سلامت نیوز:تهران زلزله‌زده چه ظاهری دارد؟ قطعا اکثر افرادی که این متن را می‌خوانند تاکنون به این موضوع فکر کرده و یک بار از ترس به خود لرزیده‌اند. واقعیت آن است که برای ایمن‌سازی و رعایت اصول ساختمان‌سازی در این شهر امروز هم دیر است چه برسد آن را طبق معمول به فردا موکول کنیم!
به گزارش سلامت نیوز، آرمان نوشت: محمود میرلوحی، عضو کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر تهران با اشاره به لزوم توجه به اصول ساختمان‌سازی در تهران می‌گوید: «امروز به فکر تغییر اصول ساخت‌و‌ساز در تهران باشیم. فرهنگ توجه به زلزله را در میان مردم به وجود آورده و تقویت کنیم. سازه‌های مراکز درمانی و خدمات پزشکی را تقویت و شهر را برای بروز زلزله تجهیز کنیم.»
اگر شاهد زلزله‌ای به قدرت کرمانشاه در تهران باشیم، عمده مسائل‌شهری در این شهر چه خواهد بود؟
متاسفانه در سال‌های گذشته شاهد توسعه شهری افسارگسیخته‌ای در تهران بوده‌ایم و این شهر رشد جمعیتی فزاینده‌ای نیز داشته است. برای مثال در سال 56، تهران ۲.۴میلیون جمعیت داشته و در حال‌حاضر 12میلیون جمعیت دارد. وضعیت توپوگرافی تهران را در شمال شهر با کوه‌های بلندی محاصره کرده بنابراین در زمان بروز زلزله تهران تنها از دو جهت جغرافیایی باز است. معابر و خیابان‌ها نیز در برخی محلات بسیار‌باریک هستند و نزدیک به ۳.۵ هکتار بافت‌فرسوده در تهران داریم. میزان بافت فرسوده به معنای بروز‌بحران در زمان بروز حادثه است. ساختمان‌های‌تهران نیز از نظر ایمنی در ساخت‌و‌ساز در وضعیت نامطلوبی قرار دارند بنابراین بروز حوادثی مانند پلاسکو در این شهر دور از انتظار نیست زیرا به گفته کارشناسان حداقل 20 ساختمان مشابه پلاسکو در شهر وجود دارد و اغلب ساختمانهای بلندمرتبه و دارای بیش از یازده طبقه از استانداردهای لازم ساختمان‌سازی برخوردار نیستند.
بنابراین باید به بحث احتمال بروز زلزله در شهر تهران پرداخت و از هم اکنون به فکر راهکار برای حداقل کردن خطرات و خسارات ناشی از آن بود. گسل‌های متعدد در بخش‌های مختلف شهر تهران، معابر باریک و غیرقابل عبور و بافت فرسوده مساله امداد و نجات را در این شهر پررنگ می‌کند. در ژاپن زلزله‌های هشت ریشتری مدام تکرار می‌شوند، اما اصول ساخت‌و‌ساز و شهرسازی، ایمنی و آموزش‌های زلزله برای شهروندان یک فرهنگ است. خسارات زلزله فوکوشیما و تخریب نیروگاه هسته‌ای در ژاپن در اثر بروز سونامی ناشی از زلزله بود. به‌طور کلی پیش‌بینی زلزله و تدبیر مقابله با آن در ژاپن یک سنت است و مهندسی، معماری، آیین‌نامه‌های ساختمان‌سازی و استانداردهای ساخت‌و‌ساز، مصالح ساختمانی و تمام فرایند ساخت‌و‌ساز در راستای تلاش برای مقابله با پدیده زلزله است. در صورت بروز زلزله در این کشور علاوه بر وجود فرهنگ رفتار مناسب با زلزله هر کسی نقش خود را در هنگام بروز این حادثه طبیعی می‌داند و بین دستگاه‌های مسئول و امدادی تا خود شهروندان تقسیم وظیفه شده است. تهران باید به صورت خیلی جدی در زمینه آماده‌سازی برای مقابله با زلزله فعالیت کند و شهروندان احتمال بروز زلزله را به عنوان واقعیت و حادثه‌ای که هر لحظه و هر روز امکان وقوع دارد، بپذیرند.
هیچ‌نقطه‌ای از کشور از وقوع این حادثه مصون نیست، بنابراین فرهنگ ساخت‌و‌ساز، اجرای پروژه‌های ساختمانی، ایمنی ساختمان‌ها را باید ارتقا بخشیم و تجهیزات امداد و نجات و بهداشت و درمان را باید متناسب با این ضرورت استانداردسازی کنیم. گاهی کارشناسان از آمارهای نجومی کشته‌ها در اثر وقوع زلزله در تهران خبر می‌دهند و در مواردی حوادث بعد از زلزله را فاجعه بارتر از خود آن توصیف می‌کنند. اگر بازماندگان زلزله قصد خروج از شهر را داشته باشند چه باید بکنند؟ دستگاه‌های مختلف امدادی چگونه به حادثه دیدگان در شهر کمک‌رسانی کنند؟ باتوجه به تجربیات شخصی خودم از حضور در زلزله منجیل و رودبار مرحله بازگشایی معابر برای رسیدن نیروهای امدادی بسیار سخت و طاقت فرسا بود، زیرا راه قزوین – رشت و تمام تونل‌ها بسته شده بودند. در نهایت 28 ساعت پس از زلزله راه برای عبور نیروهای امدادی و کمک‌های مردمی و دولتی باز شد. اگر شرایط رودبار را با تهران شبیه‌سازی کنیم در اثر وقوع زلزله برج‌های بلند موجود در تهران که در معابر باریک ساخته شده‌اند در هنگام بروز حادثه راه را مسدود می‌کنند. برای مثال ریزش ساختمان‌پلاسکو در خیابان کم‌عرض کار امدادرسانی را سخت کرد. متاسفانه اشتباهات زیادی در زمینه ساخت‌و‌ساز در تهران مرتکب شده‌ایم و در کوچه‌های باریک به اصرار مالک و عدم توجه شهرداری ساختمان‌های‌بلند ساختیم. وجود ساختمان بلند در کوچه‌های باریک کوچه‌ها را به‌طور کامل مسدود و امدادرسانی را ناممکن می‌کند. راه‌حل، استانداردسازی ساخت‌و‌ساز معابر، مصالح و نماهای‌ساختمان‌ها در تهران است. گام بعدی آمادگی دستگاه‌های مدیریت‌بحران است. در تهران بیش از 60 سوله و مرکز مدیریت‌بحران تاسیس کرده‌ایم. اما این ساختمان‌ها از نظر نوع سازه باید مقاوم باشند تا مسئولان مدیریت‌بحران به سرعت در محل‌های حادثه حاضر شده و وضعیت را فرماندهی و مدیریت کنند.
