سلامت نیوز: شاید بسیاری از مردم علاقه داشته باشند که بدانند شیر از زمان تولید تا زمان بسته بندی و رسیدن آن به دست مشتری چه مراحلی را طی می کند ،
از این رو ضمن بازدید خبرنگار سلامت نیوز از کارخانه شیر پگاه و توضیحات چرخه تولید توسط مهندس نظری معاونت تولید شیر شرکت پگاه و صراف زاده مدیر روابط عمومی و امور بین الملل شرکت صنایع شیر ایران،تفاوت های شیر استرلیزه و پاستوریزه همچنین برخی فواید مصرف شیر را بررسی می نماییم .
معاون تولید شیر شرکت صنایع شیر ایران در این دیدار گفت:« شیرخام بعد از ورود به کارخانه به واحد آزمایشگاه شیرخام انتقال داده می شود و در این آزمایشگاه کلیه پارامترهایی که از نظر شیمیایی و میکروبی مد نظر است و استاندارد مشخص کرده تا کیفیت شیر از نظر میکروبی و شیمیایی سنجش شود ابتدا آزمایشات مقدماتی بر روی شیر انجام می گیرد و در واقع کنترل کیفی شیر صورت می گیرد و بعد از این آزمون های کیفی و تایید کیفیت شیر از نظر استاندارد شیر به واحد دریافت شیر انتقال داده می شود.»
وی در ادامه افزود:« آزمایش توتال کانت شیر،یکی از آزمایش هایی است که کیفیت شیر را بررسی کرده و برحسب بار میکروبی، کیفیت شیر سنجیده می شود و بعد از تایید به واحد دریافت شیر انتقال داده می شود و شیرها بر حسب نیاز و اینکه پارامترهای شیمیایی و میکروبی آن در چه حدی باشد برای تولید محصولات مختلف مورد استفاده قرار می گیرد.»
صراف زاده مدیر روابط عمومی و بین الملل شیر ایران در این باره گفت:«پس از تخلیه شیر از تانکرها و مخازن این تانکرها بایستی حتما به قسمت شستشوی تانکرها منتقل شود و این کار با اینکه کار بسیار کوچکی است اما بسیار اهمیت دارد چرا که دقت در محاسبات چربی و بار میکروبی در شرکت های معتبر انجام می گیرد ولی در شرکت هایی که محصولات آنها به صورت فله و سنتی عرضه می شود این مسائل چک نمی شود.»
لازم به ذکر است که با توجه به بررسیهای انجام شده تانكرهای حمل شیر نقش بسزایی را در بالا بردن بار میكروبی شیر بر عهده دارند. شستشوی تانكرها با مواد ضدعفونی كننده ( مایع صابون ـ سود ) پس از هر بار تخلیه شیر وسپس آب كشی مطلوب ضروری به نظر می رسد و در فصل تابستان در صورت شستشوی ناقص علاوه بر بالا رفتن بار میكروبی با توجه به روزنه های موجود در سطح داخلی تانكرها امكان تخم ریزی مگسها وجود دارد و این مگسها پس از مدتی به صورت كرمهای ( لارو ) سفید رنگ در سطح رویی شیر قابل مشاهده می باشند كه در صورت نگهداری لاروها در شرائط مناسب مگسهای جوان دیده می شوند همچنین لازم است جنس تانكرها از استیل دو جداره باشد .
صراف زاده در ادامه افزود: «دقتی که در مرحله ورود شیر به شرکت ها باید انجام گیرد این است که شیر با کیفیت وارد کارخانه شود و فرایند شده و سپس تبدیل به محصول گردد اما آیا این کنترل بر روی تمامی شیرهای تولیدی داخل کشور و عرضه شده به مردم انجام می شود؟
بسیاری از مردم گمان می کنند که اگر از محصولات فله ای و سنتی استفاده کنند به دلیل وجود چربی های زیاد این محصولات از کیفیت بالایی برخوردار است اما نمی دانند که این شیرها ممکن است آلوده به میکروب ها باشد و در نتیجه منجر به بروز بیماری هایی نظیر تب مالت گردد.
