سلامت نیوز : هرچند حمایت از زنان سرپرست خانوار به‌عنوان تكلیفی بر گردن بهزیستی و كمیته امداد گذاشته شده و قانون‌گذار برای آن بودجه مصوب كرده است اما هنوز زنان سرپرست خانواری هستند كه با دغدغه معیشت سر بر بالین می‌گذارند و هیچ سازمانی از آنها حمایت نمی‌كند. آن دسته از زنان سرپرست خانواری هم که تحت پوشش یكی از این دو نهاد هستند ماهانه تنها رقمی در حدود 40 تا 75 هزار تومان مستمری دریافت می‌كنند. یك حساب سرانگشتی ساده نشان می‌دهد اگر این زنان در روز تنها سه نان برای سیر كردن شكم فرزندانشان خریداری كنند، در پایان ماه، دیگر چیزی از این مستمری باقی نمی‌ماند! علاوه بر این مشكلاتی چون نداشتن مسكن، كار، بیمه و نبود پشتوانه‌ای محکم نیز بر مشكلات مردم اضافه شده و زندگی آنها را دشوارتر از همیشه كرده است. مژگان یكی از همین زنان است كه زیر پوست همین شهر، در مترو پایتخت، دستفروشی می‌كند.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از تهران امروز ؛ او زنی حدودا 35 ساله است كه برای چرخیدن چرخ زندگی‌اش تن به دستفروشی داده است. در نگاه اول درد مژگان از صورتش خواندنی نیست اما همین كه می‌خواهد از وضعیت زندگی‌اش بگوید قطرات اشك از چشمانش سرازیر می‌شود. 10 سال پیش مهر طلاق بر شناسنامه مژگان خورده تا از این پس به تنهایی بار زندگی خود و فرزندانش را بر دوش بكشد. او تا چهار سال پیش كمك بهیار بوده است؛ اما چون 4 بچه قد و نیم قد دارد که وظیفه نگهداری و مراقبت از آنها را هم به‌عهده دارد، از 9صبح تا 8 شب كار می‌كند تا چرخ زندگی‌اش بچرخد. با ناراحتی می‌گوید: «در این 10سال از كمیته امداد و بهزیستی هیچ كمكی دریافت نكرده‌ام حتی کمیته امداد مستمری پدرم را كه به من تعلق می‌گرفت نمی‌دهد و می‌گوید: «از شما مستحق‌تر هم هست.» مژگان نمونه‌ای از هزاران زن سرپرست خانوار است که خود به تنهایی بار زندگی را به دوش می‌كشد، مژگان‌های زیادی در گوشه و کنار شهر هستند که با مشکلات کوچک و بزرگ دست‌و‌پنجه نرم می‌كنند و به سختی روزگار می‌گذرانند. رشد 4.1 درصدی طلاق در سال گذشته نیز نشان می‌دهد كه تعداد این زنان با افزایش آمار طلاق زیاد می‌شود و این افزایش، زنگ خطری است که مسئولان نباید آن را نشنیده بگیرند چون آثار و تبعات بی‌توجهی به آن دامنگیر تمام اعضای جامعه خواهد شد.

دادن ماهی یا یاد دادن ماهیگیری!

هم مسئولان سازمان بهزیستی و هم کمیته امداد مدعی هستند که مستمری تنها یک بند ارتباطی با مددجوست و این دو سازمان با حرفه آموزی به مددجویان می‌تواند آنها را از نظر اقتصادی و اجتماعی بی‌نیاز کند. كمیته امداد به مددجویان وام اشتغال می‌دهد كه مبلغ آن از دو میلیون تا 20 میلیون تومان است. اما زنانی كه برای گذراندن امورات اولیه خود در زندگی چشم به 45 هزار تومان مستمری این نهاد دوخته‌اند، با چه اعتباری باید فردی را توجیه كنند تا ضامن اخذ وام 20میلیون تومانی برای آنها شود. كارشناسان می‌گویند با مبالغ كمتر وام هم نمی‌توان كسب و كاری جدی راه انداخت!

رضا نوروزی مدیرکل حمایت‌های اجتماعی کمیته امداد امام‌خمینی(ره) درباره توانمندسازی و خوداشتغالی زنان سرپرست خانوار به تهران‌امروز می‌گوید: «توانمندسازی فرآیندی است كه در اولین مرحله آن فعالیت‌هایی در زمینه اضطراب‌زدایی از زنان سرپرست خانوار صورت می‌گیرد. در مرحله بعدی، آموزش و آشنایی با مهارت‌های شغلی انجام می‌شود؛ در مرحله سوم انگیزه‌سازی برای اشتغال قرار دارد و ایجاد اشتغال‌های خانگی و خوداشتغالی هم مرحله آخر این فرآیند است كه توسط كمیته امداد انجام می‌شود.»

وی در ادامه می‌گوید: «ما وام‌های خود اشتغالی هم به زنان سرپرست خانوار می‌دهیم تا بتوانند با كمك این وام در حرفه‌ای مشغول به كار شوند.» دكتر فریبا بریمانی مدیر دفترتوانمندسازی خانواده و زنان هم در این‌باره به تهران‌امروز می‌گوید: «173هزار مددجو تحت‌پوشش بهزیستی هستند اما آمار تفكیك‌شده‌ای از تعداد زنان سرپرست خانوار در دست ندارم.» سال گذشته بود كه او در گفت‌وگو با رسانه‌ها اعلام كرد كه «۳۸ هزار زن سرپرست خانوار به‌منظور دریافت خدمات سازمان بهزیستی پشت نوبت این سازمان هستند.» او در پاسخ به تهران‌امروز درباره این زنان می‌گوید: «باید یك نفر از چرخه توانمندسازی رها شود تا امكان جذب مددجوی دیگری برای بهزیستی فراهم شود.»

