سلامت نیوز:سهیل معینی: روز سهشنبه ٢٥ مهر با هماهنگی مدیركل آسیبهای وزارتخانه فرصتی دست داد تا دیداری با وزیر تعاون، كار و رفاه اجتماعی به اتفاق گروه محدودی از نابینایانی كه هریك به نوعی ممتاز هستند، داشته باشم.
به گزارش سلامت نیوز، شهروند نوشت: در این گروه اساتید دانشگاه، كارشناسان فناوری (ITC)، كارآفرینان صنعتگر، زنان متخصص توانمندسازی خانوادهها و كودكان نابینا، كارشناس ترك اعتیاد نابینا و هنرمندان نابینا همراه من بودند. تركیبی نزدیك به تنوع طبیعی گروه نابینایان در جامعه با تأكید بر اینكه این افراد همه تحصیلكرده هستند. تلاش ما این بود که در این دیدار كوتاه با علی ربیعی به تكرار كلیشهای مشكلات متعارف جامعه نابینایان نپردازیم. با برخورد صمیمی و بیتكلف دكتر ربیعی سعی كردیم به بیان آن دسته از مشكلاتی بپردازیم كه به نظر ما «مشكلات مادر» هستند و باقی مشكلات از اینها ناشی می شوند.
نكته بسیار مهم دیگر که مورد تأكید نابینایان است، شكل ارایه خدمات به نابینایان و نه كمیت خدمات بود. به این معنا كه بسیاری از خدماتی كه به نابینایان ارایه میشود، بهگونهای ناقض كرامت و شأن افراد نابیناست. بسیار متفاوت است که یك فرد نابینا ولو مستمریبگیر برود و مستمریاش را بهطور مشخص و بهموقوع از یك بانك دریافت كند تا اینكه بخواهد برای تكتك نیازهایش برود و جلو سازمانهای حمایتی گردن كج كند. جلوه دیگری از درخواستهای نابینایان در این دیدار فرارفتن مسئولان به لایههای درونی زندگی نابینایان است. مصداق بارز این امر این است كه یك نابینا قبل از اینكه به دانشگاه برود، باید از بدو بروز نابینایی بتواند با فنون و مهارتهایی كه اداره زندگی مستقل وی را امكانپذیر میكند، آشنا شود. تمام زنان جامعه ما شاید بهطور روزمره آشپزی و از كودكانشان مراقبت كنند اما كمتر به فكر كسی می رسد كه در زندگی روزمره چگونه باید یك نابینا این امور را انجام دهد. تصور بسیاری بر این است كه زنان نابینا قادر به انجام این امور نیستند اما با آموزش مهارتهای خاص خانهداری و آشپزی به سبك نابینایان و استفاده از تجهیزات كمكزیستی برای نابینایان این امور ساده روزمره و در بسیاری موارد سخت و دشوار برای نابیناها ساده و دسترسپذیر میشوند. مثلا امروزه با وجود انواع مایكروفرها و اجاقهای برقی گویا، ترازوهای آشپزخانه گویا، وسایل خیاطی ویژه برای نابینایان و... انجام امور آشپزی و خانهداری بسیاری ساده شده است، اما متاسفانه از این لیست در تجهیزات توانبخشی سازمانهای دولتی ما خبری نیست. نابیناها تحصیلكردهترین قشر دارای معلولیت كشور هستند.
با وجود ادبیات عوام مبنی بر اینكه چشم سلطان بدن است و همینطور با وجود اینكه تحقیقات علمی مبین این است كه حدود ٧٠درصد اطلاعات از طریق بینایی حاصل میشود، نابینایان پرشمارترین تحصیلكردهها در میان افراد دارای معلولیت هستند. امروزه بیش از ٥هزار نابینای دارای مدرک دكترا و كارشناسیارشد در ایران داریم. ١٠٢ نویسنده نابینا دركشور درحال فعالیت هستند كه بین یک تا ٦٩ اثر چاپشده دارند. این گروه با وجود چالشهای بسیار بزرگ آموزشی ازجمله فقدان منابع اطلاعاتی در فرمتهای قابل دسترس نابینا (گویا، بریل و فایلهای الكترونیكی) و در سایه كمبود جدی تجهیزات و فناوریهای نوین كمكآموزشی مثل لپتاپ، دستگاههای نمایشگر بریل (این دستگاه با اتصال به رایانه تمام اطلاعات صفحه رایانه را بدون چاپ و از طریق برجستهكردن فایل زیردست نابینا قرار میدهد) توانستهاند به این میزان مدارج عالی تحصیلی دست پیدا كنند كه یك معنا بیشتر ندارد، تلاش مضاعف آنها و البته تحمل فشار روانی رقابت نابرابر.این امر وقتی چشمگیر به نظر میآید كه علیرغم این تحصیلات بالا، اشتغال بسیاری از نابینایان متناسب با تحصیلاتشان نیست و این ناشی از ضعف در سیاستگذاریهای اشتغال نابینایان است كه از رئوس درخواستهای دیداركنندگان با وزیر تعاون، كار و رفاه اجتماعی بود. نابیناها در طول سالیان قبل كمترین میزان وامهای خوداشتغالی یا وامهای حمایتی از اشتغال را دریافت كردهاند. با وجود آنكه مهمترین وسیله توانبخشی فرد نابینا عصای سفیدی است كه امكان تردد مستقل آن را فراهم میكند و نیز علیرغم وجود ١٥٠هزار نابینای مطلق و تعداد بسیار بیشتری از كمبینایانی كه آنها هم نیاز به عصای سفید دارند، هنوز عصاهای تولید داخل كشور در كارگاههای زیرپلهای و بدون استاندارد و حمایتهای ویژه صورت میپذیرد. بسیاری از تجهیزات كمكی دیگر نابینایان نیز به راحتی در داخل كشور و به وسیله خود آنها قابل تولید است؛ مثل خطكشهای مدرج بریل، متر بریل، ظروف مدرج برای مایعات و مواد غذایی برچسبهای ویژه برای نصب روی وسایل مختلف جهت تشخیص افراد نابینا كه مستلزم حمایت ویژه دولت از تولیدكنندگان این تجهیزات و كالاهاست كه تاكنون صورت نگرفته است.
عمده مشكل نابینایان ناشی از عدم درك علمی برنامهریزان امور نابینایان از تمام لایههای نیازهای این افراد و عدم سیاستگذاریهای متناسب و حتی عدم ساختار تشكیلاتی كارا برای ارایه خدمات به نابینایان است كه این خلأها فقط از طریق ورود مقام وزارت تعاون در دستگاه مادر و سیاستگذار بخش حمایت و توانمندسازی اجتماعی میسر است كه خوشبختانه وزیر تعاون با درك جنبههای مختلف مشكلات نابینایان و ضرورت هماهنگیهای میانبخشی برای حل این مشكلات وعده داد كه از طریق هماهنگی با وزرای ارشاد، آموزشوپرورش و ارتباطات، زمینه دیدار نابینایان را با این وزرا و طرح و حل مشكلات آنها در حوزههای مربوطه را فراهم كند. واقعا جای امیدواری بود كه وزیر تعاون، كار و رفاه اجتماعی درك نسبتا عمیقی از مشكلات نابینایان داشت و قول داد در حد توان برای حل مشكلات آنان گام بردارد.
مدیرعامل شبكه تشكلهای نابینایان و كمبینایان كشور
نظر شما