نکته دیگر در رابطه با شیرهای سنتی و فله ای این است که بایستی با جوشاندن طولانی از آلوده نبودن آن مطمئن شوند و با این کار اکثر میکروب های مفید درون شیر هم از بین می رود، اما در کارخانجات معتبر تولید کننده شیر، شیرخام چه صنعتی و چه سنتی به حرارت غیرمجاور دیده کلیه میکروب های مفید درون شیر باقی می مانند.»
پاستوریزه کردن شیر:
پاستوریزه کردن شیر عبارت است از گرم کردن شیر تا حدی که میکروب های بیماری زای آن کشته شود. این عمل نمی تواند کیفیت شیری را که بیش ازحد معمول آلوده شده و در حال فاسد شدن است تغییر داده آن را تبدیل به شیر سالم کند. لذا شیری را باید به دستگاه پاستوریزه برد که قبلا با رعایت نکات بهداشتی دوشیده و نگهداری شده باشد.عمل پاستوریزه کردن شیر به دو روش صورت می گیرد: 1- پاستوریزه کردن با حرارت کم تر و مدت زمان زیاد که در این روش شیر را به مدت 30 دقیقه در درجه حرارت 61 تا 65 درجه سانتی گراد گرم نگه می دارند.2- پاستوریزه کردن با حرارت زیاد و مدت زمان کم که در آن شیر را به مدت 15 ثانیه در درجه حرارت 71 تا 753 درجه سانتی گراد گرم نگه می دارند.
پس از حرارت دادن شیر آن را یکباره تا 4 درجه بالای صفر سرد کرده و در داخل ظرفی که کاملا شسته و ضد عفونی شده است می ریزند. شیر پاستوریزه را می توان به مدت 2 الی 3 روز در یخچال نگهداری کرد.
استرلیزه کردن شیر:
استرلیزه کردن شیر عبارت است از عاری کردن شیر از میکروب های بیماری زا و غیر بیماری زا به طوری که هاگ ها یا اشکال مقاوم میکروبی نیز در آن از بین رفته باشد. عمل استرلیزه کردن شیر به روش های مختلف انجام می شود که عبارتند از: 1- شیر را پس از خرد کردن چربی آن به مدت 15 الی 20 دقیقه در درجه حرارت 110 تا 115 درجه سانتی گراد قرار می دهند پس از آن بلافاصله شیر را سرد می کنند. 2- شیر را در درجه حرارت بسیار زیاد ( 135 تا 150 درجه سانتی گراد) به مدت 10 الی 15 ثانیه حرارت داده سپس سرد می کنند.
مهندس نظری در رابطه با مرحله استریل کردن شیر گفت:« در مرحله استریل کردن شیر شیر حرارت غیرمجاور می بیند و با دمای حداکثری کلیه باکتریهای پارتیژن و غیرپارتیژن از بین می روند و در عرض 2 ثانیه دمای شیر به 143 درجه سانتیگراد می رسد و خروجی هم به دمای 20 درجه می رسد.مدت نگهداری شیر استرلیزه شده چندین برابر شیر پاستوریزه شده است و این نوع شیر را می توان برای مدتی خارج از یخچال نیز نگهداری کرد.»
صراف زاده درباره پاکت های شیر استرلیزه و نحوه ماندگاری شیر درون این پاکت ها توضیح داد: « دستگاه های بسته بندی شیر استرلیزه به صورتی است که کوچکترین هوایی داخل پاکت شیر بسته بندی شده نمی شود و این پاکت ها تا سوراخ نشوند و یا له نشوند و هوا به داخل آنها راه پیدا نکنند شیر را سالم نگه می دارند .بنابراین این شیرها قدرت ماندگاری بالایی دارند و از هیچ نوع مواد افزودنی در این فرآورده لبنی استفاده نمی شود بلکه با استفاده از دما ماندگاری این شیرها بالا برده می شود. تحقیقات نشان داده است که مصرف این نوع شیرها سالم تر از مصرف شیرهای پاستوریزه است.»
