سلامت نیوز: اگرچه زنان در مورد غربالگری‌ بیماری‌ها در سنین مختلف هوشیارانه‌تر نسبت به مردان عمل می‌‌کنند اما این به‌معنای کیفیت بالای سلامت آنها به‌عنوان نیمی از جمعیت کشور نیست.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از همشهری آنلاین، امروز آغاز هفته ملی سلامت زنان است و براساس آخرین داده‌های موجود در این زمینه شیوع آرتروز، سرطان پستان، استرس، اضافه وزن و كم‌تحركی، پوكی استخوان، ‌ام‌اس، دیابت، بیماری‌های قلبی عروقی و كمبود ویتامین‌های مؤثر در سلامت در میان زنان چشمگیر‌تر است.

گسترش بیماری‌های غیرواگیر زمینه ابتلا به بسیاری از بیماری‌‌هاست. در جمعیت ۱۵ تا ۶۴ ساله كشورمان، ۱۹ درصد افراد دارای فشارخون بالا هستند، به‌طوری كه از هر 5ایرانی، یك نفر دچار مشكل فشارخون بالاست. همچنین 3درصد افراد بین ۲۵ تا ۳۵ سالگی دارای كسترول بالا هستند. دكتر زهرا عبداللهی، رئیس دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت گفت: براساس آخرین آمارهای وزارت بهداشت، ۷6درصد مرگ‌ومیرها در دنیا به‌علت بیماری‌های غیرواگیر است. همچنین ۸۸درصد مردم ریزفاكتور تغذیه ناسالم را دارند كه روند هشداردهنده‌ بیماری غیرواگیر و اضافه‌وزن را به‌دنبال دارد. طبق پژوهش‌های صورت گرفته بیماری‌های قلبی‌عروقی، سرطان‌ها، دیابت و اضافه وزن شیوع بیشتری در بین مردم دارند و ۶۴ درصد زنان و ۵۴ درصد مردان كشور چاق هستند.

به گفته وی، روغن و قندوشكر مصرفی در خانه‌های ایرانی‌ها بالاتر از حد لازم در كشور است و مصرف میوه، سبزی، شیر و لبنیات كمتر از نیاز هر فرد است. نتیجه این تغذیه شیوع اضافه‌ وزن و چاقی در كشور است. با توجه به پایین‌بودن نرخ اشتغال در ایران، سهم زنان خانه‌دار در كاهش بیماری‌های غیرواگیر با تغییر سبك زندگی بسیار كلیدی است.

كم‌تحركی زنان ایرانی سابقه طولانی دارد و هنوز هیچ برنامه جامعی برای رفع آن اجرا نشده است. این در حالی است كه فقر حركتی اصلی‌ترین عامل ایجاد آسیب‌های فیزیولوژیك است كه از كودكی تا بلوغ و میانسالی زنان را تهدید می‌كند. وزیر بهداشت چندی پیش اعلام كرد كه 96درصد از زنان و 83درصد از مردان كمبود فعالیت فیزیكی دارند. همچنین 92درصد از مردم در مناطق شهری و 82درصد در مناطق روستایی كمبود فعالیت فیزیكی دارند و تحرك فیزیكی دختر 13ساله با زن 50ساله فرقی ندارد.

دكتر محمد‌رضا وفا، متخصص تغذیه و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشكی ایران در گفت‌وگو با همشهری با تأیید آمارهای چاقی زنان در كشور گفت: نداشتن فرصت‌های برابر برای فعالیت فیزیكی یكی از دلایل چاق‌تر بودن زنان نسبت به مردان است. افزایش كالری دریافتی در چند دهه اخیر تا ۱۰ برابر در همه جای دنیا شایع شده است. خوراكی‌های مصرفی تراكم كالری دارند و به‌صورت فرآوری شده به بازار عرضه می‌شوند.

وی گفت: تهیه غذای سالم در خانواده‌ها با گسترش زندگی شهرنشینی كاهش یافته است؛ محصولاتی به سفره‌های ایرانی راه پیدا كرده‌اند كه همزمان با وعده غذایی سرو می‌شوند و كالری بسیاری دارند. تنظیم كالری دریافتی به سواد تغذیه‌ای افراد مرتبط است اما از آنجا كه تحقیق سیستماتیك در مورد این مسئله رفتاری صورت نگرفته فقط می‌توان به ویژگی‌های فرهنگی ایرانیان اشاره كرد كه باعث چاقی بیشتر می‌شود. در ایران غذا بیشتر از نیاز پخته می‌شود. زنان حاضرند غذا را بخورند ولی دور نریزند.

    آگاهی زنان روستایی و شهری به یك اندازه و بسیار كم است

از مهم‌ترین و شایع‌ترین بیماری‌های زنان ایرانی، سرطان پستان است. این بیماری به گفته متخصصان، متأسفانه در دیر‌ترین زمان ممكن تشخیص داده می‌شود. دكتر لعبت گرانپایه، جراح عمومی كه به واسطه نیكوكاری در سراسر كشور، برنده نخستین جایزه جهانی گوهرشاد است، در گفت‌وگو با همشهری در مورد بیماری‌های زنانی كه در سال‌های متمادی با آنها سر و كار داشته است، گفت: بیماری‌هایی كه زنان در شهر‌های مختلف به آن دچار می‌شوند با بقیه كشور متفاوت است ولی در برخی مناطق مرزی مانند خراسان جنوبی به‌دلیل طوفان‌های خشك مشكلات چشمی در آنجا بیشتر است. از لحاظ بهداشتی نیز زنان هر چه سطح اقتصادی و فرهنگی‌شان پایین‌تر باشد كمتر بهداشت باروری را رعایت می‌كنند. یكی از مشكلات بهداشت باروری كه در شهر‌های دورافتاده وجود دارد، این است كه آنها یا در سنین پایین بارور می‌شوند یا در سنین بالای ۴۵ سال كه هر دو ریسك بالایی دارد. سطح سواد سلامت زنان روستایی و شهری ضمن اینكه خیلی پایین است، با هم خیلی هم فرق نمی‌كند.

