سلامت نیوز : این اتفاق ناخوشایندی است كه ممكن است برای هرخانم بارداری اتفاق بیفتد، یعنی جنین در جایی بجز رحم جا خوش كند.

متاسفانه اگر سلول تخم اولیه در مسیر عبور از لوله‌های رحمی و پیش از رسیدن به رحم متوقف شود، حاملگی خارج از رحم اتفاق می‌افتد البته در 95 درصد موارد لانه‌گزینی جنین در داخل لوله رحمی و در پنج درصد نیز در لگن، روی تخمدان، دهانه رحم یا جای برش سزارین قبلی باردار صورت می‌گیرد، اما نكته مهم برای جلوگیری از عوارض بعدی این نوع حاملگی و بخصوص اثرات منفی آن بر بارداری بعدی، تشخیص زودهنگام و انتخاب درمان مناسب برای باردار است.

دكتر صفیه عشوری‌مقدم، متخصص زنان و نازایی در گفت‌وگو با جام‌جم می‌گوید: حاملگی خارج از رحم تا اندازه‌ای احتمال موفقیت‌آمیز بودن بارداری‌های آینده را كاهش می‌دهد، اما تشخیص زودهنگام آن به نجات جان مادر و كاهش اثرات آن بر باروری‌های بعدی كمك می‌كند.بخصوص شناسایی جنین خارج از رحم، قبل از پارگی لوله رحمی روند درمان را آسان‌تر و احتمال بارداری‌های بدون مشكل بعدی را نیز بیشتر می‌كند.

چرا سلول تخم به رحم نمی‌رسد

حاملگی خارج از رحم اتفاقی است كه گاهی می‌تواند تا جایی پیش رود كه باعث مرگ مادر نیز شود، اما شناخت علائم این مشكل و مراجعه سریع به پزشك متخصص می‌تواند در كاهش نگرانی از بابت حفظ سلامت و جان مادر بسیار موثر باشد.دكتر عشوری مقدم به مواردی كه احتمال بروز حاملگی خارج از رحم را افزایش می‌دهد، اشاره می‌كند و می‌گوید: هر عاملی كه به چسبندگی‌های شكمی و لگنی یا درگیری التهابی داخل لوله‌های رحمی منجر شود، می‌تواند احتمال حاملگی خارج از رحم را افزایش دهد.

برای مثال كسی كه به دنبال بارداری خارج رحم قبلی، لوله‌اش را از دست داده است یا دچار تنگی و مشكلات لوله‌های رحمی است، یا فردی كه سابقه جراحی روی لوله‌های رحمی یا جراحی‌های شكمی مانند جراحی آپاندیس، كیست تخمدان یا سزارین داشته باشد، همین طور افرادی كه دچار نوعی عفونت لگنی یا عفونت پس از سقط غیرمجاز یا حتی دچار آندومتریوز (ضخیم‌شدن جداره داخلی رحم) هستند، احتمال بارداری خارج از رحم برایشان زیاد است.

زنان سیگاری در معرض خطر

این متخصص زنان و زایمان می‌افزاید: سابقه عفونت‌های دستگاه تناسلی كه به درگیری لوله‌های رحمی و چسبندگی‌های درون لوله بینجامد نیز از جمله عواملی است كه خطر حاملگی خارج از رحم را افزایش می‌دهد. سیگاركشیدن، سابقه سقط‌های مكرر قبلی، سابقه نازایی و حاملگی‌هایی كه با شیوه‌های كمك‌باروری صورت می‌گیرد نیز از دیگر دلایل افزایش خطر حاملگی خارج از رحم است. همچنین اگر خانمی بعد از بستن لوله‌های رحمی یا با وجود استفاده از آی‌یو‌دی یا مصرف قرص‌های هورمونی ضدبارداری باردار شود، احتمال بارداری خارج از رحم را دارد.

دردهای شكمی و خونریزی نامنظم را جدی بگیرید

بسیاری از بارداران به اشتباه تصور می‌كنند كه بروز خونریزی نامنظم همراه با درد شكم از علائم سقط جنین است، اما متاسفانه همیشه این‌طور نیست، بلكه درد‌های شدید، تیز و خنجری در ناحیه لگن و شكم همراه با خونریزی‌های غیرطبیعی می‌تواند اصلی‌ترین احتمال برای بارداری خارج رحمی تلقی شود.

دكتر عشوری‌مقدم در رابطه با علائم احتمالی بارداری خارج از رحم می‌گوید: تاخیر قاعدگی همراه با دردهای شكمی و لكه‌بینی از مهم‌ترین علائم بارداری خارج از رحم است. البته این نشانه‌ها می‌تواند با سرگیجه، غش و درد گردن و شانه نیز همراه باشد.

افرادی كه چنین شرایطی را تجربه می‌كنند حتما باید از نظر احتمال بروز حاملگی خارج از رحم بررسی شوند، بخصوص اگر در گروه‌های پرخطری قرار بگیرند كه احتمال بارداری خارج رحمی برایشان بیشتر است. البته تكنیك‌های دقیق سونوگرافی و مشاهده‌نكردن جنین داخل رحم می‌تواند ظن متخصص را نسبت به این نوع بارداری در كنار انجام آزمایش خون به یقین تبدیل كند.

از دارو تا جراحی

متخصصان زنان و زایمان تاكید می‌كنند چنانچه حاملگی خارج از رحم بموقع تشخیص داده شود، حسب مورد با استفاده از روش‌های دارویی یا جراحی قابل درمان است.

دكتر عشوری‌مقدم با تاكید بر این‌كه اگر بارداری خارج رحمی دیر مشخص شود، احتمال پارگی لوله و خونریزی شدید داخل شكمی وجود دارد و احتمال نیاز به جراحی وسیع برای باردار ضروری است، می‌افزاید: گاهی این جراحی با توجه به شرایط مساعد باردار می‌تواند از طریق لاپاروسكوپی صورت بگیرد، اما در موارد دیگر متخصص چاره‌ای جز برداشتن یا بستن لوله رحمی ندارد. از سوی دیگر، اگر زن باردار دچار بیماری مزمن كلیوی و ریوی، نقص ایمنی یا در حال شیردهی نباشد و بارداری خارج رحمی بسرعت در وی تشخیص داده شود، می‌توان از طریق مصرف دارو به درمان او كمك كرد.

متخصصان زنان به تمام خانم‌هایی كه در سنین باروری هستند بشدت توصیه می‌كنند كه بلافاصله پس از عقب ‌افتادن قاعدگی به پزشك متخصص مراجعه كنند، بخصوص زمانی كه دیگر علائم مانند درد شكم یا خونریزی هم داشته یا در گروه افراد پرخطر باشند.