجود داشته باشد.»
نظر شما