چکیده ای از فواید شیر برای بدن انسان
سلامت نیوز:شاید بسیاری از مردم از خواص شیر و اینکه مصرف آن چه فوایدی برای بدن دارد آگاهی نداشته باشند اما شیر، این نوشیدنی اسرارﺁمیز یک ترکیب مغذی و کامل است .
شیر موثرترین مواد در افزایش بهره هوشی ٬ رشد استحکام استخوانها ٬ سلامت لثه ٬ دندان و شادابی و طول عمر محسوب می شود . ترکیبات عمده شیر را ﺁب ٬ پروتئین ٬ لاکتوز ٬ ویتامین ها و مواد معدنی تشکیل می دهند .
ویتامین های موجود در شیر عبارتند از : D ٬ A ٬ C ٬B12 ٬ ٬B2 است . ویتامین A از ویتامین های موجود در چربی است و کمبود این ویتامین باعث شب کوری و کاهش مقاومت بدن در برابر بیماریهای عفونی می گردد . ویتامین D از ویتامین های محلول در چربی است که در جذب و تعادل کلسیم و فسفر بدن نقش اساسی دارد و در شیر وجود دارد . ویتامین B1 در شیر ناچیز است و ١٠ تا ٦٠ درصد این ویتامین طی فرایند پاستوریزاسیون در اثر حرارت از بین می رود . کمبود این ویتامین در بدن باعث بی اشتهایی ٬ بی حوصلگی ٬ خستگی جسمی و روحی می گردد .
شیر منبع خوبی از ویتامین B2 است ٬ طوری که با مصرف ٢ لیوان شیر ٬ حدود ٥٠ درصد ویتامین B2 مورد نیاز را تامین می نماید .
ویتامین B12 یکی از اجزای ضروری در تشکیل گلبولهای قرمز خون است و خوشبختانه حرارت پاستوریزاسیون در کاهش ﺁن نقش ندارد . عوارض کمبود این ویتامین عبارتند از : کم خونی و خستگی . مصرف روزانه ٢ لیوان شیر حدود ٥٠ درصد نیاز بدن افراد بالغ به این ویتامین تامین می شود .
ویتامین C در ساخت دندان و تشکیل استخوان بندی نقش بسزایی دارد و باعث تقویت بدن در برابر بیماریهای عفونی می گردد . این ویتامین در متابولیسم اسیدهای ﺁمینه نیز موثر است .
عوارض کمبود این ویتامین عبارتند از : بی حالی ٬ عفونت لثه ٬ کم شدن مقاومت بدن در برابر بیماریهای عفونی . با مصرف ٢ لیوان شیر در روز ٬ حدود ١٦ درصد از ویتامین C مورد نیاز بدن افراد بالغ تامین می شود .
شیر و لبنیات از چاقی هم تا حدی پیشگیری می کنند . . همانطور که می دانید ٬ اکثر ﺁنها حاوی مقدار قابل ملاحظه ای کلسترول هم هستند . پس چطور است که افرادی که از این خوراکی ها می خورند کمتر چاق می شوند و حتی چربی خونشان هم بیشتر از بقیه تحت کنترل است ؟
هنوز راز این مطلب پیدا نشده ٬ حتی جالب است اگر به این نکته دقت کنیم که حذف چربی لبنیات هم تاثیری در وزن این افراد نداشته است . این مطلب نشان می دهد که اگر فرد چاق بخواهد با کم کردن چربی لبنیات مصرفی اش ٬ مقدار کالری دریافتی اش را کم کند این موضوع تاثیری در کاهش وزن او نمی کند . بنابراین بهتر است از حجم غذاهای خود کم کند تا از چربی لبنیات مصرفی اش .
نظر شما