مسكن؛ ‌آرزویی دور از دسترس

در حالی كه آمارهای ارائه شده از سوی مسئولان این موضوع را به ذهن می‌آورد كه كمتر مددجویی بدون مسكن مانده، نگاهی به زندگی مددجویان نشان می‌دهد ماجرا از قرار دیگری است. رضا نوروزی مدیر کل حمایت‌های اجتماعی کمیته امداد امام خمینی(ره) به تهران امروز می‌گوید: «در سال 90 خرید و ساخت مسكن شهری بیش از 19 هزار مورد بوده است كه از این تعداد 15هزار و 690 مورد كمك به خرید و مددجویی بوده است و 4 هزار مورد هم خرید مسكن مهر داشته‌ایم، در روستا‌ها هم 51 هزار كمك به بهسازی صورت گرفته است. اما این تعداد برای كل مددجویان است و كمیته امداد آمار تفكیك شده‌ای از خانه‌های ساخته‌شده برای زنان سرپرست خانوار ندارد.»

مدیر دفتر توانمند‌سازی خانواده و زنان بهزیستی هم در مورد مسكن زنان سرپرست خانوار به تهران امروز می‌گوید: «طرحی سه‌ساله در زمینه ساخت مسكن از سال گذشته آغاز شده است كه براساس آن قرار است صدهزار واحد مسكونی به خانواده‌های تحت پوشش سازمان با اولویت زنان سرپرست خانوار واگذار شود كه واگذاری حدود دوازده هزار از این صدهزار واحد به افراد انجام شده است.» اما زهرا بدون مسكن مانده است! او که سال‌ها قبل طعم از دست دادن شوهرش را چشیده و برای بچه‌هایش هم پدر بوده و هم مادر؛ به تهران‌امروز می‌گوید: «من در مرکز شهر تهران مشغول به کار هستم و چون ساعت‌های كاری من زیاد است نمی‌توانم در مسکن مهر اطراف تهران ثبت‌نام کنم علاوه بر اینکه در بعضی از مناطقی كه مسكن مهر حاشیه تهران ساخته شده است امنیت بالایی ندارد و من به‌عنوان یك زن تنها نمی‌توانم درشب در این مناطق رفت و آمد داشته باشم.» زهرا می‌گوید: «من باید در مسكن ویژه شهر تهران ثبت‌نام كنم كه برای ثبت‌نام در این طرح ابتدا باید 20 میلیون تومان و بعد از دوماه 20میلیون تومان دیگرپرداخت كنم كه پرداخت این مقدار پول از عهده من خارج است.» او با خنده می‌گوید: «اگر من 40میلیون تومان داشتم در یكی از مناطق شهرتهران می‌توانستم خانه‌ای 30 متری بخرم و به‌راحتی زندگی کنم و نیاز به این همه دردسر نبود.»

بیمه هنوز از راه نرسیده است!

با توجه به بالابودن ویزیت پزشکان عمومی و متخصص و گرانی‌هایی که در زمینه دارو رخ داده است هزینه‌های پرداخت شده از سوی بیمه می‌تواند تا حدی از مشکلات بیمار بکاهد. در مورد تعلق گرفتن بیمه به زنان سرپرست خانوار و فرزندان آن رضا نوروزی، مدیركل حمایت‌های اجتماعی كمیته امداد به تهران‌امروز می‌گوید: «از زمان هدفمند‌سازی یارانه‌ها بیمه‌ای مربوط به بیمه درمان وجود نداشت. اما بعد از این طرح دولت سهمیه‌ای به كمیته امداد داده است كه اكنون 120 تا 130 هزار نفر از این بیمه درمانی كه بیمه تامین اجتماعی است استفاده می‌كنند.» رضا نوروزی می‌گوید: «بیمه‌ای كه قبلا به مددجویان كمیته امداد تعلق می‌گرفت بیمه اشتغال بود و اكنون هم پنجاه هزار نفر از این بیمه استفاده می‌كنند.»

فریبا بریمانی، مدیر دفتر توانمندسازی خانواده سازمان بهزیستی به پوشش صددرصدی افراد تحت حمایت بهزیستی از بیمه درمانی اشاره می‌كند و می‌گوید: «55 هزار نفر از زنان 18 تا 50سال سرپرست خانوار شهری تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی هستند و 37 هزار نفر از زنان و دختران روستایی و عشایر تحت صندوق بیمه روستاییان و عشایر كه یك نوع بیمه تامین اجتماعی است قرار دارند و مددجویان ما مشكلی در مورد بیمه و خدمات درمانی ندارند.» اما سیمین كه یك زن سرپرست خانوار است می‌گوید: «باید هزینه‌های درمان را آزاد پرداخت كنم که میزان این هزینه‌ها کمرشکن است و من ترجیح ‌می‌دهم خود درمانی کنم و به پزشک مراجعه نکنم.»

او می‌گوید: «برای بیمه‌شدن به كمیته امداد و سازمان بهزیستی مراجعه كرده‌ام اما جوابی به من داده نشد.» آمارها نشان می‌دهد در حالی كه اكنون دو میلیون زن سرپرست خانوار در كشور وجود دارد، سالانه 60هزار زن سرپرست خانوار دیگر به این تعداد اضافه می‌شود. 26 درصد این زنان را زنانی تشكیل می‌دهند كه 25 تا 46ساله هستند و این مسئله همچنان كه بارها مسئولان وكارشناسان بر آن تاكید كرده‌اند، افزایش تعداد این زنان را به مرز هشدار رسانده است. با این همه هنوز اقدامی جدی برای حل این معضل انجام نشده است.