به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه همدلی، این زمین لرزه در ساعت ۷ و چهار دقیقه به وقوع پیوسته است. مرکز زلزله عمق ده کیلومتری زمین در حوالی قیامدشت اعلام شده و تا مناطق مرکزی شهر تهران هم این زلزله خفیف احساس شده است. شهر قیامدشت مرکز بخش خاوران با جمعیتی افزون بر ۳۶ هزار نفر از توابع شهرستان ری در جنوب پایتخت واقع است.
علی بیت‌اللهی، رئیس بخش زلزله مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی با اشاره به اینکه این مسیر در امتداد جاده پاکدشت و شریف‌آباد قرار دارد، گسل مسبب این زلزله را ایوانکی عنوان کرد و افزود: «به نظر می‌رسد یکی از فعال‌ترین گسله‌های جنوبی تهران که منتهی به جنوب شرق تهران می‌شود و در محدوده نزدیک به شهر ری است و در منطقه ۱۹ هم واقع می‌شود، همین گسل ایوانکی باشد که پیش‌تر نیز در سال‌های اخیر رخدادهایی در آن اعمال شده است.»
بیت‌اللهی توضیح داد: «با توجه به اینکه این زلزله بزرگی زیر ۴ داشته است، باید بیشتر از این زمین‌لرزه باشد، اما این زمین‌لرزه در این است که در ۲۰ کیلومتری کلانشهر تهران در ۱۳ کیلومتری پاکدشت و ۱۴ کیلومتری باقردشت واقع شده است.»
سکونت ۱۱.۵ میلیون نفر در اطراف مرکز زلزله
بیت‌اللهی گفت: «آخرین سرشماری که در سال ۱۳۹۵ انجام شد، کل جمعیت ساکن در اطراف رومرکز این زلزله در ۱۱ و نیم میلیون نفر است، همچنین در این نزدیکی به ۴۲۰ هزار واحد مسکونی بدون اسکلت وجود دارد که نشان می‌دهد زلزله اگر بزرگی متوسطی داشت می‌توانست خطرآفرین باشد. همه این موارد مهم رخدادهای کوچک است و این اتفاقات کوچک هم مشخص هستند اما باید توجه کرد که این زلزله‌های کوچک معرف اتفاقی هستند.»
رییس مرکز زلزله مرکز تحقیقات، راه‌حل مسکن و شهرسازی ادامه داد: «بررسی‌های آماری حاکی از آن است که در اطراف رومرکز زلزله در ۱۷ سال گذشته ۶۰۰ زمین با بزرگی ۲.۵ ریشتر و بزرگتر رخ داده است که نشان می‌دهد منطقه از نظر لرزه‌خیزی فعال است. که در لرزه‌خیزی مناطق، پایش و نظارت باید داشته باشیم.
گسلی که ری را ویران کرد سراغ تهران آمد
خوشبختانه این زمین‌لرزه کم‌ریشتر خسارتی نداشته اما نباید فراموش کرد که این گسلی که فعالیت خودش را صبح دیروز و به آن شکل نشان داده یک‌بار به صورت کاملا وحشتناکی شهر ری را با خاک یکسان کرده است، درباره همین ماجرا هم مهدی زارع، عضو هیات علمی پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله با اشاره به زلزله قیامدشت استان تهران، گفت: «زلزله قیامدشت با بزرگای ۳.۶ در ساعت ۷:۰۴ صبح، دیروز سه‌شنبه ۲۰ تیر در ۲۰ کیلومتری جنوب شرق تهران در محدوده گسل ایوانکی در جنوب شرق تهران رخ داد که نشانگر فعال بودن پهنه گسله ایوانکی است و دلیل آن نیز رخداد همین زلزله‌های کوچک است. این پهنه گسله که انتهای شمال غربی آن به منطقه ١٥ تهران می‌رسد، توان لرزه‌زایی تا بزرگای ٧.٥ را دارد. این گسل در روز ۱۷ مهر سال ۸۸ و ۳ اسفند سال ۱۳۸۹ دو زلزله با بزرگای ٤ را نشان داده است.»
این محقق حوزه زلزله‌شناسی با تاکید بر اینکه این گسل سابقه رخداد زمین‌لرزه‌های تاریخی را دارد، گفت: «به احتمال زیاد زلزله‌های تاریخی ٧٤٣ میلادی و ٨٥٥ میلادی که ری را ویران کرده‌اند، با جنبایی این گسل رخ داده‌اند. همچنین زلزله به صورت خوشه (فوج لرزه) در سال‌های ۱۳۸۸ تا ۱۴۰۲ در اثر جنبایی این گسل رخ داده است. بر اساس این تک رخداد زلزله کوچک، هیچ استنتاجی مبنی بر احتمال وقوع یا غیر محتمل بودن وقوع یک زلزله بزرگ بعدی در تهران را نمی‌توان انجام داد.»
