سلامت نیوز : در این نوشته سعی می‌شود بعضی از موثرترین روش‌های حفاظت از مفاصل در برابر انواع آسیب‌ها و بیماری‌ها به طور مختصر شرح داده شود.

همه ما می‌دانیم كه منظور از مفاصل محل اتصال دو استخوان است و ساختار ویژه آن به ما این امكان را می‌دهد كه زانو، مچ دست و… را خم و راست كنیم. برای اطرفیان خود دست تكان دهیم، سر خود را به اطراف حركت دهیم. این عملكردهای قابل توجه محصول فعالیت این بخش حساس بدن است و سلامت آن مسلما حایزاهمیت است.

بافت نرم مفاصل از جمله غضروف و مایع مخصوص سینویوم در این محل تشكیل لایه‌ای را می‌دهند كه از ساییده شدن سر استخوان‌ها در این محل ممانعت به عمل آید. به مرور افزایش سن آسیب‌پذیری مفاصل بیشتر می‌شود و حتی بد نشستن یا برداشتن بار بیش از اندازه باعث آسیب آن می‌شود و به این ترتیب، التهاب و سایر مشكلات مفاصل بروز می‌كند. بهترین روش برای مراقبت از مفاصل حفظ قدرت و سلامت ماهیچه‌ها، استخوان و رباط‌هاست و بهترین روش برای رسیدن به این هدف عبارتند از:

1-داشتن وزن مناسب
وزن خود را كنترل كنید. این بهترین كمك برای حفظ سلامت مفاصل شماست. از جمله مهم‌ترین مفاصلی كه وزن شما را تحمل می‌كنند عبارتند از: زانوها، استخوان لگن و كمر. شاید به همین دلیل است كه اغلب مشكلات مفصلی نیز در همین نواحی بروز می‌كند. به موازات افزایش وزن و به مرور زمان فرسودگی مفاصل دو چندان می‌شود. در حالی كه كاهش وزن، فشار وارد به این نواحی را در حد قابل توجهی كاهش می‌دهد.

2- تحرك و ورزش را فراموش نكنید
ورزش موجب كاهش وزن می‌شود. تحقیقات نشان می‌دهد كه تمرینات ایروبیك باعث كاهش التهاب مفاصل می‌شود. از طرفی، عدم تحرك، اعتیاد به كامپیوتر و تلویزیون باعث بروز درد مفاصل می‌شود. عدم تحرك به معنای سفت و سختی مفاصل است. پس تحرك را فراموش نكنید.

3- تقویت ساختمان ماهیچه‌ای
ماهیچه‌های قوی محافظ مفاصل هستند، اگر ماهیچه كافی ندارید و به اندازه كافی قوی نیستند به مفاصل ضربه و فشار وارد می‌كنید، به خصوص زانوها كه باید تمام وزن بدن را تحمل كنند. ورزش‌های ویژه قدرتی به ساختمان‌سازی ماهیچه‌ای كمك زیادی می‌كند.

4- ماهیچه‌های شكمی و بخش مركزی بدن را تقویت كنید
اختصاص ورزش‌های ویژه برای تقویت این بخش لازم است. تقویت ماهیچه‌های شكمی نیز باعث حفظ تعادل می‌شود و از آسیب به مفاصل جلوگیری می‌كند.

5- محدودیت‌های خود را بشناسید
بعضی از فعالیت‌ها و ورزش‌ها برای بعضی از مفاصل سخت و آسیب‌رسان است، بنابراین ممكن است بعد از انجام آن احساس درد كنید. به طور كلی گفته می‌شود چنانچه بعد از انجام تمرینات بیش از ۴۵ دقیقه درد در نواحی فعال احساس كردید باید در دفعات بعدی به طور سبك‌تر و ملایم‌تر اجرا كنید. این دردها به این معنا است كه مفاصل شما بیش از اندازه در هنگام ورزش تحت فشار بوده و این هدف ما نیست.

6- مراقب فرم بدن خود باشید
خمیدگی و عدم استواری برای مفاصل خوب نیست. سعی كنید چه در حالت نشسته و چه در حالت ایستاده، استواری و راست قامتی خود را حفظ كنید. این حالت استوار موجب حفاظت از مفاصل گردن تا زانو می‌شود. حتی در هنگام حمل اشیا نیز استواری خود را حفظ كنید. مثلا اگر كوله‌پشتی به دوش دارید روی دو شانه خود وزن آن را توزیع كنید.

7-از یخ استفاده كنید
یخ نقش به سزایی در كاهش درد مفاصل دارد از تورم و درد مفاصل می‌كاهد. اگر در بخش مفاصل دچار زخم و جراحت شدید از كیسه یخ به مدت كمتر از ۲۰ دقیقه استفاده كنید. البته توجه داشته باشید یخ را در پارچه یا كیسه قرار داده و روی مفاصل بگذارید.

8- تغذیه مناسب داشته باشید
تغذیه مناسب و سالم به حفظ سلامت استخوان‌ها كمك می‌كند. در رژیم غذایی روزانه خود به قدر كافی از غذای كلسیم‌دار تناول كنید. به عنوان مثال ماست، كلم بروكلی و ساده و انجیر سرشار از كلسیم است. به علاوه ویتامین c در كاهش احتمال پوكی‌استخوان نقش موثری دارد، پس از خوردن پرتقال غافل نشوید.