سلامت نیوز:لیلا آژیر، مدیركل امور بانوان و خانواده استانداری كردستان برخلاف بسیاری از اظهارنظرها معتقد است كه طی سال‌های اخیر حضور زنان در عرصه‌های مختلف و تصدی پست‌های مدیریتی استانی، به هیچ عنوان با سال‌های گذشته قابل مقایسه نیست.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه اعتماد ،او بر این باور است كه امروز هیچ مانعی برای حضور زنان در پست‌های مدیریتی وجود ندارد و بستر‌های لازم برای انجام انواع فعالیت‌های فرهنگی، اجتماعی، علمی، اقتصادی و... مهیاست. او كه خود دانش‌آموخته مدیریت آموزشی است، آینده روشنی را برای زنان استانش ترسیم می‌كند و معتقد است كه اگر سیاست‌های كلان كشور نگاه ویژه‌تری به این استان و به خصوص اشتغال داشته باشد، بسیاری از مشكلات معیشتی و اقتصادی زنان این خطه حل خواهد شد.
استان كردستان از آن دست استان‌هایی است كه در حوزه زنان با چالش‌های متعددی مواجه است. در عین حال فعالان حوزه زنان معتقدند كه استانداری در مورد شناسایی و هدایت زنان در كردستان فعالیت چشمگیری را نداشته است. آنها بر این باورند كه كردستان حتی از سیستان و بلوچستان كه بیش از 70 مدیر و بخشدار و فرماندار و مدیركل زن دارد هم عقب‌تر است و زنان در بخش‌های مختلف استانی حضور كمرنگ‌تری دارند. واقعا چرا این‌گونه است؟ آیا مسائل فرهنگی و اجتماعی در این مورد دخیل هستند یا سیاست‌های استانی؟
من نمی‌دانم این آماری كه به آن استناد می‌كنید از كجا آمده است؟ ولی همین قدر می‌دانم كه اصلا اطلاعاتی كه در مورد حضور زنان در فعالیت‌های مختلف در كردستان دارید، درست نیست! البته من فی‌البداهه آمار دقیقی از تعداد مدیران استان ندارم، ولی می‌دانم كه سه بخشدار شهرستان‌های بیجار، سقز و بانه، ریاست چند دانشگاه در شهرستان‌های استان یا پست‌های مدیریتی در كانون پرورش فكری كودكان و نوجوانان، بخش‌های محیط‌زیست و اجتماعی استانداری و همچنین بسیاری از پست‌های مدیریتی دیگر استان در دست زنان است. این رویه البته از چندین سال قبل آغاز شده است، به گونه‌ای كه تعداد انتصاب مدیران زن در دولت یازدهم بیشتر از دولت دهم و در دولت دوازدهم بسیار بیشتر از دولت یازدهم بوده است. كما اینكه در مورد انتخابات پیش‌رو هم شاهدیم كه زنان حضور پررنگی به عنوان كاندیدای مجلس دارند.
اما آمار چیز دیگری را نشان می‌دهد، مثلا بررسی كاندیداها و اعضای شوراهای كردستان نشان می‌دهد كه از دوره سوم تا دوره پنجم، در هر دوره تعداد اعضا كمتر و كمتر شده است. مثلا در دوره سوم 25 زن برای عضویت در شوراها اعلام آمادگی كرده بودند، ولی در دوره پنجم فكر می‌كنم فقط یكی، دو زن در شوراها انتخاب شده‌اند.
این مساله ابعاد مختلفی دارد و به عوامل گوناگونی مرتبط است. مسائل خانوادگی، مذهبی، اجتماعی، فرهنگی و... استان، همه و همه در این موضوع دخیل بوده و هستند. با این حال معتقدم كه امروز وضعیت حضور زنان در انتخابات این دوره بسیار بهتر بوده است، گرچه خیلی از آنها تایید صلاحیت نشده‌اند!