شایع‌ترین بیماری كه در شهر‌های محروم و برخوردار به‌طور یكسان زنان را درگیر می‌كند، سرطان پستان است. دكتر لعبت گرانپایه در مورد این سرطان كه نرخ جهانی آن نیز بالاست، گفت: سن ابتلا به سرطان پستان در ایران 10تا 15سال از سایر كشور‌ها پایین‌تر است. دلیل آن كم‌بودن اطلاعات در این زمینه است. با اینكه از میان هر 7نفر یك نفر مبتلا به سرطان پستان است، بسیاری از زنان اطلاعات زمینه‌ای ندارند و نمی‌دانند كه از چه سنی باید معاینات فردی و توسط متخصص انجام شود. حتی در شهری مثل تهران نیز ما شاهد سرطان‌های پیشرفته هستیم كه بخشی از آن به ناآگاهی و بخش دیگر آن به باور‌های غلطی برمی‌گردد كه براساس آن افراد تصور می‌كنند هرگونه نمونه‌برداری (با سوزن یا جراحی) از بافت سینه منجر به گسترش سرطان پستان می‌شود..

وی كه از هیأت مدیره انجمن غیردولتی سبا (سلامت بانوان ایران) است، در مورد نحوه اطلاع‌رسانی به زنان ایرانی گفت: تجربه سال‌ها برگزاری كارگاه‌های آموزشی به من ثابت كرده است كه زنان رو در رو بهتر به آموزش پاسخ می‌دهند. بنابراین برگزاری كارگاه موثرتر از توزیع بروشور است. در 74كارگاه آموزشی كه در سراسر كشور برگزار كرده‌ام، می‌توانم به جرأت بگویم كه چندین بیمار با معاینه رایگان كشف كرده‌ام درحالی‌كه خودشان هیچ اطلاعی از بیماری خود ندارند.

    غربالگری زودهنگام ولی رها شده

اگرچه زنان در مورد غربالگری‌ بیماری‌ها در سنین مختلف هوشیارانه‌تر عمل می‌كنند ولی روند درمان را پیگیری‌ نمی‌كنند و نیمه‌كاره رها می‌كنند. دكتر محمدرضا میر، عضو هیأت مدیره هیأت انجمن سرطان ایران رئیس بخش جراحی سرطان بیمارستان امام خمینی در گفت‌وگو با همشهری با اشاره به این ویژگی فرهنگی گفت: معمولا زنان بیشتر از مردان نسبت به انجام معاینات توصیه شده پزشكی و غربالگری‌ها توجه نشان می‌دهند اما بسیاری از بیماری‌ها ازجمله سرطان در دوره‌های اولیه بروز نشانه‌های آشكاری ندارند.

وی گفت: تحقیقات اثبات كرده كه عوامل ژنتیك و ارثی مهم است به‌طوری كه در زنانی كه مادر یا خواهر آنها به سرطان پستان مبتلا بوده‌اند، احتمال ابتلا دوبرابر افزایش پیدا می‌كند. بیماری سرطان پستان مانند سایر بیماری‌های سرطان 4مرحله اول تا چهارم دارد. مرحله اول آن كاملا قابل علاج قطعی است. مرحله دوم و سوم، مرحله كلینیكی است كه بیمار باید تحت درمان‌های خاص و عمدتا جراحی و شیمی‌درمانی قرار گیرد اما مرحله چهارم زمانی است كه بیماری خیلی پیشرفت كرده است و كار زیادی برای آن نمی‌توان انجام داد. دكتر لعبت گرانپایه با اشاره به اینكه اگر بیماری در مرحله صفر یا یك تشخیص داده شود، فرد به‌راحتی به زندگی طبیعی باز‌می‌گردد و عوارض روحی ناشی از برداشتن پستان را نخواهد داشت، گفت: تعداد زیادی از بیماران مبتلا به سرطان پستان را افراد زیر ۳۰سال تشكیل می‌دهند؛ متأسفانه ‌بیمه‌ها درمان‌های تكمیلی و ترمیمی پس از جراحی را جزء فرایند درمان به‌حساب نمی‌آورند. درحالی‌كه این افراد به لحاظ روانی تمایل دارند با ظاهری طبیعی به جامعه برگردند.

    لزوم انجام ماموگرافی برای زنان بالای 35 سال

از 20سالگی همه خانم‌ها باید هر‌ماه در بین روزهای 7تا 10سیكلی قاعدگی خود را معاینه كنند. زنان یائسه و یا كسانی كه رحم ندارند، اول هر‌ماه را به صورت ثابت این كار را انجام دهند.
۲۵ تا ۳۵ سالگی هر سال و از 35سال به بعد هر ۶‌ماه یك‌بار برای معاینه به جراح عمومی مراجعه كنند، حتی اگر مشكلی وجود ندارد.
از 35تا 50سالگی هر 2، 3سال و از 50سالگی هر سال باید ماموگرافی انجام شود.
در مواردی كه سابقه خانوادگی وجود دارد، 10سال زودتر مراحل بالا باید شروع شود.