سلامت نیوز :تحادیه تولید‌كنندگان مخمر اعلام كرده كه تنها یك چهارم نان‌های سنتی كشور با خمیرمایه تخمیر می‌شود و تولید‌كنندگان، مابقی خمیر مایه تولیدی خود را به افغانستان صادر می‌كنند.


مدیر كل سابق دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت می‌گوید: «در برخی نانوایی‌ها به‌جای خمیر مایه از قرص آسپرین استفاده می‌كنند. همچنین نانوایی‌ها از جوش شیرین در تهیه خمیر نان استفاده می‌كنند كه با آزمایش‌های وزارت بهداشت میزان آن مشخص نمی‌شود.»

"ربابه شیخ‌الاسلام"، دكترای تغذیه در گفت‌و گو با ایلنا گفت:‌«هنوز نانوایی‌ها از جوش شیرین استفاده می‌كنند در صورتی‌كه وزارت بهداشت اعلام می‌كند كه این ماده مصرف نمی‌شود.»

وی افزود:« آزمایشی كه در وزارت بهداشت برای بررسی میزان جوش شیرین نان انجام می‌گیرد، دقیق نیست چون بر مبنای اسیدی و قلیایی بودن بررسی می‌شود.»

مدیر كل سابق دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت با بیان این كه در برخی موارد دیده شده نانوایی‌ها برای تهیه خمیر مایه از قرص آسپرین استفاده می‌كنند، افزود:« اتحادیه تولید‌كنندگان مخمر اعلام كرده كه تنها یك چهارم نان‌های سنتی كشور با خمیر مایه تخمیر می‌شود و تولید‌كنندگان، مابقی خمیر مایه تولیدی خود را به كشور افغانستان صادر می‌كنند.»

شیوع بیماری‌های غیر واگیر نگران كننده است

شیخ‌الاسلام می‌گوید: «سبوس از آردهای مورد استفاده در نانوایی‌های سنتی حذف شده و این موضوع در كشوری كه شیوع بیماری‌های غیرواگیر در سطح بالایی قرار دارد، كاملا نگران كننده است.»

این متخصص تغذیه با تاكید بر اهمیت تهیه نان‌های سنتی از آرد سبوس‌دار در سلامت مردم به ایلنا گفت: «در كشور ما بیماری‌های غیرواگیر مانند دیابت، سرطان كلون، بیماری‌های قلبی و دیگر انواع سرطان از شیوع بالایی برخوردار است و كاهش سن ابتلا به برخی بیماری‌ها لزوم شناسایی عوامل خطر را نشان می‌دهد.»

مدیر كل سابق دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت معتقد است اصلی‌ترین عامل خطر زا برای سلامتی مردم نحوه تغذیه و مواد غذایی مورد استفاده مردم و نحوه زندگی آنان است.

شیخ الاسلام،‌ در مورد تهیه نان از آرد سبوس‌دار به خبرنگار اجتماعی ایلنا گفت: «پیشتر آرد مناسب خبازی 7درصد سبوس‌گیری می‌شد اما هم اكنون در برخی موارد حتی از آرد ستاره كه 25درصد سبوس‌گیری شده استفاده می‌شود كه اصلا مناسب این كار نیست.»

پیگیری‌ها حاكی از این است كه سازمان غذا و داروی وزارت بهداشت نیز در برنامه نظارتی خود بر نانوایی‌ها میزان مجاز سبوس‌گیری آرد را 7درصد می‌داند در حالی‌كه در برخی نانوایی‌ها از آردی استفاده می‌شود كه حتی تا 25درصد سبوس‌گیری شده است.

هزار بیماری از آرد بی سبوس

 چندی پیش دفتر مطالعات زیربنایی مركز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی با ارائه گزارشی از پیامدهای منفی جداسازی سبوس از آرد گندم اشاره كرده و بیماری‌ها و نارسایی‌های زیادی را به‌عنوان تبعات این اقدام دانسته بود.

بر اساس گزارش مركز پژوهش‌های مجلس، افزایش نارسایی‌های روده‌ای، افزایش ابتلا به سرطان‌های روده بزرگ، مقعد، شكم، پانكراس، بافت آندومتر رحم، تخمدان و پروستات، افزایش احتمال بروز بیماری‌ها و حمله‌های قلبی، افزایش ابتلا به چاقی، افزایش خطر ابتلا به دیابت نوع دوم، كاهش مقاومت در برابر انواع عفونت ها، ایمنی كمتر در مقابل ویروس‌ها، افزایش آلرژی به مواد غذایی و افزایش بار سمی در كبد و كلیه از جمله عواقب ناشی از كمبود سبوس گندم بر سلامت مردم است.