همان‌طور كه گفتید بخش اعظم این محرومیت‌ها به عوامل اجتماعی و فرهنگی جامعه برمی‌گردد. عواملی كه باعث می‌شود تا زنان نتوانند ساختار و فضای سنگین و سخت و نامناسب جامعه استانی‌شان را بشكنند و در عوض مجبور می‌شوند برای تامین معیشت خود و خانواده‌های‌شان روی به مشاغلی مانند كولبری آورند. فكر نمی‌كنید باید گام‌های موثری برای ساختارشكنی در مورد حضور زنان در عرصه‌های مختلف و فعالیت آنها در استان كردستان برداشته شود تا وضعیت كنونی تا حدی بهبود پیدا كند؟
اولا در كمال احترام باید عرض كنم كه با شما در مورد كمرنگ بودن نقش زنان در توسعه كردستان و انجام فعالیت‌های مختلف موافق نیستم، چون در عمل همان‌طور كه گفتم، امروز زنان استان من؛ در عرصه‌های مختلفی مانند عرصه‌های علمی، ورزشی، مدیریتی و زیست محیطی بسیار بیشتر از آنچه تصور كنید، فعال هستند. اما بعضا شهروندان سایر استان‌ها به خاطر ذهنیتی كه دارند، فكر می‌كنند كه وضعیت فعالیت زنان همچنان مانند گذشته است در حالی كه اصلا این‌گونه نیست! بله هر استانی بالاخره با یك‌سری از مسائل و مشكلات خاص خود مواجه است.
یكی موضوع اعتیاد در آن شاخص است و یكی دیگر طلاق در آن رشد روزافزونی دارد. استان كردستان هم از این قاعده مستثنی نیست. ولی این دلیل نمی‌شود كه بخواهیم بگوییم كردستان در تمام آسیب‌های موجود سرآمد است! ثانیا در مورد این ساختارشكنی كه مدنظر شماست، معتقدم كه باید گامی اساسی برای كل جامعه زنان برداشته شود نه فقط برای زنان كردستانی.
من فكر می‌كنم با اقداماتی مانند تشكیل وزارتخانه زنان و خانواده یا پارلمان زنان بسیاری از چالش‌های پیش روی زنان در اقصی نقاط كشور حل خواهد شد، چون در آن صورت ما یك وزیر زن خواهیم داشت كه می‌تواند «عملا» برای بهبود وضعیت زنان تلاش كند. ضمن آنكه جامعه زنان، از مجلس انتظار دارد در مورد قوانین مرتبط با فعالیت‌های زنان (به خصوص در موارد حقوقی و فقهی)، بازنگری بنیادینی را انجام دهد. تصور می‌كنم اگر این دو گام مهم محقق شود، می‌تواند روی مشاركت و بالا بردن انگیزه زنان برای حضورشان در عرصه‌های مختلف، تاثیر بسزایی داشته باشد.
یعنی شما برخلاف تمامی گزارش‌هایی كه ما در رسانه‌ها می‌بینیم، معتقدید كه بستر برای فعالیت زنان در استان‌تان فراهم است؟
بله، چراكه نه، واقعا الان هیچ عزمی برای عدم حضور زنان در پست‌های مدیریتی وجود ندارد. یعنی این اراده واقعا وجود دارد. اینكه فرماندار و مدیركل زن داشته باشیم. منتها اگر در برخی پست‌ها زنان را نمی‌بینیم، به دلیل آن است كه شاید در عرصه‌های مدیریتی شرایط احراز آنها فراهم نبوده است. اتفاقا دیدگاه استاندار كردستان این است كه در صورت امكان حتما فرماندار زن داشته باشیم. ولی خب شاید دلایل دیگری وجود داشته كه به ضوابط دست و پاگیر اداری مرتبط باشد.
ولی حتی اگر در حوزه مدیریتی زنان چندان مشكلی برای فعالیت نداشته باشند، باز هم در عرصه‌های فرهنگی و اجتماعی زنان چندان فرصتی برای عرض اندام در فعالیت‌های استانی را ندارند! یعنی ساختار فرهنگی استان به نظر نمی‌رسد این اجازه را به آنها بدهد.
باز هم مجبورم با شما مخالفت كنم، چون در عمل از لحاظ فرهنگی و اجتماعی نیز بستر فعالیت برای حضور زنان كاملا در استان مهیاست. دلیل آن هم، حضور چشمگیر زنان در ثمن‌های مختلف، در حوزه آسیب‌های اجتماعی، شاعران، نویسندگان، مهندسان، پزشكان و... است كه واقعا با سال‌های نه‌چندان دور گذشته قابل مقایسه نیست!
پس با این حساب شما معتقدید كه زنان نقش موثری را در توسعه استان داشته‌اند؟
«داشته‌اند» درست نیست، باید بگویید «دارند» و «خواهند» داشت. رویه‌ای كه به نظرم روز به روز و سال به سال بهتر و بهتر می‌شود. وقتی كه ما در دولت اول «امید» بحث «مطالبه‌گری» را مطرح می‌كردیم شاید خیلی‌ها معنی اصرار ما را نمی‌فهمیدند.
ولی ما از همان زمان به دنبال آن بودیم كه زنان باید حقوق بحق‌شان را، خودشان مطالبه كنند. نتیجه این پافشاری‌ها نیز وضعیت كنونی است كه زنان حضور پررنگی در بخش‌های مختلف استان دارند. شاید اگر 10 سال قبل می‌خواستند مدیری را برای سازمانی انتخاب كنند، اصلا خانمی برای این پست معرفی نمی‌شد ولی امروز زنان با حضور فعالی كه در عرصه‌های مختلف داشته و دارند، به نوعی رزومه خوبی از خود به نمایش گذاشته‌اند.
این نتیجه همان مطالبه‌گری است. به خصوص از زمانی كه شورای عالی اداری با پیگیری‌های خانم ابتكار مصوبه الزام سازمان‌ها به انتصاب مدیران زن را تصویب كرد و قرار شد حداقل 30 درصد پست‌های مدیریتی به زنان اختصاص پیدا كند، كاملا وضعیت تغییر كرده است. به نظرم ما رویه خوبی را پیش‌رو گرفته‌ایم و ریل‌گذاری مناسبی در این زمینه صورت گرفته است. شاید روند حركت كمی كند بوده باشد، ولی بی‌شك درست بوده و باعث شده تا مطالبه‌گری، سقف شیشه‌ای ساختارهای كهنه و قدیمی را در هم بشكند.
فكر می‌كنم در طول سال‌های اخیر آمار فارغ‌التحصیلان زن استان هم افزایش داشته است، درست است؟
بله، به‌طور كلی استان كردستان در طول سال‌های اخیر به یكی از قطب‌های تامین نیروی تحصیلكرده در كل كشور بدل شده و در این بین آمار فارغ‌التحصیلان زن دانشگاه‌ها نیز رشد ملموسی را داشته است. ضمن آنكه ما در مورد دختران تارك تحصیل نیز با كمك آموزش و پرورش گام‌های واقعا موثری را برداشته‌ایم و امروز به لطف همین اقدامات می‌توانیم، مدعی باشیم كه استان كردستان در این زمینه نه فقط در زمره استان‌های وضعیت «قرمز» كشور قرار ندارد كه حتی جزو استان‌های «رتبه‌دار» هم نیستیم. اما متاسفانه به خاطر یك‌سری مسائل در حوزه زنان و اقتصاد و معیشت و اشتغال آنها با مشكلاتی روبه‌رو هستیم كه اجازه نمی‌دهد از پتانسیل زنان فارغ‌التحصیل در خود استان به خوبی استفاده شود.
منظورتان چه جور مسائلی است؟ «جو» فرهنگی و «فضای» حاكم بر استان را می‌گویید؟
نه، منظورم كمبود فرصت‌های شغلی در استان است. البته این یك مساله كشوری است ولی در استان كردستان این موضوع بیشتر نمایان است، به خصوص در مورد اشتغال زنان، این موضوع به یكی از مطالبات جدی بانوان استان بدل شده است كه امیدواریم فكری برای آن بشود.
پس با تمام این تفاصیل، فكر می‌كنم آینده حضور زنان در فعالیت‌های مختلف استانی را روشن ببینید.
دقیقا، همان‌طور كه گفتم امروز حضور زنان در عرصه‌های مختلف اصلا با سال‌های گذشته قابل مقایسه نیست و مطمئن هستم با مطالبه‌گری كه در بین جامعه زنان به وجود آمده، در آینده‌ای نزدیك اخبار بسیار خوبی از حضور بسیار پررنگ‌تر زنان در پست‌های مدیریتی، فعالیت‌های فرهنگی و... و نقشی كه در توسعه استان كردستان دارند، خواهید شنید.
فكر می‌كنم با اقداماتی مانند تشكیل وزارتخانه زنان و خانواده یا پارلمان زنان بسیاری از چالش‌های پیش روی زنان در اقصی نقاط كشور حل خواهد شد، چون در آن صورت ما یك وزیر زن خواهیم داشت كه می‌تواند «عملا» برای بهبود وضعیت زنان تلاش كند. ضمن آنكه جامعه زنان، از مجلس انتظار دارد در مورد قوانین مرتبط با فعالیت‌های زنان (به‌خصوص در موارد حقوقی و فقهی)، بازنگری بنیادینی را انجام دهد.
نظر شما