دولت تاکنون برای اجرای طرح‌های اقتصادی خود مانند حذف یارانه ثروتمندان یا پرداخت کمک‌های حمایتی با یک معضل بزرگ مواجه بود و آن نداشتن بانک اطلاعاتی دقیق از وضع اقتصادی خانوارها بود . حالا وزارت کار و مرکز آمار ایران برای تهیه این بانک اطلاعاتی دست به کار شده‌اند.

ابزاری برای رسیدن کمک های حمایتی دولت به نیازمندان واقعی

سلامت نیوز: شناسنامه‌های اقتصادی وضعیت اقتصادی خانواده‌های ایرانی به تفکیک است که در اختیار نهادهای مختلف قرار می‌گیرد.

به گزارش سلامت نیوز دولت تاکنون برای اجرای طرح‌های اقتصادی خود مانند حذف یارانه ثروتمندان یا پرداخت کمک‌های حمایتی با یک معضل بزرگ مواجه بود  و آن نداشتن بانک اطلاعاتی دقیق از وضع اقتصادی خانوارها بود . حالا وزارت کار و مرکز آمار ایران برای تهیه این بانک اطلاعاتی دست به کار شده‌اند.

تجمیع این اطلاعات می تواند تصویری واضح تر از شناسنامه اقتصادی و اجتماعی هر شهروند بدهد. شناسنامه ای که لازمه هر ملت و دولتی در قرن ۲۱ است.

پایگاه اطلاعات رفاه ایرانیان اهمیت ویژه ای دارد. ضرورتی که قانون آن در سال ۱۳۸۳ وزارت تعاون،کار و رفاه اجتماعی را موظف به ایجاد یک پایگاه اطلاعات رفاه کرد. اولین اقدام گسترده و عملی از سال ۱۳۹۲ به نام پایگاه اطلاعاتی رفاه ایرانیان صورت گرفت.

احمد میدری، معاون رفاه کار درباره  این ابزار اطلاعاتی گفت : «مسأله‌ای که در این معاونت مطرح شده و به جریان افتاده، ایجاد «شناسنامه اقتصادی» برای تمامی خانوارهاست. منفعت شناسنامه اقتصادی، بسته معیشتی نیست بلکه مثل شناسنامه شرط ورود به دنیای مدرن و مطلوب آینده است و این موضوع به دانشگاهیان برای ارایه بهترین طرح‌ها ارایه شده است.

او همچنین تاکید کرده : «در این طرح باید فقرا را به خوبی شناسایی کنیم. امسال یارانه و بسته معیشتی ۷۰‌هزار‌میلیارد تومانی به همه مردم داده شد که اشتباه است، درحالی ‌که کشورهای دیگر این مبلغ را به ۳۰‌درصد کشور اعمال می‌کنند اما ما نتوانستیم خوشه‌بندی کنیم.

میدری با بیان اینکه : «زمانی که داده‌ها بررسی شد، متوجه شدیم ۴۹‌درصد خانوارهای ایران خودرو ندارند. » خاطر نشان کرد :« افرادی که فقیر هستند، نیاز به توجه دارند و آمارها تکان‌دهنده است و باید به اقشار ضعیف‌تر توجه کرد که این موضوع نیاز به همکاری بین دستگاه‌ها دارد.»

همینجاست که جای خالی و ضرورت وجود یک پایگاه اطلاعاتی قوی از مشخصات اجتماعی و اقتصادی شهروندان احساس میشود.

براساس توضیحات مرکز آمار ایران ، آمار دقیق از وضع اقتصادی خانوار تهیه شده و براساس آن میزان درآمد خانوار، وضع اشتغال اعضای خانواده، وضع مالکیت یا اجاره مسکن، برخورداری از خودرو، تسهیلات بانکی و... خانواده گردآوری شده است.

البته برای این اطلاعات اسناد و مدارک لازم هم وجود داشته باشد و صرفا به خوداظهاری افراد محدود نیست.

مرکز آمار تأکید کرده که این اطلاعات از طریق شبکه بانکی، ثبت‌احوال و اسناد، آموزش‌وپرورش، وزارت کار و... مورد راستی‌آزمایی قرار می‌گیرد.

و امروز پس از سالها  تلاش پایگاه اطلاعاتی رفاه توانسته با ایجاد رابطه ای دو طرفه ۶۲ پایگاه اطلاعاتی از ۲۶ دستگاه دولتی را به یکدیگر متصل کند که این خود قدمی بزرگ در ایجاد همانگی میان دستگاه های دولتی است.

