سلامت نیوز: ورود پسابهای صنعتی به تالاب و دپوی زبالههای شهری و بیمارستانی، بلای جان شادگان شده است.بسیاری از آبزیان منطقه كه ماهیهای نادر و بومی را تشكیل میدهند، بهدلیل شوری آب درحال انقراضند. اگر شادگان و هورالعظیم بهصوت كامل خشك شوند ،باید منتظر سونامی نمك در خوزستان باشیم.پساب انتقالی به هورالعظیم حاوی فلزات سنگین و شیمیایی است. در هیچ كشوری تالابها را با پساب كشاورزی یا فاضلاب آبگیری نمیكنند.
به گزارش سلامت نیوز، روزنامه قانون نوشت: شاید باورش كمی سخت باشد؛ ایرانی كه روزگاری بنیانگذار نخستین كنوانسیون حفاظت از تالابها در جهان، یعنی كنوانسیون رامسر بود، این روزها خروج تكتك تالابهایش را از فهرست این كنوانسیون بهنظاره نشسته است. داستان با از نفس افتادن گاوخونی، جازموریان و پریشان شروع شد و با سیاهبخت شدن بختگان، خشكی هامون، نابودی هورالعظیم، بیجان شدن تالاب انزلی، صابری ، هیرمند ، یادگارلو و دهها تالاب دیگر ادامه پیدا كرد و این داستان همچنان ادامه دارد. اینبار نوبت به شادگان رسیده است؛ تالابی كه نفسهای آخر خود را میكشد.
آخرین نفسهای شادگان
احداث هشت سد درحوضه آبریز تالاب شادگان آن را به ورطه خشکی کشانده است.
حجم آب شیرین ورودی شادگان بهدلیل كاهش نزولات جوی، خشكسالی و ذخیره آب در پشت سد ماورن كاهش چشمگیری داشته است. كاهش آب شیرین موجب تغییر اكوسیستم تالاب شده است. آبهای شور و نیمهشور شادگان نیز كه از طریق جزر و مد دریا و كارون تامین میشد، بهشدت كاهش یافته است.
اما كاهش آب ورودی به شادگان همه ماجرای آن نیست، بلكه ورود پسابهای صنعتی به تالاب نیز مشكل دیگر شادگان است. همچنین دپوی زبالههای شهری و بیمارستانی نیز بلای جان شادگان شده است.
آبگیری سیاسی، نه محیطزیستی
آبگیری هورالعظیم و احیای دریاچه ارومیه از بزرگترین مانورهای تبلیغاتی روحانی در هنگام انتخابات بود. آبگیری كه در آن زمان، بسیار آن را دروغ بزرگ خواندند.
ناصر عبیات فعال محیطزیست در خوزستان درباره آبگیری هورالعظیم، میگوید: «برخلاف ادعای مسئولان استانی و كشوری تنها پساب كشاورزی و فاضلاب عاید هورالعظیم شده است و این آبگیری صرفا سیاسی بوده تا محیط زیستی».
تالابی كه با فاضلاب آبگیری شد!
عبیات با تاكید بر اینكه آبگیری ازطریق پساب نیشكر انجام شده، ادامه میدهد: «پساب انتقالی به هورالعظیم حاوی فلزات سنگین و شیمیایی است. در هیچ كشوری تالابها را با پساب كشاورزی یا فاضلاب آبگیری نمیكنند، اما در ایران بهراحتی این اتفاق رخ میدهد.آبگیری با پساب و فاضلاب غیربهداشتی و غیرمنطقی است كه سلامت مردم را بهخطر میاندازد».
انقراض ماهیها بهدلیل آبگیری با پساب
او با اشاره به اینكه میزان آبگیریای كه دولت اعلام كرده، در حدود 40 سانتیمتر است، بیان میكند: «این آمار درست است اما هنگامیكه این كار از طریق پساب نیشكر انجام میشود؛ با تبخیر آب، تاثیرات بسیار نامطلوبی روی محیطزیست منطقه خواهد گذاشت. متاسفانه بسیاری از آبزیان منطقه كه ماهیهای نادر و بومی را تشكیل میدهند؛ بهدلیل شوری آب درحال انقراض هستند».
وزارت نفت؛ متهم اصلی خشكی هورالعظیم
عبیات درباره عوامل خشك شدن هورالعظیم میگوید: «در سال 1361 مساحت هورالعظیم بیش از 90 هزار هكتار بوده است اما پس از روی كار آمدن دولتهای نهم و دهم متأسفانه شركت نفت تا آزادگان امتداد پیدا كرد و عامل اساسی خشكشدن هورالعظیم بود».
شركت نفت از یادآوران در هویزه شروع شده و تا مرز ایران كه نفت مشترك بین ایران و عراق است، ادامه دارد. شركت نفت پروژههای بسیاری را اجرا كرده است. براساس آمار سازمان حفاظت محیطزیست كشور، مساحت هورالعظیم 122 هكتار اعلام شده است كه در حدود 70 هزار هكتار از پساب كشاورزی و فاضلاب تغذیه شده است. اگر آنها ادعا میكنند آن را آبگیری كردهاند؛ من از همه خبرنگاران دعوت میكنم تا از هفت رودخانهای كه هورالعظیم را تامین میكنند؛ بازدید كنند. این رودخانهها كه تامینكننده اصلی آب هورالعظیم هستند، درحال حاضر بیآب و خشكند. اگر هورالعظیم تغذیه شده است حال پرسش اینجاست كه با كدام حقابه این كار را انجام دادهاند».
