سلامت نیوز: تنگی نفس، افزایش تعداد دفعات تنفس، خس خس سینه و انقباض قفسه صدری و تو كشیده شدن آن‌كه اغلب با سرفه همراه است و نیز هاله كبود در پایین چشم نشانه زمینه حساسیت است و شاید بیماری آسم است علاوه بر این‌كه ضمنا بازدم در زمان حمله آسم نسبت به زمان دم طولانی‌تر می‌شود و شاید كودكانی كه در خواب زیاد غلت می‌زنند مستعد آلرژی تنفسی باشند، هشتاد درصد كودكان مبتلا به آسم كودكان به ظاهر سالم هستند و هیچ نشانه‌ای ندارند.


بر اساس آمار سازمان بهداشت جهانی 5/1 میلیارد نفر یعنی 30 تا 40 درصد از جمعیت جهان مبتلا به بیماری‌های آلرژی هستند كه از این تعداد 300 میلیون نفر به اسم گرفتارند و چنانچه این روند ادامه یابد تا سال 2025 بالغ بر 400 میلیون نفر به این بیماری گرفتار می‌شوند. در حال حاضر سالانه 250 هزار نفر بر اثر این بیماری جان خود را از دست می‌دهند.


رتبه دهم بی‌اهمیت نیست

درست است كه در هر چیزی رتبه‌های اول تا سوم مورد توجه ویژه هستند ولی داشتن رتبه دهم از اهمیت موضوع نمی‌كاهد هنگامی كه پای مرگ و میر وسط باشد. به گفته وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشكی، آسم دهمین عامل عمر از دست رفته در كشور ما شناخته شده است. البته ایران از نظر شیوع آسم جزو كشورهای میانه دنیا محسوب می‌شود اما مسئله مهم این است كه این بیماری شایع‌ترین بیماری مزمن در كشور است.

 

بیماری آسم یك بیماری ژنتیكی است كه عوامل محیطی بروز آن را تشدید می‌كند و شهرنشینی، آلودگی هوا، تماس با دود سیگار و مصرف غذاهای آماده همه در بروز این بیماری موثر است. در حال حاضر تحقیقات كارشناسان بین ۳ تا ۳۵ درصد شیوع این بیماری را در دنیا نشان می‌دهد اما به‌طور متوسط بر اساس مطالعات استاندارد این بیماری در كشور ما تقریبا در بین ۱۰ تا 15 درصد مردم شایع است. البته این آمار به‌طور معمول در كودكان بیش‌تر از بزرگسالان است.

 

آمار شیوع در تهران سه برابر كشور است

در حالی كه كارشناسان میانگین شیوع آسم را در ایران 10 درصد اعلام كرده‌اند اما به گفته محمد قریب قره گوزلو، رئیس انجمن آسم و آلرژی بروز علایم آسم در تهران 3 برابر بیش‌تر از میانگین كشوری است، یعنی بر اساس یافته‌های یك پژوهش میدانی انجام شده علایم آسم در 4/35 درصد افراد مورد مطالعه در تهران بزرگ مشاهده شده است.

 

البته علاوه بر تهران شهرهای اهواز و كرج نیز به ترتیب رتبه‌های اول تا سوم شهرهای آلوده دنیا را به خود اختصاص داده‌اند.این عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشكی تهران همچنین می‌گوید: بر اساس مطالعات انجام شده طی یك دهه گذشته بیش از یك پنجم مردم ایران یعنی 20 درصد جامعه در سنین مختلف كودكان، جوانان و سالمندان مبتلا به آلرژی بینی هستند.

 

علل افزایش شیوع آسم و آلرژی

متخصصان می‌گویند علل بسیاری در بروز و شیوع این نوع بیماری‌ها نقش دارند كه وراثت یكی از این علل مهم است یعنی اگر فردی پدر و مادر، عمه، عمو یا خاله و دایی اش مبتلا به بیماری آلرژی است نسبت به افراد دیگر جامعه احتمال بیش‌تری دارد كه به این بیماری مبتلا شود هرچند آلرژی‌ها مسری نیستند و از فرد مبتلا به هیچ كس منتقل نمی‌شود.