همچنین افزایش عصبانیت، پرخاشگری، افسردگی، تنش‌های روانی، خستگی‌های مفرط، كوفتگی بدنی، بی‌حوصلگی و در نتیجه كاهش شادابی جامعه از دیگر عوارض ناشی از جداسازی سبوس از آرد هستند.

این گزارش می‌افزاید: «مصرف متناسب (6 درصد) سبوس گندم (آرد با درجه استحصال بالا) موجب كاهش احتمال انواع نارسایی‌های جسمی و روحی به ویژه نارسایی‌های روده‌ای و سرطان روده بزرگ، چاقی، بیماری‌های قلبی و عروقی، دیابت نوع دوم و همچنین انواع سرطان ها و در نتیجه كاهش 15 تا 40 درصدی میزان مرگ و میر خواهد‌شد.»

ارزش غذایی پایین نان سفید

شیخ‌الاسلام در همین زمینه تاكید كرد:«نانوایی‌ها و مردم فكر می‌كنند كه نان سفید و رنگ روشن در نان های سنتی نشانه مرغوبیت نان است، در صورتی‌كه این‌طور نیست. رنگ روشن نان نشانه نبودن سبوس و پایین بودن ارزش غذایی آن است.»

این متخصص تغذیه با یادآوری نقش و مسئولیت وزارت بهداشت در موضوع سلامت مردم گفت: «نظارت وزارت بهداشت در موضوع نان و كیفیت آن ضعیف است. وزارت بهداشت باید به سرعت جلوی سبوس‌گیری از آرد كه تمام مواد مغذی آن را حذف می‌كند، بگیرد.»

سنگك فقط در شكل

"كیمیاگر"، دكترای تغذیه نیز د‌ر این زمینه  گفت: «آرد سبوس دار منجر به پخت نان با كیفیت‌تر می‌شود و حتی پخت نان با آرد سبوس‌دار به نفع خود نانوایان نیز هست.»

وی در همین زمینه از نانوایی‌های آزاد پز یاد كرد و گفت: «نان سنگك به‌عنوان یكی از نان‌‌های با كیفیت سنتی كه به میزان قابل توجهی سبوس داشت،‌ الان فقط در شكل، نان سنگك است و از آردهایی با كمترین میزان سبوس پخت می‌شود. این موضوع در درازمدت باعث دیابت، چاقی، افزایش ابتلا به چاقی و مشكلات تغذیه‌ای دیگر می‌شود.»

این استاد دانشگاه تاكید می‌كند كه پخت نان‌های سنتی از آردی كه بیش از حد معمول سبوس‌گیری شده‌است، كاملا اشتباه است.

كیمیاگر تمایل مردم به استفاده از نان های سفید با رنگ روشن را غیر منطقی دانست و افزود:‌ «مسئولان وزارت بهداشت و نهادهای نظارتی دیگر باید برای رفع این اشكال كه سلامت مردم را تهدید می‌كند،‌ سریع‌تر اقدام كنند.»

سازمان غذا و دارو نظارت كند

در همین زمینه "اكبر رنجبرزاده"، عضو كمیسیون بهداشت مجلس نیز با تایید اهمیت پخت نان از آرد سبوس‌دار با توجه به نیاز بدن به مواد حیاتی و ویتامین‌هایی كه در آرد سبوس‌دار موجود است، گفت: «هم اكنون كیفیت نان فدای ظاهر آن شده‌است. مسئولان مربوطه، باید مردم را برای استفاده از آرد سبوس‌دار متقاعد كنند و شرایطی را فراهم كنند تا در پخت نان از آردهای سبوس‌دار استفاده شود.»

این نماینده مجلس با اشاره به نقش سازمان غذا و دارو در موضوع نظارت بر مواد غذایی  گفت: «این سازمان باید در مورد غنی‌بودن نان نظارت داشته‌باشد.»

نماینده مردم همدان غیر از وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو، این موضوع را در حیطه وظایف وزارت بازرگانی نیز دانست و تاكید كرد: «اگر وزارت بهداشت در این زمینه نیازمند قانون یا آیین‌نامه جدیدی باشد، حتما كمیسیون بهداشت در این زمینه اقدام می‌كند. »

عضو كمیسیون بهداشت در مورد استفاده از آسپرین در برخی نانوایی‌ها به‌جای مایع مخمر گفت: «استفاده از هرگونه افزودنی خارج از چارچوب در مواد غذایی، جرم محسوب می‌شود و مشاهده این موضوع در هر مكانی باید به مراجع قضایی اطلاع داده شود.»