در همه دولت‌ها ارائه هر خدمت حمایتی معمولا منوط به شرایطی است. نظام اطلاعاتی دولت باید قادر باشد استطاعت و استحقاق فرد متقاضی خدمات حمایتی را مورد بررسی قرار دهد. مانند :

  1. تقاضا برای دفترچه درمان رایگان
  2. تحت پوشش قرارگرفتن در نهادهای حمایتی
  3. تسهیلات ارزان قیمت خود اشتغالی
  4. استفاده از مزایای سالمندی
  5. بیمه بیکاری

 اینها مواردی از خدمات حمایتی هستند که برای جلوگیری از سوءاستفاده‌های احتمالی باید استحقاق فرد، مورد بررسی قرار گیرد. اما تاکنون بررسی دقیق و جامعی در اینباره وجود نداشته و خلا وجود یک بانک اطلاعاتی قوی و منسجم موانع حمایتی دولت به مردم را دوچندان میکرد.

پایگاه اطلاعات رفاه ایرانیان از "آزمون وسع" برای این منظور بهره می‌جوید. خروجی این آزمون دهکبندی و صدکبندی (رتبه‌بندی رفاهی) خانوارهای ایرانی است. تاکنون با استفاده از داده‌های پایگاه اطلاعات رفاه ایرانیان چند آزمون وسع بر اساس پارامترهای مختلف توسط کارشناسان این حوزه طراحی و بر روی داده‌های پایگاه اطلاعات رفاه ایرانیان اعمال شده‌است.

در ادامه کمیت‌های موردنیاز و چگونگی تشکیل آن‌ها برای آخرین آزمون وسع پیاده‌سازی شده بیان و مدل ساخته‌شده ارائه می‌شود.

کمیت‌های مورد نیاز برای محاسبه‌ی شاخص وسع به دو دسته تقسیم می‌شوند:

الف) کمیت‌های اولیه: کمیت‌هایی که به طور خام و بدون تغییر استفاده می‌شوند. از جمله این کمیت‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره نمود.

  1. بُعد خانوار
  2. جنسیت سرپرست خانوار
  3. تعداد خودرو
  4. مجموع ارزش خودرو
  5. تعداد ملک اظهاری
  6. تعداد سفرهای خارجی

  ب) کمیت‌های ترکیبی: این دسته از کمیت‌ها، کمیت‌هایی هستند که با استفاده از چند کمیت دیگر ساخته می‌شوند. از جمله این کمیت‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره نمود.

  1. پزشک بودن
  2. مدیر دولتی ­بودن
  3. شاغل­ بودن که شامل دستمزد تامین اجتماعی، پزشک، مدیر دولتی، وکیل، هیئت علمی، کارفرما حقیقی، کارفرما حقوقی، صرافی، شاغل، دولتی، کارمند و اصناف می‌­باشد.
  4. سن سرپرست که به برچسب‌هایی نظیر سرپرست جوان (کمتر از 25 سال)، سرپرست میان‌سال (بین 25 تا 54 سال)، و  سرپرست سالمند (بیش از 54 سال) نگاشت شده­‌است.
  5. میانگین سن خانوار که به برچسب‌هایی نظیر خانوار جوان (کمتر از 29 سال)، خانوار میان‌سال (بین 29 تا 46 سال) و خانوار سالمند (بیش از 46 سال) نگاشت شده­‌است.
  6. تعداد افراد در سن کار
  7. بُعد وزن‌دار خانوار :تفکیک وزنی خانوارها بر اساس افراد خانوار در بخش‌های کودک (زیر 11 سال)- نوجوان (بین 11 تا 17 سال)- بزرگسال (بیش از 17 سال)
  8. استان و منطقه‌ی محل زندگی
  9. میانه ارزش مسکن

 

در نهایت ذکر این نکته ضروریست که شناسایی هویت افراد در جوامع مدرن یک نیاز حیاتی برای هر حکومت است و این امر با تجمیع اطلاعات و ایجاد پایگاه‌های داده امکان‌پذیر‌ است. هدفی که پایگاه اطلاعات رفاه ایرانیان در طول عمر ۵ ساله خود به دنبال تحقق آن بوده‌ است.

 

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha