سلامت نیوز:رسانه‌های آزاد در حوزه سلامت برای انتقال اخبار صحیح، با توجه به دامنه گسترده افرادی که با آن مواجه هستند، یعنی تقریبا تمام جامعه، به‌ویژه در شرایط وقوع بحران‌ها اهمیت دارد.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه همدلی ، ضرورت وجود اعتماد میان رسانه‌ها و مخاطب‌های خودشان در این بین بر کسی پوشیده نیست، وابستگی‌های رسانه‌ای سبب شده گروهی از آنها بدون توجه به جایگاه و اهمیت‌شان دائم در زمین بازی سیاستمدارانی که نیامده می‌روند بازی کنند و رسالت خود را به فراموشی بسپارند. وابستگی و عدم استفاده رسانه‌ها از ظرفیت کارشناسی در حوزه سلامت سبب‌ساز بی‌توجهی آنها به شیوع کروناویروس شد در حالی که مسئله مهمی در مقابل آنها قرار داشت.
هر روز حدود ساعت دو بعدازظهر کیانوش جهانپور، سخنگوی وزارت بهداشت و ستاد ملی مبارزه با کرونا پشت تریبون می‌آید و از تعداد مبتلایان جدید به کروناویروس و آمار فوتی‌ها و البته تعداد بهبود یافته‌ها گزارش می‌دهد. بلافاصله بعد از آمار و اطلاعات داده شده و انتشار آن در خروجی خبرگزاری‌ها، صحبت‌های ضد و نقیضی از آمار و اطلاعات وزارت بهداشت شنیده می‌شود، در این بین برخی از رسانه‌ها آمارهایی می‌دهند که گاهی بسیار متفاوت‌تر از چیزی است که رسانه رسمی کشور اعلام می‌کند.بنابراین حوزه بهداشت و رسانه‌هایی که می‌خواهند در این حوزه کار کنند کار دشواری دارند چراکه آنها باید پاسخ‌های قانع کننده برای مردم داشته باشند و بخش زیادی از این اقناع عمومی متوجه اعتماد عمومی به رسانه است.
حال در شرایطی که هجمه یک بیماری دارد خودنمایی می‌کند رسانه باید بتواند قبل، حین و بعد از آن نقش مثبت خود را چه در پرسشگری و چه در انعکاس واقعیت بازی کند.
یکی از وجوه اعتماد به رسانه، آزاد بودن آن است
در همین رابطه پیام روشنفکر در گفتوگویی با خبرآنلاین بیان کرد:«یکی از مشکلاتی که ما در حوزه مدیریت اطلاعات سلامت داریم این است که ساختار نظام سلامت ما خیلی از متخصصین حوزه ارتباطات در مدیریت اطلاعات استفاده نمی‌کند.
این موارد بارها مورد نقد صاحبنظران این حوزه قرار گرفته است و این‌ها از جمله موانعی است که در شرایط بحرانی بیشتر خودش را نشان می‌دهد.»استادیار سلامت و رفاه اجتماعی در دانشگاه بهزیستی، با بیان اهمیت اعتماد در شرایط بحرانی معتقد است:«اعتمادی که مردم به نهاد سلامت دارند، در چند دهه گذشته به شدت تضعیف شده است.
بنابراین وقتی بحرانی رخ می‌دهد، سرمایه اجتماعی زیادی در دست ما نیست که بخواهیم از آن استفاده کنیم و این به آن معناست که ما اعتماد بین مردم و حاکمیت را دائما تضعیف کرده‌ایم. به طور مثال نزدیک‌ترین اتفاقی که به این بی‌اعتمادی بیشتر دامن زد و اخیرا هم رخ داد ماجرای هواپیمای اوکراینی یا ماجرای گرانی بنزین بود که نوع اطلاع‌رسانی و نوع مواجهه با این موضوع باعث بی‌اعتمادی شدیدی شد، نکته اصلی و اساسی که وجود دارد این است که یکی از وجوه اعتماد به رسانه، آزاد بودن آن است.»اما در این بین برخی از کارشناس‌ها به نحوه اطلاع رسانی رسانه‌ها هم نقد دارند.
مهدی اسفندیار کارشناس حوزه بهداشت عنوان می‌کند:«من مطلعم که با توجه به اینکه بحران کرونا، شرایط خاص امنیتی برای کشور ایجاد کرده است، قطعا توجه امنیتی هم به رسانه‌ها می‌شود، اما معتقدم که اساسا رسانه‌های ما در بخش سلامت اصلا حرفه‌ای کار نکردند، شما اگر به رسانه‌های مجازی و کتبی حوزه سلامت نگاه کنید متوجه خواهید شد گزارش‌های بسیار اندکی در این مورد وجود دارد، یعنی کسی نیست که از مسئولین کشور بپرسد که از نوشتن پروتکل‌های درمانی بیماران کرونایی تا تامین مایحتاج و امکانات آن چه تمهیداتی برای شرایط ورود کرونا اندیشیده‌اید؟!»اسفندیار ادامه می‌دهد:
«واقعیت این است که به جز یکی دو رسانه تخصصی حوزه سلامت بقیه اصلا هیچ تناسبی با فعالیت حرفه‌ای ندارند و البته که باید عرض کنم که امنیت ناپایدار شغلی و وضعیت اقتصادی رسانه‌ها و وابستگی آنها به کمک‌های مستقیم و غیرمستقیم دولت و ... عملا اجازه کار حرفه‌ای را از رسانه‌ها گرفته است، خبرنگاران هم با حقوق‌های اندک و امنیت شغلی پایین طبیعتا نمی‌توانند آنطور که شایسته و بایسته هست خود را درگیر مسائل کنند.»
این کارشناس حوزه بهداشت می‌گوید:«ما نتوانستیم با تزریق اطلاعات و مباحث فنی در تصمیم‌گیری‌های کلان نقش‌آفرینی لازم را داشته باشیم، نگاهی به کتاب‌های مهم دنیا، نظیر ضرورت تاب‌آوری، نوشته «پت کانانتی» یا تعارض منافع و آینده پزشکی رادوین، نشان می‌دهد که رسانه‌ها نقش اساسی در ایجاد تحولات و تصمیم‌گیری‌های کلان داشته‌اند، اما متاسفانه رسانه‌های مهم ما در بزنگاه‌های سلامت، نظیر اجرای طرح تحول، اصلاً موفق عمل نکردند،
صدا و سیما که به شکل اولی، بدتر عمل کرد و اصلاً مجال بحث‌های تخصصی را نداد و وقتی طرح کاملا زمین نشست و برخی اصطکاک‌ها روی داد، تازه برخی نقدها شکل گرفت، شما توجه کنید برخی حواشی بی‌ارزش پیرامون وزیر اسبق بهداشت مثل ماجرای خودت بمال، بیشتر از عملکرد وزیر بهداشت مورد توجه رسانه‌ها قرار گرفت؟!»
عدم برخورداری رسانه در حوزه سلامت از توان کارشناسی
وی بیان می‌کند:«الان هم، همین مصیبت را داریم می‌بینیم، وزرای مملکت به جای پاسخگویی به رسانه‌های مستقل و تخصصی هرکدام تیم رسانه‌ای برای خودشان دارند که از ریزه‌خواران تا متنعمان را شامل می‌شود.
البته معتقدم اصلا رسانه‌های ما هم نمره‌ای بالاتر از مسئولین ما در بحران کرونا نمی‌گیرند و آنها هم در یکم اسفند با خبر فوت دو شهروند وارد فضای کرونایی شدند، در حالی‌که کرونا داشت در دنیا پیش می‌تاخت، من فقط می‌توانم به معدود رسانه‌هایی که از یکم بهمن گزارش‌ها و هشدارهایی با عنوان کرونا داشته‌اند، نمره قبولی بدهم، بقیه یا خاموش بودند یا یکی دو گزارش داشته‌اند و خبری از مطالبه‌گری و پرسشگری نبود.»این کارشناس حوزه سلامت اظهار می‌کند:
«معتقدم به شدت توان کارشناسی اداره کشور در ده سال اخیر افت کرده است که حوزه سلامت و برخورد رسانه‌ای با این حوزه از ماجرا جدا نیست و این مسئله علاوه بر مشکلاتی که برای مردم و کشور پیش آورده، برای حاکمیت نیز هزینه‌های سنگینی داشته، به نظرم کرونا به خوبی ثابت کرد که چقدر غفلت دردسرساز شده، هیچ کس را در میان مسئولان کشور ندیدم که به ذهنش خطور کند و بیان کند که یکی از تبعات کرونا مفت شدن نفت است؟!»
اسفندیار در پایان به «همدلی» می‌گوید:«به هرحال واقعیت این است که معتقدم در شرایط کنونی که ضعف شدید کارشناسی امور را شاهد هستیم، اگر رسانه‌ها به‌دور از هیجانات سیاسی و سوگیری، مباحث تخصصی را پیش ببرند، قطعا می‌توانند جلوی بسیاری از انحرافات و سوءمدیریت‌ها را بگیرند، شما تصور کنید که در همان زمان زمزمه اجرای طرح تحول سلامت، کل رسانه‌های تخصصی یقه مسئولین وزارت بهداشت را بابت استقرار پرونده الکترونیک سلامت می‌گرفتند، من شک ندارم که مجریان طرح متوجه مسئولیت‌های خود در سیاست‌های کلان می‌شدند،
الان هم واقعیت این است که ما هنوز تمرکزمان در این بحران روی حواشی کرونا است و هنوز بحث‌ها و نقدهای کارشناسی اساسی در رسانه ملی و خبرگزاری‌های رسمی نداریم، راستش من هیچ مصلحتی را هم نمی‌بینم جز اینکه بگویم، همیشه رسانه پایش به سیاست زنجیر بوده و مصلحت‌های عجیبی را که جز زیان ارمغانی نداشته است پیروی کرده، متاسفانه رسانه‌های رسمی خیلی دیر سراغ صاحبنظران می‌روند و البته هزینه آن را هم خودشان و هم کشور می‌پردازد.»
نظر شما