زهاب نیشكر در شادگان
عبیات درباره وضعیت فعلی تالاب شادگان میگوید: «درحال حاضر شادگان از زهاب نیشكر تغذیه میشود. حقابه شادگان از رودخانههای خوزستان اختصاص داده نمیشود و علت اصلی خشكی آن همین مساله است. اگر شادگان و هورالعظیم بهصوت كامل خشك شوند باید منتظر سونامی نمك در خوزستان باشیم. آن زمان دیگر ادامه زندگی در این استان غیرممكن خواهد شد».
این فعال محیطزیست با اشاره به اینكه آبزیان تالاب شادگان در آب شیرین زندگی میكنند و هماكنون با آب شور پساب كشاورزی نمیتوانند زندگی كنند؛ یادآور میشود: «پساب كشاورزی موجب بالا رفتن شوری آب و در نتیجه مرگ بسیاری از آبزیان شده است؛ آبزیانی كه نادرند».
امان از ریزگردهایی داخلی
بسیاری از مردم هورنشین و تالابنشین خوزستان به كلانشهرهای كشور مهاجرت كردهاند؛ یكی از مهمترین دلایل این مهاجرت مساله ریزگردهاست.
عبیات در اینباره میگوید: «سه منشأ برای ریزگردها وجود دارد: منشأ داخلی، محلی و خارجی. دلیل ریزگردهای خوزستان آن طور كه مسئولان اعلام كردهاند، فقط خارجی نیست، بلكه بیشتر ریزگردهای خوزستان داخلی و محلی است. منشأ محلی آن 15 كیلومتر در منطقه تاثیر دارد، اما منشأ داخلی بیشتر از آنچه تصور میكنید تاثیرگذار است».
وضعیت تالابهای عراق بهتر از ایران است
او ادامه میدهد: «ریزگردهای داخلی بهدلیل خشكی تالابها و بیآبی بهوجود آمده است. براساس آمار سال گذشته، وضعیت تالابهای عراق كه در مجاورت خوزستان قرار دارند، بسیار بهتر و مطلوبتر از ایران است. چرا كه حقابه ایران از رودخانههای عراق قطع شده و آنها توانستهاند از این مساله استفاده كرده و تالابهای عراق را آبگیری و احیا كنند. درحال حاضر، برخی از تالابهای عراق بهدلیل شرایط مساعد در كنوانسیون رامسر ثبت جهانی شدهاند».
وزارت نیرو مانع اصلی ثبت جهانی هورالعظیم
تفكر سازهای در مدیریت منابع آبی بلای جان كشور شده است. بحران آبی و خشكسالی ایران نتیجه همین غلبه تفكر سازهای است. چند سال اخیر كشمكشهای بسیاری برای ثبت هورالعظیم در كنوانسیون رامسر وجود داشته است. عبیات در اینباره گفته است:« متاسفانه مسئولان از این مساله غافلند و وزارت نیرو نیز مانع ثبت هورالعظیم در كنوانسیون رامسر شده است. آنها نمیخواهند هورالعظیم ثبت بینالمللی شود، چرا كه اگر این اتفاق رخ دهد؛ وزارت نیرو مجبور به اختصاص حقابه آن خواهد شد. وزارت نیرو باید حقابه هورالعظیم از سد كرخه را بدهد، اما میزان آبی كه بهاسم حقابه هورالعظیم اختصاص میدهند، صرف كشاورزی میشود. آنها حقابهای جدا برای تالاب هورالعظیم اختصاص نمیدهند».
تالابهای خشكیده در خوزستان
این فعال محیطزیست با تاكید بر اینكه تالاب شادگان، هورالعظیم و رودخانههای یراهی خشك شدهاند؛ میافزاید:« وضعیت كرخه نیز نگرانكننده است. سرشاخههای آن بهسوی هورالعظیم خشك شدهاند. حال و روز كارون نیز بسیار بد است ».
75 درصد تالابهای كشور خشك شدهاند
بهگفته پژوهشگران آب، کری مصلحتی کارگزاران دولتی و بخش خصوصی درباره مدیریت ناصحیح بر منابع آبی، درحال حاضر كشور را در بطن فاجعه قرار داده است. از میان یكهزار تالاب موجود در کشور، براساس تعریف کنوانسیون بینالمللی رامسر، 75 درصد از تالابهای کشور ما یا در وضعیت بحرانیاند و یا در معرض خطر قرار دارند.
تمامی این اتفاقها درحالی رخ میدهد كه ارزش اکولوژیک تالابها 10 برابر جنگلها و 200 برابر زمینهای زراعی است. براساس آمار ،تالابهای 30 کشور در فهرست مونترو کنوانسیون رامسر (فهرست قرمز) قرار گرفتهاند که به ترتیب ایران و یونان با هفت تالاب و پس از آنها جمهوری چک با چهار تالاب، بیشترین مونترو تالابها را دارند. همچنین نام 27 تالاب 17 کشور جهان نیز بهدلیل بهبود شرایط اکولوژیکی تالابهایشان از این فهرست خارج شده است. براساس تحقیقات انجامشده، دخالتهای انسانی علت اصلی خشک شدن تالابهای کشور است که خشکسالی نیز مزید بر علت است.
نظر شما