سلامت نیوز:رئیس انجمن مراکز خدمات روانشناسی و مشاوره ایرانیان گفت: «تنهاییگرایی» در ایران یک پدیده جدید است که اگر به فرهنگ تبدیل شود پدیدهای فوقالعاده تهدیدکننده برای حیات جامعه خواهد بود.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه شفقنا،علیاکبر مرتضوی کیاسری عنوان کرد: به عنوان مثال در نظر بگیرید در دهه گذشته ۷۰میلیون جمعیت داشتیم که ۱۰درصد آنها یعنی حدود ۷میلیون نفرشان مجرد بودند.
اگر در دهه اخیر نیز ۸۰میلیون جمعیت داشته باشیم که ۱۰درصد آنها مجرد باشند (یعنی ۸ میلیون نفر) باید ببینیم که از این میزان چه تعدادشان ازدواج میکنند. شاید از ۷میلیون، ۲میلیون نفر و از ۸میلیون نفر ۱میلیون ازدواج کرده باشند.
این یعنی آینه تمامنمای شرایط متفاوت اکنون با ۱۰سال قبل، یعنی حداقل یک میلیون و ۲۰۰هزار نفر در این دهه با مقایسه دهه گذشته ازدواج نکردهاند و تنها هستند. اگر چنین مقایسهای داشته باشیم چه کسی میتواند انکار کند که تنها زیستی یک پدیده اجتماعی شده است.
سرشت انسان تمایل به تأهل دارد
وی خاطرنشان کرد: تنهازیستی یک میل نیست، از نظر روانشناسی خداوند انسان را مدنی خلق کرده است، یعنی سرشت انسان تمایل به تأهل دارد. نظام آفرینش انسان را طوری خلق کرده که دوست دارد با جمع باشد و اصطلاحا میگویند که دارای سرشت اجتماعی است. انسان از تنهایی استقبال نمیکند، بنابراین تنهازیستن خوشایند انسان نیست.
اما چرا یک جوان تنهازیستی را انتخاب میکند و بهدنبال زوجیت نمیرود.این روانشناس افزود: بهنظر میرسد جوان ناچار است که تنها زندگی کند. اگر یک مرد جوان بخواهد ازدواج کند با توجه به آنچه که امروز در جامعه جاری است، یا فاقد شغل است یا شغل مؤثر ندارد و فاقد درآمد مکفی برای اداره یک زندگی است.
بنابراین وقتی میبیند که به این مشکل پاسخگو نیست بهناچار و الزام بهرغم میل خود تنهازیستی را انتخاب میکند. کیاسری ضمن بیان اینکه تنهازیستی واقعیتی است که در حال تبدیلشدن به پدیدهای در جامعه است، در مرحله اول مشکلات اقتصادی را دلیل این امر دانست و گفت: وقتی مشکلات اقتصادی جاری شود شخصِ تنها بهدنبال یک توجیه فرهنگی و اعتقادی از نوع باور میرود، سپس رفتهرفته آن را به یک اندیشه تبدیل میکند.
نظام مجردی و تبدیلشدن آن به بحران در آینده
او تاکید کرد: نظام مجردی و تکزیستی میتواند در آینده به بحران تبدیل شود و برای شخص پیامدهایی چون افسردگی، اضطراب و ترس از آینده را بههمراه داشته باشد و همچنین اگر تعداد تنهازیستها افزایش پیدا کند در آینده تداوم نسل جامعه ما دچار تهدید جدی خواهد شد. این بحران یک واقعیت خارجی دارد و هرکس آن را انکار کند یا آگاهی ندارد یا بهدلیل اینکه میخواهد در آینده مسئولیت آن را نپذیرد انکار میکند تا پاسخگو نباشد.
دخالت والدین عاملی برای تکزیستی
رئیس انجمن مراکز خدمات روانشناسی و مشاوره ایرانیان در ادامه خاطرنشان کرد: شکلگرفتن استقلال در صورتی که منافعی را نیز در برداشته باشد فرد حاضر میشود که استقلال مشارکتی یا طرفینی داشته باشد. وقتی فرد ازدواج نمیکند استقلال خود را در داخل خانواده در معرض تهدید میبیند.
کنترل خانواده براساس فرهنگ و دخالت پدر و مادر در استقلال شخص سبب میشود که جوان تصمیم بگیرد خانواده را ترک و تنهازیستی را انتخاب کند. در استقلال مشارکتی فرد حاضر است برای یک موضوع بالاتر استقلال را تقسیم کند اما در این حالت چنین انگیزهای وجود ندارد. کیاسری گفت: تصور مزاحمت خانواده برای استقلال شخص، انگیزه و اندیشه خانههای مجردی را در ذهن دختر و پسر تشدید میکند.
