سلامت نیوز :معمولاً خانواده فرد اهداء‌کننده، راضی به اهداء تمام اعضاء بیماران مرگ مغزی می‌شوند، اما نسبت به برداشتن قرنیه و استخوان حساسیت دارند.
به گزارش قانون چشمانم را به تو می‌دهم تا زیبایی‌ها را ببینی. می‌خواهم چشمانم از نگاه تو به دنیا بنگرد و فریاد بزند که بیایید قدر همدیگر را بدانیم. این را می‌توان در چشمان کسانی که کارت اهداء عضو دارند، دید. دکتر فریبا قربانی می‌گوید: «بیشتر خانواده‌ها در اهداء قرنیه چشم حساس هستند و چشمان عزیزانشان را تداعی‌کننده ارتباط روحی و عاطفی می‌دانند.»
به گزارش قانون، پیوند عضو جان انسان دیگری را از بیماری و مرگ نجات می‌دهد. بیماران نیازمند پیوند کلیه، کبد، قرنیه، قلب، پوست و لوزالمعده چشم به انتظار دریافت عضو قرار دارند تا دوباره به زندگی برگردند.
در سال ١٣٨٠ قانون پیوند اعضاء تصویب شد و به تأیید شورای نگهبان رسید. پیوند اعضاء یکی از علوم جدیدی است که در سال‌های اخیر به علت پیشرفت علم پزشکی در کشور ما رواج یافته و طی آن بعضی از اعضای بدن فردی که دچار مرگ مغزی شده، به فرد دیگری که نیازمند آن عضو است، پیوند می‌خورد.
سه سال پس از شکل‌گیری واحد فراهم‌آوری اعضاء پیوند دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شهید بهشتی کمیته‌ای با هدف ارتقاء سطح آگاهی عموم جامعه از مرگ مغزی و عضویت در مرکز اهداء عضو آغاز به کار کرد. دکتر فریبا قربانی مسئول اهداء عضو دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی به خبرنگار قانون می‌گوید: «طبق مصوبه وزارت بهداشت همه دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور ملزم به راه‌اندازی واحدهای شناسایی مرگ مغزی شدند و در بیمارستان‌هایی که تحت پوشش این دانشگاه‌ها هستند، شروع به فعالیت کردند. به طور کلی 13 واحد فراهم‌آوری اعضاء در کل کشور فعال هستند. در حال حاضر دانشگاه شهید بهشتی 80 بیمارستان در تهران را تحت پوشش دارد. در بیمارستان‌هایی که موارد مرگ مغزی شناسایی شده به ما اطلاع داده می‌شود و افرادی از تیم ما آن را بررسی و نوار مغزی می‌گیرند تا مرگ مغزی ثابت شود. سپس با خانواده آنها صحبت می‌کنیم و ضمن مراعات حال آنها توضیح می‌دهیم افرادی نیازمند اهداء عضو هستند؛ از عزیزانی مثل عزیز شما و به اهداء عضو عزیزتان رضایت دهید تا جانشان را از دست ندهند.»
70 درصد تقاضا برای اهداء عضو رد می‌شود
مسئول اهداء عضو دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در ادامه می‌گوید: «در حال حاضر هفتاد درصد از درخواست‌های ما از اولیاء مرگ مغزی رد می‌شود و بعد از شنیدن صحبت‌های ما ابراز نارضایتی می‌کنند، اما چند سال قبل این نوع برخوردها 95 درصد بود.»
در عین حال وزارت بهداشت گفته فرهنگ‌سازی برای اهداء عضو به صورت عام در کشور اجرا نشده و تنها 30درصد خانواده افرادی که دچار مرگ مغزی شده‌اند، به پیوند عوض رضایت می‌دهند.
در تحقیقی که دو سال قبل در دانشگاه شهید بهشتی انجام شد، مشخص شد که اکثر مردم با مرگ مغزی آشنایی ندارند یا در انتظار معجزه ای برای بهبود بیمارشان هستند و حتی برخی در هراس هستند که اطرافیان آنها اهداء عضو بیمارشان را فروش اعضاء تلقی کنند.
در حالی که طبق آمار وزارت بهداشت سالانه دو هزار و 700 پیوند در کشور صورت می‌پذیرد و بیشترین پیوند اعضا نیز مربوط به پیوند کلیه است، اما این تعداد کفاف بیماران نیازمند عضو را نمی‌دهد. مشکلات و مانعی بر سر اهداء عضو وجود دارد. تعداد اهداء‌کنندگان به ازای هر میلیون نفر جمعیت در سال باید به 15 نفر برسد این رقم اکنون در کشور 1/4 نفر است. تعداد اهداء‌کنندگان در سال به ازای هر میلیون نفر در کشورهای پیشرفته 35 نفر است. تلاش‌هایی برای برطرف‌کردن این موانع صورت گرفته از جمله صدور کارت اهداء عضو است. تاکنون بیش از 650 هزار نفر به صورت اینترنتی و از طریق دانشگاه شهید بهشتی در زمینه کارت اهداء عضو ثبت نام کرده‌اند. قربانی می‌گوید: «کارت اهداء عضو برای کسانی است که می‌خواهند اعضاء خود را هدیه کنند. این کارت از لحاظ فرهنگ و اطلاع‌رسانی با ارزش و اوج نوع‌دوستی انسان است، اما رضایت اولیای دم شرط است و این کارت ملاک قانونی نیست.»
روند رو به رشد اهداء عضو
شاید بر پایه همین تلاش‌ها برای افزایش سطح آگاهی مردم از شرایط اهداء عضو بتوان گفت که وضع بهتر شده است. وزارت بهداشت می‌گوید ایران در سال گذشته رتبه پنجم اهداء عضو را در منطقه به دست آورد، این در حالی است که در سال 88 رتبه 9 را داشت.
دکتر قربانی می‌گوید: در شش سال گذشته مردم در این زمینه اطلاعات زیادی به دست آورند. بر‌اساس مطالعات ما تمام افرادی که خانواده آنها از کارت اهداء عضو خبر داشتند و می‌دانستند عزیز آنها دوست داشت این کار را انجام دهد و به این کار رضایت دادند.
حساسیت به اهداء قرنیه
تجربه پزشکان نشان می‌دهد، معمولاً خانواده‌ها راضی به اهداء تمام اعضاء بیماران مرگ مغزی می‌شوند، اما نسبت به برداشتن قرنیه و استخوان حساسیت دارند.
قربانی می‌گوید: «برخی خانواده‌ها در مرحله اول فکر می‌کنند ظاهر چشم به هم می‌ریزد و نسبت به این موضوع حساس هستند و چشمان عزیزانشان تداعی‌کننده ارتباط روحی و عاطفی است. ما آنها را راهنمایی می‌کنیم تا راضی شوند. ضمن اینکه وقتی که عزیزانشان وارد پروسه اهداء عضو شد، تمامی اعضا را اهداء می‌کنند.»
جامعه همان‌قدر که به اهداء کلیه نیاز دارد برای دیدن زندگی دوباره به اهداء قرنیه چشم هم نیازمند است. رفع موانع ذهنی که در راه اهداء این عضو نیازمند برنامه‌ریزی دقیق و اطلاع‌رسانی است و رسانه‌ها به ویژه صدا وسیما می‌توانند نقش مؤثری در این مورد داشته باشند.
معمولاً خانواده فرد اهداء‌کننده، راضی به اهداء تمام اعضاء بیماران مرگ مغزی می‌شوند، اما نسبت به برداشتن قرنیه و استخوان حساسیت دارند.
نظر شما