مقاوم سازی مراکز حیاتی در زمان بروز زلزله در تهران به چه میزانی انجام شده است؟ آیا اقدامات اصولی در زمینه مقاوم سازی این مراکز انجام داده‌ایم؟
مهندسان، آرشیتکت‌ها و مهندسان ناظر باید بیمارستان‌ها را به صورت اصولی و مقاوم بسازند، زیرا بیمارستان مهم‌ترین مکان در زمان بروز زلزله است. اگر بیمارستان قادر به تحمل هفت ریشتر زلزله نباشد، ساختمان مدیریت‌بحران در اثر زلزله فرو بریزد یا ساختمان آتش‌نشانی قادر به ارائه خدمات به زلزله‌زدگان نباشد بزرگ‌ترین مشکلات را در هنگام بروز زلزله موجب می‌شوند. زمانی در کشور مهندسان حضور نداشتند و ساختمان‌ها بناسازی می‌شد. امروز کشور دارای بیشترین میزان مهندسان را دارد. در کمیسیون ماده صد شاهد تخلفات مهندس ناظر و شهرداری مناطق هستیم و ساختمانهای ناایمن ساخته می‌شود. متاسفانه تمام افراد سهل‌انگاری می‌کنند. دانشگاه باید به مهندسان آموزش دهد که در ساخت‌و‌ساز تخلف نکنند و به اعتقاد من مانند پزشکان باید قسم نامه امضا کنند. در کشور روزانه به میزان زیادی ساخت‌و‌ساز می‌شود بنابراین اهمیت کار مهندسان بسیار بالاست، زیرا سازه‌های آهنی تنها با بیل مکانیکی و لودر مکانیکی سنگین امکان جا به جایی و آواربرداری را دارند. بنابراین جنازه‌ها تا مدت‌ها زیر آنها باقی می‌مانند.
آیا تخمینی زده شده که در صورت بروز زلزله بالای هفت ریشتر در تهران چند‌درصد از ساختمان‌ها به‌طور کامل تخریب می‌شوند؟
زلزله خبر نمی‌کند. ساختمانهای تهران جز تعداد معدودی از آنها تاب زلزله بالای پنج ریشتر را ندارند و تنها تعداد اندکی تاب زلزله هفت، هشت ریشتری را دارند و تعداد آنها به میزان انگشتان دست است. بر اساس نظر کارشناسان تاب آوری ساختمان‌ها در مقابل زلزله بالای شش ریشتر بسیار کم است.
حداقل زمانی که امدادگران می‌توانند به شهروندان تهرانی امدادرسانی کنند به اعتقاد شما چه میزانی است؟
بنابر گزارش سازمان آب و فاضلاب شهر تهران که به شورا ارائه داده شبکه آب و فاضلاب در مواجهه با حوادث ایمن شده است. بنابراین در صورت بروز حادثه می‌توان به مناطق زلزله‌زده آبرسانی کنیم و آب تهران در روز اول وصل خواهد شد. تهران تولید برق ندارد و برق این شهر بر اثر خطوط انتقال تامین می‌شود، بنابراین برق‌رسانی به مناطق مختلف زمانبر خواهد بود. مساله مخابرات نیز با توجه به امکانات ارتباطی مساله مهمی نیست.
مساله اصلی امداد و نجات است که با توجه به معابر باریک و دسترسی محدود به برخی از مناطق شهری سخت خواهد شد و درمان بازماندگان به سختی صورت می‌گیرد. اگر مراکز درمانی و بهداشتی با وضعیت زلزله‌خیزی تهران منطبق نباشند ارائه خدمات بهداشت و درمانی به شهروندان دچار مشکل خواهد شد، زیرا مساحت تهران بسیار وسیع است. بنابراین سازه‌های مراکز درمانی باید احیا و حفظ شود و عیب‌یابی شوند. زلزله زودگذر، اما اثرات آن ماندگار و طولانی‌مدت است. مهم‌تر از تمام مسائل ایجاد فرهنگ امداد و نجات در میان مردم است تا آنها نسبت به زلزله حساسیت پیدا کنند. قطعا بروز زلزله در تهران سبب فوت تمام شهروندان نخواهد شد بنابراین آنها باید بیاموزند که با یکدیگر مشارکت کرده و میزان صدمات جانی را کاهش می‌دهند.
نظر شما