تفاوت زندگی مجردی در ایران با سایر کشورها
او در پاسخ به این پرسش که تفاوت زندگی مجردی در ایران با زندگی کسانی که فرهنگ ایرانی و اسلامی ندارند چیست، گفت: در فرهنگ اسلامی، ازدواج جایگاه مقدسی دارد تا جایی که ما میگوییم مقدسترین بنیان، نظام خانواده است. اگر بنیانی به نام خانواده شکل بگیرد و طرفین براساس هوی و هوس و نه ضرورتها بخواهند از هم طلاق بگیرند و بنیان خانواده را بر هم زنند، در روایات داریم که عرش خدا به لرزه درمیآید.
این روانشناس بیان کرد: فرهنگ دینی و اسلامی برای ازدواج اعتبار قائل است. در یکی از آیات قرآن در خصوص فلسفه ازدواج آمده که زوجیت نشانه خداست. در سوره روم هفت مورد، از نشانههای خدا معرفی میشود که یکی از آنها خلق زوج است. در قرآن آمده که زن برای مرد و مرد برای زن آفریده شده و فلسفهاش این است که در کنار یکدیگر آرامش بگیرند. همچنین گفتهشده که اگر میخواهید تداوم نسل داشته باشید ضرورت دارد که ازدواج کنید. شاید چنین نگاهی را در فرهنگ غیردینی نداشته باشیم.
تنهاییگرایی، پدیدهای جدید در ایران
او افزود: به میزانی که ما بر خانواده تاکید داریم و نظاممند عمل میکنیم شاید در نظام غربی بهشکل جدی به آن اشاره نمیشود. در کشور ما تنهاییگرایی یک پدیده جدید است؛ در سایر کشورها یک فرهنگ و تقریبا تمایلی مبتنی بر انتخاب است اما در ایران براساس الزام شکل میگیرد.
این روانشناس گفت: البته شاید تنهازیستی در سایر کشورها نیز در آغاز بهدلیل مشکلات عدم امکان اداره شکل گرفته اما کمکم به فرهنگ تبدیل شده؛ این آژیر خطر برای ما هم به صدا درمیآید که اگرچه امروز از روی ناچاری بهتنهایی روی میآوریم اما اگر به فرهنگ تبدیل شود پدیدهای فوقالعاده تهدیدکننده برای حیات جامعه خواهد بود.
تنهازیستی مذموم است
وی ضمن بیان اینکه مدرنیسم در تأسیس این پدیده نقش ندارد ولی در تشدید آن موثر است اظهار داشت: تنهازیستی پدیدهای است که نه میتوانیم بگوییم خوب است نه میتوانیم بگوییم بد است اما رویکرد واقعی قضیه به زیان و ضرر است. ما نمیتوانیم هر تنهازیستی را فرد خطرناکی تلقی کنیم یا بگوییم بیتمایل به ازدواج است. در مجموع تنهازیست مذموم نیست بلکه تنهازیستی مذموم است. بسیاری از افراد بهخاطر گرفتاریها نمیتوانند تنهازیست نباشند.
نقش خانوادهها و حاکمیت
این روانشناس برای جلوگیری از رواج پدیده تنهازیستی خاطرنشان کرد: خانواده و حاکمیت باید برای جوانها فکری کند. مسئولان نظام در مقابل این موضوع مسئولیت دارند. خانوادهها فرزندان را برای دستیابی به استقلال کمک و راهنمایی کنند، اگر هم به شغل یا تحصیل مناسب دسترسی پیدا نکردند از ملامتها، سرزنشها و اهانتها خودداری کنند؛ فضا را برای زیست جوان مطلوب سازند تا از خانه آواره نشود، به تعبیری با درد تنهاییشان همراهی کنند تا به درد سختتری به نام تنهایی کاملتر گرفتار نشوند.
مسئولان دغدغه تنهازیستی جوانان را ندارند
او در پایان گفت: مسئولان نیز برای این دست از مسائل دغدغه داشته باشند و فکری کنند البته من معتقدم که مسئولان برای این قضیه دغدغه چندانی ندارند. اگر بخواهند برای ازدواج آنها را حمایت کنند پدرشان را درمیآورند تا یک وام ۲۰ میلیونی برای یک جهیزیه ۱۰۰میلیونی به آنها بدهند.
زوجین فرزندشان به دنیا آمده، تازه وام ازدواجشان را میگیرند. این نوع رفتارها و حمایت کردنها حکایت از این دارد که دغدغه چندانی وجود ندارد یا هنوز در اولویت توجه برای مسئولان قرار نگرفته است.
نظر شما