سلامت نیوز:براساس بررسیهای سازمان جهانی بهداشت، هشت الگوی متفاوت مصرف غذایی در دنیا تشخیص داده شده است که این الگوها را در دو دسته کشورهای ثروتمند و فقیر دستهبندی میکنند.
به گزارش سلامت نیوز، فرهیختگان نوشت: تفاوت الگوهای مصرف در کشورهای ثروتمند و فقیر عبارتند از: در کشورهای ثروتمند، مصرف گوشت 10 تا 20 برابر کشورهای فقیر است. جالب توجه است که بدانید در یک کشور در حال توسعه یا فقیر، چنین تفاوتی بین قشر مرفه و فقیر آن جامعه وجود دارد.
مصرف گوشت بین طبقه مرفه کشورهای ثروتمند 10 برابر طبقه فقیر است. مصرف تخممرغ در کشورهای ثروتمند 10 برابر کشورهای فقیر است، پس اگر در کشورهای ثروتمند توصیه میشود که در مصرف زرده تخممرغ برای کودکان احتیاط شود و افراط نشود به این دلیل است.
اگر بهعنوان کارشناس تغذیه، به شخصی توصیه میکنید که چه مقدار تخممرغ مصرف میکند، باید به این نکته توجه کرد که آیا این فرد از قشر ثروتمند جامعه است یا خیر؟ اگر از قشر ثروتمند جامعه بود، میتوانید بگویید که در مصرف تخممرغ احتیاط کند اما اگر از قشر متوسط و پایین جامعه بود توصیه شود که تخممرغ زیاد مصرف کند. مصرف لبنیات در کشورهای ثروتمند چهار برابر کشورهای فقیر است.
مصرف شکر و قندهای ساده با جذب سریع که شامل قند میوهها میشود در کشورهای ثروتمند زیاد است که حدود 24 درصد انرژی را تامین میکند.
ویژگی الگوی مصرف در کشورهای ثروتمند
ویژگی الگوی مصرف کشورهای ثروتمند، مصرف زیاد گوشتهاست بهگونهای که ۳/۲ پروتئین دریافتی مردم را پروتئینهای حیوانی تشکیل میدهند. چربیها مخصوصا چربیهای اشباع شده حیوانی، بیش از 40 درصد انرژی مردم را تشکیل میدهند.
قند و شکر یا قندهای ساده با جذب سریع که شامل قند میوههاست 24 درصد انرژی را در این کشورها تشکیل میدهد. در صورتی که توصیه میشود سهم این قندها از 15 درصد انرژی بیشتر نباشد.
مصرف کم فیبرها یا الیاف غذایی که به علت کمی مصرف غلات، حبوبات و مخصوصا سبزیها و میوهها است در این الگو قابل توجه است. کمبود مصرف فیبرهای غذایی در مردم ثروتمند میتواند بیماریهایی از قبیل یبوست و سرطان را به وجود آورد.
تاثیر الگوی مصرف بر سلامتی انسان
چاقی و افزایش وزن: برآورد میشود ۲۰ درصد از مردم این کشورها چاق هستند. براساس برخی از بررسیهایی که در ایران انجام شده، در شهرهای بزرگ 20درصد مردم چاق هستند. فشار خون یکی از معضلات مردم این کشورهاست. برآورد میشود حدود 6 درصد مردم لیپوپروتئینهای خونشان بالاست.
پوسیدگی دندانها: به علت افراط در مصرف قندهای ساده با جذب سریع، بروز (ایجاد) پوسیدگی دندانی در این کشورها بالاست. بهعنوان مثال در کشور انگلستان فقط 10 درصد کودکانی که به سن پنج سالگی میرسند دچار پوسیدگی دندانی نشدهاند، یعنی 90 درصد کودکان دچار پوسیدگی دندانی شدهاند یا در کشور فرانسه نوجوانان در سنین 15 تا 18 سال فقط سه درصدشان به پوسیدگی دندانی مبتلا نشدهاند و 97 درصد دچار درجاتی از پوسیدگی دندانی شدهاند.
در کشور ما بهداشت دندان، وضعیت خوبی ندارد و در بین 22 کشور منطقه مدیترانه شرقی، مقام بیست و یکم را دارد (قبل از کشور لبنان). وضعیت پوسیدگی دندانی در کشور ما از کشور سومالی هم بدتر است.
البته باید گفت مردم سومالی بسیار فقیر هستند و از مصرف انواع قندها محروم هستند. اما در کشور ما اینگونه نیست و انواع قندها (نوشابه، شکلات، بستنی، کاکائو و…) در دسترس قشر وسیعی از مردم قرار دارد بنابراین پوسیدگی دندانی در کشور ما وضعیت خوبی ندارد.
آنچه در گذشته به نام بیماریهای تمدن نامیده میشد به علت کمی مصرف فیبر به صورت گسترده در کشورهای ثروتمند بود. هموروئید، نقرس، بیماریهای قلبی عروقی، سنگ کیسه و صفرا که البته رابطه سرطان کولون و کمبود مصرف فیبر به اثبات رسیده و در سایر موارد هنوز به صورت فرضیه این مساله مطرح است.
ویژگی الگوی مصرف در کشورهای فقیر
رژیم غذایی یکنواخت: تنوع غذایی در تغذیه مردم این کشورها به صورت گسترده وجود ندارد یا استفاده وسیع از گروههای چهارگانه غذایی آنچنان جایگاهی ندارد و به نحو مطلوب استفاده نمیشود. بهگونهای که ماده غذایی اصلی فقط ۶۵ تا ۹۰ درصد انرژی را تامین میکند. پیامد این الگو، مصرف کم پروتئینها که عمدتا از راه پروتئینهای گیاهی تامین میشود که ارزش بیولوژیک آنها پایین است و مصرف زیاد سبزی و میوه یا فیبرهای غذایی که جنبه مثبت رژیم غذایی آنهاست، میباشد.
سوء تغذیه انرژی پروتئین بهطور گستردهای وجود دارد. یک میلیارد نفر در کره زمین از سوء تغذیه پروتئین رنج میبرند. کمبود ریزمغذیها بسیار زیاد است بهگونهای که کمخونی فقر آهن، یک میلیارد نفر را روی کره زمین رنج میدهد. کمبود ید و معضل گواتر بهطور گستردهای وجود دارد.
وضعیت الگوی مصرف در ایران
سوء تغذیه انرژی پروتئین یا کمبود انرژی در بعضی از مناطق کشور ما مخصوصا مناطق روستایی یا حاشیهنشین شهری تا ۵۰ درصد مردم ما را دربرمیگیرد.
کمبود پروتئین در ۲۰ درصد و کمبود ویتامین A در مناطق خشک گرمسیری مثل خوزستان و هرمزگان وجود دارد.
کمخونی فقر آهن بهطور گستردهای وجود دارد بهگونهای که ۵۰ درصد زنان باردار از این مشکل رنج میبرند.
کمبود ویتامینB1 به دلیل مصرف نان مشکل اجتماعی ما نیست اما کمبود ویتامین B2 به دلیل کم بودن مصرف لبنیات وجود دارد. کمبود ویتامین C نیز بهطور فصلی وجود دارد.
نظر شما