رئیس انجمن آسم و آلرژی ایران، عفونت، استرس، خستگی، بوهای غلیظ به‌ویژه دودسیگار و آلودگی هوا را زمینه ساز بیماری آلرژی دانسته و در این زمینه می‌افزاید: رواج زندگی‌های مدرن و صنعتی، افزایش آلودگی‌های هوا، مشكلات استرسی، تغذیه نادرست و استفاده از انواع داروهای شیمیایی از جمله ریز فاكتور‌های مستعد‌كننده انسان به بیماری‌های آسم و آلرژی است.

 
مصطفی معین، فوق تخصص ایمونولژی و آلرژی نیز كه تغییر سبك زندگی از شیوه روستایی به شهری را، عامل گسترش بیماری‌های غیر واگیر و مزمن چون آسم و آلرژی می‌داند در این زمینه می‌گوید: این در حالی است كه آلودگی محیطی به‌ویژه آلودگی هوا در شهرهای بزرگ مانند تهران، دود سیگار، آلاینده‌های محیطی از قبیل دود و منوكسید كربن ناشی از بخاری‌ها، نزدیكی منازل و مدارس به بزرگراه‌ها و... همگی سبب شیوع بیماری آسم در كلانشهرها به‌ویژه در شهر تهران شده و ضرورت تدوین و به اجرا گذاشته شدن استانداردهای لازم برای كاهش این آلاینده‌ها احساس می‌شود.


وی همچنین تاكید می‌كند: شایع‌ترین داروهای مصرفی در طب كودكان در ایران، آنتی بیوتیكها هستند كه مصرف آنها ۵ برابر استاندارد جهانی است و درصد ابتلا به بیماری‌های آلرژیك و آسم را در كودكان ۴/۵ برابر افزایش می‌دهد. آنتی بیوتیكها مواد شیمیایی هستند كه رشد باكتری‌ها را كند كرده و آنها را از بین می‌برند كه در صورت استفاده به جا، با كمك دفاع سیستم ایمنی بدن موجب بهبودی عفونتهای خطرناك و در صورت مصرف نابجا عوارضی چون حساسیتها، مشكلات گوارشی، كبدی و كلیوی ایجاد خواهند كرد.


رئیس انجمن آسم و آلرژی نیز یكی دیگر از دلایل افزایش این بیماری را ورود ماده حساسیت‌زا در بدن دانسته و می‌گوید: افزایش سزارین در ایران بسیار تاسف‌بار است. استاندارد سزارین در ایران هشت برابر جهان است، همچنین شیر خشك جایگزین شیر مادر شده و این موارد هم در ایجاد آلرژی در بدن كودك تاثیرگذار است.

كمبود متخصص مشكل بیماران آسمی

تشخیص درست و به‌موقع و درمان دقیق و موثر شاید بهترین و مهم‌ترین راه‌حل برای این بیمارانی است كه با دردی مزمن سر و كار دارند اما این مسئله منوط به دسترسی به متخصصان این بیماری است. چیزی كه در كشور ما بسیار محدود است. در ایران علاوه بر این‌كه از كلینیك‌های تخصصی آلرژی چندان خبری نیست، تعداد متخصصان نیز تعریفی ندارد.


محمد قریب قره گوزلو، رئیس انجمن آسم و آلرژی درباره این‌كه چرا در سطح كشور كلینیك‌های تخصصی آلرژی نداریم، افزود: تا 50 سال قبل بیماری‌هایی مانند كزاز، سرخك، سل، جزام و بیماری‌های عفونی مردم را تهدید می‌كرد ولی با حذف بسیاری از بیماری‌ها و توسعه صنعت و تكنولوژی شاهد هستیم كه آلرژی از 10 به 25‌درصد در جهان افزایش یافته است.

 

این علم در سطح دنیا جدید است و تعداد كل آلرژیست‌های ایرانی بیش‌تر از 60 نفر نیست، البته رشته فوق تخصصی آلرژی تنها در سه دانشگاه علوم پزشكی تدریس می‌شود كه می‌طلبد دانشجویان رشته پزشكی و مسئولان بیش‌تر به این رشته تخصصی توجه داشته باشند.

منبع: روزنامه ملت ما