وی با بیان اینکه راه‌اندازی سامانه هشدار پیش‌هنگام زلزله به منظور افزایش امکانات زیرساختی پایش لرزه‌ای تهران می‌تواند به کاهش ریسک زلزله در تهران کمک کند، افزود: «برآورد احتمال رخدادهای لرزه‌ای با پایش علمی بر اساس اطلاعات علمی دست اول میسر است و شبکه لرزه‌نگاری کشور در صورت توسعه و ساماندهی به صورت برخط و تجهیز با دستگاه‌های مدرن و برخط (سنجشگرهای باند پهن زلزله‌نگار و شتابنگاری، ژئوفیزیکی و ژئودتیک) می‌تواند به برآورد و پیش‌یابی زلزله‌های مهم بعدی و تعیین پهنه‌های پرتنش از نظر رخداد زلزله بعدی کمک کند.»
پیرو نگرانی‌های موجود درباره وضعیت زلزله در تهران، پیروز حناچی، شهردار سابق تهران معتقد است: «زلزله واقعیتی است که اکثر شهرهای کشور ما در معرض آن هستند، ما باید یاد بگیریم با زلزله زندگی کنیم، زلزله قطعاً اتفاق می‌افتد، اگر قبل از زلزله به نقشه بم نگاه می‌کردیم کسی توصور نمی‌کرد در این شهر زلزله بیاید ولی آمد، زلزله بخش از زندگی ما است که نباید فراموش کنیم. ما گسل‌های تهران را شناسایی کردیم و بررسی کردیم در مناطقی که حساس هستند بیمارستان، مدرسه، دانشگاه و.... نباید ساخته شود، ما این ضوابط را ابلاغ کردیم. من به عنوان مدیر شهر نباید این قوانین را زیر پا بگذارم.
حناچی در پاسخ به این پرسش که اگر در تهران امروز با همین کیفیت، زلزله‌ای سنگین بیاید برآورد شما از خسارت‌های جانی و مالی زلزله چیست؟ می‌گوید: «سال ۱۹۹۵ میلادی در شهر کوبه ژاپن که یک شهر اقتصادی ودومین شهر تجاری است زلزله‌ای آمد و حدود ۶ هزار نفر کشته شدند، آنهم علی‌رغم همه آمادگی‌ای که ژاپنی‌ها داشتند، بعد از زلزله شهردار شهر خودکشی کرد. این زلزله در بدترین ساعت و بیشترین شدت بود، پل‌های بتونی تک پایه پودر شدند، شبکه گاز بیشتر از زلزله مصدوم گرفته بود، لذا ژاپنی‌ها زلزله این شهر را تبدیل به آزمایشکاه کردند و بعد از آن برخی ضوابط و آیین نامه‌های خودشان را تغییر دادند.
سال‌های ۱۳۸۴ تا ۱۳۸۵ مرکز همکاری‌های بین‌المللی ژاپن با توجه به زلزله کوبه مطالعه‌ای را در تهران آغاز کرد، آنها بررسی کردند اگر هرکدام از گسل‌های فعال تهران در بدترین حالت، یعنی زمانی‌که همه مردم در خانه‌های خود خوابیده‌اند و با بیشترین شدت، یعنی بالای ۷ ریشتر فعال شوند، پیش‌بینی می‌شود در این زلزله ۴۰۰ هزار نفر کشته می‌شوند.»
حناچی ادامه می‌دهد: «در بررسی آنها آمده بود تاثیرات ناشی از انهدام شبکه آب و گاز هم باید جداگانه محاسبه کرد، الان می‌دانم شبکه گاز نسبتاً مجهز است و بر اثر ضربه وارتعاش زمین لرزه شبکه اصلی قطع می‌شود و امکان آتش‌سوزی کاهش پیدا می‌کند، البته گازی که در لوله‌ها هست همچنان خطرآفرین هستند.
یکی از کارهایی که ما انجام دادیم شتاب‌نگارهای تهران را افزایش دادیم و شبکه کردیم، یعنی گسل‌های اطراف تهران جاهایی هستند که اگر فعال شوند ممکن است ۳۰ ثانیه بعد زلزله را در تهران حس کنیم، با کمک این شتاب‌نگارها این ۳۰ ثانیه برای اقداماتی مانند قطع آب و گاز و برق کافی است. ولیکن نباید مردم را بترسانیم بلکه باید آموزش دهیم که قبل حین و بعد از زلزله چه کاری باید انجام دهند.»
نظر شما